Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 1 Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Sebk-i Hindi hakkında aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Hint tarzı anlamına gelmektedir. |
Hindistanda, Babürlü Hint-Türk hükümdarların saraylarında geliştirilmiştir. |
Bu akımın ozanları genellikle Arapça dilinde yazmışlardır. |
Edebiyatımızda 17. yüzyıldan itibaren etkisini göstermiştir. |
Kimi şairlerimiz bu akımın tüm özelliklerini gösterirken, kimilerinde kısmen bu özellikler görülmektedir. |
Bu akımın ozanları genellikle Arapça dilinde değil Farsça yazmışlardır.
2.Soru
İstanbul'da ilk tiyatro salonu kaç yılında inşa edilir?
1789 |
1808 |
1826 |
1840 |
1858 |
İstanbul'da ilk tiyatro salonu 1840 yılında inşa edilir.
3.Soru
Hangisi metni aslına sadık kalarak çevirmeyi öncelik olarak saydığı için eleştirilen yazardır?
Şemsettin Sami |
Muallim Naci |
Ahmet Midhat |
Namık Kemal |
Ziya Paşa |
Kaynak metnin anlamını Türkçeye aktarabilmek için dilin olanaklarını zorlayan, çevirmeni dil üzerinde düşündüren tercümeler üslup değişmelerine, dilin zenginleşmesine neden oldukları gibi dil bozulmalarına da yol açarlar. Metni aslına sadık kalarak tercüme etmeyi yeğleyen ve Türkçe ifadeden fedakârlık eden Şemsettin Sami’nin tercümeleri devrinde yadırganmış ve eleştirilmiştir.
4.Soru
Encümenin genç şairlerinden İbrahim Hâlet’in çıkardığı ve sevgili için kullanılan mazmunların optik karşılıklarından oluşan iki karikatürün basıldığı dergi hangisidir?
Şüküfezar |
Terakkimuhaderrat |
Demet |
Tanin |
Dolab |
Encümenin genç şairlerinden İbrahim Hâlet, Dolab adında bir dergi çıkardığında, sevgili için kullanılan mazmunların optik karşılıklarından oluşan iki karikatür bastıracaktır. Bunlardan biri, gelenekli sevgili tipinin beden özelliklerine yakıştırılan sıfatlarla alay eder. Medusa gibi yılan saçları, kalem parmakları, incecik beli, ayva göbeği ve turunç göğüsleri kelime olmaktan çıkarılıp görüntüye dönüştürüldüğünde sevgilinin hiç de güzel sayılamayacağı anlatılır.
5.Soru
19. yüzyılın ilk yarısında vak’anüvis tarihçiliği geleneği devam etmiş, bu türde tarih kitapları yazılmıştır. Vaka-i Selimiye 1791-1808 tarihleri arasındaki III. Selim devrinin olaylarını anlatan ve aydınlatan, zamanının basmakalıp, kuru ve ağır bir üslubuyla ve tenkidî bir biçimde yazılmıştır. Bu eser aşağıdaki tarihçilerden hangisine aittir?
Mehmed Pertev Efendi |
Mütercim Âsım |
Ömer Âmir Bey |
Mehmed Ataullah Efendi |
Mehmed Şâkir Recaî Efendi |
19. yüzyılın ilk yarısında vak’anüvis tarihçiliği geleneği devam etmiş, bu türde tarih kitapları yazılmıştır. Mütercim Âsım’ın eseri Tarih-i Âsım veya Vaka-i Selimiye isimleriyle tanınmıştır. 1791-1808 tarihleri arasındaki III. Selim devrinin olaylarını anlatan ve aydınlatan Tarih-i Âsım, zamanının basmakalıp, kuru ve ağır bir üslubuyla ve tenkidî bir biçimde yazılmıştır. Doğru cevap B dir.
6.Soru
Encümen-i Şuarâ’nın hece vezni ile ilgili düşüncesi tam olarak aşağıdakilerin hangisidir?
Hece veznini folklorik kullanımıyla yaşatmak değil, onu klasik şiirin formlarına ilave etmektir. |
Hece vezninin sadece halka ait olduğunu ortaya koymaktır. |
Hece vezninin şiirde yetersizliğini insanlara duyurmaktır. |
Şiirde sadece hece vezninin kullanılmasının doğru olduğunu ortaya koymaktır. |
Hece vezninin yanında aruzun da yetersizliğini dile getirmektir. |
Encümenin niyeti, hece veznini folklorik kullanımıyla yaşatmak değil, onu klasik şiirin formlarına ilave etmektir. Bunun manası, divan şiirinin gelenekli şekillerinin adı korunurken vezninin değiştirilmesidir. Sözün gelişi, Manastırlı Faik’in Sadrazam Âli Paşa için kaleme aldığı kaside, hece vezniyle ve dörtlükler hâlinde tasarlanmıştır.Doğru cevap A'dır.
