Türk Dili 1 Ara 28. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. TürkçeII. İngilizceIII. JaponcaYukarıda belirtilen diller konuşulduğu ülke sayısına göre büyükten küçüğe doğru aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru biçimde sıralanmıştır?
I - II - III
|
II - I - III
|
III - II - I
|
II - III - I
|
III - I - II
|
2.Soru
Daha çok Budist Uygurlar tarafından kullanılan ve Budizm’le ilgili eserler yazılan, Hindistan kökenli yazı sistemi aşağıdakilerden hangisidir?
Brahmi Alfabesi |
Tibet Yazısı |
Süryani Alfabesi |
İbrani alfabesi |
Ermeni Alfabesi |
Daha çok Budist Uygurlar tarafından kullanılan ve Budizm’le ilgili eserler yazılan Brahmi
alfabesi Hindistan kökenli bir yazı sistemidir. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde ettirgen çatıya örnek bir sözcük vardır?
Duvarlar geçen hafta boyandı. |
Çiçekler daha yeni sulandı. |
Yol boyunca etrafına bakındı. |
Almanyadaki arkadaşıyla sık sık mektuplaştı. |
Soruyu ablasına çözdürdü. |
Çatı ekleri cümle içinde yüklemin özne veya nesne ile ilişkisini belirler. Çatıları, öznenin ve nesnenin durumuna göre dönüşlü, edilgen, işteş, ettirgen çatılar olarak daha ayrıntılı bir şekilde sınıflandırabiliriz. Dönüşlü, edilgen, işteş çatılar özneye, ettirgen çatılar ise nesneye yöneliktir. Ettirgen çatı: Eylemdeki anlatımın özne tarafından başka bir kişi ya da nesneye aktarıldığını gösteren ve geçişli eylemlerin geçişlilik derecesini yükselten –(A)r, -(I)r, -DIr, -t-, -zIr- (< -z- + -r-) eklerinin kurduğu çatıdır.
'boya-(n)mak' ve 'su-la-(n)mak' edilgen çatılı, 'bak-(ı)n-mak' dönüşlü çatılı, 'mektup-la(ş)-mak' işteş çatılı ve 'çöz-dür-mek' ettirgen çatılı sözcüklerdir. Doğru cevap E'dir.
4.Soru
Yaklaşık700 yıldır kesintisiz devam eden ve eğitim, bilim, edebiyat, felsefe, din, askerlik gibi hemen hemen hayatın her alanına ait binlerce eser yazılan Türkiye Türkçesi, tarihsel anlamda aşağıdaki dillerden hangisine dayanır ?
Oğuz Türkçesi |
Azerbaycan Türkçesi |
Türkmen Türkçesi |
Gagauz Türkçesi |
Batı Türkçesi |
Amaç 4
5.Soru
1926’da yapılan Bakü Türkoloji Kongresi’nde bütün Türklerin, Latin alfabesini kullanması yolunda alınan kararı hangi Türk topluluğu uygulamamıştır?
Kırgızlar |
Başkurtlar |
Kazaklar |
Hakaslar |
Çuvaşlar |
1926’da yapılan Bakü Türkoloji Kongresi’nde bütün Türklerin, Latin alfabesini kullanması
yolunda bir karar alınmış ve Çuvaşlar dışında kalan bütün Türk toplulukları bu kararı uygulamışlardır. Eski Sovyetler Birliği’nde yaşayan Türk halklarının Rus-Kiril alfabesini kullanmaları yolunda Moskova’nın aldığı karar üzerine 1939’da Azerbaycanlılar, Tatarlar, Yakutlar ve Hakaslar, 1940’da Kazak, Kırgız, Başkurt, Karakalpak ve Özbekler, 1943’te Tuvalılar, 1957’de de Gagavuz Türkleri Latin alfabesini bırakıp Kiril alfabesine geçmişlerdir.
6.Soru
Birinci Türkoloji Kongresi hangi şehirde toplanmıştır?
