Tarih Metodu Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
................... tarihinden itibaren Türkiye,dünya standartlarına uymak için Hicrî ve Rumî takvimleri terk ederek Miladî takvime geçmiştir.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki hangi tarih gelmelidir?
1 Ocak 1926 |
21 Ocak 1930 |
20 Ocak 1932 |
2 Şubat 1933 |
16 Şubat 1934 |
1 Ocak 1926 dan itibaren Türkiye,dünya standartlarına uymak için Hicrî ve Rumî takvimleri terk ederek Miladî takvime geçmiştir. Cevap: A şıkkıdır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçenin Ortaçağ tarihi araştırmacıları tarafından kullanılabilecek başlıca etimolojik sözlüklerinden birisidir?
A Turkish and English Lexicon |
Versuch eines etymologischen Wörterbuchs der Türksprachen |
İbni-Mühennâ Lûgati |
Kitâbu’l-idrâk li-lisâni’l-etrâk |
Et-Tuhfeti’z-zekiyye fî’l-lugati’t-Turkiyye |
Etimolojik sözlükler özellikle Ortaçağ devletlerinde kullanılan unvan ve ıstılahların kökeni ve tarihî gelişiminin ortaya konulabilmesi açısından büyük önem taşı- maktadır. Türkçenin Ortaçağ tarihi araştırmacıları tarafından kullanılabilecek başlıca etimolojik sözlükleri arasında şunlar sayılabilir: Martti Räsänen, Versuch eines etymologischen Wörterbuchs der Türksprachen, Helsinki 1969; II: Wortregister, haz. István Keckskeméti, Helsinki 1971; Sir Gerard Clauson, An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, Oxford 1972; V. M. Nadelyaev - D. M. Nasilov - E. R. Tanişev - A. M. fiçerbak, Drevnetürkskiy slovar’, Leningrad 1969; E. V. Sevortyan, Etimologiçeskiy slovar’ Tyurkskih yazıkov. Obşçetyurkskiye i mejtyurkskiye osnovı na bukvı glasnıye, I-VII, Moskova 1974 - (bu eser müellifin vefatından sonra talebeleri tarafından devam ettirilmiştir); Hasan Eren, Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara 1999.
3.Soru
Toplumların tarih bilincine sahip olmalarının temel kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?
Toplumsal tarihi hafızanın varlığı
|
Yayınlanan kitapların niteliği
|
Okuma yazma oranının fazla olması
|
Arşivlerin varlığı
|
Devletlerin güçlü olması
|
4.Soru
Papirüslerin büyük bölümü hangi türde belgelerden oluşmaktaydı?
Siyasi düzeni ilgilendiren konular |
Özel ve nesnel nitelikteki belgeler |
Devlet yazışmaları |
Mezar yazıları |
Hukuki belgeler |
Papirüslerin büyük bölümü genellikle özel ve resmi nitelikte “belge” karakteri taşımaktadır. Devlet ve siyasal düzeni ilgilendiren konularda kaynak değeri olan papirüs sayısı ise oldukça azdır.
5.Soru
Soy bilgisi veya aile tarihleri olarak bilinen şecere geleneği en çok aşağıdakilerden hangisinde yaygındır?
İspanyollar
|
Araplar
|
Türkler
|
Yunanlılar
|
İranlılar
|
6.Soru
Eskiçağ tarihine ait yazıt, sikke gibi birincil yazılı kaynaklar antik dönem tarihçilerinin yazdığı edebi kaynaklara göre daha güvenilir bir nitelik taşımaktadır. Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Birincil kaynakların üzerinde dönemin hükümdarlarının isimlerinin yer alması |
Edebi kaynakların toplumun siyasi ve sosyokültürel sorunlarını anlatması |
Birincil kaynakların arkeolojik kazılar sonucunda elde edilmeleri |
Birincil kaynakların yorumlama ve değerlendirmeden uzak, tarafsız olmaları |
Edebi kaynakların yalnızca toplumun zengin sınıfına hitab etmesi |
Birincil kaynakların yorumlama ve değerlendirmeden uzak, tarafsız olmaları
7.Soru
Roma tarih yazımının en belirgin özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
Felsefi bir düşünceyle yoğurulmuş olması |
Tarafsız olması |
Gerçekleri araştırmada titiz olması |
Etkili ve edebi bir anlatım tarzı olması |
Olaylara kronolojik olarak yer vermesi |
Roma tarih yazımının en belirgin özelliği etkili ve edebi tarzının olmasıdır. Doğru cevap D’dir.
