Temel İnsan Hakları Bilgisi 1 Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Her gerçek veya özel hukuk tüzel kişisinin tercih ettiği alanda ticari faaliyette bulunabilmesi aşağıdakilerden hangisinin konusudur ?
Çevre Hakkı |
Mülkiyet Hakkı |
Çalışma Hakkı ve Hürriyeti |
Sözleşme Hürriyeti |
Sağlık Hakkı |
Özel teşebbüs hürriyeti, her gerçek veya özel hukuk tüzel kişisinin tercih ettiği alanda, iktisadi-ticari faaliyette bulunmak üzere kurulabilmesini, dilediği mesleki faaliyete girebilmesini ve faaliyeti ile mesleğini devletin veya üçüncü kişilerin müdahalesi olmaksızın dilediği biçimde yürütebilmesini ifade eder.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Avrupa İşkenceyi Önleme Sözleşmesi’ne taraf olan ülkelerin Komiteye çalışmalarını yürütebilmesi için sağlamakla yükümlü olduğu imkanlar arasında değildir?
Ülkeye serbest giriş ve arama yapma izni |
Tutukluların bulunduğu yerlerde Komiteye tam bilgi verme |
Komitenin gözaltındaki kimselerle özel görüşmeler yapabilmesi |
Devletin sahip olduğu ve Komitenin ihtiyaç duyduğu bilgilerin Komiteye sunulması |
Komitenin ulusal hukuk kurallarından bağımsız olarak çalışabilmesi |
Avrupa İşkenceyi Önleme Sözleşmesi’nin 8(2) maddesine göre taraflar Komiteye çalışmalarını yürütebilmesi için bazı imkânlar tanımak zorundadırlar: Bunlar; ülkeye serbest giriş ve arama yapma izni, tutukluların bulunduğu yerlerde Komiteye tam bilgi verme, tutukluların bulunduğu cezaevleri, karakollar, akıl hastaneleri, askeri kamplar vb. yerlere serbest giriş. Komite gözaltındaki kimselerle özel görüşmeler yapabilir. Devletin sahip olduğu ve Komitenin ihtiyaç duyduğu bilgilerin Komiteye sunulması. Bu aşamada Komite ulusal hukuk ve iş ahlakına saygılı olmak zorundadır. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Ötenaziyi yasaklayana aşağıdakilerden hangisidir?
Ötenaziyi yasaklayana aşağıdakilerden hangisidir?
Hasta Hakları Yönetmeliği |
Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu |
Sağlık Alanında Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname |
AY m. 17 |
İHAS m. 2 |
Hasta Hakları Yönetmeliğinin 25’inci maddesinde tedaviyi reddetme ve durdurma hakkı düzenlenmiştir. Yönetmelik ötenaziyi yasaklamıştır. Yönetmeliğe (m. 13) göre tıbbi gereklerden bahisle veya her ne suretle olursa olsun hayat hakkından vazgeçilemez.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Osmanlı Devleti döneminden başlayarak günümüze kadar gelen süreçte, ülkemizde kabul edilen yazılı anayasalardan birisi değildir?
1876 tarihli Kanun-u Esasî |
1924 Anayasası |
1948 Anayasası |
1961 Anayasası |
1982 Anayasası |
Osmanlı Devleti döneminden başlayarak günümüze kadar gelen süreçte, kabul edilen yazılı anayasalar:
- 1876 tarihli Kanun-u Esasî (ilk yazılı anayasa)
2.Teşkilatı Esasiye Kanunu (1924 Anayasası)
- 1961 Anayasası
- 1982 Anayasası
5.Soru
Aşağıdaki ülkelerden hangisi Avrupa Konseyi Statüsünün imzacı ülkelerinden biri değildir?
Danimarka |
Yunanistan |
Hollanda |
Norveç |
İsveç |
Yunanistan Konsey'in imzacı ülkelerinden biri değildir. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi zalimane ya da aşağılayıcı türde cezalardan biri olarak değerlendirilemez?
