Tarih Metodu Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
- İlahiyata/din bilimlerine yardımcı olmak
- Hükümdar ve yöneticilere rehberlik etmek
- Sonraki kuşaklara Osmanlı tarihini aktarmak
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri Klasik dönem Osmanlı tarihçilerine göre tarihin temel işlevleri arasındadır?
- İlahiyata/din bilimlerine yardımcı olmak
- Hükümdar ve yöneticilere rehberlik etmek
- Sonraki kuşaklara Osmanlı tarihini aktarmak
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri Klasik dönem Osmanlı tarihçilerine göre tarihin temel işlevleri arasındadır?
Yalnız II |
I-II |
I-III |
II-III |
I-II-III |
Klasik dönem Osmanlı tarihçilerine göre tarihin iki temel işlevi vardı. Bunlardan biri ilahiyata/din bilimlerine yardımcı olmak, diğeri ise hükümdar ve yöneticilere rehberlik etmekti. Dolayısıyla Osmanlı tarihçiliğinin biri teolojik, diğeri politik iki kökten filiz verdiği söylenebilir. Doğru cevap B’dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi düşmanla yapılan savaş ya da düşman topraklarına yapılan dini nitelikli akınların hikâyelerine verilen addır?
Gazavatnâme |
İskendernâme |
Fetihnâme |
Sefernâme |
Selâtinnâme |
Gazavatnâme, düşmanla yapılan savaş ya da düşman topraklarına yapılan dini nitelikli akınların hikâyeleridir. Doğru cevap A’dır.
3.Soru
I. Pozitivist Sosyal Bilim – Auguste Comte
II. Yorumlayıcı Sosyal Bilim – Max Weber
III. Eleştirel Sosyal Bilim – Emile Durkheim
IV. Yorumlayıcı Sosyal Bilim - Wilhelm Dilthey
Yukarıda verilen sosyal bilim anlayışı ve temsilci düşünürleri eşleşmelerinden hangisi ya da hangileri doğru olarak verilmiştir?
Yalnız I |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
I, II ve IV |
Emile Durkheim, eleştirel yaklaşımın değil pozitivist yaklaşımın bir temsilcisidir. Diğer eşleşmeler doğrudur.
4.Soru
Asya Hunları'na ait kaynakların neredeyse tamamında hangi dil kullanılmıştır?
Farsça |
Arapça |
Uygurca |
Özbekçe |
Çince |
Türk tarihinin bilinen en eski zamanlarına gittiğimizde, Asya Hunlarına ait kaynakların neredeyse tamamı Çince'dir. Doğru cevap E seçeneğidir.
5.Soru
Ortaçağ İslam tarihinin önemli kaynakları arasında yer alan vakfiyelerden aşağıdaki bilgilerden hangisi elde edilemez?
Vakfın kim tarafından kurulduğu |
Vakfın ne amaçla kurulduğu |
Vakfın mütevellisinde kimlerin yer aldığı |
Vakfın ne zaman lağvedileceği |
Vakfın nerede kurulduğu |
Vakfiyeler, kurulan vakfın ne şekilde işleyeceğiyle ilgili önemli bilgiler sunmaktadırlar. Bunlar arasında vakfın kurucusu, mütevellisi, yeri ve amacı yer almaktadır. Ancak vakıflar genellikle nesiller arası devredildiğinden, lağvedilmeleri en azından niyet anlamında söz konusu değildir. Doğru cevap D'dir.
6.Soru
Çarlık Rusya’sının sonunda ve Sovyetlerin ilk döneminde verdiği eserlerle Orta Asya tarihi araştırmalarının temellerini atan bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?
Yakubovsky |
Bregel |
Barthold |
Deweese |
Kügelgen |
Çarlık Rusya’sının sonunda ve Sovyetlerin ilk döneminde verdiği eserlerle Orta Asya tarihi araştırmalarının temellerini atan bilim adamı, Alman asıllı Rus tarihçisi V. V. Barthold’dur. Doğru cevap C’dir.
