Temel Gerontoloji Ara 20. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bir ülkede nüfusun bağımlı gruplarını oluşturan yaş aralıkları aşağıdakilerden hangisidir?
0-14 ve 50 yaş üzeri |
0-14 ve 65 yaş üzeri |
15-30 ve 65 yaş üzeri |
65 yaş ve üzeri |
0-14 yaş |
Bir ülkede demografik yapının değişimini izlemek için nüfusun aktif ve bağımlılık yapısını görmek gerekir. 0-14 yaş grubu ile 65 yaş üzeri nüfus bağımlı, 15-64 yaş grubu aktif nüfusu temsil eder.
2.Soru
I. Ekonomik
II. Psikolojik
III. Patolojik
IV. Aktif
V. Pasif
Yukarıdaki maddelerden hangileri yaşlanma türleri arasında gösterilmektedir?
I - II |
II - IV |
I - IV - V |
I - II - III - IV |
I - II - III - IV - V |
Ekonomik yaşlanma; parasal koşullardaki değişikliklerin etkisi ile yaşlı kişinin yaşam tarzının değişmesi sonucu ortaya çıkan yeni durumdur.
Patolojik yaşlanma; yaşlılık döneminde ya da çocukluktan başlayarak maddi nitelikli sıkıntıların doğurduğu beslenme ve sağlık sorunları gibi nedenlerle ortaya çıkan bir durumdur.
Psikolojik yaşlanma; yaşa bağlı olarak bireyin davranışsal uyum yeteneklerinde ortaya
çıkan değişimlerdir.
Aktif yaşlanma; ekonomik, toplumsal, siyasal, kültürel anlamda etkin olarak yaşlanılan süreç olarak ifade edilmektedir.
Başarılı yaşlanma; yalnızca sağlık yönünden değil, aynı zamanda tam bir iyilik halinin varlığını işaret eden bir kavramdır.
3.Soru
Hayflick sınırlayıcı faktörü aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilidir?
ROS (reaktif oksijen türleri), glikozasyon gibi faktörler, proteinlerde deamidasyon, izomerizasyon ve rasemizasyon süreçlerine neden olurlar. Bu süreçler ise proteinlerin ikincil üçüncül yapılarını değiştirerek protein molekülerinin kümeleşmesine ve parçalanmalarına neden olarak, hücre fonksiyonlarını bozar. |
Telomeraz, linear kromozun sonlarında ve tekrarlayan spesifik DNA dizilerinde bulunan bir proteindir. Kültür ortamında hücre bölündükçe telomeraz kısalır ve belli bir uzunluğun altına inildiğinde hücrenin bölünmesi durur. |
Artmış DNA hasarı, tamir mekanizmaları ile onarılamaz düzeye ulaştığında hücre bölünmesi, transkripisyon ve tranlasyon yetersizliğine neden olarak hücrede fonksiyon yetersizliğine yol açarak yaşlanmada rol oynar. |
Serbest oksijen radikalleri DNA, protein, fosfolipit gibi moleküllerine kolayca bağlanarak yapı ve fonksiyonlarını değiştirir. Bunun sonucu olarak DNA’da mutasyon ve gen fonksiyon değişikliği olurken, protein ve fosfolipit yapısında değişimler ise hücrede yapısal ve fonksiyonel değişimlere neden olarak hücrede bölünebilme yeteneği ve hücrenin tamir mekanizmaları azalır. |
Şekerin (glikoz) karbonil grubu ile makromoleküllerin (protein, DNA vb.) amino grupları arasındaki enzimatik olmayan reaksiyonu sonucu artmış glikasyon son ürünleri (AGE) yapımının artması. |
Hücre kültüründe yapılan çalışmalarda, hücreler belli bir süre bölündükten sonra sayılarının daha fazla artmadığı ve yaşlanmış hücre şeklini aldığı Hayflick tarafından gösterilmiş ve bu durum “Hayflick sınırlayıcı faktörü” olarak tanımlanmıştır. Son yıllarda yapılan araştırmalarda, telomeraz ile yaşlılık arasında bir ilişkinin olduğu sonucuna varılmıştır. Telomeraz, linear kromozun sonlarında ve tekrarlayan spesifik DNA dizilerinde bulunan bir proteindir. Kültür ortamında hücre bölündükçe telomeraz kısalır ve belli bir uzunluğun altına inildiğinde hücrenin bölünmesi durur. Doğru cevap B’ dir. Diğer şıklarda verilenler hücre bölünmesi değil yaşlanmanın hücresel-moleküler mekanizmalarıyla ilgilidir.
