Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 1 Ara 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
.......-......... yılları arasında çoğu nesir olarak
Batı dillerinden çevrilen şiirler, Servet-i Fünun üslubunun şekillenmesinde etkili olur ve bir “mensur şiir” cereyanı oluşturur.
Boşluklara hangi tarihler gelmelidir?
1887-1895 |
1881-1895 |
1887-1985 |
1885-1897 |
1887-1897 |
1887-1895 yılları arasında çoğu nesir olarak Batı dillerinden çevrilen şiirler, Servet-i Fünun üslubunun şekillenmesinde etkili olur ve bir “mensur şiir” cereyanı oluşturur (Enginün, 1979, s. 99- 100). Okul yıllarından itibaren Avrupa kültür ve
edebiyatını tanıyarak yetişen Servet-i Fünun nesli, Halit Ziya, Tevfik Fikret, Cenap Şehabettin gibi edebiyatçıların okumaları ve çevirileriyle Batı edebiyatından daha sistemli bir biçimde beslenmeye devam eder. Romantik akımın eserlerinin yanı sıra
Goncourt Kardeşler, Maupassant, Alphonse Daudet gibi yazarların eserlerinden yapılan çeviriler dönemin yazarlarını realizm ve natüralizm gibi farklı edebiyat akımlarının estetik anlayışlarıyla besler; hikâye ve roman türlerinin gelişmesinde yeni bir edebiyat anlayışının şekillenmesinde yönlendirici olurlar.
2.Soru
Hem tarihi hem de edebi bir eser olan ve yeniçeriliğin kaldırılışının bir şair gözüyle değerlendirilişine güzel bir örnek teşkil eden "Nusretname" hangi sanatçının eseridir?
Hem tarihi hem de edebi bir eser olan ve yeniçeriliğin kaldırılışının bir şair gözüyle değerlendirilişine güzel bir örnek teşkil eden "Nusretname" hangi sanatçının eseridir?
Antepli Ayni |
Erzurumlu Emrah |
Süleyman Neş'et Efendi |
Kani Efendi |
Nedim |
Yeniçeri Ocağının kaldırılışıyla ilgili yazılan manzumeler 19. yüzyılın ilk yarısında şairlerin toplumsal ve siyasal olaylara duydukları ilginin ve şiirin geçirdiği değişimin açık delili durumundadır. Bu olayla ilgili şiir yazan şairlerden biri Antepli Ayni'dir. 1837’de vefat eden şair, divanında yer alan 522 tarih manzumesiyle devrinde yaşanan toplumsal ve siyasal olaylarını anlatmış, önemli kişi ve devlet adamları hakkında yazdığı beyitlerle devrinin nabzını tutmuştur. Ayni'nin tarih manzumelerinin yanında Yeniçeri Ocağının kaldırılışını konu alan Nusretname, sanatçının önemli eserleri arasında yer almaktadır.
3.Soru
Edebiyatımızda Batılılaşma gayretlerine paralel olarak beliren ve bir Doğu-Batı sentezinden yana olan edebiyatçıların ortak adı nedir?
Mücedditler |
Gelenekçiler |
Encümen-i Şuarâ |
Müdavimler |
Mutavassıtlar |
Mutavassıt: Sözlük karşılığı “bir orta yol tutturan” yahut “iki şey arasında aracılık eden” olsa da edebiyatımızda Batılılaşma gayretlerine paralel olarak beliren ve bir Doğu-Batı sentezinden yana olan edebiyatçıların ortak adıdır. Doğru cevap E' dir.
4.Soru
Lirik duyguların ifadesi için kullanılan vezinli veya vezinsiz yazılabilen uzun şiire ne denir?
Zeyl |
Dram |
Gotik |
Ode |
Barok |
Ode: Lirik duyguların ifadesi için kullanılan vezinli veya vezinsiz yazılabilen uzun şiir. Doğru cevap D' dir.
5.Soru
Konuşma güçlüğü çeken Mustafa Galib’in kendi fikri temellerini oluşturduğu poetikasını diğer şairlere anlatmak için 'sözcü’ olarak seçmiş olduğu şair kimdir?
Namık Kemal |
Ebuzziya Tevfik |
Arif Hikmet |
Salih Nail |
İsmail Hikmet |
Doğru cevab C dir. Konuşma güçlüğü çeken Galib’in kendi fikri temellerini oluşturduğu poetikasını diğer şairlere anlatmak için ‘sözcü’ olarak seçmiş olduğu şair Arif Hikmet’tir.
