Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 1 Ara 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
"Hâtimetü’l-eş’âr" adlı tezkire için aşağıdaki seçeneklerin hangisinde verilen bilgi doğrudur?
Mehmed Tevfik tarafından hazırlanan eser, 1595 yılından 1859 yılına kadar |
Çaylak Tevfik olarak da bilinen Mehmed Tevfik tarafından kaleme alınan tezkire, |
Şefkat-ı Bağdâdî tarafından kaleme alınan eser antolojik mahiyettedir. |
Fatîn Efendi tarafından hazırlanan tezkirenin 1853 yılında tamamlandığı bilinmektedir. Eserde Sâlim Tezkiresi’nin bıraktığı 1721 yılından 1853 yılına kadar yetişen 672 şair hakkında bilgiler verilmiştir. Şinasi Fatîn Tezkîresi’ni 1863 yılında bazı değişiklikler yaparak özellikle dil açısından süslü ve ağır bölümlerini sadeleştirerek yayımlamıştır. |
Ârif Hikmet Bey’in kendi adıyla anılan bu eserde 1592-1837 yılları arasında |
Fatîn Efendi tarafından hazırlanan tezkirenin 1853 yılında tamamlandığı bilinmektedir. Eserde Sâlim Tezkiresi’nin bıraktığı 1721 yılından 1853 yılına kadar yetişen 672 şair hakkında bilgiler verilmiştir. Şinasi Fatîn Tezkîresi’ni 1863 yılında bazı değişiklikler yaparak özellikle dil açısından süslü ve ağır bölümlerini sadeleştirerek yayımlamıştır.
2.Soru
Tercüman-ı Ahval Gazetesi için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Devletten yardım almadan çıkarılan ilk özel gazetedir. |
Agah Efendi ve İbrahim Şinasi birlikte çıkarmışlardır. |
İmzalı başyazı geleneğini ilk başlatan gazetedir. |
Haberlerde tarafsızlık ilkesini savunmuştur. |
Edebi eser yayıncılığı diğer gazetelere göre zayıf kalmıştır. |
Tercüman-Ahval gazetesi iç ve dış haberlerin yanı sıra ekonomi, siyaset, borsa konularında ve araştırma-inceleme yazıları da yayınlamıştır. Edebi eser yayıncılığı da oldukça önemlidir.
3.Soru
Batılı eserlerden Türkçeye yapılan ilk kitap şeklinde çeviri aşağıdakilerden hangisidir?
Sefiller |
Télémaque |
Hikâye-i Robinson |
Muhaverat-ı Hikemiye |
İhtiyar Onbaşı |
Batılı eserlerden Türkçeye yapılan ilk kitap şeklinde çeviri Yusuf Kâmil Paşa'nın Fénélon'dan tercüme ettiği Télémaque'tır. Fransa’da 1699’da yayımlanan Télémaque’ın yazarı olan Fénélon, din adamlığı ve eğitimci kimliği ile tanınır. Saraya mürebbi olarak alınan Fénélon, XV. Louis’nin oğlunu yetiştirir. Müstakbel krala öykü çerçevesinde hükûmet idaresi ile ilgili verilen bilgileri içeren ve XIV. Louis döneminin eleştirisini işleyen Télémaque’ın Yusuf Kâmil Paşa (1859) ve Ahmet Vefik Paşa (1879) gibi iki büyük devlet adamının dikkatini çekmesi ve onlar tarafından Türkçeye çevrilmesi anlamlıdır.
4.Soru
Kimin deyişiyle “Vezn ü kafiye derecesinde kalan mübtedîlere (acemîlere) nâzım ve edebiyatta mütâlâât-ı amîka (derin incelemelere) ile hüsn-i selîkaya (güzel söyleyip yazma yeteneğine) mâlik olan müntehîlere (ustalara) şâir” denir?
Arif Hikmet’in |
Namık Kemal’in |
Ziya Paşa’nın |
Şinasi’nin |
Mustafa Galib’in |
Doğru cevap A dır. Arif Hikmet’in deyişiyle “Vezn ü kafiye derecesinde kalan mübtedîlere (acemîlere) nâzım ve edebiyatta mütâlâât-ı amîka (derin incelemelere) ile hüsn-i selîkaya (güzel söyleyip yazma yeteneğine) mâlik olan müntehîlere (ustalara) şâir” denir.
5.Soru
Muhammesin özel bir biçimi olan, Türk edebiyatında pek az kullanılan ancak yalnız 18. yy. şairi Şeyh Galib’in çok önem verdiği nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
Gazel |
Kaside |
Tardiye |
Rubai |
Müstezat |
Tardiye Türk edebiyatında pek az kullanılmış nazım biçimidir. Yalnız 18. yy. şairi Şeyh Galib çok önem vermiştir. Muhammesin özel bir biçimidir. Muhammes aruzun her kalıbıyla yazıldığı hâlde tardiye aruzun Mef’ûlü, Mefâilün, Feûlün kalıbıyla yazılır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İbra^him Müteferrika’nın kurduğu matbaada basılan kitapların konu alanlarından biri olarak kabul edilemez?
