Tefsir Tarihi ve Usulü Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Sahâbiler bir taraftan dil tahlilleriyle diğer taraftan da eski Arap şiiriyle istişhâdda bulunmak suretiyle Kur’ân’ı tefsîr etmişlerdi. Aşağıdaki sahabelerden hangisi Kuran'ı tefsir etmede Arap şiirinden sıkça yaralanmıştır?
Hz. Ömer |
Hz. Ali |
Abdullah bin Mesud |
Musab bin Umeyr |
İbn Abbas |
İbn Abbâs’ın, tefsîrde Arap şiirini çok kullandığı hatta kendisini imtihan etmek maksadıyla soru soran Nâfi b. el-Ezrak’ın sorduğu her kelimeyi şiirlerden beyit okuyarak cevaplandırdığı bildirilmektedir.
2.Soru
“El-vücûh ve’n-nezâir” adlı ilim hicrî kaçıncı yüzyılda ortaya çıkmıştır?
I. yüzyıl |
II. yüzyıl
|
III. yüzyıl |
IV.yüzyıl |
V.yüzyıl
|
İlk dönemlerde artma, çoğalma, arınma, temizlenme ve bereket gibi anlamlara gelen zekât, İslâmiyet’le birlikte, dînen zengin sayılan kişilerin mallarından alınıp ihtiyaç yerlerine sarfedilen belirli bir pay olarak kavramlaştı. Bu durum, B seçeneğinde verilen hicrî II. yüzyılda “el-vücûh ve’n-nezâir” adıyla müstakil bir ilmin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Vahiyle ilham arasındaki farklardan biri değildir?
Vahiy yoluyla elde edilen bilgiler birbirleriyle çelişmez; ilham ile elde edilen bilgiler ise birbirleriyle çelişebilir.
|
Vahiy husisî, ilham ise umumidir.
|
Vahiy olayı son bulmuştur, ilham ise devam etmektedir.
|
Vahiy bağlayıcıdır, ilham ise bağlayıcı değildir.
|
Vahiy vasıtalı, ilham ise vasıtasız olarak tecellî eder.
|
Vahiy ile ilham arasında olmayan; Vahiy husisî, ilham ise umumidir.
4.Soru
Sure’nin özellikleri düşünüldüğünde hangisinin yer almadığı söylenebilir?
âyetlerden meydana gelen, başı ve sonu bulunur.
|
Sûrelerin tertibi konusu ihtilaflıdır.
|
Tam bir sûre olarak ilk önce Nasr, en son da Fâtiha sûresi inmiştir.
|
Tevkîfî olduğu görüşü daha ağırlıklıdır.
|
Mekkî ve Medenî şeklinde taksiminde görüşler vardır.
|
Sûre, âyetlerden meydana gelen, başı ve sonu bulunan müstakil Kur’ân parçasıdır. Sûrelerin tertibi konusu ihtilaflıdır. Fakat tevkîfî olduğu görüşü daha ağırlıklıdır. Sûrelerin isimlendirilmesinin de tevkîfî olup olmadığı tartışmalıdır. Bunun da tevkîfî olduğu görüşü ağırlıklıdır. Sûrelerin, Mekkî ve Medenî şeklinde taksiminde en muteber görüş, hicretten önce inenlerin Mekkî, sonra inenlerin de Medenî olduğu görüşüdür. Tam bir sûre olarak ilk önce Fâtiha, en son da Nasr sûresi inmiştir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sahabelerin Kuran tefsiri bağlamındaki en önemli özelliğidir?
Kuran'ı ayet ayet baştan sona tefsir etmiş olmaları |
Kuran'la ilgili olarak garip, muğlak, müphem, müşkil ve mücmel lafızlarla sınırlı açıklamalar yapmış olmaları |
Ayetlerin inmesine sebep olan olaylara şahit olduklarından ayetlerin nüzul sebeplerini açıklamaları. |
Ahkam ayetlerinden hüküm istinbatında bulunmuş olmaları |
Kuran'ı kendi içtihatları ile tefsir etmeleri |
Sahâbîlerin yapmış olduğu tefsîrin genel özelliklerini şöylece sıralamak mümkündür:
1. Sahâbîler Kur’ân’ı âyet âyet baştan sona tefsîr etmemişlerdi. Yaptıkları açıklamalar, garip, muğlak, müphem, müşkil ve mücmel lafızlarla sınırlı idi.