Borcunu ödeyemeyenlerin hapse atılması |
Dayak |
Kişinin rızası dışında tıbbi deneye tabi tutulması |
Hapis cezasının infaz edilmesi |
Kişinin kendisi aleyhine ifade vermeye zorlanması |
Zalimane muamele, fiziksel veya ruhsal olarak ıstırap verici; insanlık dışı muamele, insanlık kişiliği ve duygusunu önemli derecede incitici; aşağılayıcı muamele ise, bir kimsenin namus, şöhret ve haysiyetine saldırı niteliği taşıyan her türlü davranışlardır. Mağdurları küçük düşürebilecek ve utandırabilecek şekilde kendilerinde korku, küçültülme, elem ve aşağılanma duygusu uyandıran veya mağduru kendi iradesine ve vicdanına aykırı bir şekilde hareket etmeye sürükleyen aşağılayıcı nitelikteki daha hafif muamelelerin ise “insan haysiyetiyle bağdaşmayan” muamele veya ceza olarak tanımlanması mümkündür. Burada “eziyet”ten faklı olarak, kişi üzerinde uygulanan muamele, fiziksel ya da ruhsal acıdan öte küçük düşürücü veya alçaltıcı bir etki oluşturmaktadır. İşkence 1984 tarihli İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık dışı ve Aşağılayıcı Muamele ve Cezaya Karşı BM Sözleşmesi’nde tanımlanmıştır. Buna göre işkence, “bir kimseye karşı, kendisinden itiraf almak veya üçüncü kişi hakkında bilgi edinmek, kendisinin veya üçüncü kişinin yaptığı veya yaptığından kuşkulanılan bir eylem nedeniyle cezalandırmak veya kendisini veya üçüncü kişiyi korkutmak veya zorlamak amacıyla veya ayrımcılığa dayanan her hangi bir sebeple, bir kamu görevlisi veya resmi sıfatla hareket eden bir başka kişi tarafından veya bu görevlinin veya kişinin teşviki veya rızası veya muvafakatiyle işlenen ve işlendiği kimseye fiziksel veya ruhsal olarak ağır acı veya ıstırap veren her hangi bir fiildir. Kanuni yaptırımlardan kaynaklanan veya yaptırımın doğasında bulunan veya bu yaptırımlarla rastlaşan acı veya ıstırap, işkence sayılmaz.” Uluslararası metinlerde, insanlık dışı veya zalimane muamele veya cezanın ne anlama geldiği ve bunların birbirinden ve işkenceden nasıl ayrılacağı açıklanmamaktadır. Bununla birlikte, bu üç muamele arasında bir nitelik farkından ziyade bir yoğunluk farkı bulunmaktadır. Diğer bir ifadeyle, işkence, insanlık dışı ve aşağılayıcı kavramlarını birbirinden ayıran unsur muamele sonucu çekilen acının derecesidir. Zalimane, aşağılayıcı ve insanlık dışı cezalar; suç teşkil eden fiille çok büyük orantısızlık teşkil eden cezalar ile insanlık onuruna yakışmayan, herhangi bir geçerli sosyal amaca hizmet etmeyen cezalardır. Suç teşkil eden fiil ile bu fiil için öngörülen ceza arasında büyük bir orantısızlığın bulunması, cezada aşırılığa kaçılması, zalimane ya da insanlık dışı ceza yasağının ihlalidir. Zorunlu ya da asgari mahkûmiyet, borcunu ödeyemeyenlerin hapse atılması, dayak, kişinin rızası olmaksızın kişinin bilimsel veya tıbbi deneylere tabu tutulması, zalimane ya da aşağılayıcı tür cezalardandır. Doğru cevap D'dir.