7.Soru
Aşağıdaki ondokuzuncu yüzyıl tarihçilerinden hangisi eserini, bu dönemde ortaya çıkan eleştirel tarih anlayışının aksine, problem, yöntem ve kaynak eleştirisini dikkate almaksızın yazmıştır?
Ahmed Cevdet Paşa |
Tayyarzade Ahmet Ata |
Ahmet Vefik Paşa |
Mustafa Nuri Paşa |
Hayrullah Efendi |
Ondokuzuncu yüzyılda tarihyazımı daha eleştirel bir nitelik kazanmıştır. Ancak bazı tarihçileri bu kapsamın dışında tutabiliriz. Bunlardan birisi Tayyarzade Ahmet Ata'dır. Eseri Tarih-i Ata'da geçmiş dönemlerdeki rivayetçi geleceği takip etmiş, tarihi bilimsel bir türden ziyade edebi bir tür olarak görmüştür. Doğru cevap B'dir.
8.Soru
XVI. yy. tarihçileri hangi tarihi olayları anlatmamıştır?
Selimnâmeler |
Süleymannâmeler |
Genç Osman Hadisesi |
Kıbrıs ve Yemen’in Fethi |
Osmanlı-Avusturya Savaşları |
Genç Osman hadisesini anlatmamıştır.
9.Soru
Antikçağ’da taş, metal, tahta, kil ve seramik gibi sert maddeler üzerine yazılmış yazıtların incelendiği bilim dalına verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Prosopografi |
Arkeoloji |
Nümismatik |
Papiroloji |
Epigrafi |
Epigrafi
10.Soru
Kırımlı İsmail Gaspıralı’nın önderliğinde eğitim reformu hareketi olarak başlayan hareketin adı nedir?
Kadimcilik |
Ceditçilik |
Basmacılık |
Jön Türkçülük |
Reformculuk |
XIX. yüzyılın sonu ve XX. yüzyılın başında Rusya Türklerinin en önemli fikir hareketi olan Ceditçilik, farklı dönemlerde ilim adamlarınca farklı farklı algılanmıştır. Kırımlı İsmail Gaspıralı’nın önderliğinde eğitim reformu hareketi olarak başlayan bu hareket giderek sosyal hayatın her cephesindeki (kadınların özgürleştirilmesi, siyasi modernleşme, soy bilincinin yükselmesi) reform gayretleri şeklinde gelişmiştir. Doğru cevap B’dir.
11.Soru
Osmanlı devleti zamanında çıkan ilk özel/sivil gazete aşağıdakilerden hangisidir?
İkdam |
Tercüman-ı hakikat |
Tercüman-ı ahval |
Tanin |
Gaye-i milliye |
Osmanlı Devleti zamanında ilk özel/sivil Türkçe gazete olan Tercüman-ı Ahval 1860’da okurları ile buluştu. Daha sonraki yıllarda çok sayıda gazete ve dergiler çıkarıldı. Türkiye’de demokrasi ve özgürlük mücadelesi basın üzerinden yürütüldü.Doğru yanıt C şıkkıdır.
12.Soru
I. Tarihî, dinî ve siyasî etkilerin bir sentezidir.
II. Tarih, edebiyatın bir ürünü olarak görülür
III. Üslûp unsuru ön plandadır.
Yukarıda bazı özellikleri verilen tarihçilik dönemi aşağıdakilerden hangisidir?
İran Tarihçiliği |
İslam Tarihçiliği |
Selçuklu Tarihçiliği |
Klasik Dönem Osmanlı Tarihçiliği |
Son Dönem Osmanlı Tarihçiliği |
Özellikleri verilen tarihçilik dönemi İran tarihçiliğidir.
13.Soru
Tarih, yaşanmış ve yaşanan hayatın her yönünü konu edinir düşüncesinin aksine tarih içindeki olayların tamamen iktisadî etkenler ile gerçekleştiğini savunan tarihçi aşağıdakilerden hangisidir?