4.Soru
.......................... kuramına göre, kişiler yaşamlarına net tüketici olarak başlayıp net üretici olarak geçirdikleri bir dönemden sonra yeniden net tüketici oldukları bir döneme girerler.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisinin gelmesi doğru olacaktır?
Yaşamdan kopma (disengagement) kuramı |
Etkinlik kuramı |
Varlık akışı kuramı |
Yakınsama kuramı |
Yaşam döngüsü kuramı |
Yaşam döngüsü kuramı: Yaşam döngüsü kuramına göre, kişiler yaşamlarına net tüketici olarak
başlayıp net üretici olarak geçirdikleri bir dönemden sonra yeniden net tüketici oldukları bir döneme girerler.
Doğru cevap e'dir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi nüfus sayımlarının sebepleri arasında yer almamaktadır?
Askeri gücü belirlemek |
Nüfus artış hızını görmek |
Bebek ölümlerini belirlemek |
Yaş grubu dağılımını görmek |
Vergi toplamayı kolaylaştırmak |
Bebek ölümlerini belirlemek sosyal demografinin ilgilendiği alanlardan birisidir.
6.Soru
Günümüzde tüm dünyada nüfus yapısı ve dinamikleri göz önüne alındığında, hangi nüfus giderek artmaktadır?
Yaşlılar |
Orta Yaşlı |
Genç |
Çocuk |
Bebek |
Günümüzde tüm dünyada nüfus yapısı ve dinamikleri göz önüne alındığında, yaşlı nüfus giderek artmaktadır. Bu artış, özellikle gelişmiş ülkeler başta olmak üzere bir bütün olarak dünyanın en önemli toplumsal sorunlarından birisi olarak önem kazanmaktadır. Diğer bir deyişle, yaşlı nüfus artışı başta bakım ve sağlık hizmetleri olmak üzere, sadece gelişmiş değil, aynı zamanda gelişmekte olan ülkelerin de önemli sosyopolitik ve sosyoekonomik sorunlarından birisi haline gelmektedir.
7.Soru
Türkiye’de yaşlı nüfusun işgücüne katılımı bağlamında aşağıdaki mesleklerden hangisini yapmaktadırlar?
Hizmet sektörü |
Eğitim |
Finans |
Gıda |
Lojistik |
Türkiye’de yaşlı nüfusun işgücüne katılımı erkek ve kadınlar arasında farklılık göstermektedir. 2013 yılı verilerine göre Erkeklerin %19’u kadınların ise sadece %5’i işgücüne katılmaktadır. Ancak işgücüne katılan temel alan tarım sektörü olup (%74) bunu %18,9 ile hizmet sektörü ve %7 ile sanayi sektörü izlemektedir.
8.Soru
Sosyal yaşama ilişkin pek çok olgunun verili bir özü olmadığını, toplum tarafından kurgulandığını belirten yaşlılık kuramı aşağıdakilerden hangisidir?
Süreklilik kuramı |
Söylem analizi |
Yaşamdan kopma (disengagement) kuramı |
Sosyal yapılandırmacılık |
Etkinlik kuramı |
Sosyal yapılandırmacılık: Sosyal yaşama ilişkin pek çok olgunun verili bir özü olmadığını, toplum tarafından kurgulandığını belirtir. Olgular ve olgulara ilişkin deneyimler, içinde bulunulan sosyo-kültürel yapı çerçevesinde anlam kazanır.Doğru cevap d'dir.
9.Soru
Kuşaklar arası kaynak akışına odaklanarak doğurganlık ile ilgili kararların hangi temelde alındığını açıklamaya çalışan yaşlanma kuramı aşağıdakilerden hangisidir?
Varlık akışı kuramı |
Yakınsama kuramı |
Yaşam döngüsü kuramı |
Yaşamdan kopma (disengagement) kuramı |
Etkinlik kuramı |
Varlık akışı kuramı: Bu kuram, kuşaklar arası
kaynak akışına odaklanarak doğurganlık ile ilgili kararların hangi temelde alındığını açıklamaya çalışır.
Doğru cevap a'dır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplumlarda yaşlanmayı belirleyen sürecin temel faktörlerinden birisi değildir?
Gelirin artması |
Beslenme düzeyinin gelişmesi |
Tıptaki ilerleme |
Eğitim düzeyinin artması |
Beyin göçleri |
Yaşlanmayı belirleyen sürecin temel faktörleri, toplumda eğitim düzeyinin yükselmesi, doğumların azalması, ülkede gelirin artması, beslenme düzeyinin gelişmesi ve tıptaki ilerlemelerdir.
