Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 1 Final 17. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Klasik hikaye geleneği içinde ortaya çıkan değişmenin ilk örneği sayılan hikaye aşağıdakilerden hangisidir?
Muhayyelat-ı Aziz Efendi |
Akabi Hikyayesi |
Hayalat-ı Dil |
Müsameretname |
Temaşa-i Dünya ve Cefakar u Cefakeş |
Klasik hikaye geleneği içinde ortaya çıkan ilk eser Ali Aziz Efendinin Muhayyelat-ı Aziz Efendi isimli eseridir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Moliere uyarlamaları yapan ve komedi türünde eserler veren yazarlar arasında yer almaz?
Teodor Kasap |
Ahmet Vefik Paşa |
Direktör Ali Bey |
Ahmet Midhat |
Feraizcizade Mehmet Şakir |
Ahmet Midhat, Moliere uyarlamaları yapan ve komedi türünde eserler veren yazarlar arasında yer almamaktadır.
3.Soru
Agâh Efendi ile İbrahim Şinasi’nin çıkardığı ilk özel gazete aşağıdakilerden hangisidir?
Takvim-i Vekayi |
Cerîde-i Havadis |
Tasvir-i Efkâr |
Vekay-i Mısriye |
Tercüman-ı Ahvâl |
Bugünkü yazı dilinin oluşunda gazetelerin etkisi önemlidir. İyi öğrenim görmüş seçkin kimselerin yanında halkın da anlayabileceği bir dil ortaya çıkar. Bunda Agâh Efendi ile İbrahim Şinasi’nin çıkardığı ilk özel gazete olan Tercüman-ı Ahvâl’in ve onu izleyen özel gazetelerin katkısı büyüktür.
4.Soru
Seçeneklerdekilerden hangisi Ali Aziz Efendi’nin Muhayyelât-ı Aziz Efendi
(Muhayyelât-ı Ledünn-i İlahî, 1796-1797) adlı eserindeki kahramanlardan birisi değildir?
Gülruh |
Kamercan |
Asil |
Hagop |
Ferruh |
A,B,C ve E seçeneklerindeki kişiler bu eserin kahramanlarıdır. Fakat Hagop, Akabi Hikyayesi'nin bir kahramanıdır. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Namık Kemal'in Fars edebiyatının güzel yazılmış eserlerinden birisi olarak tanımladığı eserlerdendir?
Gülistan |
Şahname |
Baburname |
Rubaiyat |
Siyasetname |
Farsçanın dünyada edebiyatı en bozuk lisanlardan birisi olmasına rağmen içinde güzel yazılmış kitapların da olduğunu dile getiren Namık Kemal. Bu eserlere örnek olarak Gülistan ve Mesnevi’yi gösterir ve, Osmanlı şiirinde bu başarının tam olarak yakalanmadığı kanaatindedir.
6.Soru
Namık Kemal’in dille ilgili görüşlerinde ve eski zihniyete ilişkin değerlendirmelerinde hangi şairin belirgin etkisi bir olmuştur?
Şinasi |
Fatin Efendi |
Fuzuli |
Veysi |
Naima |
Şinasi’nin Türk şiirinde yaptığı yenilikler, devrin yeni ve modern bir edebiyat inşa etmek isteyen şair ve yazarlarına yol gösterir, ufuk açar. Namık Kemal’in dille ilgili görüşlerinde ve eski zihniyete ilişkin değerlendirmelerinde Şinasi’nin belirgin bir etkisini görmek mümkündür.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi metafizik konularla modern kâinat anlayışını, mütevekkil Doğulu insan tipinin yanına Batılı buhran felsefesini ve huzursuzluğunu katarak şiirlerini ortaya koymuştur?
