Türk Anayasa Hukuku Ara 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, 1982 Anayasası'nın temel hak ve hürriyetleri sınıflandırmasında kişinin hakları ve ödevleri bölümünde yer alır?
Eğitim ve öğretim hakkı |
Seçme ve seçilme hakları |
Sendika kurma hakkı |
Özel hayatın gizliliği |
Kamu hizmetlerine girme hakkı |
1980 Anayasası'nın işinin hakları ve ödevleri bölümünde (m.17-40); kişinin dokunulmazlığı, maddî ve manevî varlığı; zorla çalıştırma yasağı; kişi hürriyeti ve güvenliği; özel hayatın gizliliği; konut dokunulmazlığı;haberleşme hürriyeti; yerleşme ve seyahat hürriyeti; din ve vicdan hürriyeti; düşünce ve kanaat hürriyeti; düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti; bilim ve sanat hürriyeti; basın hürriyeti; dernek kurma hürriyeti; toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı; mülkiyet hakkı; hak arama hürriyeti; kanuni hâkim güvencesi; suç ve cezalara ilişkin esaslar; ispat hakkı; ve temel hak ve hürriyetlerin korunmasına ilişkin hükümlere yer verilmiştir.
2.Soru
- Arjantin
- Yeni Zelanda
- Brezilya
- Japonya
Yukarıdaki ülkelerden hangisinde ya da hangilerinde parlamenter sistem söz konusudur?
I-II |
I-III |
II-III |
II-IV |
III-IV |
Yeni Zelanda ve Japonya'da parlamenter sistem, Arjantin ve Brezilya'da başkanlık sistemi görülmektedir.
Doğru cevap D şıkkıdır.
3.Soru
- Türkiye Cumhuriyeti'nin üniter bir devlet olduğuna ilişkin Anayasa'da açık bir düzenleme bulunmamaktadır.
- Türkiye Cumhuriyeti federal bir devlettir.
- Türkiye Cumhuriyeti'nin yerel yönetim ilkesini benimsemiş olması onun üniter yapısını etkilemez.
Türkiye Cumhuriyeti'nin devlet yapısına ilişkin yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
Türkiye Cumhuriyeti, üniter bir devlettir. Çünkü, federal devletlerin aksine Türkiye Devletinin tek bir anayasası, federal nitelikte olmayan bir yasama organı, yürütme organı ve yargı organları vardır ve bu organlar ulusal düzeyde yetkilerini icra ederler. Her ne kadar Anayasa’da açıkça devletin “üniter” olduğu belirtilmemişse de, Anayasa’nın bütününden ve devletin yapısından bu sonucu çıkarmak mümkündür. Esasen federal ülkelerin bu özelliği o ülkelerin anayasalarında açıkça belirtilir ve yetki paylaşımı da anayasa ile düzenlenir. Üniter devletlerin anayasalarında ise genellikle devletin üniter olduğu belirtilmez, ama bu nitelik anayasanın düzenlemelerinden anlaşılır. Anayasa’nın 3’üncü maddesinde yer alan, “Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bir bütündür” ifadesi ise “üniter devlet” biçiminin kabul edildiğini değil, Mustafa Erdoğan’ın haklı olarak belirttiği gibi, devletin ve ülkenin bölünemeyeceğini açıklamaktadır ki, esasen bu yasak federal devletler için de geçerlidir (Erdoğan, 2003: 141). Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri ve Almanya gibi eyaletlerden oluşan ülkeler bakımından da “ülkenin bölünmezliği” esastır ve halkın tek bir millet olmadığı da söylenemez. Bu nedenle Anayasa’nın 3’üncü maddesindeki hüküm olmasaydı bile, hukuken Türkiye Cumhuriyeti yine ülke ve halk bakımından bölünemezlik özelliğine sahip olacaktı. Yerel yönetim uygulaması ise yukarıda açıklandığı üzere federal sisteme özgü bir kurum olmayıp, devletin üniter niteliğini etkilemez. Üniter devletin karşılığı federal devlet, merkezden yönetimin karşılığı ise yerel yönetim ilkesidir. Başka bir ifadeyle üniter devlet, yerel yönetim ilkesini reddetmez. Nitekim, Türkiye Cumhuriyeti kuruluşundan itibaren üniter devlet şekliyle birlikte, yerel yönetim ilkesini de benimsemiş ve korumuştur. Doğru cevap D'dir.
