Temel İnsan Hakları Bilgisi 1 Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İnsan haklarından sadece devlet tarafından tanınmış ve pozitif hukuka geçmiş olan bölümüne ne ad verilir?
Temel hak ve hürriyetler |
Kişilik hakları |
Vatandaşlık hakları |
Kişi hak ve hürriyetleri |
Klasik hürriyetler |
“Temel hak ve hürriyetler” deyimi, insan haklarından yalnızca anayasalarca düzenlenmiş olanlarını ifade eder.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Uluslararası Ceza Mahkemesinin organlarından birisi değildir?
Başkanlık |
Yargılama bölümü |
Savcılık makamı |
Sekretarya |
Yüksek komiserlik |
UÇM Statüsü’nün 34’üncü maddesinde de belirtildiği üzere mahkeme; başkanlık, ön dava dairesi, dava dairesi, istinaf dairesinden oluşan yargılama bölümü, savcılık makamı ve sekretaryadan oluşmaktadır.
3.Soru
Uluslararası, bölgesel ve ulusal insan hakları hukukunda, insan haklarının sınırlanmasına izin verilen temel sebeplerden birisi de kamu ahlakıdır . Kamu Ahlakı' yla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Evrensel olarak uygulanabilen bir ahlak standardı bulunmamaktadır. Genel ahlak (kamu ahlakı), anlayışları ve içeriği açısından, yere ve zamana göre değişen bir kavramdır. Bu nedenle, genel ahlakı korumak amacıyla, insan haklarını sınırlayıcı nitelikte gerçekleştirilen işlem veya eylemlerin, alınan tedbirlerin, belli bir ülkede geçerli olan ahlaki standartların korunması için gerekli olup olmadığının belirlenmesi gerekir. |
“Genel ahlâk” deyimi ile, “belli bir zamanda belli bir toplumun büyük çoğunluğu tarafından benimsenmiş bulunan ahlak kuralları” ifade edilmektedir. |
Kamu düzeninin korunması, toplumsal yaşamın maddi düzeninin korunması anlamına gelmesine karşılık, genel ahlâk toplumsal yaşamın manevi yönü ile ilgilidir. Bu yönüyle kamu düzeni kavramından farklı olduğu söylenebilir. |
Genel ahlâkın korunması ile kamu düzeninin korunması arasında çok yakın bir ilişki bulunmaktadır. Zira, kişilerin dış dünyaya yansıyan ahlakî tutum ve davranışlarının da toplumun dış maddî düzenini tehdit etmesi veya tehlikeye düşürmesi mümkündür. |
Hepsi |
Kamu Düzeni' nin sınırlandırılmasının gerekliliğiyle ilgili A, B, C, D şıklarının hepsi doğrudur.
4.Soru
Milletler Ligi Kölelik Sözleşmesi’nde kölelik kaç yılında yasadışı kabul edilmiştir ?
1926 |
1935 |
1942 |
1957 |
1964 |
Kölelik aşağı yukarı yüzyılı aşkın süredir hukuk dışı bir uygulama olarak kabul edilmektedir. Milletler Ligi Kölelik Sözleşmesi’nde kölelik 1926 yılında yasadışı kabul edilmiş, İHEB m.4’te ise insanlık dışı muamele ve insan haklarının ihlali sayılmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.
5.Soru
Sözleşme dışı koruma sistemlerinin hukuksal dayanağı nedir?
BM Antlaşması |
Roma Antlaşması |
Helsinki Zirvesi |
Paris Sözleşmesi |
Viyana Bildirgesi |
Sözleşme dışı koruma sistemlerinin hukuksal dayanağı, 26 Haziran 1945 yılında San Francisco’da kabul edilen BM Antlaşması’dır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi uluslararası insan hakları belgelerinde yer alan ve her biri insanın doğal hakkı olan haklardan biri değildir ?
Siyasal Haklar |
Ekonomik Haklar |
Coğrafi Haklar |
Sosyal Haklar |
Kültürel Haklar |
Uluslararası insan hakları belgelerinde yer alan insan hakları, kısmen uluslararası uzlaşma, kısmen de pazarlıklarla belirlenen ve her biri insanın doğal hakkı olan siyasal, ekonomik, sosyal, kültürel ve sivil haklardan meydana gelmekte ve sağlam zemine oturmuş, mantıken iyi dengelenmiş ve bunun yanında gelişmeye açık bir insan hakları kataloğunu oluşturmaktadır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Yaşadığı Ülkenin Vatandaşlığına Sahip Olmayan Bireylerin İnsan Hakları Üzerine Bildirge'de yer alan haklar arasında yer almamaktadır?