Ziya Paşa |
Namık Kemal |
İbrahim Şinasi |
Akif Paşa |
Ahmet Haşim |
Şiirin içeriğindeki ilk değişiklikler İbrahim Şinasi’nin eserlerinde görülür. O, şiire yeni ve değişik kelimeleri, kavramları ve temaları sokar. “Akıl”, “kanun”, “hak”, “adalet”, “millet”, “devlet”, “medeniyet”, “reis-i cumhur” gibi o güne kadar şiirde pek rastlanmayan kelime ve kavramlar yeni dönemde yer tutmaya başlar. Namık Kemal’in eserleriyle birlikte bu kelime ve kavramlar nitelikleri aynı kalmak kaydıyla ülke sathını ilgilendiren bir boyuta dönüşerek genişler ve onun vasıtasıyla “vatan”, “hürriyet”, “istiklal” gibi temler ve kavramlar şiirin başlıca konusu olur. Ziya Paşa ise bu yeni muhtevaya metafizik konularla modern kâinat anlayışını, mütevekkil Doğulu insan tipinin yanına Batılı buhran felsefesini ve huzursuzluğunu katar. Edhem Pertev Paşa’nın Fransız edebiyatından yaptığı manzum çeviriler, Şinasi’nin kalem denemeleriyle birlikte düşünüldüğünde Türk edebiyatının yenileşmesi uğraşında yol açıcı adımlar olarak değer kazanır.
8.Soru
Aşağıdaki şairlerden hangisi kâinat ve insan karşısında duyduğu şaşkınlığı, Allah’ın eserleri karşısında aklın idrakteki yetersizliği dile getiren Terci-i Bent eserini yazmıştır?
Namık Kemal |
Akif Paşa |
İbrahim Şinasi |
Ziya Paşa |
Bağdatlı Ruhi |
Terci-i Bent eserini Ziya Paşa yazmıştır. Doğru cevap D'dir.
9.Soru
Basın yoluyla yapılan ilk edebi tartışma aşağıdakilerden hangisidir?
Tasvir-i Efkâr Mukaddimesi |
Hamse-i Nergisi |
Tahrib-i Harâbât |
Mes’ele-i Mebhûsetü’n Anha |
Tezkire-i Hâtimet’ül eş’ar’ |
Mes’ele-i Mebhûsetü’n Anha, basın yoluyla yapılan ilk edebî tartışmadır. 1864 yılında ortaya çıkan söz konusu tartışma, Tasvir-i Efkâr ile Ruzname-i Ceride-i Havadis gazeteleri arasında gerçekleşir. Tartışmanın temelini dil meselesi ve Arapçanın özellikleri oluşturmaktadır.
10.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisinde batıl inançların toplum üzerindeki etkileri üzerinde durulmuştur?
Vatan yahut Silistre |
Açıkbaş |
İntibah |
Şair Evlenmesi |
Kırk Yalan Köse |
Tanzimat birinci kuşak tiyatrosunda sıklıkla işlenen bir diğer tema ise batıl inançlardır. Toplumsal yapı içerisine yerleşen ve insanların sömürülmesine yol açan batıl inançlar, özellikle Ahmet Midhat’ın oyunlarında görülür. Ahmet Midhat’ın Açıkbaş ve Çengi yahut Daniş Çelebi ile Feraizcizâde’nin Evhâmi adlı oyunları tamamıyla batıl inançların toplum üzerindeki etkisi üzerine kurgulanır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Klasik şiirin değişmesi yolunda Şinasi’nin gazel tarzında kaleme aldığı, onun yapmak istediği yeniliği gösteren bir manzume türüdür?
İlahi |
Karakuş Yavrusu ile Karga Hikayesi |
Münacat |
Arz-ı Muhabbet |
Eşek ile Tilki Hikayesi |
Klasik şiirin değişmesi yolunda S¸inasi’nin gazel tarzında kaleme aldığı “Arz-ı Muhabbet” adlı küçük manzumesi onun yapmak istediği yeniliği gösteren iyi bir örnektir.
