H14-Ekotoksik: Çevrenin bir veya daha fazla kesimi üzerinde ani veya gecikmeli zararlı etkiler gösteren veya gösterme riski taşıyan atıklar

Uluslararası düzeyde geçerliliğe sahip çok sayıda iş güvenliği ve risk değerlendirme
yaklaşımı işletmeler ve organizasyonlar tarafından hayata geçirilebilmektedir.
Bunlar arasında en yoğun olarak kullanılanlar aşağıda gösterilmektedir.
• Öncelikli Tehlike Analizi “Priority Hazard Analysis” – (PHA)
• Olay Sonuç Analizi “Event Tree Analysis” - (ETA)
• Kontrol listeleri

• Hata Ağacı Analizi “Fault Tree Analysis”-(FTA)
• Normal Sistemden Sapma Etki ve Analizleri “Failure Modes and Effects Analaysis” –(FMEA)
• Tehlike ve Çalışılabilirlik Analizi “Hazard and Operability Studies”- (HAZOP)
• Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları “Hazard Analysis and Critical Control
Points” –(HACCP)
• Biçimsel Güvenlik Değerlendirmesi “Formal Safety Assessment” - (FSA)

Elleçleme en kısa tanımı ile taşınan ya da taşınacak bir materyalin taşıma kabına yüklenmesi ve taşıma kabından boşaltılması işlemlerini tanımlamak için kullanılan bir ifadedir.

Yükleyen; ambalajlanmış tehlikeli maddeleri ya da temizlenmemiş boş ambalajları taşımacıya verirken ambalajların zarar görüp görmediğini kontrol etmekle, tehlikeli maddelerin yüklenmesi ve elleçlenmesi ile ilgili mevzuata ve özel kurallara uymakla yükümlüdür. Ayrıca ambalajlar ve ekipman üzerinde bulunması gereken tehlike işaretleri ve etiketlerin bulunmasını ve bulundurulmasını sağlamak, tehlikeli maddeleri konteynere yükledikten sonra konteynerin gerekli tehlike işaretleri ile işaretlenmesini ve etiketlendirilmesini temin etmek, ambalajları yüklerken, araç içinde var olan diğer yükleri de göz önüne alarak, birlikte yükleme yasalarına uyulmasını sağlamalıdır. Taşınan tehlikeli madde, maddenin UN Numarası, taşımada kullanılan resmi adı ve eğer mümkünse ambalajlama grubu ile ilgili olarak sürücüyü bilgilendirmek yükleyicinin görevidir.

IMDG Kodu’nun amacı, tehlikeli yüklerin serbest, kısıtsız hareketliliklerini kolaylaştırırken, bu yüklerin emniyetli bir şekilde taşınmalarını sağlamak ve çevre kirliliğini önlemektir. IMDG, aşağıda belirtilen konuları içermektedir:
• Tanımlama ve eğitim
• Sınıflandırma
• Tehlikeli maddeler listesi
• Ambalajlama ve tank hükümleri
• Gönderim prosedürleri
• Ambalaj ve tank hükümleri ve testleri
• Nakliye operasyonlarına ilişkin hükümler

A şıkkında verilen "Taşıma şekli ve taşıma kısıtlamalarına uygun hareket etmek" gönderenin sorumluluklarındandır. Diğerleri yükleyicinin ve paketleyicinin sorumluluklarındandır.

Yükleyici yükleme yapılacak aracın çevresinde sigara içilmemesinden, ateşle yaklaşılmamasından ve elektriklenmeye olanak verecek malzemelerin (çakmak, yüzük, elbise vb.) yükleme sahasına girmemesinden de sorumludur.

Tehlikeli maddelerin havayolu ile taşınmasına ilişkin Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu (ICAO) tarafından Teknik Talimatlar (ICAO-TI) yayımlanmıştır.

Türkiye 2010 yılında Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınmasına Dair Avrupa
Sözleşmesi’ne (ADR) taraf olduktan sonra, Türk taşımacılık sektörüne ulusal ve uluslararası taşımacılığın güvenli olarak yapılabilmesi açısından zorunlu olan birçok yükümlülük gelmiştir.

Nefes kesici gazlar; boğucu gazlar olarak da isimlendirilebilmektedir. Bu tür gazlar ortamda bulunan oksijeni absorbe eden ve ortamda oksijen bulunmamasına yol açarak boğulmaya neden olan gazlardır. Aynı zamanda soğutucu niteliğe de sahiptirler. Neredeyse bütün frigirik araç ve ekipmanlarda kullanılan gazlar bu sınıfa da^hil olmaktadır. O¨zellikle azot ve nitrojen gibi karyojenik gazlar bu özellikleri göstermektedir. Bunlar ortamda oksijeni azaltarak boğulmaya neden olurken, aynı zamanda temas durumunda çok yüksek düzeyde soğutarak, doku kaybına yol açabilirler. Buna ek olarak bu sınıfa da^hil olan gazların bir bölümü solunması durumunda zehirlenmeyle de sonuçlanabilmektedir.

Atık işleme tesislerinin en önemli görevi, mobil sistem kaydı olmayan atıkları tesise kabul etmemektir. Atıklarla ilgili tutarlılık kontrolünü yapmak ve herhangi bir problem olması durumunda İl Müdürlüklerine bildirmek de atık işleme tesislerinin yükümlülüğüdür. Doğru yanıt B'dir.

