Tarih Felsefesi 2 Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Tarihsicilik sözcüğünü tarihi mutlak ve zorunlu olarak ele alan idealist ve materyalist felsefelerin tarih anlayışının eleştirisi bağlamında ilk kez kullanan düşünür kimdir?
Kant |
Nietzsche |
Marx |
Groce |
Comte |
Friedrich Nietzsche Tarihsicilik sözcüğünü tarihi mutlak ve zorunlu olarak ele alan idealist ve materyalist felsefelerin tarih anlayışının eleştirisi bağlamında ilk kez kullanan düşünürdür.
2.Soru
Tarihsiciliğin Sefaleti adlı yapıtında tarihsiciliği geleceğe ilişkin kehanetlerde bulunan bir düşünce olarak ele alan filozof aşağıdakilerden hangisidir?
Husserl |
Popper |
Spengler |
Dilthey |
Toynbee |
20. yüzyıl düşünürlerinden Popper de Rothacker gibi tarihsicilik terimini olumsuz anlamda ele alarak ve tarihsiciliği eleştirerek bir tarih felsefesinin olanağını yadsır. Popper Tarihsiciliğin Sefaleti adlı yapıtında tarihsiciliği geleceğe ilişkin kehanetlerde bulunan bir düşünce olarak ele alır. Popper’e göre tarihsici bir kader anlayışı düpedüz hurafedir ve insanlık tarihinin akış yönünü ne bilimsel ne de başka bir yolla tahmin etmek olanaksızdır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kierkegaard’ın tarih felsefesi anlayışı olamaz?
Tarihi tümel olarak kavramak imkansızdır |
Her insan tarihsel gelişme çizgisinin belirli bir noktasında yaşar |
Akılcı ve kavramsal olarak tarih bir süreç olarak ilerler |
Soyut mantık gerçek varoluşu gözden kaçırmaya neden olur |
Somut yaşam ve varoluş önemlidir |
Kierkegaard, Hegel’in akılcı ve mutlakçı tarih anlayışına, kavramsal sistemlerine ve soyut mantıksal kuramlarla tarihi ilerleyen ve basamaklardan oluşan bir süreç olarak görmesine karşı çıkar. Diğer seçeneklerde verildiği gibi tarihi soyut ya da tümel değil; daha somut, gerçek yaşam ve varoluş açısından ele alır.
4.Soru
Aşağıda verilen görüşlerden hangisi Nietzsche’nin savunduğu tarih anlayışı olamaz?
Tarih tek bir anlama sahip değildir. |
Tarihte bulunması gereken öz güç istencidir |
Tarihte akıl ve evrensel anlam aranamaz |
Tarih olayları ilerleme ve erek yoluyla açıklanabilir |
Tarihte nesnellikten söz edilemez |
Nietzsche; ilerlemeci, akıl ve erek gibi mutlak kavramlara dayalı tarih anlayışını eleştirir. Tarih ona göre ilerleme ve erek, belirlenmiş bir gelecekle veya nesnellikle, tek ve evrensel biçimde açıklanamaz. Bu Nietzsche’nin bilgi kuramsal açıdan idealistleri ve pozitivistleri eleştirisidir.
5.Soru
Schopenhauer’e göre tarihle bilimler arasındaki karşıtlık nasıl açıklanabilir?
Tarihte yasalar yoktur bilimde vardır. |
Tarihin sonunu öngörmek olanaksız olduğundan bilim en kesin yoldur |
Tarih yazımı herhangi bir yöntemle belirlenemez oysa bilim tam tersidir. |
Tarihsel olgular teleolojik olarak açıklanmalıdır, bilim ise deneylerle ve deneyimlerle. |
Bilimlerde en kesin olan tekil ve özel olan şeylerin varlığıdır, oysa tarihte en tümel olan en kesin olandır. |
Schopenhauer’e göre tarih sahnesinde tümel olan bir şey yoktur, her şey bireysel ve tikeldir. Tarihte tümel ve genel olan bir olgudan hareketle tekil olayın tam açıklamasını vermek olanaksızdır oysa bilimlerde durum, tam tersine tümel olandan hareketle tekilin açıklamasını vermek biçiminde olur.
6.Soru
Tarihte her olgunun rastlantı eseri meydana gelmediğini ileri sürmek tarihsel oluşa geri döndürülmezlik anlamında bir zorunluluk yüklemenin olmadığını savunan felsefeci kimdir?
