Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 1 Final 16. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Namık Kemal tarafında yazılmış vatan temasını işleyen tiyatro serlerinden birisi değildir?
Ya Gazi Ol Ya Şehit |
Vatan Yahut Silistre |
Gülnihal |
Akif Bey |
Celâleddin Harzemşah |
Ya Gazi Ol Ya Şehit, Mehmet Rıfat’ın bir eseridir, diğerleri ise Namık Kemal’e aittir. Dolayısıyla doğru seçenek A’dır.
2.Soru
Türk edebiyatının tek mensur hamse örneğinin yazarı kimdir?
Nergisi |
Namık Kemal |
Şinasi |
Nef'i |
Nedim |
Hamse-i Nergisi Nergisi’nin beş mensur eserden oluşan hamsesidir. Eser, Türk edebiyatındaki tek mensur hamse örneğidir. Doğru seçenek A’dır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi klasik Osmanlı şiiri için söylenemez?
Sanatsal özgürlük esastır. |
Fars ve Arap şiirinin biçim ve özelliklerinin temel almıştır. |
Sanatçının muhatabı hükümdar ve çevresidir. |
Şair için şiir maddi boyuta hizmet eden bir vesiledir. |
Şairler şiirlerinde makam sahiplerine övgüler sunarlar. |
Klasik Osmanlı şiirinde şairin sanatsal özgürlüğü ve özgünlüğü engellenmiştir ve hükümdar ve çevresine övgüler içeren şiirler yazıp bununla maddi avantajlar elde etmişlerdir.
4.Soru
Yukarıdaki mısralarda hangi iki varlık arasında benzerlik ilişkisi kurulmaktadır?
Gerdan-Boğaz |
Sis-Gerdan |
Boğaz-Sis |
Saçlar-Boğaz |
Saçlar-Sis |
Sevgilinin gerdanı amber kokulu saçlarının siyahlığı arasında kalsa, görenler Boğaz’ı sis kaplamış zannederler.
5.Soru
Aşağıdakilerden Hangisi Şinasi'nin şiirlerinde yeni dönemde yer tutmaya başlayan ve o güne kadar şiirde pek rastlanmayan kelime ve kavramlardan biri değildir?
Akıl |
Kanun |
Medeniyet |
Devlet |
İstiklal |
Bir taraftan yeni tema ve konular ele alınırken bir taraftan da gitgide halkın anlayabileceği bir dilin yolu açılmaya çalışılır. Şiirin içeriğindeki ilk değişiklikler İbrahim Şinasi’nin eserlerinde görülür. O, şiire yeni ve değişik kelimeleri, kavramları ve temaları sokar. “Akıl”, “kanun”, “hak”, “adalet”, “millet”, “devlet”, “medeniyet”, “reis-i cumhur” gibi o güne kadar şiirde pek rastlanmayan kelime ve kavramlar yeni dönemde yer tutmaya başlar. Namık Kemal’in eserleriyle birlikte bu kelime ve kavramlar nitelikleri aynı kalmak kaydıyla ülke sathını ilgilendiren bir boyuta dönüşerek genişler ve onun vasıtasıyla “vatan”, “hürriyet”, “istiklal” gibi temler ve kavramlar şiirin başlıca konusu olur.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Encümen-i Şuarâ müdavimlerinin 1861-1862 yıllarında savunduğu fikirlerle uyuşmaz?
Devlet çarkının dönüşüne dair eleştiriler |
Kötü idareciler hakkındaki şikâyetler |
İrtikâbın tabiileşmesi |
Modern eğilimlerin insan yetiştirme düzenindeki bozulmaya etkileri |
Batılılaşma ve onun getirdiklerinden duyulan hoşnutluk |
Birbirinden farklı sebeplerle de olsa encümendeki şairlerin hemen hepsi Batılılaşmadan ve onun getirdiklerinden hoşnutsuzluk duymaktadır. Bu hoşnutsuzluğu hicviyelerden açık açık, gazellerden ise imalar yoluyla çıkarmak mümkündür. Diğer taraftan, devlet çarkının dönüşüne dair eleştiriler, sadrazam başta olmak üzere, kötü idareciler hakkındaki şikâyetler, irtikâbın tabiileşmesi, eğitim sistemindeki modern eğilimlerin insan yetiştirme düzenindeki bozulmaya etkileri gibi pek çok konu şiire giren bahisler hâlini alır. Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.
