Tarih Metodu Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 16 Soru1.Soru
Hadiselerin yıl yıl anlatıldığı eserler aşağıdakilerden hangisidir?
Tacü’t-Tevârih |
Vekayi’nüvisler |
Şehnâmeler |
Selimnâmeler |
Süleymannâmeler |
Vak’anüvis, “vaka yazan” manasına gelir ve bu tarz tarih yazıcılığının özelliği hadiselerin yıl yıl anlatılmasıdır.
2.Soru
17. yüzyıldan itibaren tahrir defterlerinin yerine aşağıdakilerden hangisi kullanılmıştır?
Divan-i Hümayun defterleri |
Masraf defterleri |
Avarız defterleri |
Katıf Defteri |
Bâb-ı Defterî Defterleri |
Osmanlılar, 17. yüzyıldan itibaren tahrir defterlerinin yerine yeni bir vergi defteri tutmaya başlamışlardır. Bu defterler şahıs vergisini ihtiva eden Avarız defterleridir ve bu defterler 17. ile 18. yüzyıl nüfus tespiti araştırmalarında kullanılabilirler.
3.Soru
İslâm dünyasında özellikle kaçıncı yüzyıldan itibaren vesikaların düzenli bir şekilde hazırlanması, tasnifi ve korunmasına dayanan gelişmiş bir arşiv geleneğinin oluştuğu görülmektedir?
7. yüzyıl |
9. yüzyıl |
11. yüzyıl |
13. yüzyıl |
15. yüzyıl |
İslâm dünyasında özellikle IX. yüzyıldan itibaren vesikaların düzenli bir şekilde hazırlanması, tasnifi ve korunmasına dayanan gelişmiş bir arşiv geleneğinin
oluştuğu görülmektedir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi arşiv sınıflandırmalarına giren arşivlerden biri olamaz?
Cumhuriyet Arşivi |
Osmanlı Arşivi |
Cumhurbaşkanlığı Arşivi |
Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüd Dairesi Başkanlığı Arşivi |
TBMM Arşivi |
Osmanlı Arşivi, arşiv sınıflandırmalarına giren arşivlerden biri olamaz.
5.Soru
Aşağıdaki şehirlerin hangisinde 13.yüzyılın başlarında ilk medreselerden birisi açılmıştır?
Konya |
İznik |
Bursa |
Edirne |
Tokat |
Tokat ve Niksar gibi Orta Anadolu şehirlerinde ilk medreselerin kurulduğu görülmektedir. XIII. Yüzyılın başlarından itibaren yazılı kültür faaliyetlerinin iyice hız kazanmasıyla birlikte telif ve tercüme eserlerin sayısı da çoğalmıştır. Bu gelişmeye paralel olarak Anadolu’da tarih ile ilgili ilk eserlerin XIII. yüzyılın başlarından itibaren kaleme alınmaya başlandığı görülmektedir. Doğru cevap E’dir.
6.Soru
El-Avâmirü’l-Alâiyye fi’l-Umûri’l-Alâiyye adlı Farsça mensur (şiir tarzında) eseri aşağıdakilerden hangisine aittir?
Ahmed Eşâkî |
İbn Bîbî |
Âşık Paşa-zâde |
İbn Haldun |
Ebu Hamid Muhammed Gazalî |
Anadolu Selçuklu Devleti ve Beylikler dönemlerinde de Türkçe tarih yazıcılığının pek gelişmediği söylenebilir. Bu dönemde din ve hukuk alanında Arapça’nın, sanat ve edebiyât alanında Farsça’nın egemenliği söz konusudur. İbn Bîbî’nin El-Avâmirü’l-Alâiyye fi’l-Umûri’l-Alâiyye adlı Farsça mensur (Şiir tarzında) eseri, Aksarayî’nin Müsâmeretü’l-Ahbâr ve Müsâyeretü’l-Ahyâr’ı, Niğdeli Kadı Ahmed’in Al-Veled Al-Şefîk’i, Ahmed Eflâkî’nin Menâkıbü’l-Arifîn’i ve dönemin münşeat mecmuâları Osmanlı müverrihlerini de etkilemiş önemli tarih eserleridir.
7.Soru
I. Orhon yazıtları Batı Gök-Türklere aittir.
II. Orhon yazıtları VIII. yüzyılda yazılmıştır.
III. Türklerin kültürü, hayat anlayışı, inançları ve savaş yöntemleri hakkında bilgiler içerir.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Orhon yazıtları için söylenebilir?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II, III |
Orhon yazıtları Doğu Gök-Türklere aittir. Orhon yazıtları VIII. yüzyılda yazılmıştır. Türklerin kültürü, hayat anlayışı, inançları ve savaş yöntemleri hakkında bilgiler içerir.
8.Soru
Aşağıdaki Osmanlı tarihçilerinden hangisinin eseri 17. yüzyıl Osmanlı tarihine dair olayları içermez?
Hasanbeyzade Ahmed Paşa |
Katip Çelebi |
Neşri |
Karaçelebizade Abdülaziz Efendi |
Hasan Vecihi |
Diğer müverrihlerin aksine Neşri'nin tarihi Osmanlı devletinin ilk dönemlerindeki olayları kapsamaktadır. Doğru cevap C'dir.
9.Soru
I. Sosyal
II. Ekonomik
III. Kültürel
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri vakıfların ne şekilde işleyeceğiyle ilgili düzenlemeleri ihtiva eden resmî vesikaların tarih araştırmaları için Ortaçağ tarihi araştırmacılarına son derece değerli bilgiler sunduğu alanlardandır?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II, III |
Vakfiyeler, vakıfların ne şekilde işleyeceğiyle ilgili düzenlemeleri ihtiva eden resmî vesikalardır. Söz konusu vesikalar, ait olduğu vakfın türüne ve büyüklüğüne göre, sosyal, ekonomik ve kültürel tarih araştırmaları için Ortaçağ tarihi araştırmacılarına son derece değerli bilgiler sunabilmektedir.
