Toplumsal Değişme Kuramları Ara 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Sanayi sonrası toplumun ana karakteri aşağıdakilerden hangisidir?
Klasik üretim |
Montaj |
Bilgi |
İşgücü |
Hammadde |
Doğru cevap C şıkkıdır.
2.Soru
Hangi siyasal yapı nedeni ile toplumu biyolojik olarak açıklamak 19. yüzyılda yaygın hale gelmiştir.
Sosyalizm |
Marksizim |
Faşizm |
Nazizim |
Stalinizm |
Nazizim ile birlikte ilgili düşünce yaygınlık kazanmıştır.
3.Soru
Hegelci idealizm siyasal açıdan devrimci olmaktan ziyade ............ olarak adlandırlabilir. Karşıt çıkarlarla dolu bir toplumsal gerçeklik anlayışından ziyade gerçek bir insanlar topluluğu yanılsaması yaratır.
Yukarıdaki boşluk için en uygunu aşağıdakilerden hangisidir?
Sosyalist |
Liberal |
Muhafazakar |
Faşist |
Totaliter |
Hegelci idealizm siyasal açıdan devrimci olmaktan ziyade muhafazakar olarak adlandırlabilir. Karşıt çıkarlarla dolu bir toplumsal gerçeklik anlayışından ziyade gerçek bir insanlar topluluğu yanılsaması yaratır. Bunun kaynağı kısmen Hegel'in pratik ve fiziksel bir varlık olarak devletin kaynağının Tin ve düşünce olduğunu öne sürmesi böylece devlete kutsal bir nitelik atfetmesidir.
4.Soru
Sanayi sonrası toplum kuramlarının kökeni aşağıdaki kuramcılardan hangisinin çalışmalarına dayanmaktadır?
Fritz Machlup |
Peter Drucker |
Alvin Toffler |
Daniel Bell |
Gerhard Lenski |
Sanayi sonrası toplum kuramlarının kökenini Fritz Machlup’un kaleme aldığı “The Production and Distribution of Knowledge in the United States” isimli çalışması oluşturmaktadır. Doğru cevap A’dır.
5.Soru
Adam Smith'e göre Avrupa'ya özgü olan ve uygarlığın ortaya çıkmasını sağlayan temel olgu nedir?
Endüstri toplumu |
Tüketim toplumu |
Gözetim toplumu |
Toplumsal yapı |
Ticaret toplumu |
Dördüncü aşamada ise ticaret ortaya çıkmıştır. Smith’e göre Avrupa’ya özgü olan ticaret toplumları uygarlığın ortaya çıkmasını sağlamıştır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İngiltere'deki aydınlanma düşünürlerinden biridir?
Bacon |
Descartes |
Voltaire |
Leibniz |
Lessing |
Bacon, İngiltere'deki aydınlanma düşünürlerinden biridir.
7.Soru
Bilginin gözlem, deneme veya duyular ile elde edilebileceğini ileri süren geleneksel öğretiye ne ad verilir?
Pozitivizm |
Empirizm |
Metafizik |
Sübjektivizm |
Rasyonalizm |
Empirizm
Bilginin gözlem, deneme veya duyular ile elde edilebileceğini ileri süren geleneksel öğretidir.
8.Soru
Comte'un Üç Hal Yasası'na göre insanın bütün olayların Tanrı veya tanrısal kuvvetler tarafından yönetildiği düşüncesinin egemen olduğu evre, aşağıdakilerden hangisidir?
Metafizik yöntem |
Teolojik yöntem |
Pozitif yöntem |
Post-pozitivist yöntem |
Pozitivist yöntem |
Comte'a göre, teolojik hâlde insan zihni kendisini etkileyen her şeyin ilk ve son nedenlerine, başka ifadeyle mutlak bilgisine yönelir. Bu evrede bütün olayların Tanrı veya tanrısal kuvvetler tarafından yönetildiği düşüncesi egemendir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi fizik bilimlerini temel alan bir toplum bilimi yaratmanın mümkün olduğunu düşünen ilk kişidir?
