Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 1 Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bilimsel çevirilerinin yanı sıra diyalog şeklini kullanarak yaptığı felsefi çevirilerindeki üslubu ile okuyucuyu cezbetmeyi bilen yenileşme hareketlerinde önemli bir rol oynayan edebiyatçı kimdir?
Şinasi |
Ahmet Cevdet Paşa |
Hacı Arif Bey |
Mehmet Paşa |
Münif Paşa |
Münif Paşa, bilimsel çevirilerinin yanı sıra diyalog şeklini kullanarak yaptığı felsefi çevirilerindeki üslubu ile okuyucuyu cezbetmeyi bilen yenileşme hareketlerinde önemli bir rol oynayan edebiyatçıdır.Doğru cevap E'dir.
2.Soru
“Encümen-i Şuarâ” kaynaklarda farklı isimlerle de adlandırılabilmektedir. Aşağıdaki ifadelerden hangisi bu kapsamda değildir?
Encümen-i edebî |
Meclis-i şuarâ |
Encümen-i hikmet |
Encümen-i şiir |
Encümen-i daniş |
Encümen-i Daniş, Osmanlı Devleti’nde 1851-1862 yıllarında hizmet vermiş bir bilim kuruludur. Dolayısı ile diğer seçeneklerden farklıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.
3.Soru
- Kâfile-i şu’arâ
- Mecmuâtü’t-terâcim
- Mecâlisü'n-Nefâis
- Bağçe-i safâ-endûz
Yukarıdaki tezkirelerden hangileri 19. Yüzyılın ilk yarısındaki tezkirelerdendir?
I, II, III, IV |
III, IV |
I, II, III |
I, II, IV |
I, III |
Kâfile-i şu’arâ, Mecmuâtü’t-terâcim ve Bağçe-i safâ-endûz 19. Yüzyılın ilk yarısındaki tezkirelerdendir ancak Mecâlisü'n-Nefâis Ali Şir Nevayi tarafından 15. Yüzyılda kaleme alınmış bir tezkiredir.
4.Soru
"Mutavassıt" kavramı için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Orta yoldan uzak bir yol tutturanlardır. |
Tanzimat Fermanı öncesinde Doğu kültürüne bağlı olanlardır. |
Köktenci bir anlayışla yenilik yapmak isteyenlerdir. |
Doğu-Batı sentezinden yana olanlardır. |
Sanatını Şarklı bir noktaya çekmek isteyenlerdir. |
Doğu-Batı sentezinden yana olanlardır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 19.yy'ın ilk yarısında yazılan tezkirelere örnek değildir?
Tezkîre-i Şu’arâ-yı Şefkat-i Bağdâdî |
Bağçe-i safâ-endûz |
Hâtimetü’l-eş’âr |
Mecmuâtü’t-terâcim |
Hadîkatü’l-vüzerâ |
Hadîkatü’l-vüzerâ bir tezkire değil biyografidir.
6.Soru
Edebiyatımızda batılılaşma gayretlerine paralel olarak ortaya çıkan ve bir Doğu-Batı sentezinden yana olan edebiyatçıların ortak adı aşağıdakilerden hangisidir?
Mücedditler |
Gelenekçiler |
Ekabirler |
Poetikacılar |
Mutavassıtlar |
Mutavassıtlardır. Sözlük karşılığı bir orta yol tutturan yahut iki şey arasında aracılık eden olsa da edebiyatımızda Batılılaşma gayretlerine paralel olarak beliren ve bir Doğu-Batı sentezinden yana olan edebiyatçıların ortak adıdır.
7.Soru
- Yönetim zaafları
- Rüşvet
- Çocuk hakları
- Sanata ilgisizlik
- Teknolojinin Batı’ya göre geri kalması
Yukarıdakilerin hangileri Encümen-i Şuarâ ile şiire taşınan meselelerdendir?
