Tarihi Coğrafya Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
……… Coğrafya; 1960’lardan sonra yaşanan sosyal değişimleri açıklamada yetersiz kalmasıyla birlikte genel olarak sosyal bilimler ve dolayısıyla beşeri coğrafyada davranışsal, hümanist, post-modern, idealist, yapısalcı, Marxist, anarşist, feminist, aksiyonel, realist vb. görüşler ışığında yeniden tanımlanmaya ve sorgulanmaya başlanmış coğrafya türüne verilen addır.
Yukarıda tanımı verilmiş kavramın boşluk ile belirtilmiş kısmı aşağıdakilerden hangisi ile tamamlanmalıdır?
Modern |
Antik |
Klasik |
Bilimsel |
Eleştirel |
Kafa karışıklığına neden olmamak için 1970’lerden sonra, yaşanan değişimler en genel haliyle “eleştirel coğrafya” kavramı içinde ele alınmaktadır (Arı, 2005: 11-13; Öztürk, 2007: 9).
2.Soru
İnsanların yerleşik hayata geçerek yata geçerek “çevre’yi “mekan’a dönüştürme sürecine girdiği döneme ne ad verilmektedir?
Planlı dönem |
Modern dönem |
Çağdaş dönem |
Paleolitik dönem |
Neolitik dönem |
Paleolitik dönemde, tabiatın sundukları ile yaşamını sürdüren ve bu nedenle “ortam/çevre’yi tam olarak “mekan”a dönüştürmemiş bir insan topluluğu varken Neolitik dönemde manzara değişmiştir. İnsanlar bu dönemde yerleşik ha¬yata geçerek eskisine göre çok daha kuvvetli bir “çevre’yi “mekan”a dönüştürme sürecine girmişlerdir. Bir bakıma bu ayrım tıpkı tarih disiplinindeki Prehistorik-historik dönem ayrımında olduğu gibi de kabul edilebilir.
3.Soru
"Modern fiziki coğrafyanın kurucusu ve 5 ciltlik “Kosmos” adlı tamamlanamayan ünlü coğrafya kitabının müellifidir. Tutkulu bir bitki bilimci ve coğrafyacı olarak özellikle Yeni Dünya karalarında oldukça uzun seyahatler yapmış ve coğrafyada neden ve etki ilişkisine dikkat çekmiştir."
Yukarıdaki paragrafta tanıtılan bilim insanı aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Ritter |
Humboldt |
Peschel |
Ratzel |
Kant |
Alexander von Humboldt (1769-1859), modern fiziki coğrafyanın kurucusu ve 5 ciltlik
“Kosmos” adlı tamamlanamayan ünlü coğrafya kitabının müellifidir. Tutkulu bir bitki bilimci ve coğrafyacı olarak özellikle Yeni Dünya karalarında oldukça uzun seyahatler yapmış ve coğrafyada neden ve etki ilişkisine dikkat çekmiştir.
4.Soru
I. Kültürel mirasın genişliği
II. Geniş arşiv imkanları
III. Alanda yetişmiş çok sayıda insan olması
IV. Henüz az sayıda araştırma yapılmış olması
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Türkiye'de tarihi coğrafyanın geleceğinin açık olmasının sebepleri arasında yer alır?
I. ve II. |
II. ve III. |
Yalnız III. |
I., II. ve IV. |
Hepsi |
Türkiye'de tarihi coğrafya araştırmaları henüz yenidir ve dolayısıyla araştırmalarda kullanılacak kaynak malzemeler henüz tüketilmemiştir. Bütün disiplinler için söz konusu olan “bilimsel araştırmaların sonu yoktur” gerçeğinin dışında; sadece, Türkiye topraklarının bulunduğu konumu ve tarih boyunca geçirdiği gelişmelerin doğal bir sonucu olarak sahibi bulunduğu kültürel mirasının göz kamaştıran zenginliği bile, bizleri bahsedilen sonuca götürmektedir. Gerçekten de bugün ülkemizde bulunan Osmanlı arşivlerindeki yaklaşık 300.000 defter ve 150 milyon belge ile Dünya’nın en zengin arşivleri olduğu gerçeği bir kenara bırakılsa bile, Türkiye’nin hiçbir Avrupa ülkesi ile kıyaslanamayacak kadar çeşitli ve zengin bir “kültürel miras”a sahip olduğu bilinen bir gerçektir. Dolayısıyla bu denli çeşitli ve zengin kültürel mirasın bir değil birçok disiplin tarafından çok yönlü olarak araştırılıp bilim dünyası ve ülkemiz yararına değerlendirilmesi esasen bir zorunluluktur. Doğru yanıt D'dir.