Montesquieu |
Simon |
Durkheim |
Castells |
Hobbes |
İnsanların toplum yaratılmadan
önce ‘doğa durumu’nda yaşadıklarını varsayan
Hobbes, Locke ve Rousseau’yu eleştiren Montesquieu
insanların hiçbir zaman toplumsuz yaşamadığını,
toplumun ürünü olduklarını vurgular.
İnsanın özü ve insan toplumlarının kaynakları
hakkında spekülâsyonlardan ziyade somut verilerle
ilgilenen bir empirist olan Montesquieu çoğu kez
Newton’un fizikte kullandığı işlemlere başvurur:
toplumsal evrendeki olguları gözlemlemeye, bu
gözlemlerden hareketle onların temel özellikleri ve
yasa-benzeri ilişkileri hakkında önermeler oluşturmaya
çalışır. O fizik bilimlerini temel alan bir toplum
bilimi yaratmanın mümkün olduğunu düşünen
ilk kişidir. Toplumun tıpkı fizik madde gibi bir
‘şey’ veya ‘olgu’ olduğunu, ‘ahlâk, örf ve âdetler’in
ve ‘bir ulusun ruhunun’ bilimsel olarak incelenebileceğini
kabul eder.
10.Soru
Julian H. Steward’a göre insanlık evrim sürecinde ilk hangi aşamadan geçmiştir?
Avcılık ve toplayıcılık |
Başlangıç tarımı |
Devletin oluşma dönemi |
Karanlık çağlar |
Döngüsel fetihler |
H.Steward’a göre insanlık evrim sürecinde sırasıyla avcılık ve toplayıcılık, başlangıç tarımı, devletin oluşma dönemi, bölgesel çiçeklenme, başlangıç fetihleri, karanlık çağlar ve döngüsel fetihler aşamalarından geçmiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.
11.Soru
“Sosyal değişim” kavramı ne anlatmaktadır?
mikro boyutlu değişimleri |
tarihsel değişimleri |
makro boyutlu değişimleri |
ekonomik değişimi |
coğrafi değişimi |
“Sosyal değişim” kavramı makro boyutlu
değişimleri (social change) anlatmak ve “toplumsal
değişme” kavramı da mikro boyutlu değişimleri (societal change) ele almak üzere kullanılabilir.
12.Soru
Marksist kuram içinde toplumun veya toplumsal formasyonun kurucu özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
Üretim güçleri |
Üretim tarzı |
Mülkiyet ilişkileri |
Üretim araçları |
İşbölümü |
Marx'a göre tarihteki bütün toplum biçimlerini anlayabilmenin anahtarı üretim tarzı kavramıdır. Üretim tarzı, toplumun kurucu özelliğidir.
13.Soru
Marx'a göre tarihsel değişmenin itici gücünü oluşturan şey nedir?
Birlik |
Çatışma |
İdeoloji |
Yabancılaşma |
Kapitalizm |
Marx, tarihsel değişmenin itici gücünün çatışma olduğu düşüncesini benimseyerek değişmenin diyalektik bir çatışma, çözüm, yeniden çatışma ve daha üst, daha gelişmiş düzeyde çözüm örüntüsü içinde yapılandığını iddia eder. O ha^lde, tarih her zaman daha üst gelişim evrelerinin birbirini izlemesiyle, giderek artan özgürlük düzeyleriyle, nihayetinde insanlığın nihai, tam bir aydınlanması ve özgürleşmesiyle ilerler. Doğru cevap B'dir.
14.Soru
Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisinde toplumsal değişimi etkileyen temel unsurlar doğru olarak verilmiştir?