Kazan |
Bakü |
İstanbul |
Konya |
Selanik |
Birinci Türkoloji Kongresi Bakü'de toplanmıştır. Doğru cevap B'dir.
7.Soru
Aşağıdaki dillerden hangisi Birleşmiş Milletler Örgütünün resmi dillerinden bir değildir?
Arapça |
Fransızca |
İspanyolca |
Japonca |
Rusça |
Arapça, Çince, Fransızca, İngilizce, İspanyolca ve Rusça Birleşmiş Milletler Örgütünün resmi dilleridir. Japonca Birleşmiş Milletler Örgütünde kullanılan resmi dillerden biri değildir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi geniz ünsüzlerindendir?
g, k
|
h, g
|
ğ, r
|
ğ, y
|
m, n
|
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kiril Alfabesinin özelliklerindendir?
İnanç sisteminin etkisiyle Türkler tarafından kullanılmış alfabelerdendir. |
Anadolu’da Hristiyanlığın Ortodoks mezhebine bağlı Karamanlı Türkler tarafından XVIII-XX. yüzyıllar arasında kullanılmıştır |
En eski Slav kitaplarının yazıldığı iki alfabeden biridir |
Grek alfabesinden doğduğu kabul edilmektedir |
Türklerle Müslümanların ilişkilerinin sıklaşması sonucu kullanılmıştır. |
En eski Slav kitaplarının yazıldığı iki alfabeden biri olan Kiril alfabesi, IX. yüzyılda oluşturulmuştur. Bu alfabenin Rus topraklarına girmesi 9. yüzyıl ortalarında başlar. X. yüzyılda Hristiyanlığın Ruslar arasında kabul görmesi, Kuzey Karadeniz ile bütün Sibirya ve Orta Asya’nın da kaderini belirler. Rusların bu dini kabul etmelerinin önemli sonuçlarından biri alfabe ve yazı diline kavuşmalarıdır.
10.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi bir addan ad yapma eki almamıştır?
topaç |
güneş |
görev |
insancıl |
güncel |
-(A)v eki eylemden ad yapma ekidir. Foğru cevap C'dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde durum eki kullanılmamıştır?
Okuldan
|
Okulun
|
Okulca
|
Okullu
|
Okulla
|
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Eski Oğuz Türkçesi ile eser veren sanatçılardan biri değildir?
Sultan Veled |
Yunus Emre |
Ali Şir Nevayî |
Gülşehrî |
Şeyyad Hamza |
Eski Oğuz Türkçesine ait, kaynaklarda kayıtlı olup da bugüne ulaşamayan ve adları bilinen birtakım eserler vardır. Bu eserler bulundukça dönemin dil özellikleri daha iyi aydınlanacaktır. Bu dönemde eser veren önemli bazı isimleri şöyle sıralayabiliriz: Mevlana’nın oğlu Sultan Veled, Yunus Emre, Ali, Şeyyad Hamza, Gülşehrî, Aşık Paşa, Ahmet Fakih, Hoca Mesut vb.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sözcük yapımı ile ilgili başlıca yollardan biridir?
Birleştirme
|
Türetme
|
Kalıplaşma
|
Örnekseme
|
Uzatma
|
14.Soru
Aşağıdaki kelimelerin hangisinde ünlü düşmesi ses olayı vardır?
küçücük |
adım |
omuz |
sıtma |
biricik |
ısıtma>sıtma
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ‘soru eklerinin' özelliklerinden biridir?
Sayıca birden fazla varlığı ifade eder.
|
Yazımda ayrı gösterilir.
|
Adın belirttiği nesne yada kavramın kime ait olduğunu gösterir.
|
Soru ekleri, çoğul eklerinden önce gelir.
|
Adları diğer sözcüklere değişik anlam ilişkileri çerçevesinde bağlar.
|
16.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi ünlü kısalmasına örnek değildir?
