Temel Gerontoloji Ara 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türkiye'de doğurganlığın yüksek olduğu bölgelerde hangi yaş gurubu sayısı düşüktür ?
Bebek |
İleri yaş |
Genç nüfus |
Ortanca yaş grubu |
Kadın yaş gurubu |
Türkiye’de bölgeler arasında ortanca yaş yönünden ciddi farklılıklar vardır. Doğurganlığın yüksek olduğu illerde ortanca yaş oldukça düşüktür. Doğru cevap D şıkkıdır.
2.Soru
Yaşlanmayla ilgili olarak aşağıdaki şıklarda yer alan açıklamaların hangisi “Demografik Hediye” kavramına aittir?
Demografik yapıda yaşlılığın ülkelerde yaygınlaşması sosyal politikalar bakımından yeni uygulamaları da beraberinde getirecektir. |
Yaşlılığın yaygınlaşması kurumsal ve bireysel düzeyde yaşlılara yönelik bakım yükünü (care burden) artırmaktadır. |
Gelişmekte ve gelişmiş ülkede emeklilik sisteminin sürdürülebilirliği ile ilgili büyük sorunlarla karşılaşılmaktadır. |
Günümüzdeki yaklaşımda, yaşlılık sorunlarının çözümünde yaşlının bağımsız yaşamasının önkabulü ile mümkün olacağı düşünülmektedir, temel hedefi, yaşlıları kendi ayakları üzerinde durabilen, yaşamlarını kendi beklenti ve ihtiyaçlarına göre ayarlayabilen bireyler olmalarını sağlamaktır. |
Gelişmekte olan ülkelerde ölümlerin azalması ile üretken çağdaki nüfusun artışını bir fırsata çevirme potansiyeli bulunmaktadır. |
Yaşlılığın yaygınlaşmasının pozitif bir boyutu bulunabilir. Gelişmekte olan ülkelerde ölümlerin azalması ile üretken çağdaki nüfusun artışını bir fırsata çevirme potansiyeli bulunmaktadır. Demograflar bu durumu “demografik hediye” olarak tanımlamaktadırlar. Bu özellikleri taşıyan gelişmekte olan ülkelerde, doğum oranlarında azalış ve genç nüfusun hızla işgücüne katılması gerçekleşiyor. İşgücü piyasasında oluşan arz fazlalığı ekonomide daha büyük bir büyüme hızına ulaşma fırsatı yaratabiliyor. Buna örnek olarak Güney Kore ve Singapur gösterilmektedir.
3.Soru
Yaşlılık döneminde ya da çocukluktan başlayarak maddi nitelikli sıkıntıların doğurduğu beslenme ve sağlık sorunları gibi nedenlerle ortaya çıkan yaşlanma durumu hangisidir?
Görsel yaşlanma |
Ekonomik yaşlanma |
Fiziksel yaşlanma |
Psikolojik yaşlanma |
Patalojik yaşlanma |
Patolojik Yaşlanma Yaşlılık döneminde ya da çocukluktan başlayarak maddi nitelikli sıkıntıların doğurduğu beslenme ve sağlık sorunları gibi nedenlerle ortaya çıkan bir durumdur.
4.Soru
Gelişmiş ülkelerde ise ortanca yaş günümüzde kaç yaşları arasında tanımlanır ?
Gelişmiş ülkelerde ise ortanca yaş günümüzde kaç yaşları arasında tanımlanır ?
0-14 |
15-18 |
40-45 |
50-65 |
65-80 |
Gelişmiş ülkelerde ise ortanca yaş günümüzde 40-45 yaşlara arasındadır. Doğru cevap C şıkkıdır.
5.Soru
Yaşlı istismarı kavramı ilk olarak hangi ülkenin bilimsel literatüründe ortaya çıkmıştır?
İngiltere |
ABD |
Türkiye |
Almanya |
Fransa |
Yaşlı istismarı olarak bilinen kavram ilk olarak, 1975’te İngiltere’de bilimsel literatürde bakıma muhtaç bir yaşlının, kendisine bakan bir aile üyesi tarafından fiziksel istismara uğramasını tanımlayan bir vakayla ortaya çıkmıştır. İzleyen yıllarda söz konusu tanımlama, yaşlıyla güvenilir bir ilişki içinde olan bir akrabanın ya da kişinin, yaşlı üzerinde zararla sonuçlanan fiziksel, psikolojik ve ekonomik istismarından/ihmalinden kaynaklanan konuları da içerecek şekilde genişletilmiştir. Korkutma, sömürme ve ona fiziksel, duygusal ve psikolojik açıdan zarar verme durumları yaşlı istismarının genel belirleyicilerindendir (Kurt ve ark, 2010).