5.Soru
Tarihi Coğrafya’nın tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
Doğal ortam ile insanlar arasındaki etkileşimi inceleyen bilim |
Olayların seyrinden, maddenin ve eşyanın geçmişinden ve mevcut durumundan bahseden yazıdır. |
Coğrafya biliminin nerede, nasıl ve ne zaman doğduğunu ve doğuşundan bu güne kadar nasıl bir gelişim sürecini izlediğini araştıran bilim dalıdır. |
Geçmişten bize ulaşan, günümüzde ortaya çıkan, tenkitçi ve yorumcu bir anlayışla incelen bir bilim dalıdır. |
Modern coğrafya ilke ve yöntemleri ile geçmişte bir mekanın araştırılmasıdır. |
Seçeneklerden A Coğrafyanın, B ve D tarihin , C ise Coğrafya tarihinin tanımıdır.
6.Soru
Modern coğrafya hangi yılda ortaya çıkmıştır?
1900 |
1750 |
1800 |
1920 |
1874 |
1874’te Almanya ve onu takiben diğer Avrupa ülkeleri ve ABD üniversitelerinde coğrafya bölümlerinin açılmasıyla ilişkilendirilebilecek “modern coğrafya”nın ortaya çıkışı takip eder.
7.Soru
“Tarihe ait bilgilere ulaşabilmek için arşiv ve kütüphane çalışması zorunludur” cümlesindeki arşiv kelimesini hangi şık tanımlamaktadır?
Medrese |
Külliye |
Hazine-i Evrak |
Divan |
Saray |
Tarihe ait bilgilere ulaşabilmek için konuya dair evrakların toplandığı yere “Hazine-i Evrak” denmekteydi.
8.Soru
‘Geographike Hyphegesis/Coğrafya Kılavuzu’ adlı kitap kimin eseridir?
Tyrus’lu Marinos |
Hipokratus |
Herodothos |
Amasyalı Strabon |
Ptolemaios |
"Geographike Hyphegesis/Coğrafya Kılavuzu" adlı kitabın yazarı Ptolemaios'tur. Ptolemaios (MS. II. yüzyıl), (İslam literatüründe Batlamyus), uzun süre temel coğrafya eseri kabul edilen ‘Geographike Hyphegesis/Coğrafya Kılavuzu’ adlı kitabında; Dünya’nın tasviri yanında harita yapımı üzerinde de yoğunlaşmıştır.
9.Soru
“Coğrafya, fiziki, biyolojik, sosyal hadiselerin sath-ı
arzın nerelerinde vukua geldiğini, bu hadiselerin
sebeplerini ve karşılıklı münasebetlerini araştıran
bir ilimdir” tanımı aşağıdakilerden hangisine aittir?
İ.H.Akyol |
A.Tanoğlu |
Emmanuel de Martonne |
A.Koçman |
E.Tümerteki |
Ünlü Fransız meslektaşımız Emmanuel de Martonne, coğrafyayı şu şekilde tanımlamıştır: “Coğrafya, fiziki, biyolojik, sosyal hadiselerin sath-ı arzın nerelerinde vukua geldiğini, bu hadiselerin sebeplerini ve karşılıklı münasebetlerini araştıran bir ilimdir”.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tarihi coğrafyaya ait bir bilgi değildir?
