AİHS’den daha kapsamlı olarak Ame. İHS’de tanınan 26 hakkın 11’i olağanüstü dönemlerde de dokunulmaz kabul edilmiştir. Yani Ame.İHS’deki bu haklar “sert çekirdek” olarak niteleyebileceğimiz haklardır. Hiçbir suretle askıya alınamayacak bu haklar şu şekildedir; hukuki kişilik, yaşama, insanca muamele görme, köle olmama hakkı, suç ve cezada geriye yürümez-lik, din ve vicdan özgürlüğü, aile hakları, bir isme sahip olma hakkı, çocuk hakları, uyrukluk hakkı, yönetime katılma hakkı.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Bunun yanında “özgürlükten yoksun bırakma” deyimi sadece gözaltına alma ve tutuklama olarak nitelendirilmemelidir. AİHM kararlarından anlaşılmaktadır ki kişinin normal yaşamını sürdürmesini imkânsız hâle getirecek şekilde özgürlüğünden yoksun bırakılması hâlleri de 5. maddenin uygulama alanı içerisine girmektedir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Amerika kıtasında insan hakları anlamında ilk resmî belgeye 1776 yılında rastlanmaktadır. Doğru cevap A'dır. 

Kişinin maddi varlığına yönelik olduğu kadar manevi varlığına da yönelik olan Sözleşme’nin 4. maddesinde, kölelik, kulluk ve angarya yasaklanmıştır. Diğer yandan Sözleşme’nin 4. maddesinin 3. fıkrasında zorla çalıştırma ve angarya yasağının istisnaları belirtilmiştir. Buna göre, hükümlülerin zorla çalıştırılması, zorunlu askerlik ya da inançları dolayısıyla askerlikten muaf olmaları uygun görülen kişilere verilen başka bir devlet görevi, toplum hayatını topyekün biçimde tehdit eden afet ve olağanüstü hallerde tehlike ile orantılı olarak çalıştırma, başta polis, güvenlik güçleri ve yargı erki mensupları ve doktorlar olmak üzere çeşitli meslek grupları açısından yurdun belirli bölgelerinde belirli süre yapılan zorunlu görevler zorla çalıştırma yasağı kapsamına girmemektedir.

Bireysel başvuru 

A, B, C, D şıklarında yazılanlar, şartta düzenlenen in hak ve özgürlükleri arasındadır. Şart’ın 19-24. maddeleri arasında üçüncü kuşak haklar olarak da adlandırılan halkların hakları düzenlenmiştir. Bunlar arsında olanlardan bazıları da şunlardır: halkların kendi doğal zenginlik ve kaynaklarını özgürce kullanma hakkı, mülkünden yoksun bırakılan halkın, mülkiyetini hukuka uygun biçimde yeniden edinmesinin yanı sıra uygun tazminat alma hakkı, halkların kendi zenginlik ve doğal kaynaklarından özgür olarak yararlanma hakkı, tek tek ya da toplu olarak Afrika Birliğini ve dayanışmasını güçlendirmek amacıyla kullanma hakkı. Doğru cevap E’ dir.

Eğitim ve Öğretim Hakkı: Ek Protokol’ün öngördüğü üzere kimse eğitim hakkından yoksun bırakılamaz. Bununla birlikte eğitim ve öğretimin nitelik ve kapsamı ve devletin bu alandaki görevleri ve rolü tamamen akit devletlerin takdirine bırakılmıştır. Bu durumda devlet hiçbir şekilde kimseye karşı belirli bir eğitim türü sağlamak gibi bir yükümlülük altında değildir. Bu hak muhakkak yükseköğrenimi değil öncelikle temel öğrenimi hedef almaktadır. Resmî Okullarda Eğitim Hakkı: Mahkeme Belçika ile ilgili Linguistic davasında hakkın kapsamını çizmiştir. Buna göre madde ile sadece, üye devletlerde, belirli zamanda mevcut olan resmî eğitim kurumlarına girme hakkının güvence altına alındığı belirtilmiştir. Bu durumda maddenin bireye istediği eğitimi yapma konusunda mutlak bir hak sağlamadığı, sadece mevcut eğitim kurumlarına girmede fırsat eşitliği tanıdığı ortaya çıkmaktadır. Ana Babanın Çocukları Üzerindeki Eğitim Hakkı: Maddede akit devletler, çocukların eğitiminde ana babalarının dinî ve dünyevi görüşlerine ve bu doğrultudaki isteklerine saygı göstermekle yükümlü tutulmuşlardır. Mahkemeye göre çocukların eğitim ve öğretimi birinci derecede ana-babanın sorumluluğunda olduğundan devletler onların dinî ve felsefi inançlarına saygı göstermelidir. Ancak bu hiçbir şekilde devlete, çeşitli din, tarikat ve mezhepleri öğretecek okullar açmak veya bunları desteklemek gibi bir sorumluluk yüklemez. Doğru cevap D’ dir.