7.Soru
Hikâye ve romanda olayları ve kişileri her yönüyle görüp aktaran anlatıcının anlatım tarzına ne ad verilir?
Olay Örgüsü |
Ana Fikir |
Mizansen |
Ana Karakter |
Hâkim Bakış Açısı |
Örneğin, Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat romanında, Ahmet Midhat Efendi’nin eserlerinde olduğu gibi, yazarın varlığı ortadadır. Yazar, kurmaca dünyanın içerisinde kendisini gizleme ihtiyacı duymaz. Romanda meddah hikâyelerini hatırlatan bir anlatım tekniği kullanılmaya çalışılır. Olaylar, her şeyi bilen ve bütün kahramanların düşüncelerini okuyan hâkim bakış açısından aktarılır.
8.Soru
Vartan Paşa tarafından yazılan “Akabi Hikayesi” adlı roman aşağıdaki eserlerden hangisinden izler taşımaktadır?
Vadideki Zambak |
Sefiller |
Goriot Baba |
Robinson Crusoe |
Romeo ve Juliet |
Asıl adı Hovsep Vartanyan olan Vartan Paşa tarafından Ermeni harfleriyle 1851’de Türkçe yazılan Akabi Hikyayesi (Hikâye), Muhayyelât’tan sonra baskısı yapılan anlatıların ilkidir. Eserde mezhepler arasındaki düşmanlığın kurbanı olan Akabi ile Hagop’un aşkı anlatılır. Ailelerin araya girerek iki âşığın kavuşmalarını engellemeleri, trajik sonu hazırlar. Shakespeare’in Romeo ve Juliet’inden izler de taşıyan Akabi Hikyayesi, XIX. yüzyıl Fransız romantik eserlerinin etkisinde kaleme alınmıştır.
9.Soru
Namık Kemal’e vatan şairi sıfatının verilmesine sebep olan şiir aşağıdakilerden hangisidir?
Vatan yahut Silistre |
Hürriyet Kasidesi |
Sahra |
Hilal-i Osmani |
Ukab-name |
“Vatan yahut Silistire” piyestir. Sahra Namık Kemal’in eseri değildir. Hilal-i Osmani ve Ukab-name batılı şekiller denediği eserleridir. Bu sıfatı alması ise Hürriyet Kasidesi ile olmuştur.
10.Soru
Batı sanatında dengeden çok devinime, düşünceden çok duyuma, biçimlerin serbestçe yaratılmasından duyulan coşkuya önem veren, abartmalı, etkileyici, çelişkiden çekinmeyen sanat akımına ne denir?
Klasisizm |
Realizm |
Natüralizm |
Divan |
Barok |
Barok: Batı sanatında dengeden çok devinime, düşünceden çok duyuma, biçimlerin serbestçe yaratılmasından duyulan coşkuya önem veren, abartmalı, etkileyici, çelişkiden çekinmeyen sanat akımıdır. Doğru cevap E' dir.
11.Soru
15 Temmuz 1851’de Abdülmecid’in de katıldığı
bir törenle ve Reşid Paşa’nın ünlü nutkuyla açılmış, devlet eliyle ve Fransız Akademisi
(Académie Française) örnek alınarak kurulmuştur.
Yukarıda bahsedilen kurum aşağıdakilerden hangisidir?
Tercüme Odası |
Tıbhane |
Encümen-i Dâniş |
Mekteb-i Harbiye |
Cemiyet-i İlmiye-i |
15 Temmuz 1851’de Abdülmecid’in de katıldığı
bir törenle ve Reşid Paşa’nın ünlü nutkuyla açılan
Encümen-i Dâniş, devlet eliyle ve Fransız Akademisi
(Académie Française) örnek alınarak kurulur.
Açılış nutkunda Mustafa Reşid Paşa kurulma amacını,
Dârülfünûn’da okutulacak kitapların hazırlanması
ve asrın gerektirdiği ilmin ülkede yayılması ve
kültür seviyesinin yükseltilmesi olarak belirler
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İbrahim Müteferrika ile Mehmet Said Efendi tarafından kurulan ilk Türk matbaasında basılmış olan ilk kitabın adıdır?