7.Soru
I. Radyo televizyon yayınları ile filmlere sansür koyabilme II. Yurt dışında basılı eserlerin yurda sokulmasına engel olma III. Yüksek Hakem Kurulu eliyle toplu sözleşme ve serbest pazarlık düzenine müdahale etme IV. Vergilerle ilgili muafiyet, istisna ve indirim oranlarında değişiklik yapabilme Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri kolluk güçlerine insan hakları alanına müdahale konusunda verilen yetkiler arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
I ve II |
I, II ve III |
II, III ve IV |
Hepsi |
Anayasa ve kanunlarda idareye silah kullanma ve yakalama (PVSK m. 13) ve gözaltına alma (m. 19), radyo televizyon yayınları ile filmlere sansür koyabilme
(AY m. 26/1), yurt dışında basılı eserlerin yurda sokulmasına engel olabilme (m. 27/son, grevi erteleme (m. 54/4), Yüksek Hakem Kurulu eliyle toplu sözleşme ve serbest pazarlık düzenine müdahale etme (m.54/5), vergilerle ilgili muafiyet, istisna ve indirim oranlarında değişikli yapabilme (m. 73), Devlet Denetleme Kurulu eliyle yargı organları dışında bütün resmî, yarı resmî ve özel kurum ve kuruluşları denetleme, (m. 108), meslek kuruluşlarını idari ve malî yönden denetleme (m. 135) yetkileri verilmiştir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
8.Soru
İHAM'da görev yapan hakimler kaç sene bu görevi yapabilirler?
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
Hâkimler, taraf devletler tarafından sunulan üç kişilik liste üzerinden Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi tarafından seçilir. 9 yıllık bir süre için seçilen hâkimler yalnızca bir dönem görev yapabilirler. Doğru cevap B'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Bakanlar Komitesi’nin kararında öngörülen İnsan Hakları Komiseri’nin görevlerinden biri değildir?
Aşağıdakilerden hangisi Bakanlar Komitesi’nin kararında öngörülen İnsan Hakları Komiseri’nin görevlerinden biri değildir?
İnsan haklarının etkili bir şekilde gözlenmesi ve AK insan hakları standartlarının yerine getirilmesinde üye devletlere yardım sağlamak |
Ulusal ombudsmanlıklara ve diğer insan hakları yapılarının etkinliklerine düzenli finansal katkıda bulunmak |
İnsan hakları yapılarının etkinliklerinin kolaylaştırılmasına ilişkin danışma ve bilgi sağlamak. |
İnsan haklarına ilişkin hukuk ve uygulamaya ilişkin olası eksiklikleri tespit etmek |
AK üye devletlerinde insan hakları eğitimi ve farkındalığını desteklemek |
Bakanlar Komitesi’nin kararında öngörülen İnsan Hakları Komiseri’nin görevleri şunlardır:
İnsan haklarının etkili bir şekilde gözlenmesi ve AK insan hakları standartlarının yerine getirilmesinde üye devletlere yardım sağlamak; AK üye devletlerinde insan hakları eğitimi ve farkındalığını desteklemek; insan haklarına ilişkin hukuk ve uygulamaya ilişkin olası eksiklikleri tespit etmek; ulusal ombudsmanlıkların ve diğer insan hakları yapıla- rının etkinliklerinin kolaylaştırılması ve bütün bölgede insan haklarının korunmasına ilişkin danışma ve bilgi sağlamak.
10.Soru
“Herkes, özel hayatına ... saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. O¨zel hayatın ... gizliliğine dokunulmaz.” hükmüne aşağıdakilerden hangisinde yer verilmiştir?
“Herkes, özel hayatına ... saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. O¨zel hayatın ... gizliliğine dokunulmaz.” hükmüne aşağıdakilerden hangisinde yer verilmiştir?
AY m. 18 |
AY m. 19 |
AY m. 20 |
AY m. 21 |
AY m. 22 |
AY m. 20/1/de, “Herkes, özel hayatına ... saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. O¨zel hayatın ... gizliliğine dokunulmaz.” hükmüne yer verilmiştir.
11.Soru
Aşağıdaki anayasalardan hangisi ile olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda cumhurbaşkanına Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarma ile temel hak ve özgürlükleri düzenleme yetkisi verilmiştir?
