Türk Anayasa Hukuku Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1961 Anayasası yerine yeni bir anayasanın yapılmasının gerekçelerinden biri değildir?
Din ve vicdan özgürlüğünün sınırlandırılmış olması |
Kamu kurumlarının sahip olduğu özerkliğin kötüye kullanılması |
Siyasal partilerin sorumsuzca davranması |
Yasama organının tıkanması |
Ekonomik sorunların çözülememesi |
1961 Anayasası yerine yeni bir anayasanın yapılmasının gerekçeleri olarak; bu Anayasanın uygulandığı dönemde kuvvetler ayrılığının kuvvetler çatışmasına dönüştüğü; bazı kamu kurumlarının sahip olduğu özerkliğin kötüye kullanıldığı; siyasal partilerin sorumsuzca davrandığı ve yıkıcı ve bölücü faaliyetleri teşvik ettikleri; yönetimde partizanlık yapıldığı; yasama organının tıkandığı; ekonomik sorunların çözülemediği; dış etkenlerin de bu olumsuzluklara katkıda bulunduğu; 1961 Anayasası ile öngörülen hükûmet mekanizmasının işlemediği ve bu nedenle siyasal kararlar alma ve yeni politikalar ürütebilme yeteneğinin zayıflayarak rejim bunalımını ağırlaştırdığı; 1961 Anayasası ile getirilen hürriyetlerin çok fazla olduğu; Devlet otoritesinin sarsıldığı ve yetersiz bırakıldığı gibi sebeplerin sayıldığını görmekteyiz. Doğru cevap A’dır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi parlamenter hükûmet sisteminin temel özelliklerinden değildir?
Parlamenter hükûmet, yürütme iktidarının, yasama iktidarından kaynaklandığı ve ona karşı sorumlu olduğu hükûmet sistemidir. |
Parlamenter sistemde yürütme organı ikibaşlı (düalist: devlet başkanı ve başbakan)dır. |
Parlamenter hükûmet sisteminde devlet başkanının siyasal sorumluluğu yoktur. |
Parlamenter hükûmet sisteminde, başbakan yasama organı içinden seçilir. |
Parlamenter sistem, kuvvetler birliği ve meclisin üstünlüğü ilkesine dayanır. |
Parlamenter hükûmet sistemi değil, Meclis hükûmeti sistemi, kuvvetler birliği ve meclisin üstünlüğü ilkesine dayanır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde başkanlık sistemi uygulanmaktadır?
Hollanda |
Yeni Zelanda |
Uruguay |
Norveç |
İngiltere |
Avustralya, Avusturya, Belçika, Kanada, Danimarka, Almanya, İzlanda, İrlanda, İsrail, İtalya, Japonya, Lüksemburg, Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç, İsveç, İngiltere’de parlamenter hükümet sistemi uygulanmaktadır. Uruguay ise başkanlık sisteminin uygulandığı ülkelerdendir.
4.Soru
Aşağıdaki "ülke - hükûmet sistemi" eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?
İsrail - Başkanlık Sistemi |
Lüksemburg - Parlamenter Sistem |
Yeni Zelanda -Başkanlık Sistemi |
Fransa - Parlamenter Sistem |
Kanada - Başkanlık Sistemi |
İsrail, Lüksemburg, Yeni Zelanda ve Kanada'da parlamenter sistem uygulanırken Fransa'da yarı başkanlık sistemi uygulanmaktadır.
Doğru cevap B şıkkıdır.
5.Soru
Anayasa’nın 13’üncü maddesine göre, temel hak ve hürriyetler ne ile sınırlanabilir?
Düstur |
Yönerge |
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi |
Yönetmelik |
Kanun |
Anayasa’nın 13’üncü maddesine göre, temel hak ve hürriyetler kanunla sınırlanabilir. cumhurbaşkanlığı kararnamesi, yönetmelik veya diğer yürütme işlemleriyle temel hak ve hürriyetler sınırlanamaz. Anayasa (m.104/17), Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile temel haklar, kişi hakları ve siyasi hakların düzenlenemeyeceğini öngörmüştür.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Amerikan başkanlık sisteminin özelliklerinden birisi değildir?
