Temel İlaç Bilgisi Ve Akılcı İlaç Kullanımı Final 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gebelik döneminde akılcı ilaç kullanımı ile ilgili yanlış bilgidir?
Planlı gebeliklerde gebe kalınmadan önce bazı vitamin ve mineraller kullanılmalıdır. |
Gebelerde zorunlu kalınmadıkça ilaç tedavisi kullanılmamalıdır. |
İlacın potansiyel olarak bebeğe zararlı olduğu düşünülse bile, gebe kadının sağlığı için beklenen yarar daha yüksek ise ilaç kullanımına izin verilebilir. |
Eczacılar reçete edilen ilaç gebelik döneminde riskli ise ilaç kullanmanın kar/zarar oranını hastaya açıklamalıdırlar. |
Gebelik döneminde bitkisel ilaçlar kulllanılabilmektdir. |
Gebelik döneminde hekime danışmadan ilaç/bitkisel ürün kullanması yanlıştır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi lokal anestezik ilaç olarak kullanılabilir?
Lidokain |
Halotan |
İzofluran |
Etomidat |
Sefradin |
Benzokain, tetrakain, lidokain, bupivakain, levobupivakain, ropivakain, sinkokain, prilokain, mepivakain ve artikain klinikte kullanılan lokal anestezik ilaçlardan bazılarıdır.
3.Soru
Hangisi yenidoğan ve bebeklerde ilaçların dağılımlarının erişkinlerden farklı olmasının başlıca nedenlerinden biridir?
Total vücut sıvısı, vücut cüssesine oranla erişkinlerden daha azdır. |
İlaçların plazma proteinlerine bağlanma oranı yüksektir. |
Bazı ilaçları bağlayan cilt altı yağ dokusunun kitlesinin fazla olması. |
Kan hacmi vücut cüssesine oranla erişkinlerden daha fazladır. |
Bazı ilaçları bağlayan dokuların göreceli kitlesi çok yoğundur. |
- Yenidoğan ve bebeklerde ilaçların dağılımlarının erişkinlerden farklı olmasının başlıca nedenler aşağıda sıralanmıştır:
- Total vücut sıvısı, ekstraselüler sıvı ve kan hacmi vücut cüssesine oranla erişkinlerden daha fazladır.
- Bazı ilaçları bağlayan dokuların (cilt altı yağ dokusu, iskelet kası gibi) göreceli kitlesi azdır.
- İlaçların plazma proteinlerine bağlanma oranı azdır. Örneğin salisilat, penisilinler, fenitoin, fenobarbital, mipramin gibi ilaçların plazma proteinlerine bağlanma oranı azdır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ilaçların depolanması ve hazırlanması aşamasında hemşirelerin dikkat edeceği temel noktalardan biridir?
Hemşire, reçete edilmeyen bir ilacı uyguladığında mesleki ve yasal sorunlarla karşı karşıya kalacağının farkında olmalı ve bu tür uygulamalardan kaçınmalıdır. |
Tedavi sonuçlarının izlenimi konusunda bilgi sahibi olmalıdır. |
Hemşireler, hastaların reçetelerini görmeksizin enjeksiyon yapmamalıdırlar. |
Kontrole tabi ilaçlar kilitli yerlerde saklanmalı ve kullanıldığı zaman hemşire tarafından kayıt edilmelidir. |
Hasta ilacı alırken yanında olmalıdır. |
A, C ve E seçenekleri hemşirelerin reçete/istem ve uygulama sürecine ilişkin görevleridir. B seçeneği ise ayakta tedavi gören hastaların AİK kapsamındaki sorumluluklarından biridir. D seçeneği ise hemşirelerin ilaçların depolanması ve hazırlanmasına ilişkin görevlerinden biridir.
5.Soru
I. İlacın maliyeti
II. Kültürel faktörler
III. Toplumdaki inanışlar
IV. Stokta bulunabilirlik
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri toplumun ilaç kullanma davranışını etkileyen faktörlerdendir?