11.Soru
Tarihte Yaşlı insandan ve onun saygınlığından bahseden bilinen ilk edebi eser aşağıdakilerden hangisine aittir?
Homeros |
Platon |
Hipokrat |
Shakespeare |
İbn-i Sina |
Yaşlı insandan ve onun saygınlığından bahseden bilinen ilk edebi eser, İÖ yaşadığı tahmin edilen Homeros’un “İlyada” eseridir. Homeros, bu eserde olumlu bir yaşlı görüntüsü çizmiştir. Bu destanda yaşlı insanın toplum tarafından kabul gören, sevilen insanlar oldukları anlaşılmaktadır. Doğru yanıt A'dır.
12.Soru
Yolda dedesiyle yürüyen genç, dedesine sinirlenir ve hakaret eder. Ardından dedesinin maaşını çeker ve maaşın bir kısmını dedesine verir, diğer kısmını kendir alır ve ayrılır.
Yukarıda anlatılan hikayedeki genç, dedesine yönelik olarak ne tür suiistimallerde bulunmuştur?
Fiziksel istismar ve ekonomik istismar. |
Duygusal-psikolojik istismar ve ihmal. |
Kendi kendini ihmal ve ekonomik istismar. |
Cinsel istismar ve duygusal-psikolojik istismar. |
Duygusal-psikolojik istismar ve ekonomik istismar |
Fiziksel istismar, yaşlı bedenine yönelik gibi her tür fiziksel şiddeti içermektedir. Cinsel istismar, yaşlı insanlara rızası olmadan yapılan cinsel taciz ve tecavüz gibi fiziksel edimlerle birlikte, cinsel içerikli tehdit, alay gibi sözlü edimleri de kapsamaktadır. Duygusal ya da Psikolojik İstismar: İncitici isimler takma, aşağılayıcı yorumlar yapma, usandırma, yıldırma, yaşlıya çocuk muamelesinde bulunma gibi türleri olduğu söylenebilir. Ekonomik İstismar: Genelllikle aile üyeleri tarafından yaşlının maaş, nakit para, değerli eşya, gayrimenkul gibi sahip olduğu varlıklarına tümden el koyması veya bunları zaman zaman kullanması şeklinde tanımlanabilir. Kendi kendini ihmal olarak adlandırılan durumlarda ise yaşlının kendisi, çevresinden gördüğü ihmalin sonucu olarak kendi kendini ihmal etmeye başlayabilmekte ve yapma imkanı
olduğu günlük aktivitelerini bile yapmamaktadır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yaşlılık halinde ortaya çıkan hastalıklar ile yaşlılıktan doğan hastalıkların koruyucu, tedavi edici, rehabilite edici ve sosyal yönleriyle ilgilenen tıp dalıdır?
Geriatri |
Gerontoloji |
Geronto psikoloji |
Geronto psikiyatri |
Geron teknoloji |
“Geriatri” sözcüğü, Yunanca kökenli “geras” yaşlılık ve “iatro” tıbbi tedavi ile ilgili sözcüklerden köken alan “yaşlı tıbbı” olarak tanımlanmaktadır. Tıbbın alt kollarından biridir. Yaşlılık halinde ortaya çıkan hastalıklar ile ilgilenen, yaşlılıktan doğan hastalıkların koruyucu, tedavi edici, rehabilite edici ve sosyal yönleriyle ilgilenen tıp biliminin bir dalıdır. Bu nedenle yanıt A'dır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yaşlanmayı etkileyen dört nedenden biri değildir?
Verimli bir işten yoksun kalmak, pasif kalmaya zorunlu olmak |
Fiziksel gücün zayıflaması ve bedensel yakınmaların ortaya çıkması, |
Eğlenceden yoksunluk, yaşamın zevk veren deneyimlerinden ve sevinçlerinden vazgeçmek veya bunların dışında bırakılmak |
Ölüme yaklaşımın bilincinde olmaktır |
Yeni bilgiyi öğrenmede güçlük çekmek |
Psikolojik yaşlanma; yaşa bağlı olarak bireyin davranışsal uyum yeteneklerinde ortaya çıkan değişimlerdir (Sabancı ve Howe, 2009). Yaşlanmayı etkileyen dört neden saptanmıştır:
1. Verimli bir işten yoksun kalmak, pasif kalmaya zorunlu olmak
2. Fiziksel gücün zayıflaması ve bedensel yakınmaların ortaya çıkması,
3. Eğlenceden yoksunluk, yaşamın zevk veren deneyimlerinden ve sevinçlerinden vazgeçmek veya bunların dışında bırakılmak
4. Ölüme yaklaşımın bilincinde olmaktır
Yeni bilgiyi öğrenmede güçlük çekmek yaşlanmayı etkileyen dört nedenden biri değildir.
