Tarih Felsefesi 1 Ara 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hesiodos’un çağlar öğretisinde yer almaz?
Altın Soylular Çağı |
Gümüş Soylular Çağı |
Tunç Soylular Çağı |
Beşinci Soy Çağı |
Bakır Soylular Çağı |
Hesiodos’ un çağlar öğretisine göre çağlar ve özellikleri:
- Altın Soylular Çağı/ Altın Çağ
- Gümüş Soylular Çağı/ Gümüş Çağ
- Tunç Soylular Çağı
- Dördüncü Soy
- Beşinci Soy (Demir Soyu)
- Altıncı Soy
Şeklinde açıklanmıştır. Doğru cevap E’ dir.
2.Soru
Anlamlı tarih felsefelerinin çoğunun bunalım ya da geçiş dönemlerinde ortaya çıktığını savunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Sorokin |
Atkinson |
Walsh |
Gasset |
Collingwood |
Sorokin anlamlı tarih felsefelerinin, anlaşılabilir tarihsel olay yorumlarının ve toplumsal-kültürel süreçler üzerine yapılan önemli genellemelerin çoğu bunalım-felâket ya da geçiş-çözülme dönemlerinde, yahut bu tür dönemlerin hemen öncesinde ve sonrasında ortaya çıktığını savunur. Doğru cevap "A" şıkkıdır.
3.Soru
Ortaçağ’ın gözle görülür bir biçimde başladığını gösteren olay aşağıdakilerden hangisi olabilir?
İstanbul’un fethi |
Osmanlı Devleti’nin kurulması |
Akademia’nın kapatılması |
Antik Yunan kültürünün çok önem kazanması |
Amerika’nın fethi |
Osmanlı Devleti’nin kurulması 1299 (bazı kaynaklara göre 1302), İstanbul’un fethi 1453, Amerika’nın fethi 1492 tarihlerinde gerçekleşir. Bu dönemde Antik Yunan kültürü zenginleşmez, aksine zayıflamaya başlar. M.S. 529’da Iustinianus’un Akademia’yı kapatması, bazılarınca Ortaçağ’ın açıkça başladığı tarih olarak da görülür. Doğru cevap C'dir.
4.Soru
Evrenin kökeni hakkında ortaya atılmış bilimsel kuram ya da efsane temelli açıklama anlamına gelen terim aşağıdakilerden hangisidir?
Kozmon Psykhe |
Kozmogoni |
Kosmos |
Logos |
Kozmoloji |
Kozmogoni: Antik Yunan dilinde “evren”, “düzen” anlamlarına gelen kosmos ile, “doğum”, “oluşum”, “köken” gibi anlamları karşılayan goneia sözcüklerinin birleşiminden oluşan, “evrenin kökeni hakkında ortaya atılmış bilimsel kuram ya da efsane temelli açıklama” anlamında kullanılan terimdir. Doğru yanıt "B" şıkkıdır.
5.Soru
“Anlayayım diye inanıyorum” sözü kime aittir?
Kartacalı Tertullianus |
Mircea Eliade |
İskenderiyeli Clemens |
Etienne Gilson |
Augustinus |
Hıristiyan Gnostiklerinden olan İskenderiyeli Clemens’e göre, inanmak, bilmekten önce gelir ve bilmenin temelini oluşturur, fakat insanın nihai ereği, Tanrı hakikatini anlamaktır. Avrupa felsefesinin neredeyse bütününe sinen bu anlamaya yönelik yaklaşımı en iyi ifade eden de Clemens’in, “Credo ut intelligam”, yani “Anlayayım diye inanıyorum” sözüdür. Doğru yanıt "C" şıkkıdır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Platon'un ruh hakkındaki ifadelerinden biri değildir?
Ruh ölümsüzdür. |
Ruh maddesizdir. |
Ruh, tutku, cesaret ve akıldan oluşan bir bütündür |
İyiliklerden de, kötülüklerden de ruh sorumludur. |
Ruhun kendisi de bir ideadır. |
Ruh nasıl bir varlıktır, özellikleri nelerdir? Platon’un ruha yüklediği temel özellikleri ölümsüzlük, maddesizlik ve görünmezlik olarak sayabiliriz. Aynı zamanda ruh, tutku, cesaret ve akıl olmak üzere üç ana bileşene sahip bir yapıdır; hatta ruhun söz konusu bölümlerinin toplumlarda görünümü de bulunur. Doğru cevap "E" şıkkıdır.
7.Soru
Platon’ un “zamandan ve mekandan bağımsız, sonsuz-ölümsüz, ne ise o olarak kalan, hiçbir zaman değişmeyen soyut varlıklar” olarak tanımladığı kavram nedir?
