Temel İnsan Hakları Bilgisi 1 Final 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İnsan Hakları Avrupa Mahmekesi'nde kaç hakim görev yapmaktadır?
32 |
37 |
41 |
47 |
54 |
İnsan Hakları Avrupa Mahmekesi'nde (İHAM) Sözleşmeye taraf ülke sayısı kadar hâkim görev yapar ve hâlen Mahkemede 47 hâkim vardır. Doğru cevap D'dir.
2.Soru
Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkında kabul edilebilirlik kararı verilebilmesi için hangi sayılı kanunun 45 ila 47’nci maddelerde öngörülen şartların taşınması gerekir?
6216 |
5325 |
4434 |
3543 |
2652 |
Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkında kabul edilebilirlik kararı verilebilmesi için 6216 sayılı Kanunun 45 ila 47’nci maddelerde öngörülen şartların taşınması gerekir.
3.Soru
Sözleşme’nin uygulanması ve yorumlanması açısından ciddi sorunlar içeren başvurulara aşağıdakilerden hangisi bakmaktadır?
Daireler |
Komiteler |
Tek hakim |
Bölüm başkanı |
Büyük daire |
Büyük Daire, Sözleşme’nin uygulanması ve yorumlanması açısından ciddi sorunlar içeren başvurulara bakmaktadır.
4.Soru
“Hiçbir mahkeme görev ve yetkisi içindeki davaya bakmaktan kaçınamaz" AY'nin hangi maddesinde bulunmaktadır?
“Hiçbir mahkeme görev ve yetkisi içindeki davaya bakmaktan kaçınamaz" AY'nin hangi maddesinde bulunmaktadır?
AY m. 80 |
AY m. 69 |
AY m. 58 |
AY m. 47 |
AY m. 36 |
AY m. 36’daki, “Herkes meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı ve davalı olarak iddia ve savunma hakkına sahiptir. Hiçbir mahkeme görev ve yetkisi içindeki davaya bakmaktan kaçınamaz.
5.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi Anayasa Mahkemesine def’i yoluyla başvuru konusunda doğrudur?
Def’i yoluna kanunların RG’de yayımlanmasından itibaren 60 gün içinde başvurulur. |
Def’i yoluna görülmekte olan bir dava sırasında mahkeme tarafından başvurulur. |
Def’i yoluna sadece cumhurbaşkanı başvurabilir. |
Def’i yoluna sadece TBMM üyelerinin beşte biri başvurabilir. |
Def’i yoluna sadece TBMM’de en fazla üyeye sahip iki parti grubu başvurabilir. |
Bir davaya bakmakta olan mahkeme, uygulanacak kanun hükümlerini Anayasaya aykırı görürse veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa, Anayasa Mahkemesinin bu konuda vereceği karara kadar davayı geri bırakır ve Anayasa Mahkemesine başvurur. Bu nedenle doğru şık “b”dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu tarafından yapılan ihlal incelemesi sürecine ilişkin olarak doğru değildir?
Kurum incelemelerini başvuru tarihinden itibaren en geç üç ay içinde sonuçlandırır. |
Taraflar görüşlerini yazılı ve sözlü olarak açıklayabilirler. |
Başkan görüşlerin incelenmesinden sonra tarafları uzlaşmaya davet edebilir. |
Uzlaşma görüşmeleri sırasında yapılan açıklamalar bir davada delil olarak kullanılabilir. |
Kurul incelemeleri sonucunda bir insan hakları ihlali tespit ederse suç duyurusunda bulunur. |
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu tarafından yapılan ihlal incelemesi sürecinde gerçekleşen uzlaşma görüşmeleri sırasında yapılan açıklamalar bir davada delil olarak kullanılamaz. Bu nedenle doğru şık “d”dir.
7.Soru
Kişinin, maddi ve manevi varlığını geliştirebilmesi, toplum hayatı bakımından kendisi için hedeflediği yere ulaşabilmesi ve uygun gördüğü şekilde yaşayabilmesi için kişinin sadece ailesi, yakınları, arkadaşları ve kendisinin seçtiği çevrenin içinde yaşama ve hayatının başkaları tarafından bilinmemesini isteme hakkı, kişi ile ilgili aşağıdaki haklardan hangisidir?