Başkanlık sisteminde, yürütme yetkisi halk tarafından seçilen başkana, yasama yetkisi ise parlamentoya aittir |
Başkanlık sisteminde başbakan yoktur |
Başkanlık sisteminde hükümet, yasama organına karşı sorumludur |
Başkanlık sisteminde başkan, yürütme yetkisinin tek sahibidir |
Başkanlık sistemi, sert kuvvetler ayrılığı ilkesine dayanır |
Parlamenter hükümet sisteminde, yasama organına karşı sorumludur, yani yasama organının güvenine dayanır ve güvensizlik oyuyla görevinden uzaklaştırılabilir. Bu özellik Amerikan başkanlık sistemine ait bir özellik değildir.
7.Soru
Cumhuriyetin niteliklerini belirten 2’nci maddesinde doğrudan “Atatürk milliyetçiliğine bağlılık” ifadesi hangi anayasada geçmektedir?
1921 Anayasası |
1924 Anayasası |
1927 Anayasası |
1961 Anayasası |
1982 Anayasası |
1961 Anayasası’nın “milliyetçilik” yerine “millî devlet” (m.2) deyimini kullanması ve Başlangıç bölümünde de “Türk Milliyetçiliği”nin bir tanımını vermesine karşılık, 1982 Anayasası, Cumhuriyetin niteliklerini belirten 2’nci maddesinde doğrudan “Atatürk milliyetçiliğine bağlılık” ifadesine yer vermiştir.
8.Soru
İsveç'te uygulanan hükûmet sisteminin özellikleri düşünüldüğünde aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru bir ifadeye yer verilmiştir?
Kuvvetler birliği ilkesine dayanır. |
Devlet başkanı makamı bulunmaz. |
Yürüme çift başlıdır ve başbakan parlamento tarafından belirlenir. |
Muhalefet kurumu bulunmaz. |
Yürütme organının yasama organını feshetme yetkisi bulunmamaktadır. |
İsveç'te parlamenter sistem uygulanmaktadır. C şıkkı haricindeki şıklarda verilen ifadeler İsviçre'de uygulanan meclis hükûmeti sisteminin özelliklerini ihtiva etmektedir. C şıkkındaki ifade ise parlamenter sistemin özelliklerindendir.
Doğru cevap C şıkkıdır.
9.Soru
Türk hükümeti sistemi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
Yürütme yetkisi ve görevi Cumhurbaşkanına aittir. |
Cumhurbaşkanı, Meclis tarafından seçilir. |
Aynı kişinin hem yasama hem de yürütme organında görev alabilmesi mümkün değildir. |
Cumhurbaşkanının siyasi sorumluluğu vardır. |
Cumhurbaşkanı ile Meclisin yetkileri çatışmaya yol açmayacak şekilde ayrıştırılmıştır. |
Anayasaya göre, yürütme yetkisi ve görevi (m.8) doğrudan halk tarafından seçilen (m.101) Cumhurbaşkanına aittir. Anayasaya göre, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erer (m.106/4). Aynı şekilde bir milletvekilinin Cumhurbaşkanı seçilmesi durumunda, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer (m.101/4). Dolayısıyla aynı kişinin hem yasama hem de yürütme organında görev alabilmesi mümkün değildir. Cumhurbaşkanlığı sisteminde Cumhurbaşkanının halka karşı siyasi sorumluğu da vardır. Bu sorumluluk seçimler yoluyla işleyecektir. Cumhurbaşkanlığı Sisteminde Türkiye Büyük Millet Meclisi veya Cumhurbaşkanının kararıyla, her iki organın birlikte seçimlerinin yenilenebilmesi öngörülmüştür. TBMM ve Cumhurbaşkanına gerekli görmeleri halinde yasama ve yürütme organlarını birlikte erken seçime götürebilme yetkisinin verilmesi, bu organlar arasında çıkabilecek krizlerin aşılmasına yardım edecektir. Amerikan sisteminde Başkanın atamalarının Kongrenin onayına tabi olması Başkanı bütünüyle güçsüz hale getirdiğinden, Cumhurbaşkanlığı Sisteminde Cumhurbaşkanı ile Meclisin yetkileri çatışmaya yol açmayacak şekilde ayrıştırılmıştır. Doğru cevap B’dir.