12.Soru
Klasik Türk şiirinin önemli kadın şairlerinden Leylâ Hanım ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
Şiirlerinde Şeyh Galip etkileri görülmektedir. |
Bektaşilik ile ilgili methiyeler yazmıştır. |
Şiirlerinde beşeri aşk duygusu hakimdir. |
Yenilik yapmak yerine geleneği takip etmiştir. |
Mümkün olduğunca yalın bir anlatımı vardır. |
Klasik Türk şiirinin önemli kadın şairlerinden Leylâ Hanım, bu şiirin son demlerine farklı bir ses ve renk getirmiştir. Hakkında bilgi veren kaynaklara göre Kazasker Moralızâde Hâmid Efendi’nin kızıdır. Dayısı Keçecizâde İzzet Molla’dan edebiyat eğitimi almış, kısa süreli bir evlilikten sonra ömrünü şiirle geçirmiştir. Mevlevi olan Leylâ Hanım 1848’de vefat etmiş ve Galata Mevlevihânesi hazîresine defnedilmiştir. Aileden gelme bir tesirle Mevlevîliği benimsemiş olan Leylâ Hanım, Mevlana Celaleddin-i Rûmî hakkında çeşitli methiyeler kaleme almıştır. Şiirlerinde çağının en büyük Mevlevi şairi olan Şeyh Galib’in etkisi görülür. Ancak tasavvufi yoldaki ifadeleri, onun şiirlerine asıl hâkim olan beşerî aşk duygusuna çeşni katan birer motif olarak kalır. Rind edalı bir şair olan Leylâ Hanım’ın şiirlerinde beşerî aşkın ağır basması yanında gazel ve şarkılarında zamanının bir kadın için fazla serbest göreceği şekilde içki ve eğlence meclislerini anlatması yanlış anlaşılmasına, hatta bazılarınca hafiflikle suçlanmasına yol açmıştır. Mürettep divanındaki gazelleri oldukça sade olan Leylâ Hanım duygularını mümkün olduğu ölçüde yalın bir anlatımla ifade etmiş, söz oyunlarına, edebî sanatlara fazla itibar göstermemiştir. Şiirlerinde yeni ve farklı söyleyişler bulunmayıp daha önceki şairlerin yolunda giderek onları tekrarlamış, geleneğe uyup eski ve yeni şairlere nazireler söylemiş, bazı tahmisler yapmıştır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı’nın ilk resmî gazetesi Takvim-i Vekayi ile ilgili doğru bilgidir?
1851 yılında yayımlanmıştır. |
Günlük olarak çıkarılmıştır. |
İlk başyazı Esat Efendi'ye aittir. |
İlk sayısı 1000 adet basılmıştır. |
Yazı dili sade ve yalındır. |
Osmanlı’nın ilk resmî gazetesi Takvim-i Vekayi’dir. 1 Kasım 1831’de İstanbul’da ilk sayısı çıkarılarak yayın hayatına girer ve haftalık olarak çıkarılır. İlk sayısı 5.000 adet basılır. İlk başyazı Esat Efendi tarafından yazılır. Esat Efendi, söz konusu makalesinde gazetecilik mesleği hakkında geniş bilgi verir. Henüz Türkçenin sadeleşme yoluna girmediği yıllarda çıkması bakımından yazı dili ağırdır.
14.Soru
Aşağıdakilerin hangisi Şinasi'nin Türk şiirinde yaptığı yenilikler arasında değildir?
Şinasi’nin ön plana aldığı fikirler ve diğer “madde”ler, içinde yaşadığı devrin ileri |
Şinasi divan mazmunlarını büyük oranda kullanmıştır |
Çıplak bir ifade tarzı yaratmaya çalışmıştır. |
Arapça, Farsça tamlamaları çözmeye gayret etmiş, bilhassa halkın kullandığı kelime |
Canlı, hareketli, konuşma sentaksına yakın bir mısra yapısı kurmayı denemiştir |
Şinasi divan mazmunlarını büyük çapta terk etmiştir. Doğru cevap B'dir.
15.Soru
Ahmet Midhat’ın hangi eseri konu olarak Jean Babtiste Racine Phédre eserine benzemektedir?
Eyvah |
Açıkbaş |
Çengi yahut Daniş Çelebi |
Ahz-ı Sâr yahut Avrupa’nın Eski Medeniyeti |
Fürs-i Kadîmde Bir Facia yahut Siyavuş |
Doğru cevap E dir. Konu itibarıyla Ahmet Midhat’ın Fürs-i Kadîmde Bir Facia yahut Siyavuş, Racine’in Phédre adlı eserine benzemektedir.
16.Soru
Namık Kemal'in aşağıda yer alan eleştirel eserlerinden hangisi Victor Hugo'nun Cromwell önsözünden alınarak yazılmıştır?