Kişinin yaşam hakkı |
Kişinin hürriyeti ve güvenliği hakkı |
Kişinin özel hayat hakkı |
Kişinin eğitim ve öğrenim hakkı |
Kişinin toplumsal olarak yaşama hakkı |
Maddi ve manevi varlığını geliştirebilmesi, toplum hayatı bakımından kendisi için hedeflediği yere ulaşabilmesi ve uygun gördüğü şekilde yaşayabilmesi için kişinin sadece ailesi, yakınları, arkadaşları ve kendisinin seçtiği çevrenin içinde yaşama ve hayatının başkaları tarafından bilinmemesini isteme hakkı kişinin özel hayat hakkını oluşturur.
8.Soru
Kanun, haber, düşünce ve kanaatlerin serbestçe yayımlanmasını engelleyici veya zorlaştırıcı siyasal, ekonomik, mali ve teknik şartlar koyamaz hükmü aşağıdakilerden hangi hakkı belirtmektedir ?
Basın hürriyeti |
Düzeltme ve cevap hakkı |
Süreli ve süresiz yayın hakkı |
Basın araçlarının korunması |
Bilim ve sanat hürriyeti |
Süreli yayınların çıkarılması, yayım şartları, mali kaynaklar ve gazetecilik mesleği ile ilgili esaslar kanunla düzenlenir. Kanun, haber, düşünce ve kanaatlerin serbestçe yayımlanmasını engelleyici veya zorlaştırıcı siyasal, ekonomik, mali ve teknik şartlar koyamaz.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisini kamu yararı amacıyla mülkiyet hakkının sınırlanması örneği olarak gösteremeyiz ?
Çevre sağlığının korunması |
Sokak hayvanlarının korunması |
Tarım arazilerinin korunması |
Doğal afetlerin önlenmesi |
İmar düzenin sağlanması |
Kamu yararı amacıyla mülkiyet hakkının sınırlanmasının örneklerini yine Anayasanın çeşitli maddelerinde bulabiliriz. Çevre sağlığının korunması ve çevre kirlenmesinin önlenmesi, tarım arazilerinin amaç dışında kullanılmasının ve tahribinin önlenmesi, toprağın verimli olarak işletilmesinin korunması ve geliştirilmesi, erozyonla kaybedilmesinin önlenmesi, doğal afetlerin önlenmesi, turizmin korunması, sağlıklı bir kentleşme ve imar düzeninin sağlanması gibi nedenlerle idare tarafından ve yine kanunla mülkiyet hakkı sınırlanabilmektedir.
10.Soru
Mülkiyet hakkı aşağıda belirtilen hangi durumlarda sınırlandırılabilir?
I- Tekel oluşumunu engellemek
II- Tarım arazilerinin amaç dışı kullanılması
III- Doğal afetlerin önlenmesi
IV- Çevre sağlığının korunması
I ve II |
II ve III |
I-II ve III |
II-III ve IV |
I-II-III ve IV |
II-III ve IV
11.Soru
Yüksek Hakem Kurulu eliyle toplu sözleşme ve serbest pazarlık düzenine müdahale etme hakkı aşağıdakilerden hangisi ile verilmiştir?
Yüksek Hakem Kurulu eliyle toplu sözleşme ve serbest pazarlık düzenine müdahale etme hakkı aşağıdakilerden hangisi ile verilmiştir?
m.26/1 |
m.54/5 |
m. 108/3 |
m. 27/son |
m. 135 |
Başta Anayasa olmak üzere kanunlar yürütme ve idareye özellikle kolluk güçlerine insan hakları alanına müdahale konusunda son derece geniş yetkiler vermektedirler. O¨rneğin Yüksek Hakem Kurulu eliyle toplu sözleşme ve serbest pazarlık düzenine müdahale etme (m.54/5).
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurulu başkanının görev ve yetkileri arasında yer almamaktadır?