I, II ve IV |
Yalnız IV |
III ve IV |
I, II ve III |
hepsi |
Toplumun ilaç kullanma davranışını etkileyen çeşitli faktörler vardır. Bunlar şu şekilde
listelenebilir:
• Sağlıkla, tedavilerle ve ilaçla ilgili bilgi kaynakları ve niteliği
• Mevcut sağlık sistemi ve düzenleyici sistemler
• Sağlık personelinin bilgi, tutum ve davranışı
• İlacın maliyeti
• Kültürel faktörler
• Toplumdaki inanışlar
• Hasta ve sağlık personeli arasındaki iletişim
• Hasta destek sistemlerinin varlığı ve erişilebilirliği
• Halk eğitiminin niteliği
• Ticari promosyon
• Sağlık okuryazarlığı
6.Soru
Ülkemizde biyoyararlanım ve biyoeşdeğerlik çalışmalarına yönelik yapılan ve halen kullanımda olan “Farmasötik Müstahzarların Biyoyararlanım ve Biyoeşdeğerliğinin Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik” kaç yılında yayımlanmıştır?
1994 |
1995 |
1999 |
2000 |
2005 |
Ülkemizde biyoyararlanım ve biyoeşdeğerlik çalışmalarına yönelik yapılan ve halen kullanımda olan düzenleme, 1994 yılında “Farmasötik Müstahzarların Biyoyararlanım ve Biyoeşdeğerliğinin Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik” ismiyle yayımlanan yönetmeliktir. In vivo ve in vitro çalışmaların nasıl yürütüleceği, bu çalışmaların gerçekleştirileceği yerlerin sahip olması gereken nitelikler ve kabul kriterleri de yine bu yönetmelik ile açıklığa kavuşturulmuştur. 1995 yılında, İyi Klinik Uygulamalar ve İyi Laboratuvar Uygulamaları kılavuzlarının yayınlanmasını, FDA ve AB kılavuzlarının tercüme edilmesi takip etmiştir. Bu sayede klinik araştırmaların yürütüleceği yerleri ilgilendiren kalite standartları da belirlenmiştir. Yine aynı yıl içinde, Sağlık Bakanlığı, piyasadaki mevcut ilaçlar ve ruhsatlandırma aşamasında bulunan ilaçlar için üreticilerden, biyoeşdeğerlik ve biyoyararlanım çalışmaları için talepte bulunmuştur. 1999 yılı itibariyle ise biyoeşdeğerlik çalışmaları zorunlu kılınmış ve 2000 yılında bu durumu sağlayamayan başvurular ruhsat alamamıştır. Böylelikle ülkemizde, ruhsat başvurusunda bulunmak isteyen üreticiler için bu çalışmaların yapılması zorunlu hale gelmiştir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ülkemizin resmi olarak kullandığı farmakopedir?
Amerikan Farmakopesi (USP) |
Avrupa Farmakopesi (EP) |
Çin Farmakopesi (ChP) |
İngiliz Farmakopesi (BP) |
Hindistan Farmakopesi (IP) |
Kontrol aşamaları, ilacın tek bir bileşeniyle ilgili olmayıp etken madde, yardımcı maddeler, ambalaj gibi farklı birçok konuyu içerir. Bunlar hakkındaki tüm nitelikler ve test yöntemleri farmakopelerde kayıtlıdır. Bunlar arasında Amerikan Farmakopesi (USP), ülkemizin de artık resmi olarak kullandığı Avrupa Farmakopesi (EP), Çin Farmakopesi (ChP), Hindistan Farmakopesi (IP), İngiliz Farmakopesi (BP) ve Japon Farmakopesi (JP) gibi önemli farmakopeler de yer almaktadır.
8.Soru
Hastalık nedeninin tamamen ortadan kaldırıldığı ve tam bir iyileşmenin sağlandığı tedavi şekline ne ad verilir?
Sağaltım |
Radikal tedavi |
Palyatif tedavi |
Farmakoterapi |
Semptomatik tedavi |
Bedensel ya da ruhsal sağlığı bozulmuş olan hasta bireyi, yeniden sağlığına kavuşturmak amacı ile yapılan her türlü tıbbi işleme “tedavi” ya da “sağaltım” adı verilir.
Hastalık nedeninin tamamen ortadan kaldırıldığı ve tam bir iyileşmenin sağlandığı tedavi şekli “radikal tedavi” adını alır.
Uygulanan tedavinin hastalık etkenini ortadan kaldırmaksızın, sadece hastalığın ilerlemesini yavaşlattığı ve hastanın yaşam kalitesini artırdığı durumlarda “palyatif tedavi” den söz edilir.
Tedavinin ilaç ile yapılan şekli ise “farmakoterapi” adını alır.
Tedavi, bazen sadece hastalığın belirtilerini (semptomlarını) azaltarak, hastanın hastalığı daha hafif geçirmesini sağlar. Bu tip tedavilere ise “semptomatik tedavi” adı verilir.
