Türk Dili 1 Final 37. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
"İkileme içerisinde yer alan sözcüklerin en dikkat çekici özellikleri ses .................. kaynaklanan ses uygunluğu ve güzelliğidir. İkilemeler kullanılırken bir çeşit .............. yapılar ortaya çıkarılmıştır." İfadesinde boş bırakılan yerlere sırasıyla neler gelmelidir?
"İkileme içerisinde yer alan sözcüklerin en dikkat çekici özellikleri ses .................. kaynaklanan ses uygunluğu ve güzelliğidir. İkilemeler kullanılırken bir çeşit .............. yapılar ortaya çıkarılmıştır." İfadesinde boş bırakılan yerlere sırasıyla neler gelmelidir?
tekrarlarından - uyumlu |
seslerden - dizili |
yankılarından - kafiyeli |
benzerliklerinden - uyaklı |
türemelerinden - şiirli |
İkileme içerisinde yer alan sözcüklerin en dikkat çekici özellikleri ses benzerliklerinden kaynaklanan ses uygunluğu ve güzelliğidir. İkilemeler kullanılırken bir çeşit uyaklı yapılar ortaya çıkarılmıştır. Doğru yanıt D'dir.
2.Soru
I. ‘Dil nedir?’ sorusunun tek bir cevabı vardır.
II. Dilin temeli sestir.
III. Dilin üretim yetisi sınırsızdır.
Yukarıdaki ifadelerin hangisi veya hangileri doğrudur?
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
‘Dil nedir?’ sorusunun tek bir cevabı yoktur ancak iletilmek istenen duygu ve düşünceler,
verilmek istenen iletiler (mesaj) ses dalgalarına aktarılır. Dilin temeli sestir. Dilin üretim gücü, konuşurların sınırlı sayıda yolla sınırsız sözcük oluşturma, cümle kurma ve anlama yetisidir. Matematikte on temel sayı ile sonsuz işlem yapabilme niteliğine benzer biçimde dilin ses, biçim, söz dizimi vb. kuralları çerçevesinde sınırsız bir şekilde yeni sözcükler ve cümleler üretilebilir, üretilenler anlaşılabilir. Doğru yanıt D seçeneğidir.
3.Soru
Aşağıdaki Türk yazı dilleri ve lehçelerinden hangileri Türkiye'de konuşulmaktadır?
Afşar Türkçesi - Azerbaycan Türkçesi
|
Ahıska Türkçesi - Gagavuz Türkçesi
|
Özbek Türkçesi - Tuva Türkçesi
|
Başkurt Türkçesi - Gagavuz Türkçesi
|
Uygur Türkçesi - Tatar Türkçesi
|
4.Soru
Aşağıdaki hangi platformlar Türkçe'nin kullanımındaki bozulmalara yol açan nedenlerden birisi olamaz?
Sosyal medya |
Televizyon |
Mesajlaşma uygulamaları |
Onaylı kitaplar |
Yabancı yazılımlı cihazlar |
D seçeneğindeki yer alan onaylı kitaplar Türk diline uygunluğu açısından kontrol edilmektedir. Doğru seçenek D'dir.
5.Soru
Türkçede yaklaşık kaç atasözü bulunmaktadır?
1000 |
1500 |
2000 |
3000 |
4500 |
4500
6.Soru
I. Sahnenin perdesi filmin en heyecanlı yerinde birdenbire alev aldı.
II. Nehir'in bitmez tükenmez hırsları Mesut'u büyük bir umutsuzluğa sürükledi.
III. İnsanın tarihinden kopuşu kendine yabancı kalışıdır.
IV. Annem yıllarca büyük bir kederle yaşadı.
V. Oturduğu kattan şehrin en uzun binası görülebiliyordu.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangi ikisi yüklemin türü ve ögelerinin sıralanışı yönüyle özdeştir?