Kurul toplantılarının gündemini, gün ve saatini belirlemek ve toplantıları yönetmek |
Kurumun stratejik planını, performans ölçütlerini hazırlamak |
İnsan kaynakları ve çalışma politikalarını oluşturmak |
Yıllık amaç ve hedeflere uygun olarak kurumun yıllık bütçesi ile mali tablolarını hazırlatmak |
Kurulca gerekli görülenlerin kamuoyuna duyurulmasını sağlamak |
Başkan (m. 13/1); Kurul toplantılarının gündemini, gün ve saatini belirlemek ve toplantıları yönetmek; Kurul kararlarının tebliğini ve Kurulca gerekli görülenlerin kamuoyuna duyurulmasını sağlamak; hizmet birimi koordinatörlerini görevlendirmek ve diğer Kurum personelini atamak; Kurumun stratejik planını, performans ölçütlerini hazırlamak, amaç ve hedeflerini, hizmet kalite standartlarını, insan kaynakları ve çalışma politikalarını oluşturmak; belirlenen stratejilere, yıllık amaç ve hedeflere uygun olarak Kurumun yıllık bütçesi ile mali tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını hazırlamak, yıllık amaç ve hedeflere, performans ölçütlerine göre faaliyetlerin değerlendirmesini yapmak ve bunları
Kurula sunmak gibi görev ve yetkilere sahiptir. Doğru yanıt D seçeneğidir.
13.Soru
Kamu hizmetlerine girme hakkı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Serbestlik ilkesi, askerlik gibi zorunlu yükümlülükler dışında, kamu hizmetlerine girişin, kişinin iradesine bağlı olduğunu ifade eder. |
Eşitlik ilkesi, her Türk vatandaşının, dil, din, cinsiyet, siyasi düşünce vb. ayrım gözetilmeksizin, kamu hizmetlerine girme hakkını ifade eder. |
Kamu hizmetlerine girme hakkı her vatandaşın memur olmasının garanti edildiği anlamına gelir. |
Kamu hizmetine alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka niteliklerin aranmaması ilkesi, kişinin söz konusu göreve uygunluğunu belirleyen liyakati erekli kılar. |
İnsan Hakları Komitesi’nin 25 nolu Genel Yorumuna göre, hizmete girmede yaş veya hizmetin gerektirdiği belirli nitelikler aranması, hakkın özüne aykırı değildir. |
İnsan Hakları Komitesi’nin 25 nolu Genel Yorumuna göre, hizmete girmede yaş veya hizmetin gerektirdiği belirli nitelikler aranması, hakkın özüne aykırı değildir. Kamu hizmetlerine girme hakkı her vatandaşın memur olmasının garanti edildiği anlamına gelmez.
14.Soru
Haberleşme hürriyetine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Kişiler arasındaki haberleşme içeriklerinin hukuka aykırı olarak ifşa edilmesi suçtur. |
Haberleşmenin gizliliği esastır. |
Türk Ceza Kanunu'nda yer alan tüm suçlar bakımından yapılan soruşturma ve kovuşturmalarda telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi tedbirine başvurulabilir. |
Hükümlü tarafından resmî makamlara veya savunması için avukatına gönderilen mektup, faks ve telgrafları denetime tâbi değildir. |
Hükümlü tarafından gönderilen ve kendisine gelen mektup, faks ve telgraflar mektup okuma komisyonu bulunan kurumlarda bu komisyon, olmayanlarda kurumun en üst amirince denetlenir. |
AY m. 22/1’de herkesin, haberleşme hürriyetine sahip olduğu ve haberleşmenin gizliliğinin esas olduğu belirtilmiş; AY m. 22/2’de de haberleşme hürriyetine, ancak milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâkın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak usulüne göre verilmiş hâkim kararı ile ya da gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde yine bu sebeplere bağlı olarak kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri ile müdahalede bulunulabileceği; kararın yetkili merci tarafından verilmesi hâlinde yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulması ve hâkimin de kararını kırksekiz saat içinde açıklaması gerektiği; aksi hâlde verilen kararın kendiliğinden kalkacağı (m. 22/2) hükme bağlanmıştır. Maddenin son fıkrasında da istisnaların uygulanacağı kamu kurum ve kuruluşlarının kanunda belirtileceği öngörülmüştür. Örneğin, 13.12.2004 günlü, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 