Vankulu Lugatı |
Defter-i Âmal |
Hakayikü’l- Vekayi |
Tercüme-i Manzume |
Tarih-i Mücmel-i Fransa |
Müteferrika’nın Yavuzselim semtindeki evinde kurulan matbaanın ilk kitabı, basımı 1729 yılının başlarında tamamlanan ve kaynaklarda daha çok Vankulu Lugatı adıyla geçen Sıhâhu’l-Cevherî tercümesidir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Namık Kemal’in eleştirel düşüncelerini içeren eserlerinden birisi değildir?
Bahâr-ı Dâniş Mukaddimesi |
İrfan Paşa’ya Mektup |
Mes Prison Tercümesi Üzerine Muâheze |
Ta’kib |
Son Mektup |
Namık Kemal’in eleştirel düşüncelerini içeren eserleri şunlardır: “Lisân-i Osmânî’nin Edebiyatı Hak- kında Bazı Mülâhazâtı S¸âmildir”, “Bahâr-ı Dâniş Mukaddimesi”, İrfan Paşa’ya Mektup, Mes Prison Tercümesi Üzerine Muâheze, Tahrib-i Harâbât, Ta’kib, “Son Pişmanlık Mukaddimesi”, “Celal Mukaddimesi”, “Tercüme-i Hâl-i Emir Nevruz Mukaddimesi”, Mikro Mega Tercümesi Muâhezesi.
14.Soru
Seçeneklerden hangisi Hasan Tevfik Efendi tarafından 1285/1868’de yazılan Hayâlât-ı Dil’in özelliklerinden birisidir?
Eser, Osmanlı imparatorluğunun son döneminde yaşanan siyasi gelişmelerin ironik bir anlatımını sunar. |
Eser, Türk sözlü geleneğinden çok, Batı’nın yazılı geleneğinin ilk dönemlerinin izlerini taşır. |
Anlatılan hikâyelerin kimi uzun kimi kısadır ama her biri diğerinden ayrı, orijinal ve gerçekçidir. |
Favini adındaki başkahramanın serüvenlerinin anlatıldığı bir eserdir. |
Rum alfabesiyle Türkçe olarak yazılmıştır. |
A seçeneği Hayâlât-ı Dil’in özelliklerinden birisidir. Hayâlât-ı Dil, bir yandan aşk hikâyesi anlatırken diğer yandan Osmanlı Devleti’nin, devri içindeki içte ve
dışta karşılaştığı problemleri konu edinen alegorik bir eser görünümü kazanır. Bu yönüyle eser, imparatorluğun son döneminde yaşanan siyasi gelişme
lerin ironik bir anlatımını sunar. Diğer dört seçenek Temaşa-i Dünya ve Cefakâr u
Cefakeş adlı eserin özellikleridir.
15.Soru
Memurların yabancı dil öğrenmesi ve devlet işlerinde duyulan yabancı dil ihtiyacının karşılanması için 1821'de kurulan kurum aşağıdakilerden hangisidir?
Encümen-i Dâniş |
Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye |
Tercüme Odası |
Takvim-i Vekayi |
Mecmua-i Fünun |
Tercüme Odası, devlet işleri için yabancı dil bilen gençlere duyulan ihtiyacı karşılamak, memurlara yabancı dil öğretmek üzere 1821’de kurulmuştur.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Dönemi Türk şiiirinin özellikleri arasında değildir ?
Şiirde sosyal ve siyasi konular ele alınmaya başlanmıştır. |
Ölçü olarak yine aruz kullanılmış, ara sıra hece ölçüsü ile şiirler de yazılmıştır. |
Divan şiirinin somut dünya algısının yerine daha soyut bir dünya algısı getirilmiştir. |
Divan şiirinde karşılaşılan parça güzelliği yerine, bütün güzelliğine değer verilmiştir. |
Divan şiirinin mazmunları çözülmüş, hayal sistemi değişmiştir. |
Tanzimat Dönemi Türk şiirinin genel özellikleri
şöyle belirlenebilir:
• Dilde ve üslupta ayıklamaya gidilerek sade
bir söyleyişe yönelmek istenmiştir. Özellikle İbrahim Şinasi, konuşma diline yakın bir
şiir dili ve sade bir üslup kurma çabası içinde olmuştur.
• Divan şiirinin soyut dünya algısının yerine
daha somut bir dünya algısı getirilmiştir.