Tarih |
Coğrafya |
Dil |
Din |
Askerlik |
İbra^him Müteferrika’nın kurduğu matbaada tarih, coğrafya, dil ve askerlikle ilgili kitaplar basılır.
7.Soru
XVIII. asrın sonundan itibaren Osmanlı’nın Batılılaşma adına askerlik, maarif, teknoloji, basın, kıyafet gibi pek çok hususta yaşadığı yeniliğin ilk örneği aşağıdaki seçeneklerden hangisinde gerçekleştirilmiştir?
Bosna |
Mısır |
Selanik |
İstanbul |
Ankara |
XVIII. asrın sonundan itibaren Osmanlı’nın Batılılaşma adına askerlik, maarif, teknoloji, basın, kıyafet gibi pek çok hususta yaşadığı yeniliğin ilk örneği Mısır topraklarında verilmiş ve ardından payitahtta da denenmiştir. Sorunun doğru cevabı B seçeneğidir.
8.Soru
Aşağıdaki gazetelerden hangisi ilk özel gazete olmanın yanında dilin sadeleşmesi, Batı tarzı edebiyat metinlerini yayımlaması bakımından önem taşımaktadır?
Ceride-i Havadis |
Tercüman-ı Ahval |
Takvim-i Vekayi |
Tasvir-i Efkâr |
Muhbir |
İlk özel gazeteyi 1860’ta Tercüman-ı Ahval adıyla Aga^h Efendi ile İbrahim S¸inasi çıkarır. Tercüman-ı Ahval, ilk özel gazete olmanın yanında dilin sadeleşmesi, Batı tarzı edebiyat metinlerini yayımlaması bakımından da Türk basınında önemli bir gelişmeyi temsil eder. Doğru cevap B’dir.
9.Soru
Batılı eserlerden Türkçeye yapılan ilk -kitap şeklinde çeviri hangisidir?
Tercüme-i Manzume |
Télémaque |
Muhaverat-ı Hikemiye |
Sefiller |
Souvenir |
Batılı eserlerden Türkçeye yapılan ilk -kitap şeklinde çeviri Yusuf Kâmil Paşa’nın Fénélon’dan tercüme ettiği Télémaque’tır.
10.Soru
Türk ilminin yeni ıstılahlarını yapan, Doğu ve Batı dillerini bilen, fizik, kimya,
balistik ve istihkâm ilimlerinde ihtisas yapan, bu alanlardaki telif ve tercüme eserleriyle tanınan ve 1836 yılında ölen yazar kimdir?
Hoca Tahsin Efendi |
Hoca İshak Efendi |
Namık Kemal |
Şinasi |
Tevfik Fikret |
Türk ilminin yeni ıstılahlarını yapan, Doğu ve Batı dillerini bilen, fizik, kimya,
balistik ve istihkâm ilimlerinde ihtisas yapan, bu alanlardaki telif ve tercüme eserleriyle tanınan ve 1836 yılında ölen yazar Hoca İshak Efendi'dir.
11.Soru
Osmanlı Türkçesinin Eski Anadolu Türkçesinin yerini almaya başladığı XV. yüzyılın ikinci yarısı ve XVI. yüzyılın başlarında bazı şairler tarafından bilinçli bir şekilde başlatılan dilin sadeliğini koruma hareketine ne ad verilir?
Sadeleşme |
Turancılık |
Tanzimat edebiyatı |
Yeni Lisan |
Türkî-i Basit |
Osmanlı Türkçesinin Eski Anadolu Türkçesinin yerini almaya başladığı XV. yüzyılın ikinci yarısı ve XVI. yüzyılın başlarında bazı şairler tarafından bilinçli bir şekilde başlatılan dilin sadeliğini koruma hareketine Türkî-i Basit denir.
12.Soru
Şiirde teşbih yoluyla kurulmuş bir imgenin arkasında saklanan anonim sembol aşağıdakilerden hangisidir?
Berceste |
İstiare |
Teşbih |
Mazmun |
Vezin |
Şiirde teşbih yoluyla kurulmuş bir imgenin arkasında saklanan anonim sembol mazmundur.
13.Soru
Aşağıdakilerin hangisinde "müceddidler"den söz edilmektedir?
Avrupai edebiyat kültürü ile doğrudan ilişki kurmayı başarmış ve roman, tiyatro gibi formlar yanında, şiirin yeni konu ve söyleyişlerini denemişlerdir. |
Avrupai edebiyat kültürü ile dolaylı olarak ilişki kurmayı başarmış ve roman, tiyatro gibi formlar yanında, şiirin yeni konu ve söyleyişlerini denemişlerdir. |
Tercüme ve uyarlamalar yoluyla şiire yeni bir mecra açma gayretini edebî kültür adına bir tehdit olarak görmüşlerdir. |
Batılılaşma gayretlerine koşut olarak beliren ve bir Doğu-Batı sentezinden yana olan edebiyatçılardır. |
Yerlileşme gayretlerine koşut olarak beliren ve bir Doğu-Batı sentezinden yana olan edebiyatçılardır. |
Avrupai edebiyat kültürü ile doğrudan ilişki kurmayı başarmış ve roman, tiyatro gibi formlar yanında, şiirin yeni konu ve söyleyişlerini denemişlerdir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti'nde matbaanın geç kabul edilmesinin sebeplerinden değildir?