68. Maddesine göre, hükümlü tarafından gönderilen ve kendisine gelen mektup, faks ve telgraflar mektup okuma komisyonu bulunan kurumlarda bu komisyon, olmayanlarda kurumun en üst amirince denetlenir. kurumun asayiş ve güvenliğini tehlikeye düşüren, görevlileri hedef gösteren, terör ve çıkar amaçlı suç örgütü veya diğer suç örgütleri mensuplarının haberleşmelerine neden olan, kişi veya kuruluşları paniğe yöneltecek yalan ve yanlış bilgileri, tehdit ve hakareti içeren mektup, faks ve telgraflar hükümlüye verilmez ve hükümlü tarafından yazılmış ise gönderilmez Ancak, hükümlü tarafından resmî makamlara veya savunması için avukatına gönderilen mektup, faks ve telgrafları denetime tâbi değildir. TCK m. 132’de kişiler arasındaki haberleşmenin ihlâli suç olarak düzenlenmiş; bu gizliliğin ihlâlinin haberleşme içeriklerinin kaydı suretiyle gerçekleştirilmesi durumunda daha fazla ceza verileceği, haberleşme içeriklerinin hukuka aykırı olarak ifşa edilmesi ile yapılan haberleşmelerin içeriğinin diğer tarafın rızası olmaksızın alenen ifşası da suç olarak düzenlenmiş ve kişiler arasındaki haberleşmelerin içeriğinin basın ve yayın yolu ile yayınlanması artırım nedeni olarak öngörülmüştür. Haberleşmenin gizliliğine müdahale teşkil edecek nitelikte olan telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi sadece, CMK m. 135/8’de sayılan suçlar bakımından ve sözkonusu suç dolayısıyla yapılan soruşturma ve kovuşturmada, suç işlendiğine ilişkin somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı ve başka suretle delil elde edilmesi imkânının bulunmaması durumunda, ağır ceza mahkemesi veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde cumhuriyet savcısının kararıyla şüpheli veya sanığın telekomünikasyon yoluyla iletişimin dinlenebileceği belirtilmiştir. Doğru cevap C'dir.
15.Soru
I. Meşru müdafaa
II. Tutuklunun kaçmasının önlenmesi
III. Devlete karşı isyanın bastırılması
Yukarıdakilerden hangileri anayasamıza göre yaşama hakkının sınırlandırabileceği durumlardır.
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Yaşama hakkının sınırları, AY m. 17/2 ve İHAS m. 2/1,2’de gösterilmiştir. Anayasaya göre, herkes, yaşama, maddî ve manevî varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Tıbbî zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbî deneylere tâbi tutulamaz. Kimseye işkence ve eziyet yapılamaz; kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tâbi tutulamaz.
Meşru müdafaa hâli, yakalama ve tutuklama kararlarının yerine getirilmesi, bir tutuklu veya hükümlünün kaçmasının önlenmesi, bir ayaklanma veya isyanın bastırılması, olağanüstü hallerde yetkili merciin verdiği emirlerin uygulanması sırasında silah kullanılmasına kanunun cevaz verdiği zorunlu durumlarda meydana gelen öldürme fiilleri, birinci fıkra hükmü dışındadır. Doğru cevap E'dir.
16.Soru
Bireylerin sadece demokratik ülkelerin Anayasalarıyla değil, aynı zamanda uluslararası sözleşme ve beyannamelerle de vurgulanmış ilkeler aşağıdakilerden hangisidir ?
Vatandaşlık Hakkı |
Seçme ve Seçilme Hakkı |
Partilere Girme Hakkı |
Kamu Hizmetlerine Girme Hakkı |
Bilim ve Sanat Hürriyeti |
Bireylerin vatandaşı bulundukları devletin yönetimine katılma, seçme ve seçilme hakkına sahip olmaları çağdaş dünyada sadece demokratik ülkelerin Anayasalarıyla değil, aynı zamanda uluslararası sözleşme ve beyannamelerle de vurgulanmış ilkelerdir.
17.Soru
- İngilizce
- Almanca
- Fransızca
- İspanyolca
Avrupa İnsan Hakları Mahkeme'sinin resmi dilleri aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
I ve II |
III ve IV |
I ve III |
II ve IV |
I ve IV |
Mahkemenin resmi dilleri Fransızca ve İngilizcedir fakat başvuruların taraf devletlerin dillerinden birinde de yapılabilmesi mümkündür. Doğru cevap C'dir.
18.Soru
"Avrupa Vatandaşlığı" kavramı ilk olarak aşağıdaki antlaşmaların hangisinde kendisine yer bulmuştur?