2. Zaman zaman sahâbîler arasında bir kısım ihtilâflar ortaya çıkmıştı.
3. Ahkâm âyetlerinden hüküm istinbatında bulunmuş değillerdi.
4. Tefsîr bu dönemde henüz tedvin edilmemişti.
5. Âyetlerin nuzûl sebeplerini açıklamışlardı. Onların en önemli özelliği âyetlerin inmesine sebep olan olaylara şâhit olmalarıydı.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangileri Hz. Osman döneminde kullanılan yazı sitillerindendir?I. I. Bedel
II. Hazif yazpılması
III. Tek kıraata elverişli olacak şekilde yazma
I
|
II
|
I-II
|
I-III
|
II-III
|
Hz. Osman döneminde Mushaf çoğaltılırken bu günkü yazım kurallarından farklı bir yazı stili kullanılmıştır. Bu farklılıklardan bazılarışunlardır: Hazif yapılması, fazladan harf ilave edilmesi, bedel, fasl ve vasl, iki kıraata elveirşli olacak şekilde yazma.
7.Soru
İkinci hicri asrın ilk yarısında et-Tefsîrü’l-Kebîr adlı kitabı ile tanınan zat aşağıdakilerden hangisidir?
Sevrî
|
Mukâtil
|
Ferrâ
|
Müsennâ
|
Hemmâm
|
İkinci hicri asrın ilk yarısında et-Tefsîrü’l-Kebîr adlı kitabı ile tanınan zat Mukâtil’dir.
8.Soru
Aşağıdaki bilgilerden hangisi rivayet tefsiri ile ilgili doğrudur?
Rivâyet tefsîri yönteminde müfessirin harici kaynaktan daha çok, kendisine dayanması söz konusu olmaktadır
|
Kur’ân’ın Kur’ân, Arap dili ve cahiliye şiiri ile tefsîr edilmesi, hâricî kaynak olmaları açısından rivâyet tefsîri kapsamına dâhil edilmemiştir.
|
Rivâyet tefsîrinde sahabe tabakası çok önemli ve ayrıcalıklı bir konuma sahip değildir.
|
Tebei tâbiîn tabakası kendi dönemlerine kadar gelen rivâyet birikimini kendi düşünce ve çıkarımlarını eklemeden sonrakilere aktarmışlardır.
|
Rivâyet tefsîrinin tarihinde ilk bahsedilmesi gereken malzeme Hz. Peygamber’in tefsîridir.
|
Rivâyet tefsîri yönteminde müfessirin kendisinden daha çok, hâricî bir kaynağa dayanması söz konusu olmaktadır. Kur’ân’ın Kur’ân, Arap dili ve cahiliye şiiri ile tefsîr edilmesi, hâricî kaynak olmaları açısından rivâyet tefsîri kapsamına dâhil edilmiştir. Rivâyet tefsîrinde sahabe tabakası çok önemli ve ayrıcalıklı bir konuma sahiptir. Tebei tâbiîn tabakası kendi dönemlerine kadar gelen rivâyet birikimini aynı gerekçelerden hareketle, kendi düşünce ve çıkarımlarını da ekleyerek sonrakilere aktarmışlardır.
9.Soru
Kur’an’nın yazıldığını gösteren unsurlar düşünüldüğünde verilenlerden hangisinin yazıldığını göstermeyebilir?
Ashâbın inen âyet ve sûreleri hemen ezberlemeleri |
Fâtıma’nın elinde Tâhâ sûresinin baş tarafının yazılı olarak bulunması |
Kur’ân’ın bir isminin de yazılı metin anlamına gelen el-Kitâb olması |
Resûlullah’ın, “benden, Kur’ân’dan başka bir şey yazmayınız” buyuması |
Abdullah b. Ömer’in “biz, Kur’ân üzerimizde iken düşman ülkesine gitmekten menedilmiştik; bunun sebebi, o yazılı metinlerin düşman eline geçme korkusu idi” demesi. |
“Kur’ân’ın Ezberlenmesi ve Yazılması” konusu incelendiğinde ezberlenmesi yazıldığı anlamına gelmeyeceğinden A seçeneği doğru cevaptır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dirayet tefsirini rivayet tefsirinden ayıran en belirgin özelliktir?
