Friedman’ a (1988) göre refah devleti, yazarın kendi ifadeleri ile ‘gençlerin yaşlıları’, ‘sağlamların hastaları’‘çalışanların aylakları’ sırtında taşıdıkları bir sistemdir; üstelik bunu yaparken ne gençlerin ne sağlamların ne de çalışanların özgür iradelerine başvurulması söz konusudur.

Türkiye’deki geleneksel dönüşüm halindeki sınıflar; Esnaf, Zanaatkar, Piyasayla sınırlı ilişkisi olan geçimlilik tarımsal üreticilerdir.

Yoksulluğun toplumsal eşitsizlikler içinden anlaşılmasını üç farklı yaklaşımda ele alabiliriz. Bunlardan birincisi ve literatürde en çok kullanılan yaklaşım, liberal bir bakış açısından yoksulluğu “ölçmeye” çalışan yaklaşımdır. Bu yaklaşım daha çok, ‘mutlak yoksulluk’ kavramına uygun biçimde yoksulluk ve eşitsizlik ilişkisini iş ve iş süreçlerindeki konum, işsizlik, gelir yetersizliği, gelir dağılımı içindeki konumu, barınma, alt yapı ve beslenme olanaklarına insanca yaşam koşullarında erişememe ölçütleri ile açıklayan yaklaşımlardır.

Sanayileşme ve kapitalizmle daha geç tanıştı. Bu geç tanışma sosyal bilimler için özel bir öneme sahiptir. Bu özel önemi de en çok bizim gibi toplumları tanımlamak için kullanılan kavramlara bakarak anlayabiliriz: barbar toplumlar, geleneksel toplumlar, üçüncü dünya, geri bırakılmış toplumlar, sömürge toplumlar, azgelişmiş toplumlar, gelişmekte olan toplumlar.

Kapitalist sanayileşmenin gelişimi ve sınıf yapısını detaylı bir şekilde analiz eden K. Marx ve M. Weber erken kapitalist toplumları incelerken toplumsal yapıyı, sınıfsal konumları da içeren dinamik bir çerçevede geliştirmiş olmalarına rağmen, geç kapitalistleşen toplumları incelerken bu teorik çerçeveyi kullanmamışlar. K. Marx Asya Tipi Üretim Tarzı ve M. Weber patrimonyalizm benzeri kavramlar geliştirmişler.

Gelenekselleşen toplumlar Avrupa Merkezli tanımlamasını içermektedir.

Mülkiyet ilişkilerinin gelişimi aslında toplumda eşitsizlik ilişkilerinin gelişimi ile paralellik gösterir. Bu ilişkinin tarihsel oluşumu J. J. Rouseau’nun analizlerinde coşkulu bir şekilde anlatılmıştır: “Fakat bir insanın başka bir insanın yardımına muhtaç olduğu andan itibaren, bir kişinin iki kişiye yetecek kadar yaşama araç ve gereçlerine sahip olmasının yararlı olduğu fark edildiği andan itibaren eşitlik kayboldu, mülkiyet işe karıştı, çalışma zorunlu oldu: geniş ormanlar insan teriyle sulanması gereken, köleliğin ve sefaletin derhal filiz verip ekinlerle birlikte arttığı hoş ve güleç kırlar haline geldi”.

Yoksulluğu insanın gelişmesine engel bir durum olarak ele alan Birleşmiş Milletler Kalkınma Örgütü, kalkınma programları çerçevesinde (UNDP) yoksulluk için yaygın kullanılan bir ölçüm aracı geliştirmiştir. Bu 1990 yılından beri kullanılmakta olan İnsani Gelişme Endeksidir.

Tarihsel olarak refah devleti anlayışı, daha çok II. Dünya Savaşının ardından 1980’lere kadar bütün dünyada yaygın olan, yoksullukla doğrudan mücadele amacını güden ve esas olarak bir sosyal güvenlik ağını öngören sosyal politikalar niteliğindedir.

David Miller Vatandaşlık pratiği, ulusal siyasi toplulukların sınırlarıyla çevrili olmalıdır. Ulus-aşkı ya da küresel vatandaşlık biçimleri yaratmak hevesinde olanların sahici bir vatandaşlık için gerekli şartları anlamaktan uzak olduğunu düşünür.

İlk seçenek Postmarksizmin özellikleri arasında olmasına rağmen bir eleştiri değildir. Son seçenek ise eski toplumsal hareketlerin özelliklerindendir. Geri kalan seçenekler Postmarksizme yönelik eleştirilerdendir.

Tablo 8.2’de karşılaştırılan özelliklere göre Süreklilik Teorilerinin özellikleri şöyledir:
-Yeni toplumsal hareketlerin talepleri kapitalizmin sınıf yapısından kaynaklanan sorunlara karşı bir tepkidir ve ekonomik yapıdan özerk değildir. Yeni toplumsal hareketlerin talepleri, bu nedenle, eski toplumsal hareketlerden miras alınmış görünmektedir.
-Yeni toplumsal hareketler eski ve yeni orta sınıflardan, işsizlerden, öğrencilerden ve emeklilerden oluşur. Dolayısıyla bu hareketler sınıflar arasındaki bir ittifaka dayanır.
-Bu hareketlerin talepleri üretim ilişkilerinden ayrılamaz. Bu talepler emek-sermaye çelişkisinin karmaşık biçimleridir.
-Yeni toplumsal hareketler örgüt içinde yatay ve dikey olarak daha az bir farklılaşma üretir.

Dünyanın belirli mekânlarında ve belirli bir zamanında sanayileşme ve kapitalizm gerçekleşirken (İngiltere, Fransa, Almanya ve benzeri), bizim gibi toplumlar (Türkiye, Mısır, Hindistan, Arjantin ve benzeri) sanayileşme ve kapitalizmle daha geç tanıştı.