Özel hayatın gizliliği hakkı |
Eş seçme, evlenme ve aile kurma hakkı |
Parti kurma hakkı |
Vicdan ve düşüncelerini açıklama hakkı |
Kişisel eşyalarını transfer edebilme hakkı |
Bildirgede yabancılara tanınması gereken haklar düzenlenmektedir. Bunlar arasında, yaşama, kişi hürriyeti ve güvenliği, keyfi tutuklanmama ve yakalanmama, kanunda belirtilenler dışında mülküne keyfi olarak el konulmama, özel hayatın gizliliği, eş seçme, evlenme ve aile kurma düşünce, vicdan ve düşünceleri açıklama, kendi din, kültür ve
geleneklerini yaşayabilme, yaşadığı ülkede kazandıklarını ve diğer kişisel eşyalarını transfer
edebilme hakları (m. 5/1) sayılabilir. Doğru yanıt C seçeneğidir.
8.Soru
Avrupa konseyi kurucu statüde olan devletlerden birisi olan Türkiye, aşağıdaki Avrupa Konseyi İnsan Hakları Bölgeleri’nden hangisini imzalamamıştır?
Bölgesel ve Azınlık Dilleri Avrupa Şartı |
İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi |
Avrupa Sosyal Şartı |
Çocuk Haklarının Kullanılması Avrupa Sözleşmesi |
İnsan Hakları ve Biyo-Tıp Sözleşmesi |
Konsey statüsünün Türkiye tarafından onaylanmasına ilişkin 5446 sayılı Kanun, 12 Aralık 1949’da kabul edilmiş ve Türkiye AK’ye 8 Ağustos 1949’da katılmıştır. Türkiye AK kurulduktan sonra Konseye üye olduğu için “kurucu üye” statüsündedir. 5 Kasım 1992’de imzaya açılan Avrupa Bölgesel ve Azınlık Dilleri Şartı, 1 Mart 1998’de yürürlüğe girmiştir. Türkiye bu Şartı imzalamamıştır.
9.Soru
Türkiye Cumhuriyeti’nin nitelikleri arasında “İnsan haklarına dayanan devlet” anlayışına yer veren ilk Anayasa aşağıdakilerden hangisidir ?
Kanun-i Esasi |
1921 Anayasası |
1924 Anayasası |
1961 Anayasası |
1982 Anayasası |
Türkiye Cumhuriyeti’nin nitelikleri arasında “İnsan haklarına dayanan devlet” anlayışına yer veren 1961 Anayasası ile hürriyetler çok ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiş ve yasama organının hürriyetleri belirlerken neleri yapamayacağı da belirtilerek kanun koyucunun hürriyetlerin düzenlenmesindeki takdir yetkisi daraltılmış ve onun aşamayacağı bazı kayıtlar getirilmiştir. 1961 Anayasası temel hak ve hürriyetler bakımından ferdi esas almıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.
10.Soru
Avrupa" da insan haklarının pozitif hukuka geçmesinde ilk önemli olay aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?
Fransız insan ve yurttaş hakları bildirgesi |
Amerikan yurttaş hakları bildirisi |
İnsan hakları evrensel beyannamesi |
İngiliz haklar bildirisi (Bills of Rights) |
Magna Carta Libertatum |
Avrupa’ da insan haklarının pozitif hukuka geçmesinde ilk önemli olay, İngiliz Parlamentosu tarafından 1689 tarihli Halklar Bildirisi’nin (Bill of Rights) çıkarılmış olmasıdır. Doğru cevap D'dir.
11.Soru
I. Yaşama hakkı
II. Ailenin korunması
III. Çocuk hakları
IV. Eğitim-öğrenim hakkı
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri BM Kişisel Siyasal Haklar Sözleşmesi'nde düzenlenen haklar arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
II ve IV |
II, III ve IV |
I, II ve III |
Hepsi |
Eğitim-öğrenim hakkı İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nde yer almaktadır. Doğru yanıt D seçeneğidir.