7.Soru
Tünd-bâd-ı âh-ı hasretle coşup eşkim yemi
Görünür herbir müjem deryâda gûyâ bir gemi
Bu beyit aşağıdaki şairlerden hangisine aittir?
Osman Şems |
Ziya Paşa |
Namık Kemal |
Şinasi |
Fuzuli |
Bu beyit Osman Şems'e aittir.
8.Soru
Aşağıda verilen eserlerden hangisi Türk edebiyatında Batı tarzı ilk roman örneği olarak kabul edilir?
Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat |
Cezmi |
İntibah |
Kıssadan Hisse |
Letâif-i Rivâyat |
Türk edebiyatında Batı tarzında ilk hikâye ve roman, ilk çevirilerden ancak on yıl kadar sonra görülür. Bunlar, Ahmet Midhat Efendi (1844-1912)’nin 1870’te yayımlanmaya başlanan Kıssadan Hisse ile Letâif-i Rivâyat serisinde yer alan uzun hikâyeleri, Şemsettin Sami (1850-1904)’nin 1872-1873’te çıkan Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat’ı ile Namık Kemal (1840-1888)’in 1876’da yayımlanan İntibah ve 1880’de baskısı yapılan Cezmi romanlarıdır. Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat adlı eseri, Türk edebiyatında Batı tarzı ilk roman olarak kabul edilir.
9.Soru
Batı sanatında dengeden çok devinime, düşünceden çok duyuma, biçimlerin serbestçe yaratılmasından duyulan coşkuya önem veren, abartmalı, etkileyici, çelişkiden çekinmeyen sanat akımına ne ad verilir?
Romantizm akımı |
Klasik akım |
Barok akımı |
Sürrealizm akımı |
Sembolizm akımı |
Batı sanatında dengeden çok devinime, düşünceden çok duyuma, biçimlerin serbestçe yaratılmasından duyulan coşkuya önem veren, abartmalı, etkileyici, çelişkiden çekinmeyen sanat akımına barok adı verilir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, "Sohbet Meclisi" anlamına gelmektedir?
Bezm-i elest |
Tıfl-ı nâzenî |
Telh-kâm |
Cism-i semîne |
Reng-i rûyun |
Elest meclisi (bezm-i elest), sohbet meclisi anlamına gelir. Ruhların yaratılması sırasında Tanrı’yla insanlar arasında yapıldığı kabul edilen sözleşmedir. Tasavvuf literatüründe sıkça kullanılır.
11.Soru
Batı edebiyatlarında, 17. yüzyılın başlarından itibaren ortaya çıkan roman türü, genellikle aşağıdaki eserlerden hangisiyle başlatılır?
Don Kişot |
Gulliver'in Seyahatnamesi |
Genç Werther'in Istırapları |
Robenson Crusoe |
Manon Lescaut |
Batı edebiyatlarında roman, 17. yüzyılın başlarından itibaren ortaya çıkar. Roman türü, genellikle Miguel de Cervantes (1547-1616)’in ünlü Don Kişot (1605) adlı eseriyle başlatılır. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.
18. yüzyıla gelindiğinde Fransa, İngiltere ve Almanya’da psikolojik ve duygusal yönü ağır basan romanlar görülür. Bu alanda anılabilecek ilk roman Contesse de La Fayette’in Princesse de Cleves (1678)’dir. Ardından Fenelon (1651-1715)’un Türkçeye de çevrilen Telemaque (1699), Lesage’nin Gil-Blas (1715-1735), Daniel Defoe’nun Robenson Crusoe (1719), Jonathan Swift’in Gulliver’in Seyahatnamesi (1726), Prevost’un Manon Lescaut (1731) adlı romanları yazılır.