Ernest Bernheim |
Fernand Braudel |
Karl Heinrich Marks |
Strabon |
Herodotes |
Tarih, yaşanmış ve yaşanan hayatın her yönünü konu edinir. Dolaysıyla tarihin oluşmasına katkı sunan etkenler de çeşitli olabilir. Fakat aksini düşünenler de vardır. Mesela, Hegel-Marx çizgisindeki tarihçiler, tarih içindeki olayların tamamen iktisadî etkenler ile gerçekleştiğini savunurlar. Zira onlara göre insanı diğer varlıklardan ayıran en temel vasıf ekonomik ihtiyaçlarıdır. Bu yaklaşımın inkâr edilemez önemi olmakla birlikte, tarihin gelişimi ve anlamı tek faktör ile veya o faktöre bağlı bir olay ile anlaşılamayacak kadar çok yönlüdür ve karmaşıktır.
14.Soru
“Hicrî Tarihleri Milâdî Tarihe Çevirme Kılavuzu” adlı eser aşağıdaki yazarlardan hangisine aittir?
Faik Reşit Unat |
Osman Turan |
Mustafa Sakka |
Hasan Enveri |
Ferit Devellioğlu |
“Hicrî Tarihleri Milâdî Tarihe Çevirme Kılavuzu” adlı eser Faik Reşit Unat'a aittir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ceditçilik ile ilgili çalışması bulunan batılı araştırmacılardan biri değildir?
Michael Kemper |
Allen J. Frank |
Stephane Dudoignon |
Adeeb Khalid |
V. V. Borthold |
Alman araştırmacı Michael Kemper, Amerikalı araştırmacı Allen J. Frank, Fransız araştırmacı Stéphane Dudoignon, Orta Asya Ceditçiliği konusunda en yetkin çalışmaları yapan Adeeb Khalid batılı araştırmacılardır. Çarlık Rusya’sının sonunda ve Sovyetlerin ilk döneminde verdiği eserlerle Orta Asya tarihi araştırmalarının temellerini atan bilim adamı ise Alman asıllı Rus tarihçisi V. V. Barthold’dur. Doğru cevap E seçeneğidir.
16.Soru
Cihannümâ adlı eser aşağıdakilerden hangisine aittir?
Âşık Paşa-zâde |
Enverî |
Kıvâmî |
Neşrî |
Şükrullah |
Cihannümâ adlı eser Neşrî'ya aittir.
17.Soru
Selçuklular zamanından kaleme alınan özel nitelikli tarihler arasında günümüze ulaşan en eski Selçuklu tarihi niteliği Selçuk-nâme hangi tarihte yazılmıştır?
1076 |
1167 |
1176 |
1267 |
1276 |
Selçuklular zamanından kaleme alınan özel nitelikli tarihler arasında günümüze ulaşan en eski Selçuklu tarihi niteliği Selçuk-nâme 1176 yılında yazılmıştır.
18.Soru
Bilinen ilk tarihçi kimdir?
Heredotos |
Homeros |
Büyük İskender |
M.P. Cato |
Sallustius |
Bilinen ilk tarihçi M.Ö. V. yüzyılda yaşamış olan Bodrumlu (= Halikarnassos) Herodotos’tur.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Uygurların kullandığı alfabelerden birisi değildir?
Göktürk alfabesi |
Uygur alfabesi |
Hint alfabesi |
Süryani alfabesi |
Latin alfabesi |
Uygurlar ilk zamanlar hala Göktürk yazısını kullanıyorlardı. Ancak zamanla alfabelerini değiştirdiler. Soğd alfabesini kendi dillerine uyarlayarak Uygur alfabesini oluşturdular. Uygurlar ayrıca Brahmi denilen Hint alfabesini ve Hıristiyanlığın tesiriyle Süryani alfabesini de kullandılar. Doğru cevap E'dir.
20.Soru
I. Uluslararası antlaşmalar
II. Onurlandırma yazıtları
III. Mezar yazıtları
IV. Adak yazıtları
V. Evlilik antlaşmaları
Yukarıdakilerden hangileri Antik Çağda taş üzerine yazılan yazıtların konuları arasında yer almaktadır?
I, II ve III |
I, II ve IV |
III, IV ve V |
I, II, III ve IV |
I, II, III, IV ve V |
I, II, III ve IV
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