9.Soru
İlaç üretiminde kullanılacak sular, farmakopelerde genellikle arıtılmış su olarak adlandırılırlar.Aşağıdakilerden hangisi arıtılmış suyu üretmek için yapılan testler'den pH Ölçümünü açıklar?
1 mL seyreltik nitrik asit ve 0.2 mL gümüş nitrat çözeltisi, 100 mL arıtılmış |
Arıtılmış su berraklık, koku, renk ve tat yönünden kontrol |
100 mL arıtılmış suya 2 mL amonyum oksalat eklenerek bulanıklık oluşmaması |
1 mL BaCl2 ilavesi ile 100 mL arıtılmış su, renksiz ve berrak kalmalıdır. |
100 mL arıtılmış su üzerine 0.3 mL doygun KCl çözeltisi dökülerek |
pH Ölçümü: 100 mL arıtılmış su üzerine 0.3 mL doygun KCl çözeltisi dökülerek
potansiyometrik olarak ölçüm yapılır.
10.Soru
Fizyolojik sistemlerin veya patolojik durumların, kullananın yararı için modifiye edilmesi veya incelenmesi amacıyla kullanılan, farmasötik ürün içindeki herhangi bir madde olarak tanımlanabilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Drog |
İlaç |
Plasebo |
Etken madde |
Doz |
Fizyolojik sistemlerin veya patolojik durumların, kullananın yararı için modifiye edilmesi veya incelenmesi amacıyla kullanılan, farmasötik ürün içindeki herhangi bir madde olarak tanımlanabilen kavrama ilaç denir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi DSÖ tarafından basamaklı bir yaklaşım olarak eczacılara önerilen, eczacı tarafından hastaya verilmesi gereken bilgiler arasında yer almaz?
İlacın kullanılma yolu |
İlacın olası yan etkileri ve belirtileri |
Ek gıda takviyesi tavsiyesi |
İlacın kontrendikasyonları |
Hastanın hekime tekrar gitme zamanı |
Hastaların eczacı tarafından bilgilendirilmesi için DSÖ tarafından basamaklı bir yaklaşım önerilmiştir (Tablo 6.2). Bu yaklaşım eczacılara yol göstermesi açısından oldukça önemlidir.
12.Soru
Hangi yolla uygulanan ilaçlar, daha hızlı etki ederler ve %100 biyoyararlanıma sahiptirler?
Oral |
Intromuskuler |
Intradermal |
Intrakardiyak |
Intravenöz |
Intravenöz yolla uygulanan ilaçlar, daha hızlı etki ederler ve %100 biyoyararlanıma sahiptirler. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'E' seçeneğidir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, bir ya da daha fazla ilacın/ ilaç dışı ürünün birlikte kullanımı sonucu, ilaçların etkinliğinde ya da güvenliğinde ortaya çıkabilecek değişiklikler olarak tanımlanabilecek kavram aşağıdakilerden hangisidir?
İlaç atığı |
İlaç uygulama süreci |
İlaç etkileşimi |
Reçete/istem alma |
Karşıt etki |
İlaç etkileşimleri, bir ya da daha fazla ilacın/ilaç dısı ürünün birlikte kullanımı sonucu, ilaçların etkinliğinde ya da güvenliğinde ortaya çıkabilen değişklikler olarak tanımlanmaktadır. A, B, D ve E Akılcı ilaç kullanımın tanımlandığı çeşitli süreçlerdir.
14.Soru
- Hastalıkların önlenmesi, tedavisi ya da tanısında kullanılmalı
- Etkili bir veya birkaç etken madde içermeli
- Etken maddelerin ve yardımcı maddelerin saflık ve safsızlıkları bilinmeli
- İçerdiği etken maddelerin miktarı bilinmeli ve dozu kolaylıkla ayarlanabilmeli
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri bir maddenin ilaç olarak tanımlanabilmesi için taşıması gereken özellikler arasındadır?
