Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 1 Ara 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türk basın hayatındaki ilk dergi aşağıdakilerden hangisidir?
Diyojen |
Mecmua-i Ulûm |
Hadîka |
Vaka-i Tıbbıye |
Dağarcık |
Türk basın hayatında ilk dergi bir tıp dergisi olan Vaka-i Tıbbıye’dir. 1849-1851 yılları arasında yirmi sekiz sayı yayımlanır. Derginin ayrıca bir de Fransızca nüshası çıkarılır. Basın yayın tarihimizdeki ilk dergilerin bilimsel ağırlıklı olmasını, Osmanlı’nın Avrupa’da gelişen bilim çalışmalarını yakından takip etme eğilimiyle açıklamak mümkündür.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yenilikçi eylemi paylaşan şairlerin şiir meclisleri için söylenemez?
Şair toplantılar için genellikle kendi evini seçmektedir. |
Şairler arasındaki çekişmeler daha seviyeli ve dostanedir. |
Eleştiriler daha profesyonel ve poetik titizlik taşımaktadır. |
Şairler birbirlerinin hatasını düzeltip, eksiğini tamamlarlar. |
Usta şairler ve yeni şairler arasında bir sınıf farkı yoktur. |
Usta şairler, diğerlerinin yetişmesine yardımcı olmak için işin püf noktalarını göstererek, rehberlik yaparak ve hataları düzelterek faydalı bir sınıflaşmayı getirmişlerdir. Bu durumda sınıf farkı yoktur denemez.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 19. Yüzyıl Klasik Osmanlı edebiyatındaki değişimi Batı kaynaklı etkilerle hızlandıran faktörler arasında yer almaz?
İstanbul’daki Avrupalı sefirler |
Avrupa raporları ve sefaretnameleri |
İstanbul’un kozmopolit yapısı |
Matbaanın İstanbul’ a gelmesi |
Avrupa’ ya gönderilen elçiler |
Klasik Osmanlı edebiyatının barok özellikler kazanmaya başladığı 18. yüzyıldan 19. yüzyılın ilk yarısına gelindiğinde değişimin Batı kaynaklı etkilerle hızlandığı ve genişlediği görülür. Bu hız ve genişlemede etkili olan bazı faktörler vardır. Avrupalı sefirlerin İstanbul’da bulunmaları ve kendi çevrelerinde oluşturdukları kültür ortamı, Batılı hayat tarzlarının ve kültürel unsurların tanınmasına olanak sağlamıştır. Bunun yanında ilk defa Sultan III. Ahmed zamanında Fransa’ya elçi olarak gönderilen Yirmisekiz Mehmed Çelebi’yle başlayan süreçte Avrupa’ya gönderilen Osmanlı elçilerinin hazırlamış oldukları raporlar ve sefaretnameler sadece askerî alandaki gelişmeleri değil, Batı ülkelerinin kültürel ve sanatsal alandaki durumu hakkında önemli bilgiler sunan kaynaklar olmuştur. Diğer taraftan İstanbul’un tarihsel zenginliğinden gelen kozmopolit yapısı içinde zaten gayrımüslimlerin, levantenler ve diğer azınlıkların oluşturdukları kültürel ortamda, Batı sanatının edebî veya görsel türlerinin canlı bir şekilde yaşadığı bilinmektedir. Bütün bu etkilere Osmanlı padişahlarının özellikle II. Mustafa’dan itibaren Avrupa’daki gelişmeleri yakından takip eden, teknik ve askerî alanlardaki etkilenmelerle beraber kültür ve düşünce açısından Avrupa’ya yakın Osmanlı bürokratlarına üst derecelerde görev vermeleri de katıldığında 19. yüzyılın ilk yarısında zaten Osmanlı kültürünün Batı kültürüyle yoğun bir temas içinde olduğu görülür. Bu temaslar siyasi ve askerî boyutuyla olduğu kadar kültürel, toplumsal ve sanatsal boyutuyla da yeni bir dönemi başlatır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi şair İbrahim Hâlet için söylenemez?
Encümenin genç şairlerinden biridir. |
Dolab adında bir dergi çıkartmıştır. |
Şiirlerde gelenekli sevgili tipinin beden özelliklerine yakıştırılan sıfatlarla ilgili karikatür bastırmıştır. |
Klasik şiirin büyük bir teslimiyetle tekrarlanan mazmunlarının aslında ne kadar anlamsız, hatta çirkin olduklarının gösterilmesi hedeflenen karikatür bastırmıştır. |
Namık Kemal’in eski mazmunların eleştirilerinden etkilenmiş, kendisi de eleştirmeye başlamıştır. |
Doğru cevap E dir. Namık Kemal, İbrahim Halet’in eski mazmunlarla ilgili eleştirilerinden etkilenip eleştiri yapmaya başlamıştır.
5.Soru
Encümen-i şuarâ toplantıları hangi yıl başlamıştır?
