Temel İnsan Hakları Bilgisi 1 Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Geleneksel bir yaklaşımla haklar, pozitif haklar ve negatif haklar olmak üzere bir sınıflandırmaya tabi tutulmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi pozitif haklarla ilişkilidir?
Geleneksel bir yaklaşımla haklar, pozitif haklar ve negatif haklar olmak üzere bir sınıflandırmaya tabi tutulmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi pozitif haklarla ilişkilidir?
Yaşama hakkı |
Aile kurma hakkı |
Adil yargılanma hakkı |
Sosyal haklar |
Eşitlik hakkı |
Geleneksel bir yaklaşımla haklar, pozitif haklar ve negatif haklar olmak üzere bir sınıflan- dırmaya tabi tutulmaktadır. Buna göre, negatif haklar, bütünüyle bireyin hakları kullan- masına veya onlardan yararlanmasına devletin müdahale etmemesini gerektiren haklar- dır. Geleneksel bireysel haklar bu şekildedir. Anayasamız bu haklara kişi hak ve ödevleri bölümünde yer vermiştir. O¨rneğin, bir kimse, yaşama hakkını kullanmak istediğinde, devlete düşen görev, bu kullanıma müdahale etmemektir. Bu haklar kişilere siyasi baskı- dan korunmuş, dokunulmaz, güvenceli bir özel alan sağladıkları için, bunlara “koruyucu haklar” da denilir.
Buna karşılık pozitif haklar; devletin olumlu bir müdahalesinin, bir ediminin söz ko- nusu olması gereken haklardır. Bu tür haklar daha çok ekonomik, sosyal ve kültürel hak- lara tekabül etmektedir.
Doğru seçenek D'dir.
2.Soru
Bazı şika^yetlerin konusu, örneğin, çok yakın bir yargısız infaz tehlikesi, tutuklanan bir kişinin işkenceye maruz kalma tehlikesi, tutuklanan bir kişinin, gereken özenin gösterilmemesi nedeniyle ölüm tehlikesi altında bulunduğu bir hastalığının olması gibi, gerçekleşmesi çok yakın olan ve insan haklarının ağır şekildeki ihlalleri ile ilgili olabilir. Bu durumlarda aşağıdakilerden hangisi uygulanır?
Bazı şika^yetlerin konusu, örneğin, çok yakın bir yargısız infaz tehlikesi, tutuklanan bir kişinin işkenceye maruz kalma tehlikesi, tutuklanan bir kişinin, gereken özenin gösterilmemesi nedeniyle ölüm tehlikesi altında bulunduğu bir hastalığının olması gibi, gerçekleşmesi çok yakın olan ve insan haklarının ağır şekildeki ihlalleri ile ilgili olabilir. Bu durumlarda aşağıdakilerden hangisi uygulanır?
Acil eylem |
Evrensel gözden geçirme usulü |
Özel usuller |
Şikayet usulü |
1503 usulü |
Bazı şika^yetlerin konusu, örneğin, çok yakın bir yargısız infaz tehlikesi, tutuklanan bir kişinin işkenceye maruz kalma tehlikesi, tutuklanan bir kişinin, gereken özenin gösterilmemesi nedeniyle ölüm tehlikesi altında bulunduğu bir hastalığının olması gibi, ger- çekleşmesi çok yakın olan ve insan haklarının ağır şekildeki ihlalleri ile ilgili olabilir. Acil eylem formülü sayesinde ilgili kişi ya da birim harekete geçirilerek, ilgilinin haklarının güvence altına alınması için muhatap hükümet nezdinde girişimlerde bulunulması sağ- lanabilir Ancak, ilgili özel raportör ya da çalışma gurubuna yapılacak şika^yete konu olan durumun “acil” olduğunun belirtilmesi gerekir.
3.Soru
I. Yasaklayıcı
II. Düzeltici
III. Basit
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri önleyici rejimler arasındadır?
Yalnız I |
Yalnız II |
Ylanız III |
I ve II |
I, II ve III |
Yasaklayıcı önleme, düzeltici önleme ve basit önleme önleyici rejimler arasındadır. Doğru seçenek E'dir.
4.Soru
Kişi hak ve hürriyetleri (civil rights) deyimi.............. Yüzyılda ortaya çıkan ve klasik demokrasiye temel olan bireyci doktrinle ilgilidir.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
XVI |
XVII |
XVIII |
IXX |
XV |
Kişi hak ve hürriyetleri (civil rights) deyimi XVIII Yüzyılda ortaya çıkan ve klasik demokrasiye temel olan bireyci doktrinle ilgilidir. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Osmanlı Devletinde insan haklarının tanınması yolunda atılan ilk önemli adım aşağıdakilerden hangisidir?