Episteme |
Metafizik |
Ruh |
Doxa |
İdea |
İdealar, zaman ve mekandan bağımsız, sonsuz-ölümsüz, ne ise o olarak kalan, hiçbir zaman değişmeyen soyut varlıklardır ve ancak salt akılla, düşünce yoluyla bilinebilirler. Doğru cevap E’dir.
8.Soru
Tarihi bir varlık sorunu olarak yorumlayan bir felsefeciyle, onu bir bilgi etkinliği olarak gören felsefecinin ortak varsayımı aşağıdakilerden hangisidir?
Tarihteki olaylar bilinebilir.
|
Tarih tekerrürden ibarettir.
|
Tarih geçmiş olayların konu edildiği bilimdir.
|
Tarihte ereklilik vardır.
|
Tarihte yasalar vardır.
|
9.Soru
I. Diyalektik, Platon’da felsefece düşünmenin bilgisine, ideaları kavrama yoluna yönelten bir yöntemdir.
II. İdea; biçim, form anlamına gelen eidos sözcüğünün çoğul halinin, yani eide’nin, Platon tarafından değiştirilmesiyle ortaya çıkmıştır.
III. Tarih metafiziği, temelde, insanı bütünlüklü bir yapı olarak ele alır.
Platon’un düşünce biçimiyle ilgili yukarıda verilen tanımlardan hangileri doğrudur.?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Dialektike, ya da Türkçe yazılışıyla diyalektik, Platon’da felsefece düşünmenin bilgisine, bilginin gerçek nesneleri olan ideaları kavrama yoluna yönelten bir yöntemdir. idea, felsefe literatürüne Platon’un armağan ettiği bir kavramdır. Aslında, tekili biçim, form anlamına gelen eidos sözcüğünün çoğul halinin, yani eide’nin, Platon tarafından değiştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Platon’a göre idealar, değişmeyen şeylerdir ve sağlam temelli, doğru bilgi (episteme), yalnızca ideaları bilme yoluyla elde edilebilir. Tarih metafiziği, temelde, insanı bütünlüklü bir yapı olarak ele alıp tarih bağlamında ortaya koyan düşünce tarzıdır. Her üç madde de doğrudur.
10.Soru
“Dialektike” hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Dialektike bir yöntemdir.
|
Dialektike tek tek nesnelerin deneysel bilgisini elde etmeyi amaçlar.
|
Dialektikenin amacı, bilginin gerçek nesnelerini kavratmaktır.
|
Dialektike olmadan idealar kavranamaz.
|
Dialektike felsefece düşünmenin bilgisine yöneltir.
|
11.Soru
Mistik-panteist düşüncesinin sahibi kimdir?
Augustinus |
Plotinos |
Aristo |
Gennes |
Sokrates |
Plotinos, mistik-panteist bir düşünce ortaya koyarak her türlü maddeciliğe tutarlı biçimde karşı çıkmış düşünürlerdendir. Plotinos’a göre gerçek maddeden oluşmaz, salt tinsel niteliktedir. Ayrıca, gerçek varlığa daha yakın özellikler sergileyen ruh, Plotinos’ta, bedeni bir araç olarak kullanan, bölünemez bir birliğe sahip, anımsamalarına bağlı olarak hep kendisiyle özdeş, bileşik bir yapı olan bedenden önce var olmuş bir temel neden ya da ilkedir.
12.Soru
Hesiodos’ un insanın ortaya çıkışını ele aldığı, daha çok tanrıların tarihini anlatmaya yoğunlaştığı yapıtının adı nedir?
Odysseia |
Olympian Odes |
İşler ve Günler |
Theogonia |
İlyada |
Hesiodos, Theogonia’ da evrenin oluş sürecini, tanrıların özelliklerini ve görevlerini, insanın ortaya çıkışını ele almış, daha çok tanrıların tarihini anlatmaya yoğunlaşmıştır. Doğru cevap D’ dir.
13.Soru
Hesiodos, Çağlar Öğretisi ile aşağıdakilerden hangisine dikkat çekmek istemiştir?
Tanrıların öfkesine
|
Savaşlardaki zaferlere
|
İnsanlığın kötüye gidişine
|
Tarihin önemine
|
Tarihteki mutlak ilerlemeye
|
14.Soru
Ortaçağ’a temel karakterini veren Hıristiyan felsefesinin zeminini hazırlayan düşünürler için kullanılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Papaz |
Kilise Babaları |
Baba |
Rahip |
Kutsal Babalar |
Kilise Babaları, Ortaçağ’a temel karakterini veren Hıristiyan felsefesinin zeminini hazırlayan düşünürler için kullanılan bir addır. Kilise Babaları’nın Hıristiyan dogmaları nı Antikçağ Yunan felsefesinin araçlarıyla biçimlendirerek inancı da kavramsal bir forma dönüştürdükleri bu döneme Patristik Felsefe de denir. Ortaçağ felsefesinin ilk ana bölümünü oluşturan bu dönemde yazılanların önemli çoğunluğunu Hristiyanlığı diğer inançlara karşı savunan, genel dinler tarihi ve Hıristiyan dogmalarının tarihini ilgilendiren metinler oluşturmuş olsa da Kilise Babaları Dönemi’nin felsefeye değinen, felsefeyle ilgili yönlerin de bulunduğu bir düşünce çığırı olduğunu söyleyebiliriz
15.Soru
Aristoteles’ in, Akademia’ sından mezun olan ve pek çok konuda izinden gittiği hocası kimdir?