1834 |
1850 |
1855 |
1861 |
1902 |
1861 yılının mayıs veya haziran aylarından itibaren, Hersekli Ârif Hikmet Bey’in Lâleli Çukur- çeşme’deki evinde bir grup şair buluşmaya başlarlar. Her salı günü toplanan edipler, bütün ömrü bir seneye varmayacak kadar kısa da sürse bu buluşmalarda ortaya koydukları ile hatırlanmaya değecek bir faaliyet gösterirler. Encümen-i şuarâ denince, aklımıza üye sayısı belli, oturumları ciddi, o gün ictima ediş sebepleri ortada olan bir dernek gelmemelidir. Şair mahfelleri, dost ve ilgililere açık olan, uzun süreye yayılmış misafirliklerdir.
6.Soru
Mesnevi tarzında kaleme aldığı Mihnet-Keşân eseri Keşân’a sürgün edilişini ve orada yaşadıklarını anlatan önemli bir eserdir. Şairin kendi “ben”ini merkeze alarak yaşadıklarını geçekçi çizgilerle anlattığı bu eser, klasik şiirde görülmeyen insanın şahsi macerasını ve bu maceranın yarattığı psikolojik yoğunluğu anlatan önemli bir eserdir. Bu eser aşağıdaki şairlerden hangisine aittir?
Yenişehirli Avnî |
Enderunlu Vâsıf |
Sünbül-zâde Vehbî |
Keçeci-zâde İzzet Molla |
Şeyhülislam Ârif Hikmet |
İzzet Molla’nın mesnevi tarzında kaleme aldığı Mihnet-Keşân eseri Keşân’a sürgün edilişini ve orada yaşadıklarını anlatan önemli bir eserdir. Şairin kendi “ben”ini merkeze alarak yaşadıklarını geçekçi çizgilerle anlattığı bu eser, klasik şiirde görülmeyen insanın şahsi macerasını ve bu maceranın yarattığı psikolojik yoğunluğu anlatan önemli bir eserdir. Doğru cevap D dir.
7.Soru
Demokrasi ve hürriyet, medeniyet, bilgi ve tekniğe açılma gibi kavramlar etrafında şekillenen fikir akımları dönemin edebiyat ve fikir eserlerine yansıdığı edebiyat dönemi aşağıdakilerden hangisidir?
Tanzimat dönemi edebiyatı |
Arap ve Farsçadan etkilenilen dönem |
Cumhuriyet dönemi edebiyatı |
Osmanlı dönemi edebiyatı |
Batı edebiyatı |
Tanzimat ilan edilmesiyle birlikte tanzimat edebiyatı demokrasi ve hürriyet, medeniyet, bilgi ve tekniğe açılma gibi kavramlar etrafında şekillenen fikir akımları dönemin edebiyat ve fikir eserlerine yansıdığı edebiyat dönemi olmuştur. Doğru cevap A'dır.
8.Soru
19. yüzyılın ilk yarısında hazırlanan belagat kitapları geleneksel anlayışın doğrultusunda kaleme alınmış eserlerdir. Recaîzâde Mahmud Ekrem’in (...) adlı eserine kadar bu yüzyılın ilk yarısında yazılan belagat kitaplarında klasik belagat eğitiminin ilkeleri gözetilmiştir. Bu anlamda Tahir Selam’ın Arapçadan çevirdiği Mizânü’l Edeb bu yüzyılın ilk yarısında basılan ilk belagat kitabıdır.
Yukarıda boş bırakılan yere R. Ekrem'in hangi kitabı yazılmalıdar?
Kavâid-i Osmâniyye’ |
Ta’lîm-i Edebiyat |
El-Okyanusü’l-Basît fî Tercümetü’l-Kâmûsu’l-Muhit |
Lügat-ı Tıbbiye |
Lûgât-ı Târîhiyye ve Coğrâfiyye |
Ta’lîm-i Edebiyat
9.Soru
Osmanlı Devleti'nde matbaa kaç yılında kurulur?
1717 |
1727 |
1737 |
1747 |
1757 |
Osmanlı Devleti’nde matbaa İbrahim Müteferrika ile Mehmet Said Efendi’nin öncülüğünde 1727’de kurulur. Fakat bundan önce gayrimüslimlerin ve yabancı temsilciliklerin matbaa ve baskı işlerine yöneldiği, matbaa kurduğu, kitap ve gazete çıkardığı görülür.
10.Soru
Bugünkü yazı dilinin oluşunda katkı sağlayan, halkın da anlayabileceği bir dil ortaya çıkaran, Agâh Efendi ile İbrahim Şinasi’nin çıkardığı ilk özel gazete aşağıdakilerden hangisidir?
Ayine-i Vatan |
Ceride-i Havadis |
Mecmua-i Şark |
Tercüman-ı Ahvâl |
Vasıta-i Servet |
Bugünkü yazı dilinin oluşunda katkı sağlayan, halkın da anlayabileceği bir dil ortaya çıkaran, Agâh Efendi ile İbrahim Şinasi’nin çıkardığı ilk özel gazete Tercüman-ı Ahvâl'dir.
11.Soru
Batılı eserlerden Türkçeye yapılan ilk -kitap şeklindeçeviri Yusuf Kâmil Paşa’nın Fénélon’dan tercüme ettiği............’tır (1859)
Boşluğa hangisi gelmelidir?