6.Soru
Yaşlılık bilimi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
Geriatri, yaşlılık sürecini yaşlanmanın nedenlerini ve koşullarını, yaşla ilgili davranış biçimlerini ve yaşlanma süreci çerçevesinde değişen tutum ve davranış kalıplarını inceleyen bir bilim dalıdır. |
Geriatri yaşlanma teorileri, biyolojisi, fizyolojisi, demografisi, epidemiyolojisi, psiko-sosyal değişiklikler, bunların bireysel ve toplumsal sonuçlarını tüm yönleriyle inceler. |
Gerontoloji yaşlılık halinde ortaya çıkan hastalıklar ile ilgilenen, yaşlılıktan doğan hastalıkların koruyucu, tedavi edici, rehabilite edici ve sosyal yönleriyle ilgilenen tıp biliminin bir dalıdır. |
Yaşlanma bireyde fiziksel, sosyal ve ruhsal yönden gerilemeye neden olan doğal bir süreçtir. |
Kronolojik yaş yaşlılığı ifade eder. |
Yaşlanma bireyde fiziksel, sosyal ve ruhsal yönden gerilemeye neden olan doğal bir süreçtir. Yaşlanma değişik boyutlarda ortaya çıkar. İnsanın doğum yılına göre olduğu yaş “Kronolojik yaş” tır. Kronolojik yaş her zaman yaşlılığı ifade etmez. Gerontoloji, yaşlılık sürecini yaşlanmanın nedenlerini ve koşullarını, yaşla ilgili davranış biçimlerini ve yaşlanma süreci çerçevesinde değişen tutum ve davranış kalıplarını inceleyen bir bilim dalıdır. Yaşlanma teorileri, biyolojisi, fizyolojisi, demografisi, epidemiyolojisi, psiko-sosyal değişiklikler, bunların bireysel ve toplumsal sonuçlarını tüm yönleriyle inceler. Geriatri ise yaşlılık halinde ortaya çıkan hastalıklar ile ilgilenen, yaşlılıktan doğan hastalıkların koruyucu, tedavi edici, rehabilite edici ve sosyal yönleriyle ilgilenen tıp biliminin bir dalıdır.
Doğru cevap D'dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi AGE ürünlerinin birikimi sonucu oluşur?
Renk körlüğü |
Akdeniz anemisi |
Down sendromu |
Grip |
Katarak |
Renk körlüğü, Akdeniz anemisi ve Down sendromu genetik tabanlı hastalıklardır. Grip viral bir hastalıktır. AGE ürünlerinin birikimi, göz lensinde opaklaşmaya neden olarak katarak oluşturur.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bilgeliğin temel ölçütlerinden biridir?
Yaşamın amacı |
Değerlere ilişkin görecelik |
Yaşamın belirsiz yönleri |
Sosyal değişime ilişkin bilgi |
Gerçeğe dayanan bilgi |
Bilgeliğin temel ölçütleri gerçeğe dayanan bilgi ve işlemsel bilgidir. Diğer seçeneklerdeki bilgiler bilgeliğin üst düzey ölçütleridir. Bu nedenle yanıt E'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi otonom sinir sisteminin refleks cevaplarının azalması ile vücutta oluşan problemlerden birisi değildir?
Dışkılama |
İdrar kaçırma |
Kas gerginliği |
Kan basıncı düzeni |
Vücut ısısı düzeni |
Sempatik sinir sisteminde norepinefrin salgısı artar, uzaklaştırılması yavaşlar ve reseptörleri azalır. Ayrıca otonom sinir sisteminin refleks cevapları azalır. Bu değişimler nedeni ile termoregulasyon (vücut ısısı), kan basıncının düzenlenmesi, dışkılama (anal), idrar yapma (üretral) ile ilgili sfinkterlerin kontrolünde problemler görülmektedir.