6.Soru
Türk şiirinin tarihsel gelişiminde Batı edebiyatlarının etkisinin başladığı dönem olan ve Tanzimat dönemi olarak adlandırılan dönem kaçıncı yüzyılda ortaya çıkmıştır?
Türk şiirinin tarihsel gelişiminde Batı edebiyatlarının etkisinin başladığı dönem olan ve Tanzimat dönemi olarak adlandırılan dönem kaçıncı yüzyılda ortaya çıkmıştır?
18. yüzyılın birinci yarısı |
18. yüzyılın ikinci yarısı |
19. yüzyılın birinci yarısı |
19. yüzyılın ikinci yarısı |
20. yüzyılın birinci yarısı |
Edebiyat tarihlerinde “Tanzimat Dönemi” olarak adlandırılan ve Batı edebiyatlarının etkisinde geliştiği için klasik Osmanlı edebiyatından çok farklı özellikler gösteren bu yeni edebiyat anlayışı 19. yüzyılın ikinci yarısıyla başlatılır.
7.Soru
Encümen- Şuara ne zaman dağılmıştır?
1861 |
1862 |
1863 |
1864 |
1865 |
İçkinin, sohbetin, şiir ve nazirelerin devrettiği bu salı toplantıları muntazaman bir sene kadar devam eder. 1862 yılının ortalarından itibaren peşipeşine gelmeye başlayan pek çok şahsi sebepten dolayı encümen müdavimleri yavaş yavaş kopup dağılırlar.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 19. Yüzyılın ilk yarısında yetişen önemli şairler biri değildir?
Aynî |
Enderunlu Vâsıf |
Nedim |
Keçeci-zâde İzzet Molla |
Leylâ Hanım |
Nedim 1681-1970 yılları arasında yaşamıştır.
9.Soru
Türk edebiyatı alanında ilk edebi tartışmayı başlatarak Arap harflerinin düzenlenmesi ve Latin harflerinin kullanılıp kullanılamayacağı konularını da sayfalarına taşıyan gazete hangisidir?
Tasvir-i Efkâr |
Muhbir |
Tercüman-ı Ahval |
Ceride-i Havadis |
Takvim-i Vekayi |
Türk edebiyatı alanında ilk edebi tartışmayı başlatan Tasvir-i Efkâr gazetesi, Arap harflerinin düzenlenmesi ve Latin harflerinin kullanılıp kullanılamayacağı konularını da sayfalarına taşımıştır.
10.Soru
Encümen-i Şuarâ’nın şiir dili konusundaki arayışları açısından aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
“şiir dili”nin gündelik dilin üstünde, özel bir dil olarak inşa edilmesi; |
konuşma dilinden kaçınılarak edebi dil kullanılması; |
şiir dilinde sebk-i hindînin orijinal mazmunlarının kullanılması; |
şiir dilinde tasavvuf lügatinin remizlerinin kullanılması; |
Türkçe kelimelerin yanı sıra Arap ve Fars kökenli kelimelerin de kullanılması; |
Doğru cevap B dir. Encümen-i Şuarâ şairleri, şiirlerinde geçen asırda başlamış yerlileşme gayretlerinin tercihi olan konuşma dilini kullanmışlardır.
11.Soru
1860’ta yayın hayatına başlayan ve Agâh Efendi ile İbrahim Şinasi’nin birlikte çıkardığı gazetesi aşağıdakilerden hangisidir?
Ceride-i Havadis |
Rûznâme |
Takvim-i Vekayi |
Tercüman-ı Ahval |
Vakayi-i Mısriye |
Agâh Efendi ile İbrahim Şinasi’nin birlikte çıkardığı Tercüman-ı Ahval gazetesi 22 Ekim 1860’ta yayın hayatına başlar. Devletten yardım almadan çıkarılan ilk gazetedir. Doğru cevap D’dir.
12.Soru
Ahmet Midhat Hasan Mellâh adlı eserinde Alexandre Dumas’nın hangi eserinden ilham almıştır?