4.Soru
Hükümet sistemleri ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
Hükûmet sistemleri tasnifi, Yasama ve yürütme kuvvetlerinin birbiriyle olan ilişkilerine göre yapılır. |
Başkanlık sisteminde yasama ve yürütme organlarının birbirinin görevine son veremez. |
Türkiye modeli başkanlık sisteminde ise, parlamento veya başkan, her iki organın seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verebilir. |
Başkanlık sisteminde aynı kişinin her iki organda görev alması mümkündür. |
Parlamenter hükûmet sisteminde, yürütme iktidarı, yasama iktidarından kaynaklanır. |
Yasama ve yürütme kuvvetlerinin birbiriyle ilişkileri, pozitif anayasa hukukunda hükûmet sistemleri tasnifinin dayandığı temeli oluşturur. Bu ilişkilerin niteliğine göre hükûmet sistemleri, başkanlık sistemi, parlamenter hükûmet sistemi, meclis hükûmeti sistemi ve yarı-başkanlık sistemi biçiminde tasnif edilmektedir. Başkanlık sisteminde yasama ve yürütme organlarının birbirinin görevine son vermesi, aynı kişinin her iki organda görev alması mümkün değildir. Başkanlık sisteminde, yürütme yetkisi halk tarafından seçilen başkana, yasama yetkisi ise parlamentoya aittir. Yasama ve yürütme birbirinden bağımsız olup aynı kişiler her iki organda görev alamazlar. ABD ve diğer bazı ülkelerin başkanlık sistemlerinde başkan yasama organını feshedemez, yasama organı da güvensizlik oyuyla başkanının görevine son veremez. Türkiye modeli başkanlık sisteminde ise, parlamento veya başkan, her iki organın seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verebilmektedir. Parlamenter hükûmet (kabine hükûmeti), yürütme iktidarının, yasama iktidarından kaynaklandığı ve ona karşı sorumlu olduğu hükûmet sistemidir. Hükûmet, yasama organına karşı sorumludur, yani yasama organının güvenine dayanır ve güvensizlik oyuyla görevinden uzaklaştırılabilir. Buna karşılık, devlet başkanının da meclisi feshetme yetkisi vardır. Doğru cevap D’dir.
5.Soru
İbadet hürriyeti, 1876 Anayasasının aşağıdaki maddelerinden hangisiyle düzenlenmiştir?
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
1876 Anayasası, Osmanlı Devleti tebaasının temel hak ve hürriyetlerini zamanının anayasalarına benzer bir biçimde düzenlemiştir. Anayasa’da, kişi
hürriyeti (m.9), kişi güvenliği (m.10), ibadet hürriyeti (m.11), basın hürriyeti (m.12), ticaret, sanat ve ziraat alanlarında şirket kurma hakkı (m.13), dilekçe hakkı (m.14), öğretim hürriyeti (m.15), eşitlik ilkesi (m.17), mali güce göre vergilendirme ilkesi (m.20), mülkiyet hakkı (m.21), konut dokunulmazlığı (m.22), tabiî hâkim ilkesi (m.23,89), hak arama hürriyeti (m.83,84), müsadere ve angarya yasağı (m.24), vergilerin kanuniliği ilkesi (m.25), işkence ve eziyet yasağı (m.26), vatandaşlık hakkı (m.8), devlet memurluğuna girme hakkı (m.19) gibi hak, hürriyet ve ilkeler yer almıştır. Doğru cevap D'dir.
6.Soru
- Kişinin hakları ve ödevleri
- Sosyal ve ekonomik haklar ve ödevler
- Siyasi haklar ve ödevler
- Çevre bilinci
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri temel hak ve hürriyetlerle ilgili bölümlerin başlıkları arasında yer alır?
- Kişinin hakları ve ödevleri
- Sosyal ve ekonomik haklar ve ödevler
- Siyasi haklar ve ödevler
- Çevre bilinci
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri temel hak ve hürriyetlerle ilgili bölümlerin başlıkları arasında yer alır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I, II ve IV |
I, II ve III |
II ve IV |
I, II ve III
7.Soru
Laiklik ilkesi anayasaya hangi yılda girmiştir?
