Tarihi Coğrafya’nın kapsamını oluşturan beş ana husus /öğe: mekân, geçmiş zaman, konu, değişim ve metot’tur. Tarihi coğrafyada kültür ana kavramdan ziyade bir alt dal /araştırma konusudur.

Dünya’nın oluşumundan itibaren geçen bu süreç devirlerle izah edilmektedir ki, bunlar içerisinde tarihi coğrafya açısından en önemlisi Kuaterner’dir.

Massey, Emeğin Mekânsal Dağılımı adlı eseri ile sosyal ilişkilerin mekânsal örgütlenmesi ve mekanın sosyal olarak yeniden üretim süreçlerini incelemiştir.

Büyük İslam alimlerinden Farabi’de, mekanın tanımı biraz daha belirginleşmektedir. Filozofa göre “kuşatan cismin iç yüzeyi ile kuşatılan cismin dış yüzeyine mekan” denir. Buna gore, evrenin ötesinde onu dıştan kuşatan bir şey bulunmadığına göre evrenin mekanı yoktur.

Kalsiyum karbonat çökelmesiyle açık renkli bir görünüm kazanan varvlara “kalkerli varv” denir. Doğru yanıt C'dir. 

Marx, Kapitalizmin mekan üzerinde kurduğu otonomiye dikkatleri çekerek, kapitalist birikimin mekanın zaman tarafından yok edilmesine dayandığını ve bunun tarım, sanayi ve nüfusta köklü dönüşümler yarattığını belirtir.

Türkiye’de bir Türk tarafından hazırlanmış tarihi coğrafya alanında ve tarihi coğrafya adını taşıyan ilk çalışma “Coğrafya-yı Tarihi Mülk-i Rum” dur. Doğru cevap A'dır.

İletişim, 19. yüzyıl geleneksel müzeciliğinin işlevlerinden biri değildir. Doğru yanıt D’dir.

Termolüminesans Yöntemi

MÖ. 23 Ekim 4004

Tarihi coğrafyacılar için veri kullanımı ve sağlanmasındaki gerçek sorun tarihçilerinkinden farklı değildir. Fakat tarihi coğrafyacılara eklenen zorlayıcılık, veri kullanımı aşamasında mekânsal perspektiflere öncelik verilmesidir.

1954’te Mitchell’in “Historical Geography” isimli
eserinde, Britanya’nın tarih öncesinden XX. yüzyıl başlarına kadar yerleşmelerin geçirdiği “değişim”
konusu ön planda tutulmuştur.

Ortaçağ İslam coğrafyacılarından bazıları aynı zamanda tarih, felsefe, astronomi vb. alanlarda eser yazmışlar, bazılarında hepsini bir arada ele almışlar ve böylece özellikle tarih-coğrafya yakınlığı ve kaynaşmasının örneklerini sunmuşlardır. Örneğin, Yakut (ö. 1229) eserlerinde tarih ile coğrafya arasında yakın bir ilişki bulunduğunu ileri sürmüş; Ömeri (ö. 1349) tarafından telif edilen “Mesalikü’l-ebsar fi memaliki’l-emsar” adlı devasa ansiklopedik eser, tarih ile coğrafya konularına ayrılmıştır. Aynı şekilde Hemedani’nin (ö. 1318) “Cami’ut-tevarih” adlı eseri, tarihi coğrafya sahasında da bilgiler ihtiva eder. Biruni (973-1050) tarafından hazırlanan, “Kitab-ı Tahkik ma li’l-Hind”, Belazuri’nin (ö. 892) “Fütuhü’l-Buldan”, Ebu’l-Fida’nın (1273- 1331) “Tarih-i Ebu’l-Fida” ve İbn-i Haldun’un (1332-1406) “Mukaddime” gibi çalışmaları da bu bağlamda değerlendirilebilecek önemli eserlerdir.

Tarihi coğrafyada yeniden inşa, geçmişte bir sahanın coğrafi özelliklerinin mevcut kaynaklar ve yöntemler yardımıyla ortaya çıkarılması olarak tanımlanabilir.

Tarihi coğrafyanın çağdaş coğrafyadan ayrıldığı tek husus “geçmişi araştırması” olduğundan, geçmiş özel bir önem kazanmaktadır. Bunun yürütülen araştırmaya yansıtılması ise, ancak çalışılan geçmiş döneme ait kaynaklara ulaşmak ve onlardan faydalanmakla mümkündür.

Ünlü din adamlarından James Ussher’a aittir. XVII. yüzyılın ilk yarısında, İrlandalı başpiskopos Ussher, kutsal kitapta (İncil) adı geçen dini figürlerin yaşam süreleri ve soy iliş- kilerine dayanarak Dünya’nın “yaratılış” tarihini MÖ. 23 Ekim 4004 olarak belirlemiştir.

Büyük İslam alimlerinden Farabi’de, mekan tanımı biraz daha belirginleşmektedir. Filozofa göre “kuşatan cismin iç yüzeyi ile kuşatılan cismin dış yüzeyine mekan” denir.

Birincil kaynaklar, birer tanık ifadesi niteliğindedir. Doğru yanıt C’dir.

Faucoult, XIX. yüzyılın bir zaman ve tarih çağı olduğunu, XX. yüzyılın ise, mekanın öne geçtiği bir çağ olduğunu ifade etmiştir.

Uranyumun, bazı mineraller içinde kendiliğinden parçalandığında, bu minerallerde iz bırakması esasına dayanan yönteme "Fizyon izleri" adı verilir. Doğru yanıt B'dir.