Çizelge 5.1 Bazı Bankaların Tarıma Yönelik Kredi Çeşitleri ve Vadeleri

Saf kar ile ödenen faizler toplamının, işletmedeki toplam sermayeye oranlanmasıyla hesaplanır tanımına ekonomik rantabilite denmektedir.

Ortalama tarım işletmesi genişliği 61 dekardır.

Gereklilikleri aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür:
• İstihdamda tarımın ikinci büyük sektör olması ve bunların da büyük çoğunluğunun kırsal alanlarda yaşıyor olması,
• Nüfusun 1/4’ünün kırsal alanlarda yaşıyor olması,
• Tarımda dengesiz toprak mülkiyet dağılımının olması,
• Kırsal alanlarda birey başına düşen Milli Gelirin ülke ortalamasının yarısına bile denk gelmemesi,
• Kırsal alanda eğitim olanaklarının yetersiz olması,
• Kırsal kesimde altyapı yetersizlikleri,
• Kırsal alanlarda örgütlenmenin zayıf olması,
• Kırsal alanda tarım dışı iş alanlarının sınırlı olması,
• Tarımın insan beslenmesindeki önemi ve tarımsal üretimin kırsal alanlarda gerçekleşiyor olması.

Tarım işletmeciliği; tarım ürünü üreten işletmeleri, tarım ürünlerinin işlenip, pazarlandığı firmaları, tarım ürünlerini değerlendiren kooperatifleri, tarım girdilerini üreten ve/veya satan firmaları da kapsamına alır. Sektörde çalışan işçiler kapsama dahil değildir.

Yatırım projesinden beklenen nakit girişlerinin şimdiki değerini, yatırım maliyetinin şimdiki değerine eşit kılan iskonto ya da indirgeme oranına İç Karlılık Oranı denir.

Doğal kaynakların eşit paylaşılmaması, yeterli ve dengeli beslenmenin önemi, küreselleşme çabaları ve artan rekabet, gıda güvenliği talebi ve tüketici bilincinin yükselişi tarım ürünleri ve pazarlanmasını önemli kılmaktadır. Tüketici odaklı pazarlama yaklaşımları ile tarım ürünleri piyasalarında etkisini artıran uluslararası rekabet ortamı, pazarlama stratejilerinin şekillendirilmesinde yönlendirici olmaktadır. Tarım ürünlerinin, üreticiden tüketiciye doğru akışındaki işlemleri içeren pazarlamada, ürüne göre değişik yapılanma ve pazarlama fonksiyonları görülmektedir.

Sürdürülebilir kalkınmanın sağlanabilmesi doğal kaynak ve çevreyi etkileyen üç yeni değişikliğin yapılmasını gerektirir. Bunlar;
(i) kaynakların korunmasında, fiyatların rolünün daha fazla vurgulanması,
(ii) çevre muhasebesinin milli gelir muhasebesi içinde görülmesi
(iii) çevreyi etkileyen altyapı projelerinde uygun iskonto oranlarının kullanılması olarak sıralanabilir.

Ürün pazarlama zincirinin belli aşamalarında el değiştirir ve bundan dolayı ortaya belli bir fiyat farkı çıkar. Bu farka satış masrafı denir.

Üreticilerin, üretim materyallerini ve ürünlerini sigorta ettirmelerin teşvik etmek üzere, sigorta prim bedellerinin bir kısmının Devlet tarafından karşılanması tarım sigortası kapsamındadır.

Pazarlama masraflarını oluşturan unsurlar şunlardır: Ürün hazırlama ve paketleme masrafı: Ürünün temizlenmesi, derecelenmesi ve paketlenmesini içerir. Bu işlemlerde kullanılacak teknoloji ya da paketleme materyali masrafın miktarını değiştirir.
Satış masrafı: Ürünün pazarlama zincirinin her aşamasında el değiştirmesinden dolayı değişen satın alma ve satma masrafı vardır.
Taşıma masrafı: Ürünler ya üretici ya da aracılar yoluyla pazara ulaştırılır. Üretici ve pazar arasındaki uzaklığın artması taşıma masraflarını yükseltir. Ayrıca, taşıma masraflarını azaltmak için, üretim noktasının tüketim ya da depolama noktalarına uzaklığını dikkate alarak, kuruluş yeri seçimi yapılmalıdır.
Ürün kayıpları: Tarımsal ürünlerin taşıma ve depolanması sırasında gerekli koşullar sağlanmaz ise ürün ya da ağırlık kayıpları oluşur. Bu da bir masraf unsuru olarak ortaya çıkar. Üretici ve tüketici arasındaki artan uzaklık, artan kayıplara neden olur. Üründe miktarsal kayıplar olmasa da, nitelik-kalite kayıpları olabilir, bu da fiyatlara yansır.
Depolama masrafı: Depolama, pek çok ürün için geçerli olan bir masraftır. Depolama ile zaman faydalılığı yaratılır. Nitekim ürünün bol olduğu hasat döneminde, depolama ile ileri dönemdeki fiyat avantajından yararlanma söz konusu olabilir. Ancak bu da depolama için bir masrafı gerektirir.
İşleme masrafı: İşleme, önemli bir pazarlama masrafıdır. Nitekim, işlenmiş ve işlenmemiş ürüne tüketicinin ödediği fiyat da farklıdır. Bu masraf türü, işletmenin işleme fonksiyonunu etkin bir şekilde yapmasına; kullanılan faktörlerle ilgili ücret, vergi gibi masraflara göre de artar ya da azalır.
Finans masrafı: İşletmede kullanılmak üzere, bankadan borç alınan paranın faizi, finans masrafıdır.
Ücret, komisyon ve çeşitli ödemeler:
Yukarıda belirtilen başlıca pazarlama masraflarının dışında, bazı masraflar da vardır. Örneğin, lisans ücreti, toptancı komisyonu gibi.