I-II-III-IV |
I-II-III |
I-II-IV |
II-III-IV |
I-III-IV |
Dünya Sağlık Örgütü’nün ilaç tanımına bakacak olursak; ilaç, “fizyolojik sistemleri veya patolojik durumları, alanın yararı için değiştirmek veya incelemek amacıyla kullanılan veya kullanılması öngörülen bir madde ya da ürün” olarak ifade edilmektedir. Bu tanıma göre bir maddenin ilaç olarak tanımlanabilmesi için taşıması gereken özellikler şu şekilde sıralanabilir;
- Hastalıkların önlenmesi, tedavisi ya da tanısında kullanılmalı,
- Etkili bir veya birkaç etken madde içermeli,
- Etken maddelerin ve yardımcı maddelerin saflık ve safsızlıkları bilinmeli (kalite),
- İçerdiği etken maddelerin miktarı bilinmeli ve dozu kolaylıkla ayarlanabilmeli,
- Etki sağlayacak etken maddelerin kimyasal yapıları bilinmeli (etkinlik),
- Etken maddelerin etki mekanizmaları açıklanabilmeli,
- Yan etkileri az olmalı ya da tercihen hiç olmamalıdır (güvenlik/güvenlilik),
- Uygun formülasyonu, ambalajı, prospektüsü ve etiketi olmalıdır.
Doğru cevap A'dır.
15.Soru
Anemi hastalığı aşağıdakilerden hangisidir?
Kandaki kolesterol ve/veya trigliserid düzeylerinin normal sınırların üzerinde olması durumu |
Sistemik arteriyel kan basıncının normal sınırların altında olması durumu |
Kanın oksijen taşımasından sorumlu olan eritrositlerin toplam sayılarının ya da hemoglobin düzeyinin düşüklüğü |
Periferik arterlerin, lezyonlar sonucu daralmaları ya da tıkanmaları |
Kandaki pıhtılaşma mekanizmalarındaki bazı bozukluklar |
Kanın oksijen taşımasından sorumlu olan eritrositlerin toplam sayılarının ya da hemoglobin düzeyinin düşüklüğü ile belirgin olan kan hastalığı anemi olarak adlandırılır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi akılcı tedavide eniyileme analizi ölçütlerinden biri değildir?
Maliyet |
Uygunluk |
Güvenlilik |
Etkililik |
Zaman |
ATEA’nın temel ölçütleri; etkililik, güvenlilik, uygunluk ve maliyettir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yarısentetik ilaçlara örnek olarak verilebilir?
Morfin |
Kinin |
Eroin |
Papaverin |
Ergotamin |
Birçok dogal ürün, baska ilaç hammaddelerinin yarısentez yoluyla elde edilmesinde kaynak olarak kullanılır. Morfinden hareketle emetik etkili apomorfin, antitussif kodein ve dionin, uyusturucu eroin elde edilmektedir.
18.Soru
Geriatrik dönem hangi yaş grubu hastaları kapsar?
40 yaş ve üzerindeki bireylerin içinde bulunduğu dönemdir. |
75 yaş ve üzerindeki bireylerin içinde bulunduğu dönemdir. |
18 yaş ve üzerindeki bireylerin içinde bulunduğu dönemdir. |
80 yaş ve üzerindeki bireylerin içinde bulunduğu dönemdir. |
65 yaş ve üzerindeki bireylerin içinde bulunduğu dönemdir |
Geriatrik dönem 65 yaş ve üzerindeki bireylerin içinde bulunduğu dönemdir. Geriatrik dönemde bireylerin vücut fonksiyonları yasla orantılı olarak azalır. Fakat bu azalma, aynı yaşta ki bireyde aynı derecede olmayabilir. Bu nedenle aynı yasta olan bireyler arasında da farklılıklar olabileceği ve ilaca karsı duyarlılığın değişkenlik göstereceği unutulmamalıdır. Dolayısıyla geriatrik dönemde hastanın bireysel olarak değerlendirilmesi önem kazanmaktadır.
19.Soru
Bir ilacın, doza bağlı olan toksik etkileri ortaya çıkmadan, tedavide kullanılabileceği güvenli konstrasyon aralığına ne denir?
Radikal tedavi |
Akut tedavi |
Teropötik penceri |
Metobolizma |
Farmokinetik |
Bir ilacın, doza bağlı olan toksik etkileri ortaya çıkmadan, tedavide kullanılabileceği güvenli konstrasyon aralığına terapötik pencere ya da güven aralığı denmektedir. Doğru Cevap "C" dir.
20.Soru
Hastalıkların tanısı ve tedavi düzenleme süreci birincil olarak kimin sorumluluğundadır?
Eczacı |
Hemşire |
Hasta bakıcı |
Hekim |
Hasta yakını |
Hastalıkların tanısı ve tedavi düzenleme süreci birincil olarak hekimin yetki ve sorumluluğundadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