1923 |
1924 |
1928 |
1935 |
1937 |
Lâiklik: 1928 yılında yapılan değişiklikle, Anayasa’daki, “Türkiye Devletinin dini, Din-i İslamdır” hükmü (m.2) ile Meclisin yetkileri arasında sayılan “ahkâm-ı şer’iyenin tenfizi” hükmü (m.26) çıkarılmış, 1937 değişikliği ile de Anayasaya “lâiklik ilkesi” eklenmiştir. Doğru cevap E’dir.
8.Soru
"Din ve devletin yanı sıra, milletin de ihyasından söz edilmekle ................... yeni bir yaklaşım belirlemiş olmaktadır." cümlesindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Tanzimat Fermanı |
Islahat Fermanı |
Sened-i İttifak |
Kanun-u Esasi |
1982 Anayasası |
Din ve devletin yanı sıra, milletin de ihyasından söz edilmekle Tanzimat Fermanı yeni bir yaklaşım belirlemiş olmaktadır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hukuk güvenliğinin şartlarından değildir?
Meclis hakim güvencesi |
Hukuki istikrar |
Ceza sorumluluğu ilkeleri |
Kazanılmış haklara saygı: |
Hukuk kurallarının belirliliği |
Meclis hakim güvencesi
10.Soru
Parlamenter hükümet sistemiyle ilgili aşağıdaki iafdelerden hangisi yanlıştır?
Yürütme, yasamaya karşı sorumludur. |
Yürütme organı iki başlıdır. |
Devlet başkanının siyasal sorumluluğu vardır. |
Başbakan yasama organı içinden seçilir. |
Başbakan ve kabine kolektif bir yürütme organıdır. |
Parlamenter hükûmet sisteminde devlet başkanının siyasal sorumluluğu yoktur. Doğru cevap C'dir.
11.Soru
1921 Anayasası’nın en önemli kuralı aşağıdakilerden hangisidir?
Millî egemenlik ilkesi |
Lâiklik ilkesi |
Sosyal devlet ilkesi |
Cezaların şahsiliği ilkesi |
Kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi |
23 maddelik kısa bir anayasa olan 1921 Anayasası’nın en önemli kuralı, “millî egemenlik ilkesi”dir (m.1).
12.Soru
Şeklî ve organik kriterin en önemli savunucusu Fransız anayasa hukukçusu kimdir?
Léon Duguit |
Carre de Malberg |
Herbert Gintis |
André Gorz |
Samuel Bowles |
Şeklî ve organik kriterin en önemli savunucusu Fransız anayasa hukukçusu Carre de Malberg’e göre, devletin hukuki işlemlerinin tasnifi pozitif anayasa hukuku verilerine dayanılarak yapılmalıdır. Doğru cevap B’dir.
13.Soru
Şeklî ve organik kritere göre yasama fonksiyonu hangi işlemleri ifade eder?
Yürütme organı tarafından yapılan işlemleri, |
Yargı organı tarafından yapılan işlemleri, |
Yasama organı tarafından yapılan işlemleri, |
Yargı ve yürütme organı tarafından yapılan işlemleri, |
Subjektif işlem organı tarafından yapılan işlemleri, |
Şeklî ve Organik Bakımdan Şeklî ve organik kriter, devletin hukuki fonksiyonlarını bu fonksiyonları yerine getiren organa ve yapılış şekillerine göre tasnif etmektedir. Bu kritere göre, yasama fonksiyonu, yasama organı tarafından yapılan işlemleri; yürütme fonksiyonu, yürütme organı tarafından yapılan işlemleri; yargı fonksiyonu ise, yargı organı tarafından yapılan işlemleri ifade eder. Doğru cevap C’dir.
14.Soru
Maddi mahiyetlerine göre hukuki işlemler, üçe ayrılır. Aşağıdakilerden hangi üçü doğru verilmiştir?
Kural-işlem, subjektif işlem ve yargı işlem |
Kural-işlem, objektif işlem ve sosyal işlem |
Objektif işlem, subjektif işlem ve naturel işlem |
Doğru işlem, yanlış işlem ve yargı işlem |
Sosyal işlem, objektif işlem ve belge işlem |
Maddi mahiyetlerine göre hukuki işlemler, kural-işlem, subjektif işlem ve yargı işlemi olmak üzere üçe ayrılır. Doğru cevap A’Dır.