AİHM içtihatlarından çıkarılabilecek, 6. madde kapsamında değerlendirilen bazı idari işlemler şu şekilde sıralanabilir:

• Vergi cezaları gibi idari cezalar
• Davacının inşaat yapma hakkını ortadan kaldıran süreklilik arz eden yasaklamalar
• Havaalanı yakınlarında oturanların gürültü ve kirlilik nedeniyle ilgili idareye karşı ileri sürdükleri kişisel ve ayni hak iddiaları
• Likit gaz işletmeciliği ile ilgili uyuşmazlıklar
• Toplu taşımacılıkta ruhsatın idarenin iznine bağlı olması
• İçki satma ruhsatı
• Meslekten çıkarma sonucunu doğuran disiplin cezalarının 6. madde kapsamına alınması
• Takdir hakkının kötüye kullanılması
• Kanuni, bağımsız ve tarafsız bir mahkemeye başvurma hakkı

Örgütün başlıca organları, devlet ya da hükûmet başkanlarından oluşan Genel Kurul (Devlet ve Hükûmet Başkanları Meclisi), Bakanlar Konseyi, Genel Sekreterlik ve Arabuluculuk, Uzlaştırma ve Hakemlik Komisyonudur. Doğru cevap A’dır.

AİHM’nin işkence ve insanlık dışı ya da onur kırıcı muamele kavramlarının tanımını yaptığı asıl önemli olay ise İngiltere’nin Kuzey İrlanda’daki uygulamalarına ilişkin olarak İrlanda Cumhuriyeti’nin 1971’de yaptığı şikâyettir. Bu olayda önce AİHM sonra Mahkeme hükümde kademeli üç basamak şeklinde yer alan “işkence”, “insanlık dışı” ve “onur kırıcı” muamelenin ne anlama geldiğini saptamıştır. İrlanda Cumhuriyeti’nin İngiltere aleyhine yaptığı bu başvuru üzerine AİHM yaptığı incelemede İngiltere’nin “beş teknik” (Bu teknikler; 1)
Duvar duruşu (gözaltındaki kişilerin birkaç saatlik bir süre ile ayakta kalmaya zorlanması), 2) Kukuleta giydirme (gözaltındaki kişilerin kafasını bir torba ile örtme ve torbayı orada tutma), 3) Gürültüye maruz bırakma, 4) Uykusuz bırakma 5) Yiyecek ve içecekten yoksun bırakma uygulaması altında yaptığı soruşturmayı işkence olarak nitelemiştir. Daha sonra olayı inceleyen AİHK, tekniğin birey üzerindeki etkisine bakarak olayın işkence değil fakat insanlık dışı muamele olduğunu saptamıştır.

Karadağ

Eylül 2018 itibariyle AİHS’ye ve tabii ki dolaylı olarak Avrupa Konseyine taraf devlet sayısı 47’dir. Dolayısıyla AİHM de 47 yargıçtan oluşmaktadır.

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (OMBUDSMAN) İlk kez 19. yüzyılda İsveç’te kurulan ombudsman, kurumun aynı adla bütün dünyada hızla yayılması sonucu hemen her kıtada bilinen bir kavram hâlini almıştır. Ülkemizde akademik çalışmalara 1980’li yıllardan itibaren konu olan ombudsman kurumu, kamu denetçiliği kurumu adı ile 2012 yılında 6328 sayılı Kanun ile kurulmuştur. 6328 sayılı Kanun’a göre, kamu hizmetlerinin işleyişinde bağımsız ve etkin bir şikâyet mekanizması oluşturmak suretiyle, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve önerilerde bulunmak üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı, kamu tüzel kişiliğini haiz, özel bütçeli ve merkezi Ankara’da bulunan Kamu Denetçiliği Kurumu kurulmuştur. Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir. Ancak; a) Yasama yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemler, b) Yargı yetkisinin kullanılmasına ilişkin kararlar, c) Türk Silahlı Kuvvetlerinin sırf askerî nitelikteki faaliyetleri kurumun görev alanı dışındadır.

Afrika İnsan ve Halklarının Hakları Şartı: Sözleşmede Düzenlenen Haklar Afrika Birliği Örgütü, 27.06.1981 tarihinde Afrika İnsan ve Halklarının Hakları Şartı’nı (Afrika Şartı) kabul etmiş ve bu Şart, 21.10.1986 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Günümüzde 55 ABÖ üyesi devletten 54’ü sözleşmeye taraftır. Taraf olmayan tek örgüt üyesi ise Fas’tır. Doğru cevap B’dir.

AİHM’nin iç yapısı 14 no.lu Protokol’den sonra eskisinden daha farklı bir şekilde oluşturulmuştur. Bu yeni ha^li ile AİHM gelen başvuruları incelemek üzere tek yargıç, üç yargıçlı komite, yedi yargıçlı Daire ve on yedi yargıçlı Büyük Daire düzeninde toplanır.(AİHS mad. 26/1).

Eylül 2018 itibariyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine yani dolaylı olarak Avrupa Konseyine taraf devlet sayısı 47’dir. Mahkemede her devleti temsil eden bir yargıç bulunduğu için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 47 yargıçtan oluşmaktadır.

Altı ay 

Lüksemburg kurucu ülkeler arasındadır.

Anayasa Mahkemesi 23/9/2012 tarihinden
sonra kesinleşen nihai işlem ve kararlar aleyhine
yapılacak bireysel başvuruları inceler. Doğru cevap B seçeneğidir.

Seçim hakkı, demokrasinin de temelini oluşturan serbest ve dürüst seçimler hukukun üstünlüğüne dayalı bir hukuk devletinin de temelini oluşturur, bu nedenle Protokol bu hakkı güvence altına almayı gerekli görmüştür.