Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 2 Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisini Abdülhak Hâmit “sahnelenebilir” olarak sunmuş ve bu eserden sonra yazdığı eserler için seyirciyi değil okuyucuyu düşünen bir yazar olmaya başlamıştır?
İçli Kız |
Sabr u Sebat |
Duhter-i Hindû |
Liberte |
Yadigâr-ı Harb |
Doğru cevap B dir. Sabr u Sebat'i Abdülhak Hâmit “sahnelenebilir” olarak sunmuş ve bu eserden sonra yazdığı eserler için seyirciyi değil okuyucuyu düşünen bir yazar olmaya başlamıştır.
2.Soru
Aşağıdakileren hangisi Abdülhak Hâmit’in edebi özelliklerinden birisidir?
Divan edebiyatına karşı övücü bir yaklaşım sergiler |
Hâmit’in kuramsal bir tenkit anlayışı vardır |
Hâmit, şiirde bireysel fayda prensibini esas alır |
Hâmit sosyal yenilikler peşinde koşar |
Hâmit’in yenilikçi tavrı şiirlerinde açıkça görülür |
Şiir bahsinde de anlatıldığı gibi şiir dilinde, nazım şekillerinde, vezinde, kafiyede ve temalarda yaptığı cesur değişiklikler, Abdülhak Hâmit’in şiirinin hem gücünü hem de zaafını yansıtıcı biçimdedir (Okay, 2005, s. 130-131). Edebiyatta reformist çıkışlar yapan Abdülhak Hâmit, şiir hakkındaki görüşlerini dile getirirken Tanzimat döneminin diğer sanatçıları gibi divan edebiyatına karşı eleştirel bir yaklaşım sergiler. Recaizâde Mahmut Ekrem gibi kuramsal bir tenkit anlayışı olmayan Hâmit’in yenilikçi tavrı şiirlerinde açıkça görülür. Onun şiirleriyle, Türk şiirine dış dünyadan gelme duyular girmeye başlar (Kaplan, 1975, s. 73). Türk edebiyatının gelişmesinde ve yenilikleri benimsemesinde önemli bir basamak oluşturan Abdülhak Hâmit’ten önce, divan edebiyatına ve bu edebiyatın hayal dünyasına karşı mücadele eden ve sosyal fayda prensibi çerçevesinde yenilikler yapmaya çalışan birinci kuşak Tanzimat şairleri vardır. Kendisinden önceki kuşağı takip eden Abdülhak Hâmit; Şinasi, Namık Kemal ve Ziya Paşa’dan farklı olarak bireysel yenilikler peşinde koşar. Bu tavrıyla Hâmit, şiirde sosyal fayda prensibini esas alan bu şairlerin şiir anlayışlarının dışına çıkar (Kaplan, 1978, s. 61-62).
3.Soru
Alanında uzman bir dosta yazdırılıp kitabın başına konan ve eseri överek olumlu taraflarını ortaya koyan nesir veya manzumelere ne denir?
Fesâhat |
Sadedilânelik |
Takriz |
Belagat |
Tahmis |
Takriz: Alanında uzman bir dosta yazdırılıp kitabın başına konan ve eseri överek olumlu taraflarını ortaya koyan nesir veya manzumelere denir. “Ustalara sığınma” olarak anlaşılan takriz yazma/yazdırma edebiyatımızda Tanzimat’tan sonra başlamıştır.
4.Soru
Abdülhak Hâmit’in hangi eserinde İspanya’yı fetheden Müslüman Arap varlığının kendi içlerindeki çekişme ve entrikalarla nasıl yok edildiği anlatılmıştır?
Tezer Yahut Melik Abdurrahmanü’s-Sâlis |
Abdullahü’s-Sagîr |
Sardanapal |
İbn Musa Yahut Zatü’l Cemal |
Macera-yı Aşk |
Doğru cevap D dir. Abdülhak Hâmit’in İbn Musa Yahut Zatü’l Cemal eserinde İspanya’yı fetheden Müslüman Arap varlığının kendi içlerindeki çekişme ve entrikalarla nasıl yok edildiği anlatılmıştır.
5.Soru
Türk edebiyatına aşk yüzünden verem olup ölen sevgili konusunu getiren tiyatro oyunu aşağıdakilerden hangisidir?
Gülnihal
|
Eyvah
|
Zavallı Çocuk
|
Hükm-i Dil
|
Letafet
|
6.Soru
- Musin bey yahut şairliğin hazin bir neticesi
- Şemsa
- Araba sevdası
- Saime
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Recaizade Mahmut Ekremin romanlarındandır?
Yalnız l |
Yalnız ll |
l, ll ve lll |
lll ve lV |
I, ll, lll ve IV |
Musin bey yahut şairliğin hazin bir neticesi ve Şemza Recaizade Mahmut Ekremin yazdığı hikayelerdendir.
7.Soru
Aşağıdaki yazarlardan hangisi Ta’lîm-i Edebiyat adlı eseriyle Türk edebiyatında yenileşme yolunda önemli bir adım atmış ve eski edebiyatın retorik geleneğinin dışına çıkarak modern edebiyat retoriğinin ilk örneğini vermiştir?