Barışçıl değişimler- Şiddetli değişimler |
Bilimsel ve teknik gelişmeler-Din ve dünya görüşü |
İlerleme-Durağanlık |
Demografik değişimler-Orta vadeli değişimler |
Sosyal hareketler-Toplumsal yasalar |
Toplumsal değişme bir dizi unsur tarafından oluşturulmaktadır. Değişmenin belirli koşullar altında ve belirli bir sistem dâhilinde gerçekleştiği göz önüne alındığında değişimi etkileyen unsurların esasen bu koşullarda veya yapıda meydana gelen farklılaşmalar olduğu söylenebilir. Toplumsal değişimi etkileyen çok sayıda unsur sayılabilse de bunları gruplayarak açıklamak daha kolaydır. Bu çerçevede toplumsal değişimi etkileyen pek çok tekil unsur olmakla birlikte bunları altı ana başlık altında gruplamak mümkündür: (i) fiziki-coğrafi etkenler, (ii) demografik değişimler, (ii) bilimsel ve teknik gelişmeler, (iv) iktisadi etkenler, (v) din ve dünya görüşü ve (vi) sosyal hareketler.Doğru cevap B'dir.cf.
15.Soru
‘’Sosyoloji kendisinden önce gelen bütün bilimlerin doruk noktasıdır.’’ düşüncesi aşağıdakilerden hangisine aittir?
Montesquie |
Saint-Simon |
Auguste Comte |
Herbert Spencer |
Emile Durkheim |
Comte’a göre her bilim kendisinden önce gelen daha alt düzey ancak temel bilim üzerine inşa edilir. Sosyoloji kendisinden önce gelen bütün bilimlerin doruk noktasıdır.
16.Soru
İnsanın aklını/zekasını kullanarak kendi potansiyellerini keşfetmesi ile birlikte yeni teknikler ve araçları keşfetmesi veya icad etmesi ile toplumsal yapıların da gittikçe geliştiğini savunan görüşe ne ad verilir?
İnsanın aklını/zekasını kullanarak kendi potansiyellerini keşfetmesi ile birlikte yeni teknikler ve araçları keşfetmesi veya icad etmesi ile toplumsal yapıların da gittikçe geliştiğini savunan görüşe ne ad verilir?
İlerlemecilik |
Kapitalizm |
Teknoloji |
Modernizm |
Döngüselcilik |
İlerlemecilik olarak adlandırılan bu düşünceye göre tarihte içkin olan bir mekanizmaya dayalı olarak ya da in- sanın aklını/zekasını kullanarak kendi potansiyellerini keşfetmesi ile birlikte yeni teknikler ve araçları keşfetmesi veya icad etmesi ile toplumsal yapılar da gittikçe gelişmektedir. Buna göre ilk toplumsal biçimler daha basit ve ilkel iken son toplumsal biçim olan modernite daha karmaşık ve gelişkindir. Böylece aydınlanmacılar modern toplumsal biçimle sonlanacak şekilde insanlığın akla dayalı bir biçimde daima bir ilerleme içerisinde olduğunu düşünmektedirler. Böylece değişik toplumsal biçimler birbirinin peşi sıra gelmiş ve yeni gelişmelerle yerini yeni toplumsal biçimlere bırakmıştır. Doğru cevap A'dır.
17.Soru
Fiziksel, kimyasal, biyolojik veya toplumsal, bütün olguların tek bir ilkenin işleyişini yansıttıklarını savunan düşünür kimdir?
Montesquieu |
Saint-Simon |
Comte |
Spencer |
Durkheim |
Saint-Simon toplumun bir makine veya gezegenler sistemi değil, yaşayan bir organizma olduğunu düşündüğü için, toplumsal olgulara ilişkin bilimsel araştırmanın doğa bilimlerinin metodolojisini benimsemesi, bilimsel bir sosyal bilimin yaşam bilimlerini model alması gerektiğini öne sürer. Ona göre fiziksel, kimyasal, biyolojik veya toplumsal, bütün olgular tek bir ilkenin işleyişini yansıtırlar
18.Soru
I. Anomik işbölümü
II. Zorunlu işbölümü
III. Yetersiz koordine edilmiş işbölümü
IV. Bireysel işbölümü
Yukarıdakilerden hangisi Durkheim'ın değişmeye yol açan üç normal dışı iş bölümünü tespit ettiği biçimler arasındadır?