Fransa’da Voltaire (1694-1778)’in Candide ve Micromega gibi kısa romanlarına benzer şekilde konusu uzak mekânlarda geçen, döneminin inanışlarıyla ve insanlarıyla alay eden serüvenler anlatılır. Jean Jacgues Rousseau (1718-1778) Julie-yahut-Nouvelle Héloise (1761)’le, Almanya’da Goethe (1749-1832) Genç Werther’in Istırapları (1774)’yla toplum üzerinde etkide bulunan eserler oluşturur.
12.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi bir yandan aşk hikâyesi anlatırken diğer yandan Osmanlı Devleti’nin, devri içindeki içte ve dışta karşılaştığı problemleri konu edinmektedir?
Akabi Hikyayesi |
Hayâlât-ı Dil |
Müsameretname |
Muhayyelât-ı Aziz Efendi |
Temaşa-i Dünya ve Cefakâr u Cefakeş |
“Bahriye Mektubi Odası hulefasından” Hasan Tevfik Efendi tarafından yazılan Hayâlât-ı Dil, bir yandan aşk hikâyesi anlatırken diğer yandan Osmanlı Devleti’nin, devri içindeki içte ve dışta karşılaştığı problemleri konu edinen alegorik bir eser görünümü kazanır. Bu yönüyle eser, imparatorluğun son döneminde yaşanan siyasi gelişmelerin ironik bir anlatımını sunar.
13.Soru
Batı edebiyatında roman ne zaman ortaya çıkmıştır?
17. yüzyılın başlarından itibaren |
17. yüzyılın sonlarında |
16. yüzyılın sonlarında |
18. yüzyılın başlarından itibaren |
18. yüzyılda |
Batı edebiyatlarında roman, 17. yüzyılın başlarından itibaren ortaya çıkar. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
Şinasi’nin Fatin Tezkire’ si ile ilgili verdiği önerilerden hangisi yanlıştır?
Tezkireye çeşitli edebî konularla ilgili açıklamalar eklenmelidir. |
Tezkire, ifade ve anlam yanlışları bakımından düzeltilmelidir. |
Tezkirenin özellikle içerik bakımından düzeltilmesi gerektiği fikrindedir. |
Öz geçmişlerdeki bazı eksiklikler ile hatalar giderilmeli ve yeni öz geçmiş maddeleri eklenmelidir. |
Tezkirelere örnek alınan manzumelerde intihal varsa gösterilmelidir. |
Fatin Efendi, eserin yeni baskısını yaparken öz geçmişlerdeki bazı eksiklikler ile hataları giderme- ye ve yeni öz geçmiş¸ maddeleri eklemeye özellikle önem verir.
15.Soru
Batılı eserlerden Türkçeye yapılan ilk kitap şeklindeki çeviri aşağıdakilerden hangisidir?
Mehmet Paşa'nın çevirdiği Mecmua-i Fünun |
Yusuf Kâmil Paşa’nın Fénélon’dan tercüme ettiği Télémaque |
Mustafa Reşid Paşa'nın Encümen-i Dâniş adlı eseri |
Encyclopédie adlı batılı eseri |
Münif Paşa’nın Muhaverat-ı Hikemiye’si |
Yusuf Kâmil Paşa’nın Fénélon’dan tercüme ettiği Télémaque, Batılı eserlerden Türkçeye yapılan ilk kitap şeklindeki çeviridir. Doğru cevap B'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisine Tezkire-i Hâtimet’ül eş’ar’ı yeniden düzenlemek için Fatin Efendi’nin verdiği ilanda yer verilmişti?
Tezkireye çeşitli edebî konularla ilgili açıklamalar eklenilmelidir. |
Şiirlerine örnek verilen şairler, eğer şiirlerini değiştirmek isterlerse seçtikleri başka şiirlerini göndermelidirler. |
Tezkirede özellikle her şairin ilim, fen ve sanat gibi çeşitli alanlardaki başarıları ve kaleme aldıkları eserlerle topluma yaptıkları hizmetleri belirtilmelidir. |
Tezkirelere örnek alınan manzumelerde intihal varsa gösterilmelidir. |
Tezkire, ifade ve anlam yanlışları bakımından düzeltilmelidir. |
Doğru cevap B dir. Şiirlerine örnek verilen şairlerin eğer şiirlerini değiştirmek isterlerse seçtikleri başka şiirlerini göndermeleri Tezkire-i Hâtimet’ül eş’ar’ın ikinci baskısının yapılması için Fatin Efendi’nin en geç dört ay içinde kendisine ulaştırılmasını istediği hususlardan birisidir. Diğer seçeneklerde verilen hususlar Şinasi’nin söz konusu eserde mutlaka düzenlenmesi gereken konuların maddeleridir.