Namık Kemal |
Abdülhak Hamit |
Menemenlizade Tahir |
Recaizade Mahmut Ekrem |
Sami Paşazade Sezai |
Genç nesilde yeni bir edebiyat anlayışının oluşmasına etki eden Ta’lîm-i Edebiyat, sebep olduğu tartışmalarla da söz konusu edebiyat anlayışının yerleşmesine ve Türk edebiyatının modernleşme sürecinin hızlanmasına katkı sağlar (Sazyek, 2013, s. 2228). Ta’lîm-i Edebiyat’ın Türk edebiyatı açısından önemli noktalarından birisi de Recaizâde Mahmut Ekrem’in yenileşme yolunda önemli bir adım atması ve eski edebiyatın retorik geleneğinin dışına çıkarak modern edebiyat retoriğinin ilk örneğini vermiş olmasıdır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Recaizade Mahmut Ekremin sanat ve özellikle şiir üzerine yazdığı eseridir?
Duhter-i Hindu |
Macera-yı Aik |
Talim-i Edebiyat |
İçli kız |
Atala |
İkinci kuşak yazarlarının diger edebî türlerdeki sanat anlayıiları tiyatro için de geçerlidir. Sanat sanat içindir anlayışından hareket ederler. Talim-i Edebiyat isimli eserinde sanat ve özellikle iiir üzerine eğilen Recaizâde Mahmut Ekrem, tiyatro üzerine düşüncelerini herhangi bir eserinde derli toplu bir şekilde dile getirmez.
9.Soru
Tiyatrodan sosyal fayda bekleyen, oyunlarında vatan sevgisi ve sosyal konuları işleyen, Türk tiyatrosunun ilk teorisyenlerinden olan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
Namık Kemal
|
Ali Haydar
|
Direktör Ali Bey
|
Ahmet Vefik Paşa
|
Şinasi
|
10.Soru
Samipaşazade Sezai 1896-1898 yıllarında yazdığı hikâyelerini hangi eserde toplamıştır?
Bir Kitabe-i Seng-i Mezar
|
Rumuzu’l-Edep
|
Bu Büyük Adam Kimdir
|
İki Yüz Elli Kuruşa Bir Adır
|
Düğün |
Yazar Küçük Şeyler’den sonra 1896-1898 yıllarında yazdığı hikâyelerini Rumuzu’l-Edep (1900) adıyla kitaplaştırır. Diğer Seçeneklerde yer alan hikâyeler Küçük Şeyler adlı kitapta yer almaktadır.
11.Soru
Osmanlı devlet adamlarından biri olan Midhat Paşa’nın sürülmesini anlatan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Liberte |
Eşber |
Sabr u Sebat |
Yadigar-ı Harb |
Abdullahü’s-Sagîr |
Osmanlı devlet adamlarından biri olan Midhat Paşa’nın sürülmesini anlatan eser Liberte’dir. Liberte ile Osmanlı tarihinin son döneminde yaşanan Midhat Paia’nın sürgüne gönderilmesi olayı, alegorik ve siyasi göndermelerle yüklü bir şekilde ele alınır.
12.Soru
I. Hikâye ve roman türünün birbirinden ayrılmasında ve Batılı bir çehre kazanmasında etkili olmuştur.
II. İkinci kuşakla Türk edebiyatında hikâye ve roman türlerinde realist edebiyat eserleri verilmeye başlanır.
III. Az sayıda yazar tarafından temsil edilen bir kuşaktır.
IV. Kendilerinden önceki roman denemelerinden yararlanmamışlardır.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi Tanzimat Dönemi Türk edebiyatının ikinci kuşağı ile ilgili olarak doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
II, III |
I, II, III |
I, III, IV |
Tanzimat Dönemi Türk edebiyatının ikinci kuşağı hikâye ve roman türünün birbirinden ayrılmasında ve Batılı bir çehre kazanmasında etkili olur. Az sayıda yazar tarafından temsil edilen bir kuşaktır. İkinci kuşakla Türk edebiyatında hikâye ve roman türlerinde realist edebiyat eserleri verilmeye başlanır. Bunda yazarların konularını yaşanan hayattan almaları ve gözleme dayanan eserler yazmaları etkili olur. kendilerinden önceki roman denemelerinden yararlanan Batı edebiyatını asıl kaynağından tanıyan ve nispeten daha iyi yetişen sanatçılardan oluşur.
13.Soru
- Naci, muhayyile denen ieyden mahrumdur. Onun manzumelerinin hemen hepsi muhayyilenin yokluğundan gelen iptidailiklerle (ilkellik) doludur. Bu yüzden yer yer şiir içinde nesir dili ve üslubuna başvurur.
- Tanpınar’a göre birkaç neslin övgüsüne mazhar olan “Dicle”de, şiirdeki peyzajın yetersizliğini tek mısranın tesadüfi güzelligini unutturamamıştır.