12.Soru
1966 tarihli Uluslararası Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına Dair Sözleşme’nin 9. maddesine göre, taraf devletler, Sözleşme hükümlerinin uygulanması amacıyla aldıkları yasal, yargısal, idari ve diğer tedbirlerle ilgili olarak nereye rapor sunmakla yükümlüdürler?
Güvenlik Konseyi |
BM Genel Sekreteri |
İnsan Hakları Komitesi |
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi |
BM Genel Kurulu |
1966 tarihli Uluslararası Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına Dair Sözleşme’nin 9. maddesine göre, taraf devletler, Sözleşme hükümlerinin uygulanması amacıyla aldıkları yasal, yargısal, idari ve diğer tedbirlerle ilgili olarak BM Genel Sekreteri’ne rapor sunmakla yükümlüdürler.
13.Soru
Kişinin hürriyet alanı eyleminden önce belirlenmiş ve yaptırıma bağlanmışsa aşağıdakilerden hangisini ifade eder?
Yasaklayıcı önleme |
Düzeltici önleme |
Basit önleme |
Düzeltici rejim |
Kamu güvenliği |
Düzeltici rejimde, hak ya da hürriyeti kullanacak ilgili kişi, neticede bütün sorumluluk kendisine ait olmak üzere hürriyetini serbestçe kullanabilir. Bunun için önceden bildirimde bulunmasına veya idari makamlardan izin almasına gerek yoktur. Ancak serbestlik her şeyi yapabileceği anlamına gelmez. Kişinin hürriyet alanı (hareket alanı) eyleminden önce belirlenmiş ve yaptırıma bağlanmıştır. Doğru seçenek D'dir.
14.Soru
05.05.1949’da 10 ülke tarafından Strasburg'da imzalanan Avrupa Konseyi (AK) Statüsü'ne Türkiye hangi tarihte katılmıştır?
10 Haziran 1949 |
11 Temmuz 1949 |
8 Ağustos 1949 |
24 Ocak 1950 |
21 Şubat 1950 |
05.05.1949’da aralarında Belçika, Danimarka, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, İsveç ve İngiltere’nin de bulunduğu 10 ülke tarafından merkezi Strasburg olmak üzere Avrupa Konseyi (AK) Statüsü Londra’da imzalanmış ve 03.08.1949’da yürürlüğe girmiştir. Konsey statüsünün Türkiye tarafından onaylanmasına ilişkin 5446 sayılı Kanun, 12 Aralık 1949’da kabul edilmiş ve Türkiye AK’ye 8 Ağustos 1949’da katılmıştır.
15.Soru
Hangi kavram, sözlükte “gerçek, sabit ve doğru olmak, gerekmek, bir şeyi gerçekleştirmek” anlamındadır?
Hukuk |
Menfaat |
Hak |
Ahlak |
Saygı |
“Hak” kavramı, sözlükte “gerçek, sabit ve doğru olmak, gerekmek, bir şeyi gerçekleştirmek” anlamları yanında, “buyurmak, bir kanunla sabit hâle getirmek; Tanrı veya insanlara karşı ödev, hukuk, imtiyaz” anlamlarına gelmektedir. Doğru cevap C'dir.
16.Soru
Bir insan hakkının varlığından söz edebilmek için gerekli unsurları doğru olarak gösteren seçenek hangisidir?
yetki / sorumluluk / tanınma-saygı gösterilme |
yetki / arz / sorumluluk |
yükümlülük / sorumluluk / tanınma |
özgürlük / sorumluluk / tanınma |
yetki / talep / tanınma-sayı gösterileme |
Bir insan hakkının varlığından söz edebilmek için “yetki”, “talep”, “tanınma-saygı gösterilme” unsurlarından oluşması gerekir.
Bu nedenle doğru yanıt E'dir.
17.Soru
İnsan haklarının varlığının herhangi bir kayda ya da şarta bağlanamaz olması insan haklarının hangi niteliği ile ilgilidir?
Evrensellik |
Doğuştan kazanılma |
Mutlaklık |
Vazgeçilmezlik |
Bireye ait olma |
İnsan haklarının varlığı herhangi bir kayda ya da şarta bağlanamaz; hiçbir düşünce ve mülahazayla varlıkları inkar edilemez, geçersiz kılınamaz. Bu insan haklarının mutlaklık niteliği ile ilişkilidir. Doğru cevap C'dir.