Feuerbach |
Spengler |
Carr |
Toynbee |
Popper |
Carr’a göre tarihte olgular arasında neden-etki ilişlkileri kurulabilir. Tarih çalışması da olguların nedenleri üzerine bir çalışmadır. Ama tarihin rastlantıya dayalı olgular dizisi olmaması tarihsel kaçınılmazlığın olduğu anlamına da gelmez.
7.Soru
19.yüzyılda ortaya çıkan ve bilimlerin yalnızca olgular arasındaki yasa bağlantılarını keşfetmeleri gerektiğini ileri süren görüş aşağıdakilerden hangisidir?
Realizm |
Komünizm |
Marksizm |
İdealizm |
Pozitivizm |
Doğa biliminin hizmetinde bulunan felsefe diye de tanımlanan pozitivizm olgular arasındaki bağlantılara yönelir.
8.Soru
Felsefeyi bir theoria etkinliği olarak tanımlayıp, felsefeye her zaman aynı kalan, değişmeyen ve tümel olanın bilgisi olarak bakan düşünür kimdir?
Nietzsche |
Buchardt |
Schopenhauer |
Herder |
Kierkegaard |
Tarih alanı değişenler alanıdır, felsefe ise her zaman aynı kalan, değişmeyen ve tümel olanın bilgisidir diyen düşünür Arthur Schopenhaouer’dur.
9.Soru
‘Gerçek tarih tin veya akıldan değil, insanın tutkularından oluşur’ diyen çağdaş düşünce akımı aşağıda verilenlerden hangisidir?
Hermeneutik |
Çizgisel Anlayış |
Frankfurt Okulu |
Yapısalcılık |
Tarihsellik |
Verilen görüş çağdaş görüşü benimseyen Frankfurt Okulu anlayışıdır.
10.Soru
Tarihin her zaman düşünülmüş olan şeylerin, düşüncelerin tarihi olarak gören düşünür kimdir?
Wilhelm Dilthey |
John S. Mill |
Karl Marx |
Benedetto Croce |
Robin G. Collingwood |
İngiliz felsefeci Robin Collingwood tarihin konusunun düşünülmüş olmakla tarihin konusu olabileceğini ileri sürmüştür. Ona göre her tarihsel döneme egemen olan ideler vardır ve biz her bir dönemi o dönemlere egemen olan düşünceyi kavradığımızda anlarız. Tarih her zaman düşünülmüş olan şeylerin, düşüncelerin tarihi olmuştur.
11.Soru
Tarih felsefesi tarihin düşünme tarafından ele alınmasından başka bir şey değildir diyen Hegel neye vurgu yapmaktadır?
Tarihin üst anlatılardan oluştuğuna |
Tarihin ancak ilahi kaynaklardan öğrenilebileceğine |
Tarihin insanın düşünce tarihi çerçevesinde ele alınmış olduğuna |
Felsefenin tarihle ilgilisini kesmesi gerektiğine |
Tarihin bir zorunluluk olduğuna |
Hegel’e göre her tarih düşünce tarihidir aslında, çünkü Hegel’e göre insan düşünendir, insanca olan her şeyde düşünme vardır. Tarih felsefesinin işi de tarihte olmuş olan olayların nedenleri ve ilkeleriyledir.
12.Soru
Modern sonrası dönemde ortaya çıkan ve modern tarih anlayışını eleştiren çağdaş tarih eleştirileri hangi tarih anlayışlarıdır?
Modern |
Postmodern |
Klasik |
Hermeneutik |
Çizgisel |
Modern sonrası dönemde ortaya çıkan ve modern tarih anlayışını eleştiren çağdaş tarih eleştirileri postmodern tarih anlayışlarıdır.
13.Soru
Üç tür tarih: anıtsal tarih, antik tarih ve eleştirel tarih anlayışı hangi düşünüre ait bir felsefe görüşüdür?
Nietzsche |
Hegel |
Kierkegaard |
Schopenhauer |
Burckhardt |
Verilen tarih sınıflandırması Nietzsche’ye ait bir görüştür: Anıtsal tarih insanların büyük başarılarının örnekler verilerek anlatıldığı tarihtir ve insanlığa büyük yararlar sağlar. Antik tarihte ise insanlığın başından geçenler içinde yaşadığımız çağın dünya görüşü açısından anlatılır. Eğitim bakımından asıl yararlı olan tarih ise eleştirel tarihtir. Çünkü bu tarih insanı zorlayıcı, baskı altında tutucu geleneklerden ve tarihe tutsak olmaktan kurtarır. Bu tür tarihte, tarihe bugünün yaşamının istek ve talepleri açısından bakılır. Tarih “gücü isteme”nin belirlemesi altındaki yaratıcı insanın geleceğe yönelik amaçları ve hedefleri açısından eleştirel olarak ele alınır.