• Divan şiirinin gazel, kaside, murabba,
terci-i bent, terkib-i bent gibi nazım şekilleri önemli ölçüde sürdürülmüş, bununla
birlikte az da olsa yeni nazım şekilleri denenmiştir.
• Ölçü olarak yine aruz kullanılmış, ara sıra
hece ölçüsüyle şiirler de yazılmıştır.
• Şiire hak, hukuk, hürriyet, kanun, vatan,
millet, adalet gibi yeni kavramlar girmiştir.
• Divan şiirinde karşılaşılan parça güzelliği
yerine bütün güzelliğine değer verilmiştir.
• Divan şiirinin mazmunları çözülmüş, hayal
sistemi değişmiştir.
• Şiirde sosyal ve siyasi konular ele alınmaya
başlanmıştır.
17.Soru
Namık Kemal “Vatan Yahut Silistre” adlı tiyatro eserinde aşağıdaki konulardan hangisini işlemiştir?
Görücü usulü evlenmeler |
Geçim sıkıntısı |
Fen ve teknoloji alanında ortaya çıkan gelişmeler |
Yanlış Batılılaşma |
Vatan sevgisi |
Dönem eserlerinde, özellikle de Namık Kemal’de görülen diğer bir önemli tema ise vatan sevgisidir. Vatan Yahut Silistre’nin tiyatro sahnesinde oynanması ile toplumda bir refleks hâline gelen vatan bilinci başka eserlerde de kendine yer bulur. Namık Kemal’in Gülnihal, Âkif Bey, Celâleddin Harzemşah; Ahmed Midhat’ın Fürs-i Kadîmde Bir Facia Yahut Siyavuş; Şemsettin Sami’nin Besa, Seydi Yahya; Mehmet Rifat’ın Ya Gazi Ol Ya Şehit eserlerinde vatan sevgisi ya doğrudan ya da ikincil olarak işlenen temalardandır.
18.Soru
Batı tarzında yazılmış ve yayınlanmış ilk Türk tiyatro yapıtı hangisidir?
Şair Evlenmesi |
Gülnihal |
Açıkbaş |
Zavallı Çocuk |
Vatan Yahut Silistre |
İbrahim Şinasi’nin 1859 yılında yazıp Tercüman-ı Ahvâl gazetesinde 1860 yılında yayımladığı Şair Evlenmesi adlı eseri metne dayalı ilk tiyatrodur. Şair Evlenmesi’nden önce beş piyesin varlığı daha sonra tespit edilse de bu eserler, ilk tiyatro oyununun Şair Evlenmesi olduğu görüşünü değiştirme. Doğru seçenek A’dır.
19.Soru
Nevşehirli İbrahim Paşa’nın sadrazam olmasıyla başlayan hangi devirde savaşlardan ve yenilgilerden usanan Osmanlı toplumu zevk ve eğlencenin hâkim olduğu bir yaşama yelken açar?
Fetret Devri |
Duraklama Devri |
Gerileme Devri |
Lale Devri |
Yükselme Devri |
Nevşehirli İbrahim Paşa’nın sadrazam olmasıyla başlayan ve “Lale Devri” diye adlandırılan devirde savaşlardan ve yenilgilerden usanan Osmanlı toplumu zevk ve eğlencenin hâkim olduğu bir yaşama yelken açar. Aynı zamanda Batılılaşma hareketlerinin ilk işaretlerinin görüldüğü dönemde İstanbul camileri, mescitleri, kandilleri, şadırvanları, çeşmeleri, sarayları, köşkleri, kasırları, yalıları, hanları, hamamları, bahçeleri ve tepeleriyle; Kâğıthane, Göksu, Çırağan, Üsküdar, Beşiktaş gibi semtleriyle Nedim’in şiirlerinde yer alır. Doğru cevap D'dir.
20.Soru
Tanzimat romanının ele aldığı konuları ana hatlarıyla topladığımızda hangi konularda eserler görülmemektedir?
Aşk |
Evlilik |
Köy hayatı |
Din |
Tarih |
Tanzimat romanının ele aldığı konuları ana hatlarıyla şu başlıklar altında toplamak mümkündür:
• Yanlış Batılılaşma • Aşk • Görücü usulüyle evlilik • Köy hayatı • Kölelik • Tarihî dönemlerden seçilmiş kişi ve olaylar • Fen bilimlerine ve tekniğe bağlı gelişmelere dayanan konular
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