Devlet yönetiminin basın yoluyla doğabilecek muhalefetten çekinmesi |
Osmanlı'nın 15-17. yy'larda parlak dönemlerini yaşamasına rağmen matbaanın önemini kavramakta gecikmesi |
Osmanlı Devleti'nde kitabın yazı, cilt, minyatür ve tezhibiyle değerli bir el sanatı olarak görülmesi |
Ülkede okur-yazar oranının düşük olması |
Osmanlı Devleti'nin yeniliklere sıcak bakmaması |
E seçeneği dışındaki seçenekler matbaanın geç kabul edilmesinin sebeplerindendir. Doğru cevap E'dir.
15.Soru
Tarihsel açıdan Osmanlı Devleti’nin hangi antlaşmasından sonra Batı medeniyeti ve kültürü karşısında bugünü bile etkileyen gerileme sürecine girmiştir?
Karlofça Anlaşması |
Sevr Anlaşması |
Mondros Anlaşması |
Küçük Kaynarca Anlaşması |
İstanbul Anlaşması |
Tarihsel açıdan hem Fransız İhtilali’nin doğurduğu sonuçlar hem de Osmanlı Devleti’nin Karlofça Anlaşması’ndan sonra Batı medeniyeti ve kültürü karşısında gerileme sürecine girişi, etkileri açısından sadece 19. yüzyılı değil, bugünü bile etkileyen önemli tarihsel dönüm noktalarıdır. Doğru cevap A'dır
16.Soru
Teodar Kasap tarafından Diyojen’in kapatılması üzerine onun yerine çıkarılan bir mizah dergisidir. 1876-1877 yılları arasında yayımlanır. Basın hürriyetini eleştirmek için eli kolu bağlı bir kişinin karikatürünü yayımlaması üzerine II. Abdulhamit’in tepkisini çeker. Bunun üzerine Teodar Kasap, yargılanır ve üç yıl hapse mahkûm edilir.
Yukarıda hakkında bilgi verilen dergi hangisidir?
Mecmua-i Ulûm |
Mecmua-i Ebuzziya |
Hadîka |
Hayal |
Dağarcık |
Hayal dergisi, Teodar Kasap tarafından Diyojen’in kapatılması üzerine onun yerine çıkarılan bir mizah dergisidir. 1876-1877 yılları arasında yayımlanır. Basın hürriyetini eleştirmek için eli kolu bağlı bir kişinin karikatürünü yayımlaması üzerine II. Abdulhamit’in tepkisini çeker. Bunun üzerine Teodar Kasap, yargılanır ve üç yıl hapse mahkûm edilir.
17.Soru
Batılı eserlerden Türkçeye yapılan kitap şeklinde ilk çeviri hangi eser için yapılmıştır?
Télémaque |
Souvenir |
Emile |
Les Burgraves |
Don Quichotte |
Batılı eserlerden Türkçeye yapılan ilk – kitap şeklinde – çeviri Yusuf Kâmil Paşa’nın Fénélon’dan tercüme ettiği Télémaque’tır (1859).
18.Soru
Hangisi ikinci el bir tercüme örneğidir?
Télémaque |
Muhaverat-ı Hikemiye |
Endülüs Tarihi |
Tercüme-i Manzume |
Hikâye-i Robinson |
Birçok dile çevrilen Robinson hikâyesinin (Robinson Crusoe) Türkçeye tercüme edilmemiş olmasının önemli bir eksiklik olduğu düşünülerek Vakanüvis Ahmet Lütfi tarafından Arapçadan Türkçeye Hikâye-i Robinson adıyla aktarılması (1864) bir
“ikinci el tercüme” örneği olması nedeniyle önem taşır.
19.Soru
Aşağıdakilerin hangisi/leri Tanzimat döneminde gazetenin önemlerindendir?
I. Yazı dilinin sade ve anlaşılır hale gelmesine katkıda bulunmuştur
II. Yeni edebi türlerin ve edebi ürünlerin yayınlanmasına katkı sağlamıştır
III. Genç aydınların yetişmesinde görev üstlenmiştir
IV. Güncel olay ve gelişmeleri takip ettiğinden haber kaynağıdır
Yalnız I |
I-III |
I-III-IV |
I-II-III-IV |
III-IV |
Belirtilen maddelerin hepsi gazetenin önemlerindendir. Doğru cevap D'dir.
20.Soru
"Şiirde benzetme yoluyla kurulmuş bir imgenin arkasında saklanan anonim sembol, allegori" ifadesi aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımıdır?
Saf şiir |
Sade şiir |
Mazmun |
Aruz |
Hece |
Mazmun
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