Kanun-i Esasi |
1921 Anayasası |
1924 Anayasası |
1961 Anayasası |
1982 Anayasası |
1982 Anayasası’nın 119/6. maddesiyle Cumhurbaşkanına olağanüstü hâlin gerekli kıldığı konularda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarma ve temel hak ve özgürlükleri düzenleme yetkisi verilmektedir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
12.Soru
................, sosyal eşitlik amacına yönelmiş, ekonomik ve sosyal dengesizlikleri azaltmaya yönelik, daha çok toplumda zayıf ve yoksulların, özel olarak korunması gerekli kişi ve gurupların korunmasını, maddi ve manevi varlıklarının geliştirilmesini amaçlayan haklardır.
Yukarıdaki cümlede yer alan boşluk aşağıdakilerden hangisiyle en iyi şekilde doldurulur?
Sosyal haklar |
Ekonomik hakalar |
Kültürel haklar |
Siyasi haklar |
Kollektif haklar |
Sosyal haklar, sosyal eşitlik amacına yönelmiş, ekonomik ve sosyal dengesizlikleri azaltmaya yönelik, daha çok toplumda zayıf ve yoksulların, özel olarak korunması gerekli kişi ve gurupların korunmasını, maddi ve manevi varlıklarının geliştirilmesini amaçlayan haklardır. Doğru cevap A'dır.
13.Soru
Uluslararası insan hakları hukuku metinine göre eğitimin yapılacağı dil aşağıdakilerden hangisidir?
Almanca |
Fransızca |
İngilizce |
Portekizce |
Hiçbiri |
Eğitim hakkına hem yetişkinler ve hem de çocuklar sahiptir. Hiçbir uluslararası insan hakları hukuku metni, eğitimin yapılacağı belli bir dili belirlememektedir. Bununla birlikte, ulusal dilde ya da ulusal dillerin birinde eğitim yapılmazsa eğitim hakkı anlamsızlaşır.
14.Soru
Aşağıdaki haklardan hangisi, uluslararası ve ulusal hukuk kurallarına göre gözaltına alınan ya da tutuklanan kimselere, tutuklu bulunduğu sıradan tanınan haklarla ilgili doğru bir bilgi değildir?
Gözaltına alınan ya da tutuklanan kimselere, tutuklanma esnasında, hürriyetinden yoksun bırakılma sebepleri ile bunların dayanakları, anlayacakları dille sözlü veya yazılı, olarak derhal bildirilmelidir |
Gözaltına alınan ya da tutuklanan kişilerin derhal bir hâkimin ya da hukuken yargılama yetkisine sahip başka bir görevlinin önüne çıkarılma hakkına sahiptir |
Uluslararası, bölgesel ve ulusal insan hakları hukuku belgelerine göre, hürriyetinden yoksun bırakılan herkesin, tutukluluğun hukukiliğine itiraz etmek için mahkemeye başvurma hakkı vardır. |
Hukuka aykırı olarak yakalanan ya da tutuklanmak suretiyle hürriyetinden yoksun kılınan herkes tazminat isteme hakkına sahiptir |
Gözaltına alınan ya da tutuklanan kişilerin, olağan üstü hallerde karakolda veya kapalı güvenli bir yerde 3 gün ila 9 gün arasında bekletilebilmeleri mümkündür |
Uluslararası ve ulusal hukuk kurallarına göre gözaltına alınan ya da tutuklanan kimselere, tutulu bulunduğu sıradan tanınan haklar şunlardır
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi anayasanın mülkiyet hakkını kısıtlayan maddelerinden biri değildir?