Thukydides |
Platon |
Herodotos |
Sokrates |
Protagoras |
Aristoteles (M.Ö. 384-322), Akademia’ sından mezun olduğu hocası Platon’un pek çok konuda izinden gitmiştir. Doğru cevap B’dir.
16.Soru
Collingwood’a göre “tarih felsefesi” terimini ilk kullanan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Voltaire |
Sorokin |
Marx |
Atkinson |
Hegel |
“Tarih Felsefesi” bir çalışma alanının adı olarak ilkin 18. yüzyılda telaffuz edilmiştir (Bıçak 2004, s. 23). Collingwood’a göre bu terimi ilk kullanan düşünür Voltaire olmuştur (Collingwood 1994, s. 1).
17.Soru
Karl Popper’e göre, insanın tarihinin en önemli kısmı nedir?
Tek Tanrılı dinlerin insana kendini görmeyi ve tarihi öğreten birer evren modeli olması |
Felsefeyi ve dini de içeren insan düşüncesi |
İnsanın yaratılışı, yaşadığı ortamın düzenlenişi, bu dünyaya gelişindeki amaçlar |
Tarih, insana kendini görmeyi, değerlendirmeyi öğretmesi bakımından, onu kendi |
Dar anlamıyla insan geçmişinin bilimi, geniş anlamıyla kültürün, türlerin, gökyüzünün ve yeryüzünün araştırılması |
Karl Popper’e göre, insanın tarihinin en önemli kısmı felsefeyi ve dini de içeren
insan düşüncesi ve bilgisinin tarihidir.
18.Soru
Tarih felsefesi Walsh’a göre kendi içinde ikiye ayrılır. Aşağıdakilerin hangisinde söz konusu iki ayrım birlikte verilmiştir?
Tarih Metafiziği-Analitik Tarih Felsefesi |
Tarih Metafiziği-Tarih Ontolojisi |
Tarih Ontolojisi- Analitik Tarih Felsefesi |
Analitik Tarih Felsefesi-Tarih Metodolojisi |
Tarih Ontolojisi-Tarih Metodolojisi |
Tarih felsefesi Walsh’a göre kendi içinde ikiye ayrılır: bunlardan ilki, tarihte anlam, bütünlük, yasa, amaç gibi sorunları inceleyen tarih metafiziği; ikincisi de tarih çalışmalarında ortaya çıkan sorunları, tarihte araştırma yöntemi/yöntemleri, bilginin güvenilirliği, açıklama, kanıtlama vb. sorunları konu edinen analitik tarih felsefesidir. Analitik tarih felsefesini, bu konulara eğilmesiyle, bilim felsefesinin bir kolu olarak değerlendirmek olanaklıdır.
19.Soru
Tarih içerisinde kullanılan Polis kelimesi Antikçağ Yunan dünyasında ne anlama gelmektedir?
Savaş |
Güç |
Kıta |
Şehir Devlet |
Birleşik Krallık |
Yunancada asıl anlamı şehir olan, fakat Antikçağ Yunan Dünyasında şehir devleti anlamı da yüklenmiş olan sözcük ve siyasi terim Polistir.
20.Soru
Pitirim Sorokin’e göre, anlamlı tarih felsefeleri, anlaşılabilir tarihsel olay yorumları ve toplumsal-kültürel süreçler üzerine yapılan kayda değer genellemelerin önemli çoğunluğu;
I. Bunalım ya da geçiş dönemlerinde ortaya çıkmaktadır.
II. Çözülme dönemlerinde ortaya çıkmaktadır
III. Kritik dönemlerin hemen öncesinde ve sonrasında ortaya çıkmaktadır
Yukarıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
I |
II |
III |
I, II ve II |
II ve III |
Sorokin’e göre, anlamlı tarih felsefeleri, anlaşılabilir tarihsel olay yorumları ve toplumsal-kültürel süreçler üzerine yapılan kayda değer genellemelerin önemli çoğunluğu, bunalım ya da geçiş, bazen çözülme dönemlerinde, yahut bu tür dönemlerin hemen öncesinde ve sonrasında ortaya çıkmaktadır. Sorokin, bu tezine İbn Haldûn’un Mukaddime adlı yapıtını örnek olarak gösterir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