10.Soru
I. 19. yüzyıl ortalarından itibaren yayımına başlanmıştır.
II. Sadece devlet kurumları tarafından yayımlanmıştır.
III. Kendi dönemlerinin birincil kaynağı niteliğindedir.
IV. Devlet kurumları ve o yılki devlet görevlileri yer alır.
Yukarıda verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri "Salnâmeler" hakkında doğru bilgileri içerir?
Yalnız II |
I ve II |
I ve IV |
II ve IV |
I, II ve IV |
Verilen özelliklerden I ve IV, Salnamelerle ilgili doğru bilgileri içerirken II ve III, Salnamelere ilişkin bir özellik değildir.
11.Soru
Osmanlı tarih yazıcılığının kuruluş devri kabul edilen dönem aşağıdakilerden hangisidir?
Osmanlı tarih yazıcılığının kuruluş devri kabul edilen dönem aşağıdakilerden hangisidir?
Fatih Dönemi |
III. Mehmet Dönemi |
Kanuni Dönemi |
II. Selim Dönemi |
II. Mustafa Dönemi |
Osmanlı tarih yazıcılığının başlangıcı olarak kabul edilen II. Murad devrinden son- ra, Fatih dönemi, Osmanlı tarih yazıcılılığının kuruluş devri kabul edilmektedir.
Doğru cevap a'dır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi XVI. yüzyılın sonlarında meydana gelen ve kesintilerle uzun yıllar devam eden Osmanlı-İran savaşları hakkında yazılmış olan eserler arasında gösterilemez?
Zafernâme-i Sultan Murad Han |
Goncai Bağ-ı |
Murâd ve Kitâb-ı Gencîne-i Feth-i Gence |
Gürcistan (Revan) Seferi Tarihçesi ve Tebriziyye |
Tarih-i Feth-i Üngürus |
Tarih-i Feth-i Üngürus, XVI. yüzyılın sonlarında meydana gelen ve kesintilerle uzun yıllar devam eden Osmanlı-İran savaşları hakkında yazılmış olan eserler arasında gösterilemez
13.Soru
Bilindiği üzere Boğazköy’de binlerce tablet ele geçmiştir. Aşağıda verilenlerden hangisi ele geçen metinlerden biri değildir.
Hattice |
Luvice |
Hurrice |
Akkadca |
Karca |
Eski Önasya kültür dünyasına ait
olan en önemli keşifer arasında yer alan ve 30 bin tablet ya da fragmanı aşan Hititler’e ait Boğazköy arşividir: Bilindiği gibi kanunlar, kral yazıtları ya da yıllıkları,
antlaşmalar, mektuplar, bağış belgeleri, dinsel metinler, kült envanterleri, yüksek
edebi de¤eri olan mitolojik metinler ile dualar, savaş arabalarında kullanılan atları
yetiştirmeye ait metinlerin çoğu Hititçe olmakla birlikte; Boğazköy’de ayrıca Hattice, Luvice, Palaca, Hurrice, Sümerce ve Akkadca metinler de bulunmuştur.
14.Soru
Nutuk kaynak türü olarak aşağıdakilerden hangisinde yer alır?
Bakanlıklar Arşivleri |
TBMM Arşivi |
Türk Tarih Kurumu Arşivi |
Belgesel Yayınlar |
Medeni Bilgiler |
Belgesel yayınlardan Nutuk, Milli Mücadeleyi başarıya ulaştırmış Mustafa Kemal Atatürk’ün, Cumhurbaşkanı ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Başkanı sıfatlarıyla Parti’nin 2. Büyük Kurultayı’nda 15-22 Ekim 1927 tarihleri arasında 36 saat 31 dakika süreyle yaptığı konuşmayı içermektedir.
15.Soru
Erzurum,Sivas,Balıkesir,Alaşehir ve Eşme'de düzenlenen toplantılar sonrası oluşturulan belgelere ulaşmak isteyen bir araştırmacı aşağıdakilerden hangisine başvurmalıdır?
Nutuk |
Sicill-i Kavanin |
Meclis Zabıt Cerideleri |
Kongre Tutanakları |
Resmi gazeteler |
Erzurum, Sivas, Balıkesir, Alaşehir ve Eşme’de düzenlenen kongrelerin tutanakları tutulmuştur. Erzurum kongresi, yerel nitelikli olmakla birlikte, ülkenin bütünlüğünün sağlanması konusunda çok stratejik kararlar alınmıştı. Bu kongrenin tutanakları ve kongreyle ilgili çok sayıda belge, fotoğraf, M. Fahrettin Kırzıoğlu tarafından (Bütünüyle Erzurum Kongresi, C. 1-3, Ankara, 1993) adlı eserde yayınlandı.Doğru yanıt D şıkkıdır.
16.Soru
İldenizliler devrinde Azerbaycan'da Uygur harfleriyle yazılmış 1207 tarihli Türkçe vesika aşağıdaki araştırmacıların hangisi tarafından yayınlanmıştır?
Gerhard Doerfer |
Halil Sahillioğlu |
Samuel Miklos Stern |
Vladimir Minorsky |
Osman Turan |
Uygur harfleriyle yazılmış 1207 tarihli vesika Gerhard Doerfer tarafından 1981 yılında Almanca olarak "Ein uigurischer Text aus Iran vom Jahre 1207" ismiyle yayınlanmıştır. Doğru cevap A'dır.