15.Soru
Doğurganlık çağındaki kadınların (15-49) doğurganlık yaşamları boyunca yapacakları ortalama canlı doğum sayısına ne ad verilir?
Toplam doğurganlık hızı |
Toplam doğurganlık oranı |
Toplam doğurganlık artışı |
Toplam doğurganlık azalışı |
Toplam doğurganlık ortalaması |
Toplam doğurganlık hızı (fertility rate) doğurganlık çağındaki kadınların (15-49) doğurganlık yaşamları boyunca yapacakları ortalama canlı doğum sayısını gösterir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplumların demografik yapısının ve toplumsal değişimini yansıtan ölçütlerden biri değildir?
0 yaşta ve 60 yaş üstünde beklenen yaşam süresinin uzaması |
Medyan yaşın yükselmesi |
Toplam doğurganlık hızının artması |
65 yaş üstü nüfusun artması ve yaşlıların sayısının kendi içinde değişim göstermesi |
Yaşlı bağımlı oranının yükselmesi, gösterilmektedir. |
Toplumların demografik yapısının ve toplumsal değişimini yansıtan ölçütler olarak:
• 0 yaşta ve 60 yaş üstünde beklenen yaşam süresinin uzaması,
• Medyan yaşın yükselmesi,
• Toplam doğurganlık hızının düşmesi,
• 65 yaş üstü nüfusun artması ve yaşlıların sayısının kendi içinde değişim göstermesi,
• Yaşlı bağımlı oranının yükselmesi, gösterilmektedir.
17.Soru
Demografik dönüşüm olarak adlandırılan süreç aşağıdakilerden hangisini göstermektedir?
Küresel yaşlanma süreci |
Yeni doğan süreci |
Genç nüfusta artış süreci |
Yaşlı bağımlı artış süreci |
Genç bağımlı azalma süreci |
Küresel yaşlanma süreci “demografik dönüşüm” olarak adlandırılmaktadır. Bu dönüşümde nüfusun yaş gruplarına dağılım payları değişmekte, doğum ve ölüm hızlarındaki değişikliğe bağlı olarak çocuk ve gençlerin nüfus içindeki yüzdesi azalırken, yaşlılarınki artmaktadır
18.Soru
Yaşlıların toplumsal rollerinden geri çekilmesine odaklanan, sosyolojide yaşlılık üzerine geliştirilen ilk kuram aşağıdakilerden hangisidir?
Varlık akışı kuramı |
Yaşamdan kopma (disengagement) kuramı |
Yaşam döngüsü kuramı |
Yakınsama kuramı |
Süreklilik kuramı |
Yaşamdan kopma (disengagement) kuramı: Yaşlıların toplumsal rollerinden geri çekilmesine odaklanır. Sosyolojide yaşlılık üzerine geliştirilen ilk kuramdır ve yaşlıların toplumsal rollerinden geri çekilmesine odaklanır. Bu kuram makro ve mikro davranışı uzlaşı ve uyum ekseninde birleştiren yapısal işlevselcilik modelinin bir ürünü olduğu için yaşlının rollerinden geri çekilmesinin hem birey hem de toplum için işlevsel olduğunu söyler.
Doğru cevap b'dir.
19.Soru
1069 yılında Yusuf Has Hacib tarafından yazılmış olan, ideal devlet ve insan anlayışı, sembolik anlam gibi özellikler taşıyan Türk edebiyatının ilk siyasetnamesi niteliğindeki Kutadgu Bilig’te aşağıdaki hangi kişilerin konuşması yer almamaktadır?
Kün Togdı |
Ay Toldı |
Odgurmış |
Dede Korkut |
Ögdilmiş |
Doğru yolu temsil eden Kün Togdı, devleti ve mutluluğu temsil eden Ay Toldı, akıl ve mantığı temsil eden O¨gdilmiş ve akıbeti temsil eden Odgurmış’tır. Doğru cevap D şıkkıdır.
20.Soru
İnsan nüfusu ile ilgili gelişmeleri istatistik yardımı ile inceleyen bilim dalına ne ad verilir ?
İnsan nüfusu ile ilgili gelişmeleri istatistik yardımı ile inceleyen bilim dalına ne ad verilir ?
Demografi |
Parametre |
Psikoloji |
Matematik |
Sosyoloji |
Demografi, insan nüfusu ile ilgili gelişmeleri istatistik yardımı ile inceleyen bilim dalı olarak tanımlanabilir. Doğru cevap A şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