8.Soru
İslam ve Osmanlı tarihinde “meskûkat” olarak bilinen paraların bilim dalına ne denir?
Metroloji |
Epigrafi |
Kaligrafi |
Paleografya |
Nümizmatik |
Nümizmatik: İslam ve Osmanlı tarihinde “meskûkat” olarak bilinen paraların bilim dalıdır. Doğru cevap E'dir.
9.Soru
Tarih, yaşanmış ve yaşanan hayatın her yönünü konu edinir. Dolayısıyla tarihin oluşmasına katkı sunan etkenler arasında iktisadi etkenleri savunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Marx Hegel |
Hegel |
Karl Heinrich |
Strabon |
Miletoslu Hekaitos |
Tarih, yaşanmış ve yaşanan hayatın her yönünü konu edinir. Dolayısıyla tarihin
oluşmasına katkı sunan etkenler de çeşitli olabilir. Fakat aksini düşünenler de vardır. Mesela, Hegel-Marx çizgisindeki tarihçiler, tarih içindeki olayların tamamen
iktisadî etkenler ile gerçekleştirildiğini savunurlar.
10.Soru
Arap alfabesiyle sağdan sola yatık olarak yazılan ve harflerin kuyruklarının uzun tutulduğu yazı türüne ........................ denir.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Rık’a |
Siyakat |
Ta’lik |
Tenkid |
Kolofon |
Ta’lik: Arap alfabesiyle sağdan sola yatık olarak yazılan ve harflerin kuyruklarının uzun tutulduğu yazı türü. Genelde şeyhülislamlık ve ona bağlı kurum ve kişiler bu yazı türünü kullanmaktaydılar. Cevap: C şıkkıdır.
11.Soru
Aşağıdaki Eskiçağ Tarihi Kaynakları arasından hangisi yazılı kaynaklardan değildir?
Edebi Kaynaklar |
Arkeolojik Kaynaklar |
Papirolojik Kaynaklar |
Nümismatik Kaynaklar |
Epigrafik Kaynaklar |
Yazılı kaynaklar: 1) Edebi kaynaklar, 2) Epigrafik kaynaklar, 3) Papirolojik kaynaklar, 4) nümismatik kaynaklar olarak sınıflandırılmaktadır. Bu yazılı kaynaklara ilaveten yazılı olmayan ama Eskiçağ tarihinin kaynaklarından biri olan “Arkeolojik kaynakları” da 5. Kaynak olarak değerlendirmek gerekmektedir.
12.Soru
Aşağıdaki isimlerden hangisi “Hikâyeci Tarih” yazarlarındandır?
Bodrumlu Heredotos
|
Polybios
|
Tacitus
|
Machivelli
|
Thukydides
|
13.Soru
Aşağıdaki araştırmacılardan hangisi Türkler hakkında Bizans kaynaklarında yer alan kayıtları hazırladığı iki ciltlik Byzantinoturcia I eserinde toplamıştır?
W.Barthold |
Gylua Moravcsik |
Franz Dölger |
K. Dietrich |
Johannes Karayannopulos |
Türkler hakkında Bizans kaynaklarında yeralan kayıtlar Gyula Moravcsik tarafından iki ciltlik bir eserde toplanmıştır: Byzantinoturcica, I: Die byzantinischen Quellen der Geschichte der Türkvölker, II: Sprachreste der Türkvölker in den byzantinischen Quellen, Budapest 1942-1943 (ikinci baskı: Berlin 1958; üçüncü baskı: Leiden 1983). W. Barthold, orta Asya Türk tarihinini konu alan giriş niteliğindeki çalışması Turks’dır. Diğer araştırmacılar Bizans tarih araştırmalarında Bizans kaynaklarının umumi tasviri ve giriş niteliğinde eserler vermişlerdir.
14.Soru
Bir devletin, bir hanedanın veya bir şehrin sembolü olarak kabul edilen resim, harf veya şekle ne denilir?
Mühür |
Madalya |
Sembol |
Tuğra |
Arma |
Bir devletin, bir hanedanın veya bir şehrin sembolü olarak kabul edilen resim, harf veya şekle arma denilir. Doğru cevap E'dir.
15.Soru
Kendi ülkelerinden başka yerlere, resmi veya özel amaçlar ile yapılan seyahatlerde, gezginin resmi amaçlı olmadan kaleme aldığı yazılara ne ad verilir?
Süreli Yayınlar |
Şecereler |
Seyahatnameler |
Hatıratlar |
Biyografiler |
Seyahatnameler: Bir gezginin kaleminden çıkan eserlerdir. Kendi ülkelerinden başka yerlere, resmi veya özel amaçlar ile yapılan seyahatlerde, gezginin resmi amaçlı olmadan kaleme aldığı yazılarıdır. Doğru cevap C'dir.