Tarihi coğrafya, çağdaş coğrafyanın geçmişte kalmış bütün halidir. |
Tarihi coğrafya, coğrafyanın ana dallarından biridir. |
Tarihi coğrafyanın, coğrafya içinde onu diğer bölümlerden ayıran belirleyici özelliği, sadece geçmişi incelemesidir. |
Tarihi coğrafya, ne beşeri coğrafya içinde nede diğer herhangi bir dal içinde değildir. |
Tarihi coğrafya, aynı çağdaş coğrafya gibi fiziki, beşeri ve bölgesel olmak üzere 3 kısımdan oluşmaktadır. |
Tarihi coğrafya, coğrafyanın bir alt dalı değil, bizzat coğrafyanın geçmişteki bütünü/ kendisidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi coğrafi tekniklerden biri değildir?
Matematiki coğrafya |
Uzaktan algılama |
Harita bilgisi |
Coğrafi bilgi sistemleri/CBS |
Klimatoloji |
Coğrafi bilgi sistemleri, matematiki coğrafya, kartografya, uzaktan algılama vb. gibi konular "coğrafya teknikleri" adı verilen coğrafyanın yardımcısı, destekçisi ve çok kullandığı tekniklerdir.
12.Soru
Çek'lerin yayınladığı tarihi coğrafya dergisi aşağıdakilerden hangisidir?
Journal of Historical Geography |
Historical Geography, |
Historiche Geographie |
Historicka Geografi |
Historical Geography |
Çeklerin Historicka Geografi,
13.Soru
Ülkemizde ilk arkeolojik kazılar 1871 yılında aşağıdakilerden hangisinde başlatılmıştır?
Side |
Perge |
Aspendos |
Seleukia |
Troia (Truva) |
Ülkemizde ilk arkeolojik kazılar 1871 yılında Troia/Truva’daki kazılar ile başlatılır. Doğru cevap E'dir.
14.Soru
Tarihi coğrafyayı bir sahadaki ahtapota benzeterek, onu “kuşakların değişimi ve geçmişi hayal etmenin yolları” olarak tanımlayan coğrafyacı kimdir?
Naylor |
Guelke |
Monkhouse |
Mayhew |
Holdsworth |
Modern tarihi coğrafyacılardan Holdsworth tarihi coğrafyayı bir sahadaki ahtapota benzeterek, onu “kuşakların değişimi ve geçmişi hayal etmenin yollan ” olarak tanımlamaktadır. Bu ahtapot sahada geniş bir alana yayılmıştır ve kollarının sanayileşmeden, koloniciliğe kadar değişik konulara uzandığını, başta tarih olmak üzere çeşitli kaynaklardan beslendiğini bunların ise onun tanımını zorlaştırdığını ifade etmektedir.
15.Soru
Doğal tarih anlayışını savunan, mekânın doğal faktörler ve insan gruplarının beraberliği ile oluşumunu ifade eden, “doğal ve kültürel varlıkların ve değişimin birlikte meydana getirdiği görünüm” anlamına gelen Tarihi coğrafya unsuru aşağıdakilerden hangisidir?
Yer adı |
Peyzaj |
Özgüllük |
Çevre |
Kültür |
Verilen tanım ‘peyzaj’ı tanımlamaktadır. Özgüllük ise, tarihi coğrafya prensiplerinden olup, belli bir yere ve kültüre spesifik/kendine özgü özellikleri vurgulaması özelliğine denir.
16.Soru
Yunanca kökenli “archaios” ve “logos” kelimelerinden türeyen, (sözcük anlamı: eskinin bilimi), insanlık tarihine ait her türlü uygarlık ve kültür izini (maddi kalıntıyı) kendi bilimsel ilkeleri ve yöntemleriyle araştıran, çeşitli alt bilim alanlarının katkısıyla analiz eden, yorumlayan bir bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?
Harita |
Coğrafya |
Antropoloji |
Arkeoloji |
Tarihi Coğrafya |
Yunanca kökenli “archaios” ve “logos” kelimelerinden türeyen arkeoloji (sözcük anlamı: eskinin bilimi), insanlık tarihine ait her türlü uygarlık ve kültür izini (maddi kalıntıyı) kendi bilimsel ilkeleri ve yöntemleriyle araştıran, çeşitli alt bilim alanlarının katkısıyla analiz eden, yorumlayan bir bilim dalıdır. Doğru cevap D'dir.