Sefiller |
Muhaverat-ı Hikemiye’si |
Télémaque |
Mağdurin Hikâyesi |
Tercüme-i Manzume |
Batılı eserlerden Türkçeye yapılan ilk -kitap şeklindeçeviri Yusuf Kâmil Paşa’nın Fénélon’dan tercüme ettiği Télémaque’tır (1859) (Özön, 1985, s. 115-122). Fransa’da 1699’da yayımlanan Télémaque’ın yazarı olan Fénélon, din adamlığı ve eğitimci kimliği ile tanınır.
12.Soru
“Yeniliğin üç muharriri” olarak nitelendirilen yazarlar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Şinasi-Ziya Paşa-Namık Kemal |
Namık Kemal-Ahmet Cevdet Paşa-Muallim |
Ahmet Midhat Efendi-Şinasi-Ziya Paşa |
Münif Paşa-Namık Kemal-Ziya Paşa |
Ahmet Cevdet Paşa-Münif Paşa-Şinasi |
Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “yeniliğin üç muharriri” olarak nitelendirdiği yazarlar Ahmet Cevdet Paşa-Münif Paşa-Şinasi'dir.
13.Soru
Devlet işleri için yabancı dil bilen gençlere duyulan ihtiyacı karşılamak, memurlara yabancı dil öğretmek üzere kurulan Tercüme Odası hangi yıl faaliyete başlamıştır?
1821 |
1822 |
1823 |
1824 |
1825 |
Devlet işleri için yabancı dil bilen gençlere duyulan ihtiyacı karşılamak, memurlara yabancı dil öğretmek üzere kurulan Tercüme Odası 1821 yılında faaliyete başlamıştır.
14.Soru
Mecmua-i Fünun’u yayımlayan aşağıdakilerden hangisidir?
Tercüme Odası |
Encümen-I Daniş |
Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye |
Darülfünun |
Fransız Akademisi |
Bu dergi 1862’de Münif Paşa yönetiminde Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye tarafından yayımlanmaya başlamıştır.
15.Soru
Batılı eserlerden Türkçeye yapılan ilk -kitap şeklinde- çeviri aşağıdakilerden hangisidir?
Télémaque |
Muhaverat-ı Hikemiye |
Sefiller |
Mağdurin Hikâyesi |
Muhaverat-ı Hikemiye |
Batılı eserlerden Türkçeye yapılan ilk -kitap şeklinde- çeviri Yusuf Kâmil Paşa’nın Fénélon’dan tercüme ettiği Télémaque’tır (1859). Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.
16.Soru
1839’a kadar ....... ve Fars edebiyatları ile beslenen Türk edebiyatı, Tanzimat Fermanı (1839) ile Batılılaşmanın resmî bir devlet programı hâline gelmesiyle farklı bir medeniyet dairesine yönelir.
Boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Amerikan |
Arap |
İngiliz |
Türk |
Fransız |
1839’a kadar Arap ve Fars edebiyatları ile beslenen Türk edebiyatı, Tanzimat Fermanı (1839) ile Batılılaşmanın resmî bir devlet programı hâline gelmesiyle farklı bir medeniyet dairesine yönelir. Bu medeniyet, sanat anlayışı ve kültürünü Yunan-Latin edebiyatlarından; dünya görüşü, felsefe ve ahlak anlayışını ise Hristiyanlıktan almaktadır.
17.Soru
1839 yılına kadar Türk edebiyatının beslendiği kaynak aşağıdakilerden hangisidir?
Roma edebiyatı |
Arap ve Fars edebiyatı |
Din |
Alman edebiyatı |
Batı edebiyatı |
1839 yılına kadar Türk edebiyatının beslendiği kaynak Arap ve Fars edebiyatıdır. Doğru cevap B'dir.
18.Soru
Encümen'in beyin takımı olan şairler kimlerin yetişmesine hizmet etmişlerdir?
Modern şairlerin |
Geleneğe dayalı poetikayı sürdürenlerin |
Halk ozanlarının |
Divan şairlerinin |
Yeni şairlerin |
Modern şairler
19.Soru
İlk bilimsel süreli yayın olan Mecmua-i Fünun’u hangi kurum yayımlamıştır?
Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye |
Encümen-i Dâniş |
Tıbhane |
Mekteb-i Harbiye |
Tercüme Odası |
Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye’nin en önemli başarısı ilk bilimsel süreli yayın olan Mecmua-i Fünun’u yayımlamaktır.
20.Soru
Yazdığı ve “hürriyeti tazyikten tevellüd edecek mazarrâtı” ele aldığı Millet Gazeli'nin de içinde yer aldığı eseri muzır kabul edilerek toplatılan şair aşağıdakilerden hangisidir?
Leskofçalı Galib Bey |
Mustafa Refik Bey |
Ziya Paşa |
Memduh Faik |
Namık Kemal |
azdığı ve “hürriyeti tazyikten tevellüd edecek mazarrâtı” ele aldığı Millet Gazeli'nin de içinde yer aldığı eseri muzır kabul edilerek toplatılan şair Memduh Faik'tir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