10.Soru
Nüfus piramidi fıçıya benzeyen bir ülkeyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Yüksek doğum ve ölüm hızı vardır. |
0-14 yaş arası bağımlı nüfus fazladır. |
Bebek ölüm hızı çok düşüktür. |
Ölüm hızı hızla düşer. |
Nüfus patlaması yaşanır. |
Gelişmiş ülkelerde nüfus piramidi fıçıya benzer şekildedir. Ekonomik ve sosyal yönden gelişmiş ülkelerin bulunduğu evre, Evre 4'tür. Gelişmiş ülkelerde yaşlı nüfusun yüksek olması nedeniyle bağımlı nüfus oranları yüksektir. Bu sonuca yol açan faktörlerin başında doğurganlığın ciddi azalış göstermesi gelir. Bu ülkelerde hem doğum ve hem de ölüm hızları düştüğü için nüfus büyümesi durur. Yaşlanma nedeniyle ölüm hızında artış beklenir. Bebek ölüm hızının çok düşük olduğu evre, evre 4’tür. Doğru cevap C'dir.
11.Soru
“Yaşlılık” (De Senecute) isimli yapıtıyla toplumdan soyutlanmamış, bilişsel becerilerine ihtiyaç duyulan bilge-yaşlı modelini öneren antik çağ filozofu kimdir?
Yusuf Has Hacibi |
Goldberg |
Cicero |
Baltes |
Staudinger |
“Yaşlılık” (De Senecute) isimli yapıtıyla toplumdan soyutlanmamış, bilişsel becerilerine ihtiyaç duyulan bilge-yaşlı modelini öneren antik çağ filozoflarından Cicero öncü olarak kabul edilebilir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yaşlanma mekanizmalarından biri değildir?
Oksidatif stresin yaşlanma üzerine etkisi |
Mitokondiriyal yaşlılık teorisi |
Somatik mutasyon |
Glikasyon ve glikoksidasyon etkisi |
Tiroid aktivitesi |
1997 yılında ortaya atılan proteomik denilen hücrenin yapısal proteinlerinin başta çevresel faktörler olmak üzere farklı şartlara göre değişimlerin yolağı da yaşlanma mekanizmalarında etkili olabilir.
1. Oksidatif stresin yaşlanma üzerine etkisi
2. Glikasyon ve glikoksidasyon etkisi
3. Mitokondiriyal yaşlılık teorisi
4. Somatik mutasyon
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplumların demografik yapısının ve toplumsal değişimini yansıtan ölçütlerden değildir?
Toplam doğurganlık hızının artması |
Medyan yaşın yükselmesi |
Yaşlı bağımlı oranının yükselmesi |
0 yaşta ve 60 yaş üstünde beklenen yaşam süresinin uzaması |
65 yaş üstü nüfusun artması |
Toplumların demografik yapısının ve toplumsal değişimini yansıtan ölçütler olarak;
- 0 yaşta ve 60 yaş üstünde beklenen yaşam süresinin uzaması,
- Medyan yaşın yükselmesi,
- Toplam doğurganlık hızının düşmesi,
- 65 yaş üstü nüfusun artması ve yaşlıların sayısının kendi içinde değişim göstermesi,
- Yaşlı bağımlı oranının yükselmesi, gösterilmektedir
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Ofisinin “Herkes İçin Sağlık Hedefleri” kapsamında yaşlanma ile ilişkili tanımları arasında yer almaz?
Yaşamda Memnuniyet: Beklentilerin, gereksinimlerin, istek ve dileklerin |
Sağlıkta Hakkaniyet: Sağlık yönünden bölgesel farklılıkların en aza indirilmesi |
Yıllara Hayat Katmak: Kişilerin tüm fiziksel, ruhsal ve sosyal potansiyellerini kullanmasının sağlanması. |
Hayata Sağlık Katmak: Hastalık ve sakatlıkların en aza indirilmesi. |
Hayata Yıllar Katmak: Erken ölümlerin önlenerek hayat beklentisinin uzatılması. |
Sağlıkta Hakkaniyet: Sağlık yönünden bölgesel farklılıkların en aza indirilmesi.
Yıllara Hayat Katmak: Kişilerin tüm fiziksel, ruhsal ve sosyal potansiyellerini kullanmasının sağlanması.
Hayata Sağlık Katmak: Hastalık ve sakatlıkların en aza indirilmesi.
Hayata Yıllar Katmak: Erken ölümlerin önlenerek hayat beklentisinin uzatılması.
Yaşamda Memnuniyet seçeneği Dünya Sağlık Örgütünün hedefleri arasında yer almamaktadır.