I ve V |
II ve III |
I ve IV |
IV ve V |
II ve IV |
III isim cümlesi, diğerleriyle fiil cümleleridir. Cümlenin ögeleri bakımından aynı sıralışa sahip iki cümle I ve IV'tür. "Sahnenin perdesi=özne, filmin en heyecanlı yerinde= zarf tümleci, birdenbire= zarf tümleci, alev aldı= yüklem" ve "Annem= özne, yıllarca= zarf tümleci, büyük bir kederle= zarf tümleci, yaşadı=yüklem". Doğru cevap C'dir.
7.Soru
Türkçenin söz varlığının etkin ve uygun bir biçimde kullanılması için aşağıdakilerden hangisi çözüm önerisi niteliğinde değildir?
Türkçenin doğru kullanımı özendirilmelidir.
|
Türkçe diğer dillerin etkisinden kurtarılmalıdır.
|
Yazım kurallarına dikkat edilmelidir.
|
Kitap okumak alışkanlık haline getirmelidir.
|
Türkçeden diğer dillere giren sözcükler araştırılmalıdır.
|
8.Soru
Bir nesnenin veya düşüncenin zihindeki soyut ve genel tasarımına ne ad verilir?
Soyutlama |
Kavram |
İmaj |
Kültür |
Hayal |
Bir nesnenin veya düşüncenin zihindeki soyut ve genel tasarımına Kavram denir.
9.Soru
Konuşulan Türk lehçelerinin içinde Türkiye Türkçesi aşağıdaki hangi özellikleri taşımamaktadır?
Kültür, sanat ve edebiyat dili olma özelliği
|
Yaklaşık 12 mikyon kilometrekarelik bir alanda konuşulması
|
En eski ve en geniş coğrafya parçasında konuşulan bir dil olma özelliği
|
Dünyanın beşinci büyük lehçesi olma özelliği
|
Yabancı dillerden etkilenmemesi
|
10.Soru
Toplumların hayatın akışı içerisinde oluşan bilge yönlerini, kazandıkları deneyimleri, dünyaya bakışlarını, anlatım yeteneklerini yansıtan ve çok uzun süre düşünce dünyasında yaşamaya devam edebîlen bir tür kalıplaşmış sözlere ne ad verilir?
Atasözü |
Deyim |
Söz |
Öbek |
Cümle |
Atasözleri, toplumların hayatın akışı içerisinde oluşan bilge yönlerini, kazandıkları deneyimleri, dünyaya bakışlarını, anlatım yeteneklerini yansıtan ve çok uzun süre düşünce dünyasında yaşamaya devam edebîlen bir tür kalıplaşmış sözlerdir. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
Devlet yönetimi, eğitim, ekonomi vb. bütün alanlarda kullanılan, yasal, kurumsal, toplumsal desteği, edebî geleneği, ortak yazım sistemi, genel kabul
gören sözlüğü, yazım kılavuzu, ortak söyleyiş sistemi vb. bulunan dil veya değişke'ye ne ad verilmektedir?
Ölçünlü dil |
Kuralcı dil bilgisi |
Betimleyici dil bilgisi |
Ölçünleştirme |
Dil |
Devlet yönetimi, eğitim, ekonomi vb. bütün alanlarda kullanılan, yasal, kurumsal, toplumsal desteği, edebî geleneği, ortak yazım sistemi, genel kabul gören sözlüğü, yazım kılavuzu, ortak söyleyiş sistemi vb. bulunan dil veya değişke'ye ölçünlü dil adı verilmektedir. Doğru cevap A'dır.
12.Soru
Türkler tarafından yazıldığı kabul edilen ilk Türkçe belge hangisidir?
Bilge Kağan yazıtı |
Çoyr yazıtı |
Tonyukuk yazıtı |
Şine-us yazıtı |
Kültigin yazıtı |
Konuşma dili olarak yaşı kesin rakamlarla ifade edilemeyen, ancak çok eski devirlere gittiği anlaşılan Türkçenin yazı dili tarihini izleyebilmekteyiz. Bugünkü bilgilerimize göre Türkçenin ilk yazılı belgesi MS 687-692 yıllarına tarihlenen Çoyr yazıtıdır.