I, II |
II, III |
IV, V |
III, V |
I, II, IV |
Encümen-i Şuarâ ile Tanzimat’ın getirdikleri ve götürdükleri, yönetim zaafları, rüşvet, yolsuzluk, insanlığın iflası, ekabirin kibri, iltimas, maaşlarda tensikat, sanata ve sanatkâra ilgisizlik, alafrangalaşma, liyakatsizlik, becerikli devlet adamı yetişmeyişi (kaht-ı ricâl), zayıflayan inançlar gibi pek çok mesele şiire taşınır. Doğru cevap E'dir.
8.Soru
Aşağıdaki dergilerden hangisi hem yeni hem de eski tarz şiirlerin yayımlandığı bir dergi olması bakımından dikkat çeker?
Hazine-i Evrak |
Dağarcık |
Hadi^ka |
Mecmua-i Ulu^m |
Hayal |
Hazine-i Evrak’ta genç kuşaktan Na^mık Kemal, Recaizade Mahmut Ekrem ve Abdülhak Ha^mit devamlı yazı ve şiirleri yayımlanan sanatka^rlar arasındadır. Dergi, ilerleyen yıllarda henüz öğrenci olan Ha^lid Ziya ve Na^biza^de Na^zım gibi genç yazarların yazılarına sayfalarını açar. Bunların arasına Menemenliza^de Mehmed Ta^hir ile Manastırlı Mehmed Rifat Bey de katılır. Dergi, yenilikçi yazar ve şairlerin yanında eski şiir anlayışını sürdüren şairlerin şiirlerine de yer verir. Bunların arasında Sırrı Paşa, Diyarbekirli Said Paşa, Yu^suf Ka^mil Paşa, Abdurrahman Sa^mi Paşa ve Muallim Feyzi^ sayılabilir. Muallim Naci’nin de eski tarz şiirleri dergi sayfalarındaki yerini alır. Hazine-i Evrak hem yeni hem de eski tarz şiirlerin yayımlandığı bir dergi olması bakımından dikkat çeker. Doğru cevap A’dır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “Mutasavvıt” kelimesinin edebiyatla ilgili tanımı olarak kabul edilmektedir?
Bir orta yol tutturan |
İki şey arasında aracılık eden |
Doğu-batı sentezinden yana olan edebiyatçılar |
Sanatını daha şarklı bir noktaya çekerek emniyete almaya çalışan |
Şiirin yeni konu ve söyleyişlerini nakletmeyi deneyen |
Sözlük karşılığı “bir orta yol tutturan” yahut “iki şey arasında aracılık eden” olsa da edebiyatımızda Batılılaşma gayretlerine paralel olarak beliren ve bir Doğu-Batı sentezinden yana olan edebiyatçıların ortak adıdır. D ve E şıkları diğer edebi sınıfların tanımlarıdır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ahmet Midhat'ın çeviri anlayışına uymamaktadır?
Mealen tercümeyi tercih eder. |
Muhtevayı okuyucuya yabancı gelmeyen bir sentaksa oturtarak aktarır. |
Metne sadık kalarak tercümeyi tercih eder. |
Çevirileri bir nevi adapte metin özelliği taşır. |
Eserdeki maksadı anlamak ve o maksadı kendi dilinde ifade etmek yolunu seçer. |
Bir dilden bir dile harfi harfine yapılan çevirideki güçlükten söz eden Ahmet Midhat “mealen tercüme”, kendi ifadesiyle “tadilen tercüme”den yanadır. Önemli olan muhtevayı okuyucuya yabancı gelmeyen bir sentaksa oturtarak aktarmaktır. Tercümede eserdeki maksadı anlamak ve o maksadı kendi dilinde ifade etmek yolunu seçen Ahmet Midhat’ın çevirileri bir nevi “adapte metin” özelliği taşımaktadırlar. Edebiyattan bir eğitim aracı olarak yararlanan, romanlarında Avrupa milletlerinin âdetleri ve sosyal hayatları hakkında bilgi veren Ahmet Midhat için tercümeler de aynı amaca hizmet etmektedir. Tercüme anlayışında iki temel husus dikkati çeker: 1- Başka kültürlere ait eserleri tercüme ederek okura yeni bir dünyayı tanıtmak ve onu eğitmek. 2- Bu eserlerden tema ve anlatım teknikleri bakımından yararlanmak ve telif eserleri beslemek.