15.Soru
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine kişisel başvurunun iç hukuktaki nihai yetkili merciin kesin kararından itibaren kaç ay içinde yapılmış olması gerekir?
3 |
6 |
9 |
12 |
1 |
6
16.Soru
Kanun ve cumhurbaşkanlığı kararnamesi arasındaki ilişkiyle ilgili olarak aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru bir ifadeye yer verilmiştir?
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile her konuda düzenleme yapılabilir. |
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılmış bir konuda TBMM'nin kanun çıkarması mümkündür. |
Normlar hiyerarşisinde Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile kanunlar aynı düzeyde yer alır. |
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunda bir konu hakkında farklı düzenlemeler bulunması halinde hangisi daha sonra çıkarıldıysa o uygulanır. |
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılabilmesi için Cumhurbaşkanının yasama organı tarafından yetkilendirilmesi şarttır. |
2017 Anayasa değişiklikleri, Cumhurbaşkanı'na Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarma yetkisi vermiştir. Bu yetki, aslî düzenleme yetkisidir, yani Cumhurbaşkanının herhangi bir organ ya da makam tarafından yetkilendirilmeksizin Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarması mümkündür. Bununla birlikte, bu durum kanuna aykırı Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılabileceği anlamına gelmez. Cumhurbaşkanlığı kararnameleri yalnızca kanuna dayanmak zorunda değildir; ancak kanuna uygun olmak zorundadır. Bu durum normlar hiyerarşisinde kanunun Cumhurbaşkanlığı kararnamesinden üstte yer almasının bir sonucudur. Ayrıca Anayasa m. 104/17 uyarınca münhasıran kanunla düzenlemesi öngörülen konularda ve kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Şayet Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanun aynı konuda farklı hükümler içeriyorsa kanun uygulanır. Bunun yanı sıra kanunla açıkça düzenlenmiş bir konuda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamazken Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenmiş bir konuda kanun çıkarılması mümkündür.
Doğru cevap B şıkkıdır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi TBMM'nin bilgi edinme ve denetim yollarından değildir?
Meclis araştırması |
Gensoru |
Genel görüşme |
Meclis soruşturması |
Yazılı soru |
Meclis ayrıca, Meclis araştırması, genel görüşme, Meclis soruşturması ve yazılı soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini de kullanır (m.98/1).
18.Soru
"Devletin hukuki işlemlerinin tasnifi pozitifanayasa hukuku verilerine dayanılarak yapılmalıdır." görüşüyle devletin hukuki fonksiyonlarının tasnifinde şekli ve organik kriterin en önemli savunucusu olarak kabul edilen Fransız Hukukçusu aşağıdakilerden hangisidir?
Jean Jacques Rousseau |
Leon Epstein |
Arend Lijphart |
Carre de Malberg |
Jon Elster |
Şeklî ve organik kriterin en önemli savunucusu Fransız anayasa hukukçusu Carre de Malberg’e göre, devletin hukuki işlemlerinin tasnifi pozitif anayasa hukuku verilerine dayanılarak yapılmalıdır. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kural-işlemdir?
Yasama organının bir içtüzük değişikliği yapması |
Bir binaya ruhsat verilmesi |
Bir vergi yükümlüsüne vergi tarh edilmesi |
Bir öğrenciye diploma verilmesi |
Bir memurun atanması |
Devletin hangi organı tarafından yapılırsa yapılsın, kural-işlem mahiyetine sahip olan bütün işlemlerin yapılmasında yasama fonksiyonu icra edilmektedir. Örneğin, yasama organınca yapılan kanunlar ve içtüzükler ile yürütme organınca yapılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ve yönetmelikler maddi kriter bakımından yasama fonksiyonuna dahildirler.
20.Soru
İktidarın çeşitli fonksiyonlarının, aralarında bir iş birliği bulunan değişik organlar tarafından yerine getirilmesidir şeklinde ifade edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir.
Kuvvetler ayrılığı |
Fonksiyonlar birliği |
Kuvvetler birliği |
Fonksiyonlar ayrılığı |
Siyasal ayrılık |
Fonksiyonlar ayrılığı, iktidarın çeşitli fonksiyonlarının, aralarında bir iş birliği bulunan değişik organlar tarafından yerine getirilmesidir. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