Kur’an’ın Kur’an’la tefsir edilmesi |
Tefsirde Hz. Peygamber’in rivayetlerinden yararlanılması. |
Sahabeden aktarılan görüşlerin dikkate alınması. |
Müfessirin kendi bilgi ve birikimine dayanarak kendi kanaatine yer vermesi |
Müfessirin sadece kişisel kanaatine dayanarak Kur’an’ı tefsir etmesi. |
Dirayet tefsirini rivayet tefsirinden ayıran en belirgin özellik, müfessirin çeşitli yollarla elde ettiği bilgi ve birikimi neticesinde oluşan kanaatine yer vermesidir. Dirayet tefsirinde müfessir, rivayet müfessirine oranla çok daha aktif ve teyakkuz durumundadır. Doğru cevap D’dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tâbiî müfessirlerinin tefsîr kaynaklarından biri değildir?
Kur’ân’ın Kur’ân’la tefsîri |
Kur’ân’ın icmayla tefsîri |
Yahudi ve Hirıstiyan kültürleri |
Sahâbî sözleri |
Kendi içtihatları |
Tâbiûn da Kur’ân’ı tefsîr ederken bazı yöntem ve kaynaklara başvurmuştur. Bir
kısmına yukarıda işaret edilen bu kaynakların, sahâbenin kaynaklarıyla hemen
hemen aynı olduğu görülmektedir. Söz konusu kaynakları şu şekilde sıralamak
mümkündür:
1. Kur’ân’ın Kur’ân’la tefsîri.
2. Kur’ân’ın Sünnetle tefsîri.
3. Şiirle istişhad etmek.
4. Yahudi ve Hirıstiyan kültürleri.
5. Sahâbî sözleri (görüş ve içtihatları).
6. Kendi içtihatları (görüşleri). Doğru yanıt B'dir.
12.Soru
Kendisinden ne kastedildiği anlaşılmayacak derecede kapalı olan âyetlere genel olarak verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Muhkem |
Mücmel |
Mutlak |
Müşkil |
Mübhem |
Mücmel, kendisinden ne kastedildiği anlaşılmayacak derecede kapalı olan âyet demektir. Bunların bir kısmı Yüce Allah, bir kısmı da Hz. Peygamber tarafından açıklanmıştır. Allah Resûlü’nün açıkladığı nasların başında ahkâm, gayb, yaratılış,
kader, kıyâmet vb. konuları içeren âyetler gelmektedir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Tefsîr ictihâdlara, te’vîl bireysel tevkifî/ilâhî beyanlara dayalıdır. |
Tefsîr, ekseriya âyetlerin lafızlarında, te’vîl ise manalarında görülür. |
Tefsîrde ekseriyetle tek bir anlam, te’vîlde ise birden çok anlam söz konusudur. |
Tefsîr lafızların zâhirî manalarını, te’vîl ise içsel anlamlarını ortaya çıkarmaktadır. |
Te’vîl semâvî kitaplarda, tefsîrse bunların dışındaki kitaplarda da kullanılır. |
Tefsîr ve te’vîl kavramlarıyla ilgili bu genel bilgilerden sonra şunu da hemen belirtelim ki aynı alana ait olmakla birlikte söz konusu iki kavram arasında bazı anlam
farklılıkları mevcuttur. Bunları şöyle sıralamak mümkündür:
1. Tefsîr, Hz. Peygamber ve sahâbeden geldiği için kesinlik arzeder; ancak te’vîl
herhangi bir karîneden/delilden dolayı lafzın muhtemel manalarından birisini tercih etmek anlamı taşıdığı için katiyet (kesinlik) ifade etmez. Çünkü kaynağı itibariyle tefsîr tevkifî/ilâhî beyanlara, te’vîl bireysel ictihâdlara
dayalıdır.
2. Tefsîr, ekseriya âyetlerin lafızlarında, te’vîl ise manalarında görülür. Başka
bir ifadeyle tefsîr lafzın gerçek anlamını ve konusunu beyan ederken, te’vîl
lafızlarda kastedilen anlamları ortaya koyar.