11.Soru
Ahmed Midhat, Hasan Mellah adlı eserini hangi Batılı romandan etkilenerek yazmıştır?
Napoléon Bonaparte |
Üç Silahşörler |
Monte Cristo |
Demir Maske |
Siyah Lale |
Ahmet Midhat’ın sanat anlayışının gelişmesinde Batılı eserlerin önemli bir katkısı vardır. Okuyup beğendiği, bazen de tercüme ettiği bir eserin ardından bir benzerini yazması onun başucu kitapları ve tercümelerinin sanat anlayışını belirleyen kaynaklar olduğunu göstermektedir. İlk romanlarından olan Hasan Mellâh kendi ifadesiyle Alexandre Dumas’nın Monte Cristo adlı eserinden doğmuştur.
12.Soru
Aşağıdakilerin hangisi ilk mizah dergisi olan Diyojen'in yayınlandığı diller arasındadır?
I. Yunanca
II. Rumca
III. Fransızca
IV. Farsça
I-II |
I-III |
I-II-III-IV |
II-III |
I-II-IV |
Türkçe yayın yapan ilk mizah dergilerinden olan ve Teodor Kasap tarafından çıkarılan Diyojen, 24 Kasım 1870 tarihinde yayın hayatına başlar. Dergi Türkçe (Diyojen), Fransızca (Diogéne) ve Rumca (Momos) olmak üzere üç dilde içerikleri
aynı olarak yayımlanır. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Bugünkü anlamda matbaayı icat eden Johannes Gutenberg ilk matbaayı hangi ülkede faaliyete geçirmiştir?
Almanya |
Fransa |
Belçika |
İngiltere |
İtalya |
Bugünkü anlamda matbaa Alman Johann Gutenberg tarafından 1440’ta icat edilmiş ve Avrupa’da baskı işlerine geçilmiştir.
14.Soru
Aşağıdakilerin hangisi Ercümen-i Şuarâ'nın ardından oluşan etkilerden biri değildir?
Müdavimler aynı çizgide devam etmişlerdir |
Basım ve basın dünyasının büyümesiyle daha az okur kitlesine ulaştılar |
Ziya Paşa yeni şiire istikamet kazandırmıştır |
Recaizade Ekrem, Abdulhak Hamid gibi isimler onların izinden gitmişlerdir |
İbrahim Halet'in Osmanlı tiyatrosuna repertuvar ve oyuncu seçmekte önemli hizmetleri vardır |
Hem encümen dağıldıktan sonra da aynı çizgide ilerlemeyi sürdüren eski müdavimler hem de basım ve basın dünyasının büyümesiyle onların şiirlerinin daha geniş
bir okur çevresine ulaştırılabilmesi sonuçlar arasındadır. Doğru cevap B'dir.
15.Soru
Şemsettin Sami’nin yaptığı ve tiyatro tarihimiz açısından önemli olan tercüme aşağıdakilerden hangisidir?
İhtiyar Onbaşı |
Sefiller |
Şeytanın Yadigarları |
Tarih-i Mücmel-i Fransa |
Robinson |
Sami’nin bir trajedi tercümesi olan ve Güllü Agop ve Osmanlı Tiyatrosu’nda oynanan eseri “İhtiyar Onbaşı”dır.
16.Soru
Kaleme aldıkları şiirleri, makam sahiplerine ithafen yazan şairler, muhatablarına karşı mecburen övgüler sıralamk zorunda kalmışlardır. Bu durumda şairin sanatsal özgürlüğünü engellemiştir. Ancak 18.yy sonlarından itibaren bazı şairlerin bu ilişki biçimine karşı çıkarak bazı kasideler sunmuşlardır.
Aşağıdaki beyitlerden hangisi, yukarıdaki ilişki biçimine tepki amacıyla yazılan bir kasidedir ?