14.Soru
Pozitivist felsefenin en büyük ismi kimdir?
Karl Marx |
Max Weber |
Saint Simon |
Auguste Comte |
Emile Durkheim |
Pozitivist felsefenin en büyük ismi Auguste Comte’dur. Comte, bilimlerin tarihi açıdan "pozitif bilim çağına girilmiş olduğu" iddiasındadır.
15.Soru
Aşağıdaki bilgilerden hangisi Schopenhauer’in tarihle ilgili görüşlerinden biri olamaz?
Nesnel anlamda bir tarih bilimi olanaksızdır. |
Felsefe kavrama tarih ise anlatma çabasıdır. |
Tarih süreci Tin’in öz bilinci ve özgürlüğüne doğru aşamalı bir gelişmedir. |
Tarihte olan her şey gelip geçici bir raslantısallık içinde olup biter. |
Dünya istemenin bir tasarımıdır. |
“Tarih süreci Tin’in özbilinci ve özgürlüğüne doğru aşamalı bir gelişmedir” görüşü Hegel’e aittir.
16.Soru
Nitetzsche’ye göre aşağıdaki tarih türlerinden hangisi yaşamaya hizmet edebilecek bir tarih türüdür?
Siyasi tarih |
Anıtsal tarih |
Hikayeci tarih |
Sosyal tarih |
Öğretici tarih |
Nietzsche’nin tarih karşısındaki tavrı pratik, pedagojik denebilecek bir tavırdır. Tarih eğitiminin nasıl olması gerektiği konusunda yaşamaya hizmet edebilecek üç tür yararlı tarihten söz eder: anıtsal tarih, antik tarih ve eleştirel tarih.
17.Soru
‘Mutlak İdealizm’in düşünürü kimdir?
John Locke |
G.W.F. Hegel |
Karl Marx |
Schelling |
Herder |
Bir sistem filozofu da olan G.W.F. Hegel aynı zamanda Mutlak İdealizmin düşünürü olarak bilinir.
18.Soru
Pozitif toplumbilim olarak da adlandırılan bilim aşağıdakilerden hangisidir?
Felsefe |
Siyaset |
Sosyoloji |
Kimya |
Psikoloji |
Pozitif felsefenin kuruluşunun tamamlanabilmesi için giderilmesi gereken tek eksiklik toplumun düzenlenmesi konusunda yararlı olabilecek pozitif bir toplumbilimin yani sosyolojinin kurulamamış olmasıdır. Pozitif toplum bilimin (sosyolojinin) kurulmasıyla bilimler tarihinin son aşaması tamamlanmış olacaktır.
19.Soru
“...kendisini tarihin ürünü olarak gören insan içinde yaşadığı kültürün değerlerini sorgulamaz. Bu da insanın yaratıcılığının önündeki en büyük engeldir.” Görüşü aşağıdaki hangi filozofa aittir?
Kierkegaard |
Schopenhauer |
Nietzsche |
Hegel |
Burchardt |
Nietzsche’ye göre çağının her şeyi tarihselleştirmesi ve insanı tarihe tutsak etmesi, insanlığın bir çürüme ve yozlaşma içine girmesinin nedenidir, çünkü kendisini tarihin ürünü olarak gören insan içinde yaşadığı kültürün değerlerini sorgulamaz. Bu da insanın yaratıcılığının önündeki en büyük engeldir.
20.Soru
“Yalnız bir tür yargı vardır, o da tekil tarih yargısıdır.” Söylemi olan filozof kimdir?
Croce |
Dilthey |
Bacon |
Mill |
Marx |
“Her gerçeklik tarihtir ve her bilgi tarih bilgisidir”. Croce tarih bilimine ve tarih felsefesine de bu ayırımdan hareketle yaklaşır. Croce tekili tanıma etkinliğine tarihsel bilme der. İnsanın bütün bilme etkinliği de tekile yönelen bir tarihsel bilmeyle başlar, sonra buradan kavramı türetir. Bu tarihsel bilme etkinliği sırasında genel kavramlarımızı tekile ilişkin bilgimizden sezgisel olarak türetiriz. Bütün bu kavramlar insan tininin ürünleridir. Ama insan tini de bu kendi ürünü olan idelerce belirlenir, hatta bu idelerin ürünüdür. Çünkü tinsellik insanın ürettiği bir şeydir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