Sefiller |
Souvenir |
Robinson Crusoe |
Emile |
Monte Cristo |
Tercüme ettiği eserlerden tema ve teknik bakımından beslenen Ahmet Midhat’ın sanat anlayışının gelişmesinde bu eserlerin önemli bir katkısı vardır. Okuyup beğendiği, bazen de tercüme ettiği bir eserin ardından bir benzerini yazması onun başucu kitapları ve tercümelerinin sanat anlayışını belirleyen kaynaklar olduğunu göstermektedir. İlk romanlarından olan ve kendi ifadesiyle Alexandre Dumas’nın Monte Cristo adlı eserinden doğan Hasan Mellâh, Phèdre’den “mülhem” Fürs-i Kadimde Bir Facia yahut Siyavuş ve Don Quichotte’dan doğan, çevresinde olup bitenlerden haberi olmayan bir tipi işlediği Çengi isimli piyesleri eserlerinde okumalarından, yer yer de tercümelerinden gelen tesiri gösteren somut örneklerdir.
13.Soru
Sanat anlayışı, telif ve tercüme eserleri ve teorik yaklaşımları ile Tanzimat Dönemi’nde Batı edebiyatı ile daha sistemli bir ilişki kurmuş, ilk kitabı Afife Anjelik olan ikinci kuşak edebiyatçı kimdir?
Recaizâde Ekrem |
Sami Paşa Sezai |
Mahmud Paşa |
Abdülhak Hamid |
Ahmet Haşim |
Sanat anlayışı, telif ve tercüme eserleri ve teorik yaklaşımları ile Tanzimat Dönemi’nde Batı edebiyatı ile daha sistemli bir ilişki kurmuş, ilk kitabı Afife Anjelik olan ikinci kuşak edebiyatçı Recaizâde Ekrem'dir. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
Romantizm, natüralizm, realizm gibi sanat akımlarından okuyucularını haberdar etmeye çalışan, diğer yandan halkın bilgi ve görgüsünü arttırma, bilgilendirme ve bilinçlendirme süreciyle birlikte yeni bir toplumu inşa etme amacı güden gazete aşağıdakilerden hangisidir?
İbret |
Hürriyet |
Tercüman-ı Hakikat |
Tasvir-i Efkâr |
Ceride-i Havadis |
Avrupa’daki bilimsel ve teknik gelişmeleri okuyucusuna ulaştırmayı amaçlayan gazetede bilim, fen ve sanayi alanında birçok yazıya yer verilir. Ayrıca “gazete romantizm, natüralizm, realizm gibi sanat akımlarından okuyucularını haberdar etmeye çalışmıştır. Böylece haber verme yanında halkın bilgi ve görgüsünü arttırma, bilgilenme ve bilinçlenme süreciyle birlikte yeni bir toplumu inşa etme amacı güdülmüştür” (Tekin, 2011, s. 297).
15.Soru
Batı sanatında dengeden çok devinime, düşünceden çok duyuma, biçimlerin serbestçe yaratılmasından duyulan coşkuya önem veren, abartmalı, etkileyici, çelişkiden çekinmeyen sanat akımıdır.
Yukarıda söz edilen sanat akımı hangisidir?
Gotik |
Postmodern |
Barok |
Modern |
Yeni |
Barok, Batı sanatında dengeden çok devinime, düşünceden çok duyuma, biçimlerin serbestçe yaratılmasından duyulan coşkuya önem veren, abartmalı, etkileyici, çelişkiden çekinmeyen sanat akımıdır.
16.Soru
................. , Osmanlı Türkçesinin Eski Anadolu Türkçesinin yerini almaya başladığı XV. yüzyılın ikinci yarısı ve XVI. yüzyılın başlarında bazı şairler tarafından bilinçli bir şekilde başlatılan dilin sadeliğini koruma hareketidir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde tamamlar?
Türkî-i Basit |
Sebk-i Hindî |
Tardiye |
Vak'a-yı Hayriye |
Hâkim bakış açısı |
Doğru cevap A şıkkıdır. Nitekim, Türkî-i Basit, Osmanlı Türkçesinin Eski Anadolu Türkçesinin yerini almaya başladığı XV. yüzyılın ikinci yarısı ve XVI. yüzyılın başlarında bazı şairler tarafından bilinçli bir şekilde başlatılan dilin sadeliğini koruma hareketidir.