3. Tefsîrde hakikate delâlet ettiği için ekseriyetle tek bir anlam, te’vîlde ise yoruma müsait olması hasebiyle birden çok anlam söz konusudur.
4. Tefsîr hakikat yoluyla lafızların zâhirî manalarını, te’vîl ise onların içsel anlamlarını ortaya çıkarmaktadır.
5. Te’vîl ekseriya semâvî kitaplarda kullanılır, tefsîr ise bu kitaplarda kullanıldığı gibi bunların dışındaki kitaplarda da kullanılmaktadır.
14.Soru
Kur'an'daki ayetlerin harekelenmesi işini ilk olarak kim yapmıştır?
Ebû’l-Esved ed-Dü’elî |
Hamza b. el-Hasen el-İsbahânî, |
Ebû Amr ed-Dânî |
Yahya b. Ya’mer |
Nasr b. Âsım |
Noktalama halindeki harekelemeyi ilk olarak Ebu'l esved Ed-Dueli yapmıştır.
15.Soru
Peygamberimizin Kur’ân’a yönelik tefsîri, onun bir kısmını içermektedir tezini ortaya atan ilk İslâm bilgini aşağıdakilerden hangisidir?
Gazali |
Farabi |
İbn-i Sina |
İmam Şafii |
İmam Hanifi |
Peygamberimizin Kur’ân’a yönelik tefsîri, onun bir kısmını içermektedir tezini ortaya atan ilk İslâm bilgini Gazali’dir.
16.Soru
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde tefsir ile te’vil arasındaki herhangi bir farktan bahsedilmemektedir?
Tefsir soyut, te’vil somut kavramlar içermektedir |
Tefsir ilahi beyanlara, tevil bireysel içtihatlara dayalıdır |
Tefsir, genelde ayetlerin lafızlarında, te’vil ise manalarında görülmektedir |
Tefsir hakikat yoluyla lafızların zahiri manalarında, te’vil ise onların içsel manalarında belirmektedir |
Te’vil çoğunlukta semavi kitaplarda kullanılır, tefsir ise bu kitaplarda kullanıldığı gibi bunların dışındaki kitaplarda da kullanılmaktadır |
Tefsirin soyut ve te’vil somut kavramlar içerdiğini söylemek aralarında böyle bir fark olduğunu göstermez.
17.Soru
Kur’ân’ın bir cilt halinde toplanmasının en önemli sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
Yemâme savaşında 70 kurrâ sahabînin şehid edilmesi,
|
Kur’ân okuyanlara verilecek sevap ve mükâfâtın büyük olması,
|
Resûlullah’ın, Kur’ân eğitimi ve öğretimi ile bizzat ilgilenmesi,
|
Kur’ân’ın emir ve yasaklarına uymanın gerekli olması,
|
Sahabenin güçlü bir hâfızaya sahip olması,
|
Kur’ân’ın bir cilt halinde toplanmasının en önemli sebebi ‘’Yemâme’’ Savaşında 70 kurrâ sahabînin şehid edilmesidir.
18.Soru
Gündüz nâzil olan vahiyler aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?
El-Leylî
|
En-Nehârî
|
Eş-Şitâî
|
El-Firâşî
|
Es-Semâî
|
Gündüz nâzil olan vahiyler En-Nehârî olarak adlandırılır.
19.Soru
Yüksek rütbe, mevki, şeref, yüksek bina, sûr gibi manalara gelen terim aşağıdakilerden hangisidir?
Vahiy
|
Ayet
|
Sünnet
|
Sûre
|
Fatır
|
Sûre, yüksek rütbe, mevki, şeref, yüksek bina, sûr gibi manalara gelmektedir.
20.Soru
Kur’ân herhangi bir konuda delilsiz ve bilgisiz hüküm vermeyi hangi kapsamda değerlendirmiş ve yasaklamıştır?
Zann
|
Yalan
|
Yanlış
|
Tefsir
|
İçtihad
|
Kur’ân herhangi bir konuda delilsiz ve bilgisiz hüküm vermeyi zann kapsamında değerlendirmiş ve yasaklamıştır. Bu konuda Hz. Peygamber’in, “kim Kur’ân’ı kendi görüşüyle tefsîr ederse, cehennemdeki yerine hazırlansın” şeklindeki hadisi de etkili olmuştur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