Yalnız I |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Yalnız IV |
İşbölümünün genelde toplumsal dayanışma yaratsa bile, bazen farklı, hatta karşı yönde sonuçlara sahip olabileceğini belirten Durkheim değişmeye yol açan üç normal dışı işbölümü biçimi tespit eder. Bunlar:
• Anomik işbölümü
• Zorunlu işbölümü
• Yetersiz koordine edilmiş işbölümü
Doğru cevap D'dir.
19.Soru
- Bütün olguların değişmez doğa yasalarına tâbî olduklarını, bu yasaları keşfedecek olan sosyolojinin “en genel veya basit olgulardan daha özel veya kompleks olgulara doğru ilerleyen” bilimlerin tepesinde yer aldığını öne sürmüştür.
- İnsanın toplumsal geleceğinin, geçmişinde olduğu gibi, kesinlikle yasalar tarafından düzenleneceğini düşünür.
- Bir organizma olarak toplum, bireysel üyelerin bilinçlerini aşan ve gerçekte belirleyen kendine ait bağımsız bir bilince sahiptir.
- Toplumsal evrimin, dolayısıyla değişmenin merkezî dinamik gücünü “iktisadî sınıflar arasındaki çatışma”nın oluşturduğunu öne sürmüştür.
- Her şeyi, toplumsal düzen dâhil, doğal ve fiziksel yasalar ve süreçler yönlendirmektedir.
Yukardakilerden hangileri Saint-Simon'un görüşlerindendir?
I ve III |
II, IV ve V |
III ve V |
II, III, ve IV |
I, II, III, IV |
Saint-Simon toplumun bir makine veya gezegenler sistemi değil, yaşayan bir organizma olduğunu düşündüğü için, toplumsal olgulara ilişkin bilimsel araştırmanın doğa bilimlerinin metodolojisini benimsemesi, bilimsel bir sosyal bilimin yaşam bilimlerini model alması gerektiğini öne sürer. Ona göre fiziksel, kimyasal, biyolojik veya toplumsal, bütün olgular tek bir ilkenin işleyişini yansıtırlar. Bu tek ilke de Newton’un çekim yasasıdır. Gordon’a (2015) göre, “[t]oplum, içindeki bireylerin ve bireyler kategorilerinin hücreler ve organlara benzer roller yüklendikleri bir tür süperorganizmadır” fikrini Greklere kadar götürmek mümkün olsa da, bu görüş toplumsal düşüncede sadece 19. yüzyılda önemli bir rol oynamaya başlamıştır ve burada bir organizma olarak toplum fikri benimsenir. Saint-Simon bu fikrin toplum felsefesi ve sosyal bilimlere nüfuz etmesinde önemli bir role sahiptir. Ona göre “bir organizma olarak toplum, bireysel üyelerin bilinçlerini aşan ve gerçekte belirleyen kendine ait bağımsız bir bilince sahiptir”. Saint-Simon kültürlerin çeşitliliğinin yüzeysel olduğunu düşünür. Bütün toplumsal gelişmeler ve değişme temel bir plâna göre gerçekleşir; insanlığın tarihi, en azından kendi yörüngelerinde hareket eden gezegenlerde olduğu gibi, tek yasa tarafından yönlendirilir. Saint- Simon böyle bir tarih anlayışını benimseyen tek kişi olmasa da, toplumsal evrimin, dolayısıyla değişmenin merkezî dinamik gücünü “iktisadî sınıflar arasındaki çatışma”nın oluşturduğunu öne süren ilk kişidir.Doğru cevap D'dir.
20.Soru
Spengler'e göre tüm dünya tarihinde kaç tip kültür çevresi vardır?
dört |
beş |
altı |
yedi |
sekiz |
Spengler, dünya tarihinin yapısını,
felsefi ve biyolojik esaslara göre açıklamaya çalışmıştır. Ona göre, tüm dünya tarihinde 8 tip kültür çevresi vardır: Mısır, Babil, Hindistan, Çin, Antikite, Arap, Batı ve Meksika
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