AY Madde 63 |
AY Madde 56/2 |
AY Madde 45/1 |
AY Madde 44/1 |
AY Madde 33 |
Kamu yararı amacıyla mülkiyet hakkının sınırlanmasının örnekleri Anayasanın çeşitli maddelerinde bulunmaktadır. Tarih, kültür ve tabiat varlıklarının ve değerlerinin korunmasını sağlanması amacıyla destekleyici ve teşvik edici tedbirlerin alınması (AY. m. 63); çevrenin geliştirilmesi, çevre sağlığının korunması ve çevre kirlenmesinin önlenmesi (AY m. 56/2); tarım arazilerinin amaç dışı kullanılmasının ve tahribinin önlenmesi (AY m. 45/1); toprağın verimli olarak işletilmesinin korunması ve geliştirilmesi, erozyonla kaybedilmesinin önlenmesi ve topraksız olan veya yeterli toprağı bulunmayan çiftçilikle uğraşan köylüye toprak sağlanması (AY m. 44/1); doğal afetlerin önlenmesi, sanayiin ve turizmin korunması; sağlıklı bir kentleşme ve imar düzeninin sağlanması gibi nedenlerle idare tarafından ve yine kanunla (AY m. 13/1) mülkiyet hakkı sınırlanabilmektedir. Anayasanın 33. maddesi dernek kurma hakkıyla ilgilidir. Doğru cevap E'dir.
16.Soru
Anayasada “Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir.” maddesi ile açıklanan çevre hakkı bireylerin hangi alandaki haklarını korumaya yönelik olarak düzenlenmiştir?
Ekonomik haklar |
Sosyal haklar |
Kültürel haklar |
Sağlık hakkı |
Siyasi haklar |
Sosyal haklar
17.Soru
Klasik haklar içinde yer alan düşünce hürriyeti ve onun uzantıları olan konuşma, yayma, açıklama özgürlükleri günümüzde ....... haklar kapsamında ele alınmaktadır.
Yukarıdaki cümlede yer alan boşluk aşağıdakilerden hangisiyle en uygun şekilde doldurulur?
Finansal |
Ekonomik |
Kollektif |
Kültürel |
Siyasi |
Kültürel haklar, kültür dünyası ve sorunları ile ilgili tüm insan haklarından oluşmaktadır. Kültür kavramının derinliği, kültürel hakların da genişliği sonucunu doğurmaktadır. Başlangıçta klasik haklar içinde yer alan düşünce hürriyeti ve onun uzantıları olan konuşma, yayma, açıklama özgürlükleri bile bugün kültürel haklar kapsamında ele alınmaktadır. Doğru cevap D'dir.
18.Soru
Anayasanın “Temel Hakların Korunması” başlığını taşıyan kaçıncı maddesine şu fıkra eklenmiştir: “Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorundadır”.?
Anayasanın “Temel Hakların Korunması” başlığını taşıyan kaçıncı maddesine şu fıkra eklenmiştir: “Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorundadır”.?
39 |
40 |
41 |
42 |
43 |
3.10.2001 tarih ve 4709 sayılı Kanun’la (RG: 17.10.2001-24556 Mük.) Anayasanın “Temel Hakların Korunması” başlığını taşıyan 40’ıncı maddesine şu fıkra eklenmiştir: “Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorundadır”.
19.Soru
IHAM'da Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi tarafından seçilen hâkimler kaç dönem görev yapabilirler?
Bir dönem |
İki dönem |
Üç dönem |
Dört dönem |
Beş dönem |
Hâkimler, taraf devletler tarafından sunulan üç kişilik liste üzerinden Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi tarafından seçilir. 9 yıllık bir süre için seçilen hâkimler yalnızca bir dönem görev yapabilirler. Doğru cevap A'dır.
20.Soru
“Her durumda Ölüm Cezasının Kaldırılmasına İlişkin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Ek 13 No.lu Protokolü” ülkemizde hangi yılda onaylanmıştır?
1961 yılında onaylanmıştır |
1982 yılında onaylanmıştır |
1996 yılında onaylanmıştır |
2003 yılında onaylanmıştır |
2006 yılında onaylanmıştır |
“Her durumda Ölüm Cezasının Kaldırılmasına İlişkin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Ek 13 No.lu Protokolüdür. Ülkemizde Şubat 2006’da onaylamıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