Kişilerin TBMM’nin çıkardığı ve haklarını ihlal eden kanun Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine karşı kendilerini koruyabilmek için Anayasa Mahkemesi’ne başvurabilme yolu, AY m. 152’de düzenlenmiş olan def ’i yoludur.

Hiyerarşi kudretinin bağlayıcılığı ile hukukun üstünlüğü ve hukuk kurallarına uyma zorunluluğu arasında, verilen emrin kanuna aykırı ve hatta suç olması gibi çıkabilecek sorunlar, Türk kamu hukukunda Anayasal çözüme kavuşturulmuştur. Gerçekten «Kanunsuz Emir» başlığını taşıyan AY m. 137’ye göre, «Kamu hizmetlerinde herhangi bir sıfat ve suretle çalışan kimse, üstünden aldığı emri, yönetmelik, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, kanun veya Anayasa hükümlerine aykırı görürse, yerine getirmez ve bu aykırılığı o emri verene bildirir. Ancak, üstü emrinde ısrar eder ve bu emrini yazı ile yenilerse emir yerine getirilir; bu hâlde, emri yerine getiren sorumlu olmaz.» «Konusu suç teşkil eden emir hiç bir suretle yerine getirilemez; yerine getiren kimse sorumluluktan kurtulamaz» (m. 137/2). Doğru yanıt C seçeneğidir.  

Ülkemizde organ ve doku nakli, 2238 sayılı Organ ve Doku Alınması, saklanması Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanun’la (RG: 3.6.1979-16655) düzenlenmiştir.

Temyiz Hakkı: Suç işlemekten mahkûm olan herkesin, kararın daha yüksek bir yargı yeri tarafından denetlenmesini isteme hakkına sahip olması, temyiz hakkıdır.

İfade hürriyeti, bir düşünce, inanç, kanaat, tutum veya duygunun barışçıl yoldan açığa vurulmasının veya dış dünyada ifade edilmesinin serbest olması şeklinde de ifade edilebilir. İfade hürriyeti, türü ne olursa olsun, sosyal, siyasi ve hukuki, ticari, sanatsal her türlü düşünceyi, söz, yazı ya da başka vasıtalarla başkalarına aktarabilme, anlatabilme, yayabilme ve onları kendi düşünce ve inançlarının doğruluğuna ikna edebilme, inandırabilme, tercihleri doğrultusunda tutum ve davranışlarda bulunabilmeyi kapsamaktadır. İfade hürriyeti, sadece olağan karşılanan, zararsız ya da önemsiz görülen bilgi ve düşüncelerin açıklanması açısından değil, ayrıca devlete ve toplumun belirli bir bölümüne aykırı gelen, onları rahatsız eden, rahatsız ve endişe verici düşüncelerin açıklanması açısından da geçerlidir. “Bilgi edinme hakkı” olarak da ifade edilen haber, bilgi ve belgelere ulaşabilme hakkı ve hürriyeti, ifade özgürlüğünün bir parçasıdır. Bilgi (edinme) özgürlüğü genellikle idarenin elinde olan bilgileri edinme hakkı olarak anlaşılmaktadır. Bilgi edinme hakkının temel bir insan hakkı olduğu ve üçüncü kuşak haklar arasında yer aldığı kabul edilmektedir.  Düşüncelerin açıklanabilmesi hürriyeti, kişiye öncelikle beğenmediği uygulamaları eleştirme, düşünce ve inançlarına uygun şekilde davranabilme ve doğru olduğuna inandığı düşünceleri başkalarına kabul ettirme imkânlarını vermektedir. Dolayısıyla, eleştiri ve bilgi verme sınırlarını aşıp, bir düşünceye taraftar kazanmayı ve bireylerin tutumları üzerinde kontrol kurmayı hedefleyen propaganda faaliyetleri de düşüncelerin açıklanması ve yayma hürriyeti içinde yer almaktadır. Doğru cevap D'dir. 

Mahkemedeki yargısal formasyonlar ise şu şekilde sıralanabilir: Daireler, komiteler, tek hâkim, Büyük Daire. Doğru cevap E'dir.

Kürtaj vb. yöntemlerle bir kadının gebeliğine son verilmesi de yaşama hakkına bir müdahale oluşturmaktadır. 24.05.1983 tarih ve 2827 sayılı Nüfus Planlaması Hakkında Kanun’un (RG: 27.05.1983-18059) 5. maddesine göre, gebeliğin onuncu haftası doluncaya kadar annenin sağlığı açısından tıbbi sakınca olmadığı takdirde istek üzerine rahim tahliye edilir. Gebelik süresi on haftadan fazla ise rahim ancak gebelik, annenin hayatını tehdit ettiği veya edeceği veya doğacak çocuk ile onu takip edecek nesiller için ağır maluliyete neden olacağı hallerde doğum ve kadın hastalıkları uzmanı ve ilgili daldan bir uzmanın objektif bulgulara dayanan gerekçeli raporları ile tahliye edilir. Doğru cevap E'dir. 