Celal Mukaddimesi |
Son Pişmanlık- İntibah Mukaddimesi |
Ta’kib |
Tahrib-i Harâbât |
Bahâr-ı Dâniş Mukaddimesi |
Mukaddime-i Celal (Celal Mukaddimesi) Victor Hugo’nun Cromwell önsözünden ilham alınarak yazılmıştır. Mukaddime’de Namık Kemal, edebiyat meselelerine yeni edebiyatın inşa etmeye çalıştığı sosyal fayda anlayışı çerçevesinden baktığı gibi Türk edebiyatını değerlendirirken Avrupa edebiyatından da örnekler verir. Doğru cevap A'dır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tanzima Dönemi'nde Namık Kemal'in kaleme aldığı eleştiriler arasında yer almaz?
Bahar-ı Danış Mukaddimesi |
İrfan Paşa'ya Mektup |
Fatin Tezkiresi |
Ta'kip |
Mukaddime-i Celal (Celal Mukaddimesi) |
Verilen seçenekler arasında sadece Fatin Tezkiresi Şinasi'ye aittir. Diğer eleştirileri kaleme alan Namık Kemal'dir.
18.Soru
Türkçe yayın yapan ilk mizah dergilerinden olan ve Teodor Kasap tarafından çıkarılan 24 Kasım 1870 tarihinde yayın hayatına başlayan ve Osmanlı basın tarihinin ilk siyasi mizah derginin adı nedir?
Diyojen |
İş Karikatürü |
Edebiat sohbetleri |
Maden gülüşü |
Mizah |
Türkçe yayın yapan ilk mizah dergilerinden olan ve Teodor Kasap tarafından çıkarılan Diyojen, 24 Kasım 1870 tarihinde yayın hayatına başlar. Dergi Türkçe (Diyojen), Fransızca (Diogéne) ve Rumca (Momos) olmak üzere üç dilde içerikleri aynı olarak yayımlanır. Kendinden önce çıkan üç mizah dergisinden (Terakki Mizah, Asır Eğlence, Terakki Küçük Mizah) seviye ve üslup açısından daha güçlü olan dergi, Osmanlı basın yayın hayatının ilk siyasi mizah dergisi olması yönüyle de diğerlerinden ayrılır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Şinasi’nin eleştiri türündeki eserlerinden biridir?
Şair Evlenmesi |
Eşek ile Tilki Hikâyesi |
Kıssadan Hisse |
Sergüzeşt-i Perviz |
Tasvir-i Efkâr Mukaddimesi |
Şinasi’nin Tercümân-ı Ahvâl Mukaddimesi, Tasvir-i Efkâr Mukaddimesi, Fatin Tezkiresi’nin yeniden yayımlanacak olması üzerine dile getirdiği görüşleri ve Ruzname-i Ceride-i Havadis yazarı Said Bey ile yaşadığı “Mes’ele-i Mebhûsetü’n Anha” tartışması yeni edebiyatın inşa sürecindeki önemli eleştirel unsurları içermektedir. Doğru cevap E'dir.
20.Soru
Birçok dile çevrilen Robinson hikâyesinin (Robinson Crusoe) Türkçeye tercüme edilmemiş olmasının
önemli bir eksiklik olduğu düşünülerek Vakanüvis ... tarafından Arapçadan Türkçeye
Hikâye-i Robinson adıyla aktarılmıştır.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Şemsettin Sami |
Ahmet Lütfi |
Ziya Paşa |
Ethem Paşa |
Ahmet Vefik Paşa |
Birçok dile çevrilen Robinson hikâyesinin (Robinson
Crusoe) Türkçeye tercüme edilmemiş olmasının
önemli bir eksiklik olduğu düşünülerek Vakanüvis
Ahmet Lütfi tarafından Arapçadan Türkçeye
Hikâye-i Robinson adıyla aktarılması (1864) bir
“ikinci el tercüme” örneği olması nedeniyle önem
taşır. Robinson, Şemsettin Sami tarafından da çocuklar
için kısaltılmış bir baskısından, Fransızca
öğrenenlere tercüme kılavuzu olmak üzere çevrilir
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