Pabuç |
Hesap |
Yarış |
Taç |
Hayat |
Ar. ḥisāb > hesap
Ar. ḥayāt > hayat
Far. pāpūş > pabuç
Far. tāc > taç
yarış sözcüğünde ünlü kısalması olmadığı için doğru cevap C seçeneğidir.
17.Soru
Dil ve kültür arasındaki ilişki için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Kültürün aktarımını yazı sağlamaktadır. |
Dil yalnızca kültürün oluşum sürecinde yer alır. |
Dil ve kültür arasında çok yönlü bir ilişki vardır. |
Dil ve kültür arasında basit bir ilişki vardır. |
Kültüre ait en önemli unsur ekonomik öğelerdir. |
Dil ve kültür arasındaki ilişki, bu iki unsurun iç dinamiklerle birbirine bağlı olmasından kaynaklanan çok yönlü bir ilişkidir. Dil ve kültür arasında, birbirini yaratma, birbirinin varlığına ve devingenliğine kaynak ve ortam oluşturma yönünde organik bir ilişki bulunur. Bir toplumun kültürü, bireylerin o topluma kendini kabul ettirebilmek için bilmesi ve inanması gereken her türlü bilgi, değer ve uygulamadır. Bir bakıma kültür, bir kişinin günlük yaşamın ödevlerini yerine getirebilmek için sahip olması gereken “neyin-nasıl” olacağına dair bilgidir (Wardhaugh, 1998). Bu durumda dil, kültüre ait binlerce unsurdan yalnızca biri sayılır ancak üstlenmiş olduğu, ‘kültürün varlığını ve devamlılığını sağlamak’, 'sözlü ve yazılı kültür ögelerini bizzat yaratmak’, ‘kültürel ögeleri sonraki nesillere taşımak’ vb. işlevlerle en temel olanıdır denilebilir. Somut olmayan pek çok kültür mirası, yüzyıllar boyunca yalnız dil aracılığıyla sonraki nesillere aktarılabilmiştir.
18.Soru
Bir adın veya ad öbeğinin yerini tutabilen ad soylu sözcüklere ne ad verilir?
Sıfat |
Zamir |
Zarf |
Edat |
Bağlaç |
Bir adın veya ad öbeğinin yerini tutabilen ad soylu sözcüklere zamir denir. Doğru cevap B'dir.
19.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi kalın ünlülerden türetilmiş örneklerden biri olarak gösterilebilir?
aile
|
bilgisayar
|
okul
|
resim
|
kalem
|
20.Soru
Karahanlı Dönemi’nden günümüze Türk dil ve kültür tarihi açısından son derece önemli eserler kalmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu eserlerden değildir?
Kutadgu Bilig |
Atebetü’l-Hakâyık |
Dîvân-ı Hikmet |
Orhun Abideleri |
Kur’an Tercümesi |
Karahanlı Dönemi’nden günümüze sayı olarak çok olmamakla birlikte Türk dil ve kültür
tarihi açısından son derece önemli eserler kalmıştır. Bunlar; 1069 yılında Yusuf Has
Hâcip tarafından yazılmış 6645 beyitten oluşan Kutadgu Bilig; Kâşgarlı Mahmut tarafından 1072 yılında başlanıp 1077 yılında tamamlanmış, 7000’den fazla Türkçe kelimenin Arapça karşılığı verilmekle kalınmayıp şiirlerle, atasözleri ve deyimlerle örneklendirilerek zenginleştirilmiş, Türk kültürünün hazinesi olarak değerlendirilen Dîvânü Lügâti’t-Türk; Edip Ahmet Yüknekî tarafından yazılan Atebetü’l-Hakâyık; Ahmet Yesevî’nin şiirlerinin toplanmasıyla oluşturulan Dîvân-ı Hikmet ve kim tarafından yazıldığı tam olarak bilinmeyen Kur’an Tercümesi gibi eserlerdir.
Doğru yanıt D
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