Yükleme ve boşaltma operasyonlarına ilişkin uygulamalar taşıma operasyonu için tercih edilecek taşıma türüne, taşınacak tehlikeli maddenin özelliklerine, risklerine, formlarına ve dökme ya da paketli olarak taşıma biçimlerine göre dikkat edilmelidir. Fakat tehlikeli maddenin fiyatının yükleme ve taşıma operasyonu esnasında çok bir önemi yoktur.

Tehlikeli atıkların doğru bir şekilde etiketlenmesi, tanımlama ve toplama/taşıma esnasında çok önem arz etmektedir. Etiketin üzerinde; kimyasal ismin tamamı (kimyasal formül de ilave edilebilir), konsantrasyon ve birimi, ulusal atık kodu, biriktirilmeye başlandığı tarih, tehlike sembolleri ve iş yeri adı ve adresi mutlaka bulunmalıdır.

Gemideki tehlikeli maddelerle ilgili uygulamalar, güvenlik prosedürleri, acil durum önlemleri ve müdahale yöntemleri konusunda personeli bilgilendirmek gemi kaptanının görevidir.

• Sort (Düzenleme)
• Set in order (İş yerinin Düzenlenmesi)
• Shine (İş yeri bakımı ve Temizliği)
• Standardization (Standartlaştırma)
• Safety (Güvenlik)
• Sustain (Sürdürülebilirlik)

Dolaylı ya da görünmez maliyet ise ilk aşamada söz konusu olmayan, sonradan işletmelerin katlandıkları maliyetlerdir. İşletmenin makine, teçhizat kaybı ya da personelin çalışamaz hâle gelmesi sonucunda söz konusu olan üretim kayıpları bu tür bir maliyettir. Aynı zamanda çalışanların durumu dava konusu yapması ve bunun sonucunda ödenecek ek tazminatlar, kazaya uğrayan personelin yerine bir başka personelin kaydırılması ve bu personelin yeterli düzeyde uzman olmaması üretimde hatalara ve verim kaybına yol açması gibi durumlar dolaylı maliyetler arasında sayılabilmektedir. Ek olarak meydana gelen kazanın siparişlerin karşılanmasına ilişkin yaratacağı olumsuz etkiler de iş kazalarının dolaylı maliyetleri arasında yer almaktadır

Yükleyen; paketlenmiş tehlikeli maddeleri ya da temizlenmemiş boş paketleri taşımacıya verirken paketlerin zarar görüp görmediğini kontrol etmekle, tehlikeli maddelerin yüklenmesi ve elleçlenmesi ile ilgili mevzuata ve özel kurallara uymakla, tehlikeli maddeleri, ancak ADR hükümlerine uygun şartların sağlanmış olması halinde taşıta yüklemekle, hasarlı veya sızdırma riski taşıyan ya da boş temizlenmemiş tehlikeli madde paketini hasar giderilene kadar yüklememekle yükümlüdür. Ayrıca paketler ve ekipman üzerinde bulunması gereken tehlike işaretleri ve etiketlerin bulunmasını ve bulundurulmasını sağlamak, tehlikeli maddeleri konteynere yükledikten sonra konteynerin gerekli tehlike işaretleri ile işaretlenmesini ve etiketlendirilmesini temin etmek, paketleri yüklerken, araç içinde var olan diğer yükleri de göz önüne alarak, birlikte yükleme yasalarına uyulmasını sağlamalıdır.

Birleşmiş Milletler Turuncu Kitabı (ADR), tehlikeli madde taşımacılığına katılan bütün tarafların tehlikeli yükün niteliğinin gerektirdiği sorumluluklara göre eğitim alması gerektiğini söylemektedir. Bu eğitimler ise personelin taşınan tehlikeli malların genel koşulları hakkında bilgi sahibi olduğu Genel Farkındalık Eğitimi, personelin görevleriyle doğrudan ilintili ve tehlikeli malların taşınmasını ilgilendiren yönetmeliğin gerektirdiği sorumluluklar hakkında ayrıntılı eğitim aldıkları Göreve Yönelik Eğitim ve personelin güvenli taşıma ve acil durumlar hakkında bilinçlendirildiği Emniyet Eğitimidir. Taşımacılık eğitimi adında bir eğitim sözkonusu değildir.

Ülkemizde, Kara Yolu Taşıma Yönetmeliği’ne (08.01.2018 tarih ve 30295 sayılı) göre, taşımacılık faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişilerin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan çalışma izni alarak yetki belgesi alması zorunludur. (Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanlığı’nın ismi 11 Temmuz 2018 itibariyle Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı olarak değiştirilmiştir). Bu kapsamda, tehlikeli madde taşıyan özel ve tüzel kişilerin öncelikle söz konusu Yönetmeliğin madde 6 da verilen C1, C2, K1, K2, L1, L2, M1, M2, N1, N2, R1, R2 yetki belgelerinden herhangi birisine sahip olmaları zorunludur. D1 yetki belgesi ise otobüsle tarifeli olarak şehirlerarası ticari yolcu taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel vergi mükelleflerine verilen belge türüdür. Doğru cevap B'dir.

Taşıma aracı hareket ederken ya da hareketine neden olan ivme azalırken, taşınan yük bu etkiye belirli bir süre gecikme ile cevap verebilmektedir. Bu etki fizikte eylemsizlik olarak adlandırılmaktadır.