18.Soru
Ülkeler güvenliğini tehdit edecek unurları nazara vererek bir çok kanunsal düzenleme alabilmekte ve dış politikasını şekillendirmektedir. Söz konusu durum aşağıdaki hangi gerekçeyle açıklanabilir?
Milli güvenlik |
Kamu güvenliği |
Kamu düzeni |
Kamu ahlakı |
Kamu sağlığının korunması |
Milli güvenlik” nedenine dayanılarak bazı hak ve hürriyetlerin sınırlanabileceği, uluslara- rası, bölgesel ve ulusal hukuk sistemlerinde açıkça belirtilmektedir. O¨rneğin, “yerleşme ve seyahat özgürlüğü” (KSHS m. 12; İHAS Protokol 4, m. 2; AİHS m. 22), “ifade hürriyeti” (KSHS m. 19; İHAS m. 10; AİHS m. 13; 1982 AY m. 26/6, 28/4, 30), “barışçıl toplanma hürriyeti” (KSHS m. 21; İHAS m. 11; AİHS m. 15; 1982 AY m. 34/2), “dernek kurma hürriyeti” (KSHS m. 22; İHAS m. 11; AİHS m. 16; 1982 AY m. 33/3, 34/2), “özel ve aile hayatının gizliliği” (İHAS m. 8; 1982 AY m. 20/2, 21, 22) ve “basını veya halkı duruşmadan kısmen veya tamamen çıkarma” (KSHS m. 14, İHAS m. 6) hak ve hürriyetlerinin kanunla sınırlanmasında, “milli güvenlik” kavramına sebep olarak dayanılabilir. Doğru seçenek A'dır.
19.Soru
"İnsan haklarının varlığı herhangi bir kayda ya da şarta bağlanamaz; hiçbir düşünce ve mülahazayla varlıkları inkâr edilemez, geçersiz kılınamaz" ifadesi insan haklarının hangi niteliğidir?
vazgeçilmezlik |
doğuştan kazanılma |
evrensellik |
bireye ait olma |
mutlaklık |
Mutlaklık: İnsan haklarının varlığı herhangi bir kayda ya da şarta bağlanamaz; hiçbir düşünce ve mülahazayla varlıkları inkâr edilemez, geçersiz kılınamaz. Ancak, insan haklarının varlığı, insanın topluma karşı ödevlerinin varlığına bağlı değildir. Bu nedenle, insan haklarının kapsamı daraltılamaz, pazarlık konusu yapılamaz. İstisnasız tüm insan haklarına saygı gösterilmelidir. İnsan haklarının kullanımı, ancak başka bir insan hakkına tecavüz teşkil etmesi halinde veya bizatihi insan haklarının varlık şartlarını ortadan kaldıran ortamın giderilmesi amacıyla kısıtlanabilir.
Bu nedenle doğru yanıt E'dir.
20.Soru
Hiçbir toplumda hiçbir zaman sınırsız hürriyet anlayışı olamayacağı, sınırsız hürriyetlerin anarşi ve neticede hürriyetsizlik doğuracağı bir gerçektir. Hürriyetlerin var olabilmesi ve kişi için bir değer ifade edebilmesi için, onların sınırlarının belirtilmesi, kullanılma şekillerinin gösterilmesi, ayrıntılı olarak çerçevesinin çizilmesi, yani düzenlenmesi gereklidir.
Yukarıdaki ifadeler insan haklarının sınırlanmasındaki ilkelerden hangisini açıklar?
Hiçbir toplumda hiçbir zaman sınırsız hürriyet anlayışı olamayacağı, sınırsız hürriyetlerin anarşi ve neticede hürriyetsizlik doğuracağı bir gerçektir. Hürriyetlerin var olabilmesi ve kişi için bir değer ifade edebilmesi için, onların sınırlarının belirtilmesi, kullanılma şekillerinin gösterilmesi, ayrıntılı olarak çerçevesinin çizilmesi, yani düzenlenmesi gereklidir.
Yukarıdaki ifadeler insan haklarının sınırlanmasındaki ilkelerden hangisini açıklar?
Sınırlamaların yasallığı |
Sınırlamalarının gerekliliği |
Sınırlamaların sebebe bağlılığı |
Milli güvenlik |
Kamu güvenliği |
Söz konusu ifadeler sınırlamaların gerekliliğiyle ilişkilidir. Doğru seçenek B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