16.Soru
“ İnsan ve mekânın karşılıklı etkileşimini araştıran” bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?
İktisat |
Coğrafya |
Sosyoloji |
Antropoloji |
Felsefe |
Coğrafya,eEski Yunancada geo (yer) ve graphien (yazmak) kelimelerinden türetilmiş olup yerin tanımı/yazımı anlamına gelmektedir. Bir bilim dalı olarak da “insan ve mekânın karşılıklı etkileşimini araştıran” bir bilimdir.
17.Soru
Bir araştırma eserini kaynak eserinden ayıran özellik aşağıdakilerden hangisidir?
Olayın devrine yakın bir zamanda meydana getirilen eserdir |
Kendilerinden önceki eserlerden hareketle yazılmışlardır |
Olaylar, sonuçları ve fikirler yer alır |
Bir olaya fiilen iştirak etmiş kişinin kaleme aldığı eserdir |
Belgelerin ve diğer materyaller kullanılarak bir konuda yapılan tarih incelemeleridir |
Yukarıda ele alınan kaynakların, belgelerin ve diğer materyallerin kullanılarak bir konuda yapılan tarih incelemelerine araştırma denir. Bu incelemeler tarihi bir olayı inceleyen monografiler veya bir şahsın hayatını konu alan biyografilerdir. Bu tür çalışmalar kendisinden sonra yapılacak olan yeni araştırmalara ilham verebilir, hatta referans olarak da kullanılabilirler.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kaşgarlı Mahmûd tarafından kaleme alınan eserdir?
Dîvânu Lugati’t-Türk |
Mu’cemu’l-buldân |
Keşfu’z-zunûn |
Senglah |
Dâ’iretu’l-Ma’ârif-i Bozorg-i İslâmî |
Dîvânu Lugati’t-Türk Kaşgarlı Mahmûd tarafından kaleme alınan eserdir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi birinci elden kaynakların özelliklerinden biri değildir?
Birinci elden kaynaklar, haber verdikleri olaylarla bağlantılı ve ilişki halindedir. |
Birinci elden kaynakların ifadelerindeki doğruluk değeri, edebi kaynaklara göre daha taraflıdır. |
Birinci elden kaynaklar, kendilerinden sonraki dünyadan daha çok içinde bulundukları zamana yönelmişlerdir. |
Birinci elden kaynaklar,ikinci elden kaynaklara göre daha güvenilir bir nitelik taşımaktadırlar. |
Birinci elden kaynaklar, yalnızca münferit bazı soruları yanıtlamaktadırlar. |
Birinci elden kaynaklar, haber verdikleri olaylarla bağlantılı ve ilişki halinde olmuşlardır. Örneğin bir yazıt, anlatmak istediği konu ile doğrudan doğruya ilgili olarak yazılmıştır. Ayn› durum, sikkeler ve papirüsler için de geçerlidir. Bu nedenle, birinci elden kaynakların ifadelerindeki doğruluk değeri, edebi kaynaklara göre daha tarafsızdırlar. Zira birinci elden kaynaklar, değerlendirme ve yorumlama
yerine yalnızca haber verirler; bunlar kendilerinden sonraki dünyadan daha çok içinde bulundukları zamana yönelmişlerdir. Bu nedenle de, ikinci elden kaynaklara göre daha güvenilir bir nitelik taşımaktadırlar. Birinci elden kaynakların bir dezavantajı, bunların belli bir bağlantı içinde olmayan dağınık haber vermeleri; yani yalnızca münferit bazı soruları yanıtlamalarıdır. Birinci elden kaynaklar, bilgilerimizin zenginliği konusunda çok önemli bir yer tutarlar, nispeten tarafsız oldukları için de edebi kaynaklardaki boşlukların ya da eksikliklerin tamamlanmasına son derece yararlıdırlar ve her zaman kontrol edilmeye ve düzeltilmeye elverişlidirler. Cevap: B şıkkıdır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yazılı kaynaklar sınıfına girmez?
Edebi kaynaklar |
Nesnel olmayan kaynaklar |
Epigrafik kaynaklar |
Papirolojik kaynaklar |
Nümismatik kaynaklar. |
Yazılı kaynaklar şu şekilde sınıflandırılmaktadır: 1) Edebi kaynaklar, 2) Epigrafik kaynaklar, 3) Papirolojik kaynaklar, 4) Nümismatik kaynaklar
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