15.Soru
İbn-i Sina’nın “Canon of Medicine” isimli tıp ansiklopedisinde yaşlı bakımı konusu yer almıştır. İbn-i Sina’nın bu tıp kitabına göre yaşam dört bölümden oluşmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bu bölümlerden birisi değildir?
Bebeklik dönemi |
Büyüme dönemi |
Yaşamın baharı |
Yaşlılık dönemi |
Eli ayağı tutmaz olan dönem |
İbn-i Sina’nın bu tıp kitabına göre yaşam dört bölümden oluşmaktadır; “büyüme dönemi, yaşamın baharı, yaşlılık dönemi ve eli ayağı tutmaz olan dönem”.
16.Soru
Bireyin ilerleyen kronolojik yaşının bir sonucu olarak hayatı boyunca karşı karşıya bulunduğu biyolojik, psikolojik ve sosyal değişiklikleri kapsayan sürece ne ad verilmektedir?
Gençlik |
Bebeklik |
Yaşlanma |
Emeklilik |
Bağımlılık |
“Yaşlanma”, dünyaya gelen her canlının zaman içerisinde aldığı mesafe olup, ölümle sona ermektedir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi oksijen radikallerine örnek olabilir?
Süperoksit dismutaz |
Likopen |
Hidrojen peroksit |
Peroksidaz |
E vitamini |
Oksijen kullanımı sonucu %1-3 oranında serbest oksijen radikali oluşur. Ayrıca radyasyon ve çeşitli kimyasal maddeler de hücrede serbest oksijen radikallerinin üretimine neden olur. Bu oksijen radikalleri arasında süperoksit anyonu, hidrojen peroksit, hidroksil radikali en başta sayılacaklardandır. Hücrede oksijen radikallerine karşı çeşitli endojen (süperoksit dismutaz, katalaz, glutatyon peroksidaz, glutatyon redüktaz vs.) ve eksojen (C vitamini, E vitamini, likopen v.s.) kökenli antioksidan maddeler bulunmaktadır. Doğru cevap C şıkkıdır.
18.Soru
Kısaca programlanmış hücre ölümüdür. Bu ölüm yollu organogenezis, doku yenilenmesi ve orta derecede hasara uğramış hücrelerin yenilenmesi için kullanılır. Hücre ve hücre organel bütünlüğü bozulmaksızın ATP (Adenosine Triphosphate) enerjisi kullanılan genler tarafında kontrol edilen bir süreç sonucu gerçekleşir.
Yukarıda açıklaması verilen terim aşağıdakilerden hangisidir?
Apoptoz |
Nekroz |
Glikozasyon |
Katalaz |
Redüktaz |
Apoptozisi ise programlanmış hücre ölümüdür. Bu ölüm yollu organogenezis, doku yenilenmesi ve orta derecede hasara uğramış hücrelerin yenilenmesi için kullanılır. Apoptoz, hücre ve hücre organel bütünlüğü bozulmaksızın ATP (Adenosine Triphosphate) enerjisi kullanılan genler tarafında kontrol edilen bir süreç sonucu gerçekleşir. Apopotik hücreler en son makrofajlar tarafından fagosite edilerek uzaklaştırılır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yaşlanmayla ilgili olarak demografik ve ekonomik kuramlardan biridir?
Yaşamdan kopma (disengagement) kuramı |
Yaşam döngüsü kuramı |
Süreklilik kuramı |
Söylem analizi |
Sosyal yapılandırmacılık |
Yaşlılık sürecinin psikolojik, sosyolojik ve siyasal açıdan ele alan kuramların önemlileri şunlardır; yaşamdan kopma (disengagement) kuramı, etkinlik kuramı, süreklilik kuramı, sosyal yapılandırmacılık, söylem analizi. Yaşam döngüsü kuramı bunlardan biri değildir. Yaşam döngüsü kuramı, yakınsama kuramı ve varlık akışı kuramı demografik ve ekonomik kuramlardandır.
20.Soru
Aşağıdaki yaş kavramlarından hangisi bireyin öğrenme ve sosyal çevreye uyum yeteneğine göre bulunduğu yaştır?
Fonksiyonel yaş |
Sosyal yaş |
İdari yaş |
Bilişsel yaş |
Hukuksal yaş |
Bilişsel yaş, bireyin öğrenme ve sosyal çevreye uyum yeteneğine göre bulunduğu yaştır. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