Gülhane Hattı Hümayun-u |
Sened-i İttifak |
Adalet Fermanı |
Haklar Beyannameleri |
Kanun-u Esasî |
Osmanlı Devletinde insan haklarının tanınması yolunda atılan ilk önemli adım 1839 Gülhane Hattı Hümayun-u (Tanzimat Fermanı) ile olmuştur.
6.Soru
İnsan haklarına modern şeklini veren düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Immanuel kant |
Jean-Jacques Rousseau |
Bertrand Russell |
Francis Bacon |
John Locke |
Liberalizmin fikir babası, mülkiyetin kuramcısı, insan haklarına modern şeklini veren Jhon Locke insanın vazgeçilmez tabi haklara sahip olduğunu ve siyasi düzenin amacının hürriyeti güvence altına almaktan başka bir şey olmadığını savunmuştur.
7.Soru
Bazı hak ve hürriyetler, uluslararası, bölgesel ve ulusal insan hakları hukuku belgelerinde mutlak terimlerle ifade edilmiştir. Bu hakların hiç bir zaman sınırlanması mümkün değildir. Genellikle insan haysiyet ve onurunu korumayı amaçlayan bu haklar arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
Bazı hak ve hürriyetler, uluslararası, bölgesel ve ulusal insan hakları hukuku belgelerinde mutlak terimlerle ifade edilmiştir. Bu hakların hiç bir zaman sınırlanması mümkün değildir. Genellikle insan haysiyet ve onurunu korumayı amaçlayan bu haklar arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
İşkence yasağı |
Kölelik ve kulluk yasağı |
Adil yargılanma hakkı |
Düşünce, din ve inanç hürriyeti |
İfade hürriyeti |
İfade hürriyeti temel bir hak olmasına karşın bazı şartlar altında sınırlanabilir. Diğer şıklarda yer alan ifadeler ise değiştirilemez. Doğru seçenek E'dir.
8.Soru
Aşağıdaki haklardan hangisi kamu ahlakının korunması amacıyla sınırlanabilen haklardan biri değildir?
Yerleşme ve Seyahat Hürriyeti |
Konut Hakkı |
İfade Hürriyeti |
Barışçıl ve Toplanma Hürriyeti |
Dernek Kurma Hürriyeti |
Uluslararası, bölgesel ve ulusal insan hakları hukukunda insan haklarının sınırlanmasına izin verilen temel sebeplerden birisi de kamu ahlakıdır (public morals). Gerçekten, “yerleşme ve seyahat hürriyeti” (KSHS m. 12; İHAS Protokol 4, m. 2; AİHS m. 22), “ifade hürriyeti” (KSHS m. 19, İHAS m. 10; AİHS m. 13; 1982 AY m. 21, 22/2, 26/2), “barışçıl toplanma hürriyeti” (KSHS m. 21; İHAS m. 11; AİHS m. 15; 1982 AY m. 34/2), “dernek kurma hürriyeti” (KSHS m. 22, AİHS m. 16; İHAS m. 11; 1982 AY m. 33/5), “basın ve halkın duruşmalardan hariç tutulması” (KSHS m. 14; İHAS m. 6), “dini inanç ve kanaatlerin açıklanması hürriyeti” (KSHS m. 18; İHAS m. 9; AİHS m. 12), kamu ahlakının korunması amacıyla sınırlanabilir.
9.Soru
Osmanlı Devletinde insan haklarının tanınması yolunda atılan ilk önemli adım hangi gelişme atılmıştır?
1808 Sened-i İttifak |
1856 Islahat Fermanı |
1839 Tanzimat Fermanı |
1876 Kanun-i Esasi |
1921 Teşkilat-ı Esasi |
Osmanlı Devletinde insan haklarının tanınması yolunda atılan ilk önemli adım 1839 Gülhane Hattı Hümayun-u (Tanzimat Fermanı) ile olmuştur. Doğru cevap C'dir.
10.Soru
Osmanlı Devleti'nde insan haklarının tanınması yolunda atılmış ilk adım aşağıdakilerden hangisidir?