10.Soru
TANZİMAT FERMANI ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
"Tanzimat Fermanı’nın devlet yönetimiy- le ilgili en önemli ilkesi, iktidarın kendi kendini sınırlamasıdır. Buna göre, kamusal alan yeni kanunlarla düzenlenecek ve keyfi işlemlere izin verilmeyecektir. Bütün işlem- lerin kanunlara uygun olarak yürütülmesi sağlanacak, buna uymayan görevliler ceza- landırılacaktır." hak ve özgürlüklere ilişkin ilkelerdendir. |
"Keyfi cezalara son verilecek, mahkemelerde duruşmaların aleni olması sağlanacak, yargı kararı olmadıkça kimseye ceza verilmeye- cektir." hak ve özgürlüklere ilişkin ilkelerdendir. |
"Bir haklar beyannamesi niteliğinde olan Tanzimat Fermanı ile devlet iktidarı bir ölçüde sınırlandırılmakta ve böylece ana- yasal monarşinin yolu açılmaktadır." hak ve özgürlüklere ilişkin ilkelerdendir. |
"Devletin askeri^ ve diğer harcamaları kanun- la düzenlenecek ve sınırlanacaktır." hak ve özgürlüklere ilişkin ilkelerdendir. |
"Devlet harcamalarının finansmanı için ver- gi toplanacaktır." hak ve özgürlüklere ilişkin ilkelerdendir. |
Devlet yönetimine (yasama, yürütme ve yargı faa- liyetleri) ilişkin ilkeler:
-
Tanzimat Fermanı’nın devlet yönetimiy- le ilgili en önemli ilkesi, iktidarın kendi kendini sınırlamasıdır. Buna göre, kamusal alan yeni kanunlarla düzenlenecek ve keyfi işlemlere izin verilmeyecektir. Bütün işlem- lerin kanunlara uygun olarak yürütülmesi sağlanacak, buna uymayan görevliler ceza- landırılacaktır.
-
Keyfi cezalara son verilecek, mahkemelerde duruşmaların aleni olması sağlanacak, yargı kararı olmadıkça kimseye ceza verilmeye- cektir.
-
Devlet harcamalarının finansmanı için ver- gi toplanacaktır.
-
Devletin askeri^ ve diğer harcamaları kanun- la düzenlenecek ve sınırlanacaktır.
-
Kanunların hazırlanmasında yeni bir yön- tem benimsenmiştir. Buna göre kanunlar, yetkili kurullar (Meclisi Ahkamı Adliye ve Babı Seraskeri Darı S¸urası-askeri^ kanun- larda-) tarafından serbestçe görüşülerek
kararlaştırıldıktan sonra Padişah tarafından
onaylanarak yürürlüğe sokulacaktır.
6. Tanzimat Fermanı’nın devlet yönetimi alanındaki bir diğer önemli ilkesi de, eşit muamele yükümlülüğüdür. Buna göre, Tanzimat Fermanı ile getirilen haklardan din ayrımı gözetilmeksizin devletin bütün
uyrukları yararlanacaktır.
11.Soru
Aşağıdaki ülkelerden hangisinde başkanlık sistemi uygulanmaktadır?
İngiltere |
İsrail |
Kanada |
Arjantin |
Belçika |
Başkanlık sisteminin tipik modeli Amerikan başkanlık sistemidir. Ayrıca Kosta Rika, Venezuela, Kolombiya, Peru, Filipinler, Arjantin, Uruguay, Brezilya, Şili ve diğer bazı ülkelerde de başkanlık sistemi uygulanmaktadır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Demokrasinin temel kurumlarından biri değildir?
Özgür ve düzenli seçimler |
Azınlık yönetimi |
Siyasi çoğulculuk ve yarışma |
İnsan hakları |
Azınlık hakları ile seçilmişlerin üstünlüğü |
Demokrasinin temel kurumları özgür ve düzenli seçimler, siyasi çoğulculuk ve yarışma (çok-partili siyasal hayat), insan hakları (temel hak ve hürriyetler), çoğunluk yönetimi ve azınlık hakları ile seçilmişlerin üstünlüğüdür.
13.Soru
Hakların korunmasında uluslararası düzeyde sorumlu olan yetkili olan kuruluş aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir.
Avrupa insan hakları mahkemesi |
Anayasa mahkemesi |
Avrupa birliği |
Nato |
Adelet Bakanlığı |
Uluslararası düzeyde korumanın en etkin örneği, Avrupa Konseyi bünyesinde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile getirilen mekanizmadır. C¸ünkü bu koruma mekanizması yargısal denetimi içermektedir. Sözleşme ile ihdas edilen Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, taraf devletlerin ya da birey- lerin başvurularını inceleyerek hukuken bağlayıcı karar alma yetkisine sahiptir. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
Kanun-u Esasî’yi ilan eden padişah aşağıdakilerden hangisidir?