Sürdürülebilir kalkınmanın sağlanabilmesi doğal kaynak ve çevreyi etkileyen üç değişikliğin yapılmasını gerektirir. Bunlar;
(i) kaynakların korunmasında, fiyatların rolünün daha fazla vurgulanması,
(ii) çevre muhasebesinin milli gelir muhasebesi içinde görülmesi
(iii) çevreyi etkileyen altyapı projelerinde uygun iskonto oranlarının kullanılması olarak sıralanabilir.
Çevresel hedeflere ulaşmak için fiyatların uygun bir araç olarak kullanılması gerekir. Bu bağlamda da, genel olarak içinde doğal kaynak kullanım fiyatlarının yükseltilmesi ya da ürün veya hizmeti kullanan tüketicinin ödeyeceği fiyatı yükseltecek vergiler konulması gerekmektedir.

Tarımsal Kredilerin Çeşitli Açılardan Sınıflandırması aşağıdaki gibidir:
• Vadelerine Göre Tarımsal Krediler: Kısa Vadeli Krediler, Orta Vadeli Krediler, Uzun Vadeli Krediler
• Kullanım Amaçlarına Göre Tarımsal Krediler: İşletme Kredileri, Yatırım Kredileri, Pazarlama Kredileri, Tarımsal Sanayi Kredileri, Diğer Krediler
• Konularına Göre Tarımsal Krediler: Bitkisel ve Hayvansal Üretim Kredileri, Tarımsal Modernizasyon, Destekleme Kredileri
• Teminat Konularına Göre Tarımsal Krediler: İpotekli Krediler, Ürün ve Mal Karşılığı Krediler, Destekleme, Ödeme Karşılığı Krediler.

Yukarıdaki tüm maddeler süründürülebilir tarım için uyulması gereken öncelikli eylemlerdir.

Tarım sektöründe hem kredi hem de hibe veren finansman kaynakları şunlardır:
• Çeşitli Bakanlıklar
• Hazine Müsteşarlığı
• Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Müdürlüğü
• Uluslararası Fonlara Sahip Kurum ve Kuruluşlar (Dünya Bankası, Avrupa Birliği).
Diğer seçenekler sadece kredi veren finansman kaynaklarıdır.

Neolitik Döneme (MÖ 10 binlere) kadar insan avcı ve toplayıcı olarak yaşadı. Eti ve postu için vahşi hayvanları avlarken, yabani meyveleri, yumruları, kökleri toplayıp yedi. Ürettiği şeyler savunma ve avlama amaçlı taştan yapılan ilkel silahlar ile üşümemek için giydiği ilkel kıyafetlerdi. Bu yapısı ile tüketici durumunda olan insan, doğaya bir şey katmazken, doğadakileri tüketiyordu. MÖ 10-7 bin arasında insanın ilk defa yerleşik yaşama geçerek tarım yapmaya ve hayvan yetiştirmeye başladığı ve tarım devrimini gerçekleştirdiği söylenebilir.

Pazarlama marjı, pazarlama zincirinin her aşamasının nihai ağırlıklı ortalama satış fiyatından aldığı yüzdedir. Başka bir ifade ile marj, satış üzerinden belli bir marj oranı eklenmesi yada maliyet + kar biçiminde uygulanır. Bu marj, ürünün bir aşamadan diğer bir aşamaya transferi için yapılan masrafları ve yapılan pazarlamadan kaynaklanan haklı bir kazanç sağlamayı içermektedir.

Doğal kaynakların arzının sınırlı, ülke ve bölge düzeylerinde dağılımının dengesiz olması, doğal kaynakların yararlanma yöntemlerinin geliştirilmesi, kaynak yönetimi ve özellikle doğal kaynaklardan gıda ve lif üretimi amacıyla sürdürülebilir kullanımına yönelik politikaların geliştirilmesini zorunlu kılmaktadır.

Tarımsal kalkınma kırsal kalkınmanın bileşenlerinden biridir.