Gülhane Hattı Hümayun-u |
Sened-i İttifak |
Islahat Fermanı |
Adalet Fermanı |
Kanun-u Esasî |
Osmanlı Devletinde insan haklarının tanınması yolunda atılan ilk önemli adım 1839
Gülhane Hattı Hümayun-u (Tanzimat Fermanı) ile olmuştur. Doğru yanıt A seçeneğidir.
11.Soru
Milli Güvenlik kavramına dayanılarak bazı hak ve hürriyetlerin sınırlanabileceği uluslararası, bölgesel ve ulusal hukuk sistemlerinde açıkça belirtilmektedir. Aşağıdakilerden hangisi bu haklardan biri değildir?
Yerleşme ve Seyahat özgürlüğü |
İfade hürriyeti |
Barışçıl Toplanma Hürriyeti |
Dilekçe Hakkı |
Dernek Kurma Hürriyeti |
Milli güvenlik” nedenine dayanılarak bazı hak ve hürriyetlerin sınırlanabileceği, uluslararası, bölgesel ve ulusal hukuk sistemlerinde açıkça belirtilmektedir. Örneğin, “yerleşme ve seyahat özgürlüğü” (KSHS m. 12; İHAS Protokol 4, m. 2; AİHS m. 22), “ifade hürriyeti”(KSHS m. 19; İHAS m. 10; AİHS m. 13; 1982 AY m. 26/6, 28/4, 30), “barışçıl toplanma hürriyeti” (KSHS m. 21; İHAS m. 11; AİHS m. 15; 1982 AY m. 34/2), “dernek kurma gibi hak ve hürriyetlerdir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ile iltizam usulü kaldırılarak vergilerin taşrada seçilmiş tahsildarlar eliyle toplanmasına karar verilmiştir?
Islahat Fermanı |
Kanun-u Esasî |
Teşkilatı Esasiye Kanunu |
Tanzimat Fermanı |
Adalet Fermanı |
13 Kasım 1875 tarihli Adalet Fermanı ile adalet teşkilatına, hâkim güvencelerine (azledilmeme, yer değiştirmeme, emeklilik), vergilerde yapılacak yeni düzenlemelere, iltizam usulünün kaldırılarak vergilerin taşrada seçilmiş tahsildarlar eliyle toplanmasına, taşınmazların alım-satımında geçerli belge olarak tapu sicili düzenlenmesine ve bu belgelerin Defter-i Hakani Nezareti tarafından verilmesine ilişkin hükümler bulunmaktadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.
13.Soru
Soykırım suçu, insanlığa karşı suçlar, savaş suçları ve saldırı suçları hakkında
yargılama yapmak üzere, sürekli görevli Uluslararası Ceza Mahkemesi hangi protokol ile kurulmuştur?
Cenevre Sözleşmesi |
New York Protokolü |
Palermo Protokolü |
Roma Statüsü |
Brüksel Kanunu |
Roma Statüsü ile, soykırım suçu, insanlığa karşı suçlar, savaş suçları ve saldırı suçları hakkında yargılama yapmak üzere, sürekli görevli Uluslararası Ceza Mahkemesi kurulmuştur. Doğru cevap D'dir.
14.Soru
I. ve II. Dünya Savaşları"nda milyonlarca insanın hayatını kaybetmesi ve savaş sonrasında yine milyonlarca insanın temel haklarından mahrum bir ortamda yaşamak zorunda kalması, 20.yüzyılda insan haklarının niteliklerinden hangisinin güç kazanmasına yol açmıştır?
Mutlaklık |
Birey hakkı olma |
Temel hak olma |
Evrensellik |
Vazgeçilmezlik |
İnsan haklarının evrenselliği iddiası, özellikle 20. yüzyılda büyük güç kazanmıştır. Bunun iki nedeni olduğu söylenebilir: İlki, I. ve II. Dünya Savaşları’nda milyonlarca insanın hayatını kaybetmesi ve savaş sonrasında yine milyonlarca insanın temel haklarından mahrum bir ortamda yaşamak zorunda kalmasıdır. Doğru cevap D'dir.
15.Soru
1982 Anayasasına göre belirlenmiş olan olağanüstü haller hangisidir?
Savaş ve Seferberlik ilanı |
Cumhurbaşkanının ölümü |
Meclisin İstifası |
Sivil Kargaşa |
Cumhurbaşkanın İstifası |
1982 Anayasa’sında olağanüstü hâl ilanını gerekli kılan hâller sayılmıştır. Bunlar; savaş, savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışma, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması, anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması, şiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddî şekilde bozulması, tabiî afet veya tehlikeli salgın hastalık ya da ağır ekonomik bunalımın ortaya çıkması halleridir.