17.Soru
III. Selim için yazdığı kasidede söylediği “Kasîde gezdirip bâb-ı ricâle/Tenezzül etmedim cerr ü süâle” (makam sahiplerine kaside sunup da onlardan maddi menfaat beklemedim) beyti ile yeni bir anlayışın doğmaya başladığını gösteren şair aşağıdakilerden hangisidir?
Çeşmîzâde Reşid |
Sünbülzâde Vehbî |
Selânikli Meşhûrî |
Muvakkit-zâde Pertev Efendi |
Şâban Kâmî Efendi |
Çeşmîzâde’nin bu çıkışına benzer bir çıkışı Sünbülzâde Vehbî yapar. 1809’da ölen şair, III. Selim için yazdığı kasidede söylediği “Kasîde gezdirip bâb-ı ricâle/Tenezzül etmedim cerr ü süâle” (makam sahiplerine kaside sunup da onlardan maddi menfaat beklemedim) beyti yeni bir anlayışın doğmaya başladığını gösterir. doğru cevap B dir.
18.Soru
Aşağıdaki yazarlardan hangisi Moliére’den L’Avare (Cimri) adlı oyunu Pinti Hamit adıyla Türkçe'ye uyarlamıştır?
Şinasi |
Namık Kemal |
Ahmet Mithat Efendi |
Teodor Kasap |
Direktör Âli Bey |
Tanzimat Dönemi’nin ilk mizah gazetesi olan Diyojen’i (1870-1873) çıkaran ve Kayserili bir Rum olan Teodor Kasap, özellikle Karagöz ve orta oyununun geliştirilmesinden yana bir tavır sergiler. Teodor Kasap, Moliére’den L’Avare (Cimri) adlı oyunu "Pinti Hamit" adıyla Türkçe'ye uyarlar. 6 Nisan 1873 yılında sahneye konulan oyun, orta oyunu biçiminde kurgulanır. Pinti Hamit tipi Moliére’in Cimri eserinden ilham alır. Ancak Türk kültüründe de Fatih devrine kadar giden bir Pinti Hamit tipi bulunmaktadır.
19.Soru
İntibah ve Cezmi olmak üzere iki roman kaleme alan Tanzimat Dönemi yazarımız kimdir?
Namık Kemal |
II.Abdülhamit |
Ahmet Midhat Efendi |
Yaşar Kemal |
Teyfik Fikret |
Namık Kemal, biri İntibah, diğeri Cezmi olmak üzere iki roman kaleme almıştır. “Ön söz”de konusunu sade tuttuğunu söylediği İntibah’la roman türünde bir örnek ortaya koymak istemiştir
20.Soru
Türk edebiyatında Tanzimat’tan sonra başlayan yanlış Batılılaşmayı konu alan ilk roman aşağıdakilerden hangisidir?
Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat |
Hasan Mellah Yahut Sır İçinde Esrar |
Felatun Bey ile Rakım Efendi |
Müşahedat |
İntibah |
Ahmet Midhat Efendi’nin eserleri içinde en çok tanınmış ve okunmuş, üzerinde en çok inceleme yapılmış eser şüphesiz Felâtun Bey ile Râkım Efendi (1875)’dir. Bu roman, Türk edebiyatında Tanzimat’tan sonra başlayan yanlış Batılılaşmayı konu alan ilk romandır. Yazar, birbirinin zıddı Râkım Efendi ile Felâtun Bey tipleri etrafında son yüzyıl Osmanlı toplum hayatını gerçekçi bir gözle değerlendirme yoluna gider.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