Sosyal güvenlik hakkı olarak; Devlet, yabancı ülkelerde çalışan Türk vatandaşlarının aile birliğinin, çocuklarının eğitiminin, kültürel ihtiyaçlarının ve sosyal güvenliklerinin sağlanması, anavatanla bağlarının korunması ve yurda dönüşlerinde yardımcı olunması için gereken tedbirleri de almak zorundadır.

Amerikan Devletler Teşkilatının gözlemci ülke sayısı 66'dır.

On-Devlet Raportör Misyonu 

Anayasa, idarenin bazı işlemlerini yargı denetimi dışında tutarak, bu denetimin alanını daraltmıştır. AY m. 125/2 ile, Yüksek Askeri Şuranın terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma işlemleri, AY m. 129/4 ile silahlı kuvvetler hakkındaki disiplin cezaları, AY m. 159/10 ile HSK’nın meslekten çıkarma cezasına ilişkin olanlar dışındaki kararlarına karşı yargı mercilerine başvurulamaz. Doğru yanıt D seçeneğidir.  

1997 tarihli İnsan Hakları ve Biyo-Tıp Sözleşmesi

Mahkemedeki idari birimler ise şunlardır: Mahkeme Genel Kurulu, bölümler ve filtraj bölümü. Doğru cevap B'dir.

Kişisel verilerin işlenmesinde başta özel hayatın gizliliği olmak üzere kişilerin temel hak ve özgürlüklerini korumak ve kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişilerin yükümlülükleri ile uyacakları usul ve esaslar, 24.03.2016 tarih ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile düzenlenmiştir. Doğru cevap A'dır.

İnsan Hakları İlçe kurulu; kaymakamın başkanlığında; ilçe belediye başkanı veya yardımcısı, İl Genel Meclisinin ilçeden seçilen üyeleri arasından seçeceği bir temsilci,
TBMM’nde grubu bulunan siyasi partilerin ilçe başkanları veya görevlendirecekleri bir  temsilci, fakülte veya yüksekokulun bu konuda görevlendirecekleri bir öğretim elemanı, bir avukat veya hukuk fakültesi mezunu bir kamu görevlisi, ilçede görev yapan avukat ve
doktorlardan, meslek odalarından veya sendikalardan, mahalli televizyon, gazete, radyo gibi kuruluşlardan kaymakamlık tarafından belirlenecek birer temsilci, Muhtarlar derneği başkanı, yoksa mahalle muhtarlarından, okul-aile birliklerinden başvuranlar arasından kaymakamlık tarafından belirlenecek birer temsilci, sivil toplum kuruluşlarından başvuranlar arasından kaymakamlık tarafından belirlenecek en az iki temsilciden oluşur. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Bireysel başvuru hakkı, temel hak ve özgürlükleri kamu gücü tarafından ihlal edilenlerin başvurabilecekleri ikincil ve yardımcı nitelikli bir dava türüdür. Anayasalar tüm devlet organlarını bağladığına göre yasama, yürütme ve yargı organlarının anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklere saygı göstermesi zorunludur. Bunu sağlamak amacıyla, bir hukuk devletinde hem idari hem de yargısal mekanizmalar öngörülmüştür. Bir temel hak ve özgürlük ihlali, anayasa yargısı, idari yargı ya da adli yargı aracılığıyla ortadan kaldırılabilir. Bireysel başvuru yolu, tüm bu mekanizmaların ihlali ortadan kaldırmadığı durumlarda kullanılabilecek olağanüstü bir başvuru yoludur. Hukuk sistemimizde Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkı, AY m. 48’e, 12.09.2010 tarih ve 5982 sayılı Kanu’nun 18. maddesi ile eklenen fıkralarla, 30.03.2011 tarih ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ve Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü (RG: 12.07.2012-28351) ile düzenlenmiştir. Buna göre herkes, Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, İHAS ve buna ek Türkiye’nin taraf olduğu protokoller kapsamındaki herhangi birinin kamu gücün tarafından ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabilir. Ancak, ihlale neden olduğu ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal için kanunda öngörülmüş olağan idari ve yargısal başvuru (kanun) yollarının tamamının bireysel başvuru yapılmadan önce tüketilmiş olması gerekir. Ancak, yasama işlemleri ile düzenleyici idari işlemler aleyhine doğrudan bireysel başvuru yapılamayacağı gibi Anayasa Mahkemesi kararları ile Anayasanın yargı denetimi dışında bıraktığı işlemler de bireysel başvurunun konusu olamaz. Bireysel başvurular, başvuru formuna uygun olarak şahsen ve doğrudan doğruya Anayasa Mahkemesi’ne yapılabileceği gibi diğer mahkemeler veya yurt dışı temsilcilikler vasıtasıyla yapılabilir. Doğru cevap B'dir. 

Azınlıkların korunması hakkı BM Kişisel Haklar Sözleşmesinde Düzenlenen Haklar dahilinde yer almaktadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.