Sen gibi bi-ser ü pâya ne gerek Vara İstanbul'a zahmet çekerek |
Kudretün var mı kirâ tutmağ içün Ya kirâcıları avutmağ içün |
Sen gibi yüz bini var her yolda Kim arar hîç seni İstanbul'da |
Talib değiliz asla tahsîne Reşîd ancak Eğlencemiz olmuştur eş'ârımız inşâmız |
Tasavvur etmiş elbet dûd-ı âh ü âteş-i sinem Bu şekl ü vaz'ile îcâd eden üstâd vapuru |
Kayahan Özgül’ün aktardığına göre 1770’te ölen, tarihçiliğinin yanında, hattat ve şair olan medrese hocası Çeşmîzâde Reşid, şiirlerini padişahtan veya makam sahiplerinden caize (ücret) almak için değil, gönlünü eğlendirmek için yazdığını söyler.
Tâlib değiliz asla tahsîne Reşîd ancak
Eğlencemiz olmuştur eş’ârımız inşâmız.
(Şiirlerimizi ve yazılarımızı beğenilmek için değil,
eğlenmek için yazıyoruz.)
17.Soru
Lirik duyguların ifadesi için kullanılan vezinli veya vezinsiz yazılabilen uzun şiire ne ad verilmektedir?
Ode |
Hicviye |
Eglog |
Methiye |
Destan |
Lirik duyguların ifadesi için kullanılan vezinli veya vezinsiz yazılabilen uzun şiire ode adı verilmektedir.
18.Soru
- Yüzyıldaki ilk gazetelerin şiir, hikâye, roman ve tiyatro tefrikalarına, makale ve eleştirilere yer vermesinin nedeni nedir?
Okurların talebi |
Baskı maliyetinin düşük olması |
Yönetimin zorlaması |
Yayımlanan gazetelerin çoğunu çıkaranların edebiyat adamı olması |
Henüz başka tür yazı yazacak kişilerin olmayışı |
İlk gazetelerin şiir, hikâye, roman ve tiyatro tefrikalarına, makale ve eleştirilere yer vermesi gazete okuyucularının edebiyata olan ilgisini artırır, edebiyat dünyasındaki gelişmeleri takip etmesini kolaylaştırır. Bunda 19. yüzyılda yayımlanan gazetelerin çoğunu çıkaranların edebiyat adamı olması da rol oynar.
19.Soru
Osmanlı şiirinde bir şeyleri değiştirmek gelenekli unsurların köklerini gevşetmekle olur. Buna göre aşağıdakilerden hangisi/leri bu değişikliklerdendir?
I. çağın etkilerini mazmunlaştırmak
II. imgeyi görselleştirmek
III. geleneğin mazmunları köhne bularak terk etmek
IV. Kadın ağzından gazel söylemek
V. mensur şiirin doğuşunu hazırlamak
I-II-III |
II-III-IV-V |
I-II |
Yalnız V |
I-II-III-IV-V |
Bütün maddeler bu değişikliklerdendir. Doğru cevap E'dir.
20.Soru
Hint tarzı anlamına gelen sebk-i hindî Hindistan’da, Babürlü Hint-Türk hükümdarlarının saraylarında Farsça yazan ozanlarca geliştirilmiştir. Sebk-i hindî akımı kaçıncı yüzyıldan itibaren klasik Osmanlı edebiyatında etkisini göstermeye başlamıştır?
XIII. yüzyıl |
XIV. yüzyıl |
XV. yüzyıl |
XVI. yüzyıl |
XVII. yüzyıl |
Hint tarzı anlamına gelen sebk-i hindî Hindistan’da, Babürlü Hint-Türk hükümdarlarının saraylarında Farsça yazan ozanlarca geliştirilmiştir. Edebiyatımızda XVII. yüzyıldan başlamak üzere etkisini göstermeye başlamış kimi şairlerimizde bütün özellikleri görülürken kimi şairlerimizi kısmen etkilemiştir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