17.Soru
I. Yeniden inşanın öncelikli koşulu bugün ortada olmayan bir şeyin mevcudiyeti ve bilinmesidir.
II. Yeniden inşa XX. yüzyıl başından beri mevcuttur.
III. Arkeoloji ve prehistorya gibi tüm tarihi disiplinler yeniden inşa faaliyetinden sorumludurlar.
Yukarıdakilerden hangileri "yeniden inşa" kavramı ile ilgili doğru olarak verilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Yeniden inşa, geçmişte olmuş bitmiş, bugün halihazırda bulunmayan bir durumun, nesnenin ya da konunun yeniden tesis edilmesini içermektedir. Bu noktada yeniden inşanın öncelikli koşulu bugün ortada olmayan bir şeyin mevcudiyeti ve bilinmesidir. Geçmişle ilgili araştırma yapan tarih,
arkeoloji, prehistorya vb. gibi tüm tarihi disiplinler aslında hep bir yeniden inşa faaliyetinden sorumludurlar. Tarihi coğrafyada yeniden inşa ameliyesi yeni bir husus olmayıp XX. yüzyıl başlarından beri mevcuttur. Verilen üç seçenek de doğrudur.
18.Soru
Hangisi Türkçe’de tarihi coğrafyadan ilk bahsedenlerden biridir?
Celal Nuri |
Martin Vivien |
Ahmet Rifat |
N.Tunçdilek |
M. Tuncel |
Türkçe’de tarihi coğrafyadan ilk bahsedenlerden biri tarihçi ve coğrafyacı Ahmed Rifat’tır. Yağlıkçızade Ahmed Rifat, 1881 yılında basılan 7 ciltlik “Lügat-ı Tarihiye ve Coğrafiye” isimli ansiklopedik sözlüğü içinde tarihi coğrafyayı da bulunduracak bir şekilde coğrafyayı şöyle tanımlamaktadır: “Coğrafya; küre-i arzın ahvâl ve keyfiyetin¬den bahseder bir ilim olub aksam-ı adideye taksim olunmuşdur.
19.Soru
Tarihi cosğrafyanın ilk örneklerine hangi medeniyette rastlanır?
Antik Yunan |
Çin |
Hindistan |
Mısır |
Orta Asya |
Coğrafya’da olduğu gibi, bu alanda da en eski yazılar yine Eskiçağ Yunan dönemine aittir. Her ne kadar, bahsedilen müellifler yazdıkları eserlere tarihi coğrafya adını vermemişler ve bu ismi kullanmamışlarsa da, nihayetinde yaptıkları çalışmalar tarihi coğrafyanın öncüleridir. Örneğin, tarihin isim babası olan Heredothos’un MÖ. V. yüzyıldaki, özellikle Nil Deltası’nın nasıl oluştuğu ve Mısır medeniyeti için önemini ele alan açıklamaları tarihi coğrafyanın ilk örneği veya ilk habercisi sayılabilir. Doğru yanıt A'dır.
20.Soru
“Coğrafya, fiziki, biyolojik, sosyal hadiselerin sath-ı arzın nerelerinde vukua geldiğini, bu hadiselerin sebeplerini ve karşılıklı münasebetlerini araştıran bir ilimdir” tanımı kime aittir?
Emmanuel de Martonne |
Rodwell Jones |
Desiderius Erasmus |
Immanuel Kant |
Edward Wells |
Ünlü Fransız coğrafyacı Emmanuel de Martonne, coğrafyayı şu şekilde tanımlamıştır: “Coğrafya, fiziki, biyolojik, sosyal hadiselerin sath-ı arzın nerelerinde vukua geldiğini, bu hadiselerin sebeplerini ve karşılıklı münasebetlerini araştıran bir ilimdir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