16.Soru
İnsan hakları şartlarının hangisi yasal korunma sağlama yönü en güçlü olandır?
Temel olması |
Açıkça tanımlanabilir olması |
Evrensel olması |
Doğuştan kazanılması |
Bireye ait olması |
Bir hakkında insan hakkı olarak tanımlanabilmesi için üç temel şart bulunmaktadır. Bunlar: temel olması, evrensel olması ve açıkça tanımlanabilir olması. Açıkça tanımlanabilir olmasının ise en önemli faydası yargısal korunma sağlanmasıdır. Doğru cevap B'dir.
17.Soru
Kişileri devlete ve topluma karşı koruyan hak ve hürriyetlere ne denir?
İsteme hakları |
Katılma hakları |
Yasal haklar |
Koruyucu haklar |
Moral haklar |
Kişileri devlete ve topluma karşı koruyan hak ve hürriyetlere “koruyucu haklar’’ denilir. Doğru cevap D'dir.
18.Soru
1839 yılında ilan edilen Gülhane Hattı Hümayun-u aşağıdaki haklardan hangisini içermemektedir?
Şeref ve haysiyetin korunması |
Kişi güvenliği |
Seyahat özgürlüğü |
Mal güvenliği |
Can güvenliği |
3 Kasım 1839 tarihli Fermanla; can güvenliği, mal güvenliği, şeref ve haysiyetin korunması, kişi güvenliği ile ilgili esaslar belirtilerek din ayrımı gözetilmeksizin bütün tebaaya bu haklar eşit olarak tanınmıştır. Doğru yanıt C seçeneğidir.
19.Soru
Aşağıdakilerden komitelerden hangisinde üyeler taraf devletlerce tayin edilen kişiler listesinden gizli oyla dört yıllık bir süre için seçilmekte; üyelerin yarısı iki yılda bir yenilenmektedir. Uzmanların seçiminde “Coğrafi dağılımdaki eşitlik” göz önünde bulundurulmaktadır.?
Aşağıdakilerden komitelerden hangisinde üyeler taraf devletlerce tayin edilen kişiler listesinden gizli oyla dört yıllık bir süre için seçilmekte; üyelerin yarısı iki yılda bir yenilenmektedir. Uzmanların seçiminde “Coğrafi dağılımdaki eşitlik” göz önünde bulundurulmaktadır.?
Çocuk hakları komitesi |
İşkenceye karşı komite |
Irk ayrımcılığının kaldırılması komitesi |
Kadınlara karşı ayrımcılığın kaldırılması komitesi |
Tüm Göçmen İşçilerin Haklarının ve Ailelerinin Korunması Komitesi |
İşkenceye Karşı Komite, 1984 tarihli İşkenceye ve Zalimane, İnsanlık Dışı ve Aşağılayıcı Ce- zalandırmaya Karşı Sözleşme gereğince, 10 Aralık 1984 tarihinde kurulmuş, Sözleşmenin 26 Ocak 1987 yılında yürürlüğe girmesini takiben 1 Ocak 1988 yılında çalışmaya başla- mıştır. Komite, insan hakları alanında yüksek ahlaki^ yetenek ve yetkileriyle tanınmış, kişi- sel kapasiteleriyle hizmet edecek on kişiden oluşmaktadır (m. 17/1). Komite üyeleri, Taraf devletlerce tayin edilen kişiler listesinden gizli oyla dört yıllık bir süre için seçilmekte; üye- lerin yarısı iki yılda bir yenilenmektedir. Uzmanların seçiminde “Coğrafi dağılımdaki eşit- lik” göz önünde bulundurulmaktadır. Toplantılarını Cenevre’de yapan Komite yılda iki defa toplanmakta ve Komitenin sekreterlik hizmetleri, BM İHYK tarafından sağlanmaktadır.
20.Soru
I. Belirsiz bir kavramdır
II. Anlamı zamana ve toplumun durumuna göre değişebilir.
III. Halkın ve toplumun ekonomik ve sosyal yönden mutluluğu anlamına gelir.
Genel refahın sağlanması ile ilgili yukarıdaki bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve III |
I, II ve III |
“Genel refah” kavramı belirsiz bir kavramdır; anlamı zamana, toplumun durumuna ve onun ihtiyaçlarına göre değişebilir. Ancak, genel refah kavramı esasen, halkın ve toplumun ekonomik ve sosyal yönden mutluluğu anlamına gelir. Doğru seçenek E'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