- Yine devrin çok sevilen “Kuzu” manzumesinin tek kıymeti bize, Türk iiirinde hangi yollardan geçtigimizi ya da yolumuzu ne kadar uzattıgımızı göstermesindedir. Tanpınar’ın ironik bir göndermesi olan bu yorumu Muallim Naci’nin sanatının özgünlükten yoksun oldugunu vurgulamaya dönük bir ifade olarak okunmaktadır.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri Muallim Naci’ye yöneltilen eleştirilerdendir?
Yalnız l |
Yalnız ll |
l, ve ll |
II ve lll |
I, ll ve lll |
Şıklarda ifade edilenlerin tamamı Muallim Naci’ye yöneltilen eleştirilerdendir.
14.Soru
Aşağıdaki yazar ve eseri eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
Ali Haydar – Gonca-i Çin
|
Direktör Âli Bey – Kokana Yatıyor
|
Recaizade Mahmut Ekrem – Atala Yahut Amerika Vahşileri
|
Namık Kemal – Afife Anjelik
|
Abdülhak Hamit – Macera-i Aşk
|
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Muallim Naci’nin eserlerinden biridir?
Küçük Şeyler Mukaddimesi |
Bir Şairin Hezeyanı |
Takrizat |
Demdeme |
Takdir-I Elhan |
MUALLİM NACİ VE ELEŞTİRİLERİ
Tanzimat Dönemi tenkit tarihinde önemli isimlerinden birisi de Muallim Naci’dir. Özellikle Recaizâde Mahmut Ekrem’le edebî tartışmaları geniş çevrelere yayılan Muallim Naci’nin dil ve edebiyat meselelerini ele aldığı eleştiri türündeki eserleri: Muallim, Muhaberât ve Muheverât, Mektuplarım, İntikad, Demdeme ve Istılâhât-ı Edebiyye.
16.Soru
Abdülhak Hâmit'in hangi eseri Le Cid’e çok benziyor, hatta adaptasyonu sayılabilir?
Macera-yı Aşk |
Nesteren |
Arzîler |
Tayflar Geçidi |
Ruhlar |
Doğrı cevap B dir. Abdülhak Hâmit'in Nesteren adında eseri Le Cid’e çok benziyor, hatta adaptasyonu sayılabilir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat ikinci kuşak şairlerinin özelliklerinden değildir?
Sanat için sanat anlayışı hâkimdir
|
Edebiyat siyasal bir araç olarak kullanılmamıştır
|
Sosyal meselelerden uzak bir edebiyat oluşturma gayreti vardır
|
Soyut ve somut bütün fikirlerin edebî tartışmalar içinde gösterilmesi tercih edilmiştir
|
Edebiyatta sosyal sorunlar işlenmiştir |
Birinci kuşak şairlerinin çabası edebiyatı halkın anlayabileceği bir seviyeye çekmek, halk için edebiyat yapmak ve edebiyatta sosyal sorunları işlemekti.
18.Soru
Recaizade Mahmut Ekrem’in küçük yaşta yetim kalan bir çocuğun evlat edindiği evde yaşadıklarını anlatan eserinin adı nedir?
Araba Sevdası
|
Şemsa
|
Makber
|
Nazife
|
Yabancı Dostlar |
Şemsa adlı eser evlatlık verilen çocuğun kaldığı evde hastalanarak ölmesini anlatmaktadır. İlk iki eser Recaizade Mahmut Ekrem’e, C, D ve E seçeneklerindeki eserler Abdülhak Hamit’e aittir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Recaizâde Mahmut Ekrem’in, şiirde üç çeşit güzellik bulunduğunu söylediği eseridir?
III. Zemzeme Mukaddimesi |
Takdir-i Elhan |
Takrizat |
Ta’lîm-i Edebiyat |
Ateşpâre ve Şerâre |
Recaizâde Mahmut Ekrem, “III. Zemzeme Mukaddimesi”nde edebî eserde, bilhassa şiirde, üç çeşit güzellik bulunduğunu söyler: Mehâsin-i fikriyye (fikir güzelliği), bedâyi-i hayaliyye (hayal güzelliği) ve sünûhat-i kalbiyye (kalbe doğuşlar).
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatının ikinci kuşağının genel özelliklerinden biri değildir?
belirli bir olgunluğa ulaşan edebî üslubunu devam ettiren romanların yazılması |
eserlerde toplumsal sorunlara daha problematik yaklaşmaya çalışılması |
eserlerde bireysel, kişisel anlayışı değil toplumcu anlayışı savunması |
hikâye ve roman kişilerini, soyut birer varlık olmaktan çıkararak çevreyle, nesnelerle ilişkilendirilmesi |
hikâye ve roman kişilerinin psikolojik dünyalarıyla ilişkisi olan betimlemelerin yapılması |
Doğru cevap C dir.Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatının Birinci kuşağın toplumcu anlayışına karşılık ikinci kuşak bireysel anlayışa bağlanır ve bireysel konuları öne alır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