Sebk-i Hindî, Hint tarzı anlamına gelen sebk-i hindî Hindistan’da, Babürlü Hint-Türk hükümdarlarının saraylarında Farsça yazan ozanlarca geliştirilmiştir. Edebiyatımızda XVII. yüzyıldan başlamak üzere etkisini göstermeye başlamış kimi şairlerimizde bütün özellikleri görülürken kimi şairlerimizi kısmen etkilemiştir.
Tardiye, Türk edebiyatında pek az kullanılmış nazım biçimidir. Yalnız 18. yy. şairi Şeyh Galib çok önem vermiştir. Muhammesin özel bir biçimidir. Muhammes aruzun her kalıbıyla yazıldığı hâlde tardiye aruzun Mef’ûlü, Mefâilün, Feûlün kalıbıyla yazılır.
Osmanlı tarihinin önemli olaylarından biri olan ve Vak’a-yı Hayriye, Yeniçeri Ocağının kaldırılmasını anlatır. II. Mahmud devrinin en önemli olaylarından biridir.
Hâkim bakış açısı ise, hikâye ve romanda olayları ve kişileri her yönüyle görüp aktaran anlatıcının anlatım tarzına verilen addır.
17.Soru
Tanpınar’a göre Tanzimat’ın getirdiği yenilikler yüzünden doğan huzursuzluğun şairi aşağıdakilerden hangisidir?
Gevheri |
Bayburtlu Zihni |
Figani |
Seyrani |
Erzurumlu Emrah |
Tanpınar’a göre Tanzimat’ın getirdiği yenilikler yüzünden doğan huzursuzluğun şairi Seyrani'dir.
18.Soru
Tanzimat döneminde bir okul görevi üstlenen ve Devlet işleri için yabancı dil bilen gençlere duyulan ihtiyacı karşılamak, memurlara yabancı dil öğretmek üzere 1821’de kurulan kurum aşağıdakilerden hangisidir?
Tercüme Odası |
Divan-u Hümayun |
Çeviri Dairesi Başkanlığı |
Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye |
Mecmua-i Fünun |
Tanzimat döneminde bir okul görevi üstlenen ve Devlet işleri için yabancı dil bilen gençlere duyulan ihtiyacı karşılamak, memurlara yabancı dil öğretmek üzere 1821’de kurulan kurum "Tercüme Odası" dır. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
Klasik Osmanlı edebiyatının barok özellikler kazanmaya başladığı 18. yüzyıldan 19. yüzyılın ilk yarısına gelindiğinde değişimin Batı kaynaklı etkilerle hızlandığı ve genişlediği görülür. Aşağıdakilerden hangisi bu hız ve genişlemede etkili olan faktörlerden biri değildir?
Klasik Osmanlı edebiyatının barok özellikler kazanmaya başladığı 18. yüzyıldan 19. yüzyılın ilk yarısına gelindiğinde değişimin Batı kaynaklı etkilerle hızlandığı ve genişlediği görülür. Aşağıdakilerden hangisi bu hız ve genişlemede etkili olan faktörlerden biri değildir?
Gayrımüslimlerin, levantenler ve diğer azınlıkların oluşturdukları kültürel ortam. |
Avrupalı sefirlerin İstanbul'da bulunmaları ve kendi çevrelerinde oluşturdukları kültür ortamı. |
Avrupa'ya gönderilen Osmanlı elçilerinin hazırlamış oldukları raporlar ve sefaretnameler. |
Kültür ve düşünce açısından Avrupa’ya yakın Osmanlı bürokratlarına üst derecelerde görevler verilmesi. |
Osmanlı Devleti’nin siyasi ve askeri gücünün giderek artması. |
Tarihsel açıdan bu dönem Osmanlı Devleti'nin siyasi ve askeri gücünü kaybetmeye başladığı ve bir takım reformlar neticesinde giderek Batı medeniyetine yaklaştığı bir dönemdir.
20.Soru
Tünd-bâd-ı âh-ı hasretle coşup eşkim yemi
Görünür herbir müjem deryâda gûyâ bir gemi
Yukarıda verilen satırlarda, gözyaşları içinde kirpiklerini gemi gibi yüzdürme imgesini oluşturan şair aşağıdakilerden hangisidir?
İbrahim Halet |
Namık Kemal |
Osman Şems |
Memduh Faik |
Mehmed Lebib |
Doğru cevap C dir. Beytinde, gözyaşları içinde kirpiklerini gemi gibi yüzdürme imgesini oluşturan şair Osman Şems’tir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