Maastricht Antlaşması |
Amsterdam Antlaşması |
Nice Antlaşması |
Roma Antlaşması |
Londra Antlaşması |
1993’te yürürlüğe giren Maastricht Antlaşması’nda yaşama hakkı, özel yaşamın korunması hakkı, işkence yasağı, yargılanma hakkı, düşünce ve basın özgürlüğü, toplantı ve gösteri yürüyüşleri hakkı gibi hak ve özgürlüklerden bahsedilmiştir. Ayrıca Maastricht Antlaşması’nın giriş bölümünde özgürlük, demokrasi, insan hakları ve temel özgürlüklere saygı ve hukuk devleti ilkelerine bağlılık vurgulanmıştır. Antlaşmada topluluk hukuk düzeninde temel hakların iki kaynağından bahsedilmiştir. Bunlar üye devletlerin ortak anayasal gelenekleri ve İHAS’dir. AB vatandaşlarının Birlik düzeyinde haklarını ve çıkarlarını korumak üzere “Avrupa Vatandaşlığı” kavramı da Maastricht Antlaşması’nda ifadesini bulmuştur. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
Devletlerarası veya kişisel başvurular bakımından, iç hukuk yollarının tüketilmesi ve iç hukuk yollarının tüketilmesi tarihinden itibaren kaç aylık süre içerisinde İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi’ne başvurunun yapılması gerekmektedir?
Bir ay |
Üç ay |
Altı ay |
Sekiz ay |
On ay |
Gerek devletlerarası başvurular ve gerekse kişisel başvurular bakımından, iç hukuk yollarının tüketilmesi ve iç hukuk yollarının tüketilmesi tarihinden itibaren altı aylık süre içerisinde İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi’ne başvurunun yapılması gerekir. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
I- Mahkeme Genel Kurulu
II- Bölümler
III- Filtraj
Yukarıda verilenlerden hangisi/ hangileri Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin idari bölümlerindendir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Mahkemedeki idari birimler ise şunlardır: Mahkeme Genel Kurulu, bölümler ve filtraj bölümü.
Mahkeme Genel Kurulu; Mahkeme içtüzüğünü kabul eder, başkan, iki başkan yar- dımcısı ve üç bölüm başkanından oluşan Mahkemenin yönetici kadrosunu seçer Başkan yardımcıları, aynı zamanda içinde bulundukları bölümün başkanlığı görevini de devam ettirirler. Bunlardan her biri üç yıllık bir dönem için seçilirler. O¨te yandan Genel Kurul, beş yıl için yazı işleri müdürü ve onun yardımcısını da seçer. Ayrıca bölümlerin üye kom- pozisyonuna karar verir ve Bakanlar Komitesine belli bir süre için dairelerin üye sayısının yediden beşe indirilmesi önerisinde bulunabilir (İHAS m. 25).
Mahkeme bünyesinde idari bir yapılanma olarak beş bölüm oluşturulmuştur. Mah- keme İçtüzüğüne göre her bir ha^kim, beş bölümden bir tanesinde görev yapmaktadır. Ha^kimlerin bölümlere dağılımında coğrafi bölgeler, cinsiyet ve Sözleşmeci devletlerin sa- hip olduğu farklı hukuk sistemlerinin dengeli temsiline özen gösterilir. Ayrıca bölümlerin kompozisyonu her üç yılda bir değiştirilmektedir.
14 no.lu Protokolün yürürlüğe girmesiyle oluşturulan tek ha^kim formasyonu Mah- kemenin önündeki açıkça kabul edilemez nitelikteki başvuruları elemek açısından son derece yararlı sonuçlar vermiştir. Bu durumdan daha fazla yararlanmak için yazı işleri müdürlüğü bünyesinde yeniden yapılanmaya gidilmiştir. Böylece daha önceki beş bölüm yanında bir anlamda “altıncı bölüm” olarak (resmi olarak bu şekilde adlandırılmasa da)filtraj bölümü kurulmuştur. Bu bölüm, hakkında en çok başvuru yapılan beş ülkeden gelen hukukçuların oluşturduğu alt birimler ha^linde çalışmaktadır. Burada amaç, kabul edile- mezlik kararlarında bir standardın sağlanması, kabul edilebilirlik usulünün daha rasyonel kılınması ve çalışma usullerinin düzeltilmesidir. Yeni dönemde ise elde edilen başarı ne- deniyle filtraj bölümü bünyesinde diğer ülkeler için de alt birimler kurulmuştur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