13.Soru
Aşağıdaki işletme isimlerinden hangisinin kullanımı doğru olarak verilmiştir?
Eczane Derman |
Derman Eczanesi |
Hotel Divan |
Kebabchi Hüseinn |
Otel Marmara |
Son zamanlarda Türkçe veya Türkçeleşmiş adlar iş yerlerinde kullanılırken gelenekleşmiş Türk yazımı yerine yabancı kurallara göre yazma eğilimi de ortaya çıktı:Efendy, Hotel Taxim, Eskidji, Laila, Wishne Bar, Neshe, Kitapchi, Yemish, Kebabchi, Derichi...
Bu etkilenme yalnızca sözcük girişiyle sınırlı kalmamakta Türkçenin söz dizimi özelliklerini de zorlamaktadır: Divan Oteli demek dururken Hotel Divan, Marmara Oteli demek varken The Marmara, Derman Eczanesi yerine Eczane Derman demek Türkçenin söz dizimi özelliklerini hiçe saymaktır.
14.Soru
2015 yılı verilerine göre dünyada kullanılan kaç dil vardır?
7.801 |
8.211 |
7.102 |
7.205 |
8.106 |
Dillerin yazı diline sahip olup olmaması bir değerlendirme ölçütüdür. 2015 yılı verilerine göre yeryüzündeki 7.102 dilden ancak birkaç yüzü yazı dili özelliğine sahiptir. Doğru cevap C'dir.
15.Soru
Türkçenin karşı karşıya bulunduğu sorunların çözümü için öncelikle yapılması gereken nedir?
Türkçenin karşı karşıya bulunduğu sorunların çözümü için öncelikle yapılması gereken nedir?
Toplumda Türkçe bilincinin yaygınlaştırılması ve dilin öneminin kavratılması gerekmektedir. |
Eğitim sistemimiz Türkçeyi sevdirecek, benimsetecek nitelikte yeniden düzenlenmelidir. |
Radyo ve televizyon kuruluşları, basın yayın organları; toplumda Türkçe bilincinin geliştirilmesi, doğru ve güzel Türkçenin yaygınlaştırılması konusunda etkin olmalıdır. |
Türk Dil Kurumu, RTÜK gibi kurumlar topluma örnek olacak biçimde doğru ve güzel Türkçeyi kullanan yazar, gazeteci, tiyatrocu, spiker ve sunucuyu ödüllendirmeye devam etmelidir. |
Şirket adının tescil edilmesi uygulaması iş yeri ve ürün adlandırını da kapsayacak biçimde genişletilmelidir. |
Türkçenin karşı karşıya bulunduğu sorunların çözümü için öncelikle toplumda Türkçe bilincinin yaygınlaştırılması ve dilin öneminin kavratılması gerekmektedir. Eğitim sistemimiz Türkçeyi sevdirecek, benimsetecek nitelikte yeniden düzenlenmelidir. Radyo ve televizyon kuruluşları, basın yayın organları; toplumda Türkçe bilincinin geliştirilmesi, doğru ve güzel Türkçenin yaygınlaştırılması konusunda etkin olabilirler. Eğitim kurum- larından sonra bu konuda en büyük sorumluluk radyo ve televizyon kuruluşlarına, basın yayın organlarına düşmektedir. Kitle iletişim araçlarında bozuk dil kullanımı nasıl bir anda yaygınlaşıyorsa doğru ve güzel Türkçe kullanımı da bir anda yaygınlaşacaktır. Bu konuda ödüllendirici olmak gerekir. Türk Dil Kurumu, RTÜK gibi kurumların topluma örnek olacak biçimde doğru ve güzel Türkçeyi kullanan yazar, gazeteci, tiyatrocu, spiker ve sunucuyu ödüllendirmeye devam etmesi yararlı olacaktır. Bununla birlikte dilin kul- lanıldığı alanlarda yasal boşlukların giderilmesi, kuralların belirlenmesi yararlı olacaktır. Örneğin şirket adının tescil edilmesi uygulaması iş yeri ve ürün adlandırını da kapsayacak biçimde genişletilebilir.