Abdülmecid |
II. Abdülhamid |
V. Murad |
Abdülaziz |
II. Mahmud |
1876 Anayasası (Kanun-u esasî) “Cemiyet-i Mahsusa” adını taşıyan bir kurulca Belçika, Polonya ve Prusya anayasalarından yararlanılarak hazırlanmış ve Mithat Paşa başkanlığındaki Heyet-i Vükela’dan da geçtikten sonra 23 Aralık 1876’da Padişah İkinci Abdülhamid tarafından “ferman” biçiminde ilan edilmiştir. Doğru cevap B’dir.
15.Soru
Parlamenter sistemle ilgili olarak şıklarda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
Kuvvetler birliğine dayanır. |
Yürütme çift başlıdır. |
Yürütme organı yasama organına karşı sorumludur. Dolayısıyla yasama organının yürütme organını güvensizlik oyuyla düşürmesi mümkündür. |
Devlet başkanının siyasi sorumluluğu yoktur. |
Devlet başkanı halkoylamasıyla belirlenmez. |
Parlamenter sistem kuvvetlerin yumuşak ayrılığına dayanır.
Bu sistemde yürütme organı çift başlıdır, bir yanda devlet başkanı diğer yanda bakanlar kurulu bulunur.
Devlet başkanı genellikle yasama organı tarafından belirlenir, halkoylaması ile belirlenmez. Siyasal sorumluluğu yoktur.
Yürütme organı yasama organına karşı sorumludur. Bu sebeple yürütme organının yasama organı tarafından güvensizlik oyuyla düşürülmesi mümkündür.
Doğru cevap A şıkkıdır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi temel hak ve hürriyetlerin korunmasına ilişkin başlıca yöntem ve araçlardan biri değildir?
Yürütmenin yargısal denetimi |
Yasama işlemlerinin yargısal denetimi |
Bağımsız idari kurumlar aracılığıyla koruma |
İnsan hakları örgütlerinin girişimleri |
Referandum yoluyla koruma |
Temel hak ve hürriyetlerin korunmasına ilişkin başlıca yöntem ve araçlar, yürütmenin yargısal denetimi (idari yargı), yasama işlemlerinin yargısal denetimi (anayasa yargısı), bağımsız idari kurumlar aracılığıyla koruma, insan hakları örgütlerinin girişimleri ve uluslararası sözleşmelerle getirilen koruma mekanizmalarından oluşmaktadır. Doğru cevap E'dir.
17.Soru
Sosyal devlet ilkesini benimseyen ilk anayasa aşağıdakilerden hangisidir?
1876 Anayasası |
1921 Anayasası |
1924 Anayasası |
1961 Anayasası |
1982 Anayasası |
Ayrıca 1961 Anayasası, anayasacılık tarihimizde sosyal devlet ilkesini benimseyen ilk anayasa olarak, sosyal devletin gerektirdiği diğer düzenlemelere de yer verilmiştir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "negatif statü hakları"ndan biri değildir?
siyasi parti kurma |
yaşama hakkı |
din ve vicdan hürriyeti |
konut dokunulmazlığı |
işkence yasağı |
Siyasi parti kurma, aktif statü haklarındandır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Anayasa'nın 14. maddesiyle ilgili söylenemez?
Devletin temel hakları yok etmesi ve sınırlama yetkisini kötüye kullanması yasaklanmamıştır. |
Hem kişilerin hem de devletin temel hakları yok etmesi ve sınırlama yetkisini kötüye kullanması yasaklanmıştır. |
Hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılmasının fiilî bir zarara yol açmakla ilişkilendirilerek maddenin yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. |
Kimi yazarlara göre genel sınırlama kuralı niteliğine sahiptir. |
2001'de değişiklik yapılmıştır. |
Anayasa’nın 14’üncü maddesi ile kişilerin yanı sıra devletin de temel hakları yok etmesi ve sınırlama yetkisini kötüye kullanması yasaklanmıştır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin görevlerindendir?
Yürütme organı olarak görev yapmak. |
Bakanları atamak. |
Özel af ilanına karar vermek. |
Olağanüstü hal ilan etmek. |
Bütçe kanunu teklifini sunmak. |
Yasama yetkisi ise, Anayasanın 7. maddesine göre, Türk Milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. Kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak; bütçe ve kesinhesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek; para basılmasına ve savaş ilânına karar vermek; milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, genel ve özel af ilânına karar vermek Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri arasındadır (m. 87). Meclis ayrıca, Meclis araştırması, genel görüşme, Meclis soruşturması ve yazılı soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini de kullanır (m.98/1).
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