16.Soru
Bir dilin zenginliğine ilişkin karşılaştırmalar, dilin hangi özelliğine göre yapılmalıdır?
Gelişmişlik |
İşlenmişlik |
Türemişlik |
Sözcük sayısı |
Tümce yapısı |
Dillerin zengin veya yoksul, gelişmiş veya az gelişmiş diye nitelendirilmesi, bilimsel bir yaklaşım değildir.
Çünkü her dil kendi ölçeğinde gelişmiştir, her dil kendisine göre yeterlidir. Yeryüzündeki her dil, bilinen belirli sayıdaki yöntemle sonsuz sayıda sözcük, terim, deyim, kavram türetebilecek ve tümce üretebilecek yeteneğe sahiptir. Diller arasında bir karşılaştırma yapılacaksa işlenmişlik açısından dillerin değerlendirilmesi daha doğrudur.
17.Soru
Alıntı sözlerin diğer adı aşağıdakilerden hangisidir?
Ödünçleme |
Kopyalama |
Alıntılama |
Düzenleme |
Derleme |
Alıntı sözler “ödünçleme” olarak da adlandırılmaktadır. Bir dilden başka bir dile geçen sözler genellikle geçtiği dilin ses yapısına uydurulmaya çalışılır. Doğru yanıt A'dır.
18.Soru
Halk ağzından yazı diline aktarılmış olan sözcüklerden hangisi "Sel, akarsu ince çamur, birikinti getirip yığmak" anlamının karşılığıdır?
kaykılmak |
lığlamak |
işmar etmek |
dolukmak |
şişmek |
Türk Dil Kurumu tarafından yayınlanan Türkçe Sözlük’te (hlk) kısaltmasıyla verilen
bütün sözcükler halk ağzından yazı diline aktarılmış sözcüklerdir ki bunların sayısı binlerle ifade edilmektedir. Konuyla ilgili bir çalışmada halk ağzından yazı diline aktarılan sözcüklere örnek olmak üzere verilen sözcüklerden bazıları şunlardır:
kaykılmak : Bir yana doğru yaslanıp yatar gibi olmak
lığlamak : Sel, akarsu ince çamur, birikinti getirip yığmak
dolukmak : göz yaşarmak, ağlayacak duruma gelmek
işmar etmek : el, göz veya baş ile işaret etmek
şişmek : Gururlanmak, büyüklenmek
19.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi ek eylem ile çekimlenmiş belirtisiz ad tamlaması yapısında bir sözcük öbeğidir?
Şehre gelenlerin gittiği ilk yer, Şahin Tepesi’dir. |
Serkan sınıftaki en çalışkan çocuktur. |
Beyaz boyalı tahtadan kulübe buluştuğumuz yerdir. |
Kalabalık akşam olunca usul usul evlere dağılır. |
Herkes derste dinlediğini evde tekrar ederse öğrenir. |
Bu cümlenin yüklemi olan “Şahin Tepesi’dir” sözcüğü ek eylem ile çekimlenmiş belirtisiz
ad tamlaması yapısında bir sözcük öbeğidir.
20.Soru
Dede Korkut hikayeleri aşağıdakilerden hangisine örnektir?
ilişki sözleri |
alkış ve kargışlar |
alıntı sözler |
ağız ögeleri |
deyimler |
Alkış ve kargışlar nesir ya da nazım olabilir, ancak manzum özellikler gösterenler yazılı metinlerimizde de karşımıza çıkar. Dede Korkut Hikâyeleri bu bakımdan örnek bir metindir ve içerisinde alkış- kargış olarak kabul edilecek bölümler vardır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