Türk Dış Politikası 1 Final 11. Deneme Sınavı

1970-1980 döneminde Türkiye'nin hem iç hem de dış politikasında en belirleyici unsur 1974 yılında yeniden başlayan Kıbrıs Sorunu olmuştur. Bu çerçevede, 1974 Kıbrıs Barış Harekatı en etkili olay olarak değerlendirilebilir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Türkiye, Soğuk Savaş boyunca, Sovyetlerle en uzun sınıra sahip olması ve örgüt içindeki en büyük ikinci askerî güç olması vasfıyla NATO içinde her zaman önemli bir ülke olmuştur. 1980-1990 döneminde, NATO stratejisindeki değişiklikler, Türk-Yunan ilişkileri, nükleer silah politikası ve Türk dış politikasındaki değişim Türkiye’nin örgütle olan ilişkilerinde belirleyici olmuştur.

Makarios’un gerek NATO’nun adada bir çözüm arayışına engel olması, gerek Birinci ve İkinci Acheson Planı’nı reddetmesi ve dönemin Yunanistan başbakanı Stefanos Stefanopulos’un çözüme yakın politikasına karşı sert tutumu yanında, zamanla Sovyetler Birliği ile yakın ilişkiler kurması ABD’nin Makarios’a karşı tavır almasına ve ülkeye küçük de olsa yaptığı yardımları durdurmasına neden olmuştur. Doğru cevap E'dir.

Gorbaçov, altı yıllık iktidarı döneminde “Glasnost” ve “Prestroika” adı altında etkin reformlar gerçekleştirme çabası içinde olmuştur. Bunun için öncelikle Batı ile çatışmalarını en aza indirmeye çalışmış ve iyi niyet göstergesi olarak nükleer denemeleri durdurduğunu açıklamış, ardından orta ve kısa menzilli füze anlaşmalarını ABD ile imzalamış ve Afganistan’dan tek taraflı olarak çekilmiştir.

Türkiye NATO’nun Sovyetlere yönelik Esnek Karşılık politikası konusunda tedirgin olmuş ve bu ülke ile ilişkilerinin bozulmasından çekinmiştir. ABD’nin alandışılık politikası ile NATO üyesi ülkelerin üye ülke sınırları dışında da müdahalede bulunma istemine Türkiye sıcak bakmamıştır. Ayrıca, Yunanistan’ın bir savaş filosunu örgütün komutasına vermek istemesi fakat bunun Limmi adasında konuşlanacağını bildirmesi Türkiye’de tepkiye yol açmış ve geri adım atılmamıştır. Körfez Krizi ise Türkiye’nin ABD için jeostratejik önemini artıran bir faktördür.

ENOSIS: Yunanca birleşme anlamına gelir. Helen uygarlığının geliştiği ve yayıldığı her yerin ilhakı fikrine dayanır.Balkan Savaşları sırasında ve Girit’in ilhakında kullanılan bu terim, Kıbrıs için de kullanılmıştır. 

Bu gerginlik 1962 Küba krizinde füzeler kaldırılana dek devam etmiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

1973 yılında CHP-MSP koalisyonu ile kurulmuş olan hükûmet, tüm baskılara rağmen haşhaş üretimini serbest bırakmıştır.

Megali İdea'ya göre hedef Yunan halkının tam bağımsızlığını sağlamak, Batı Trakya'nın, Ege adalarının, Girit'in, Kıbrıs'ın, Batı Anadolu'nun ilhakı ile Pontus Rum devletinin kurulması ve İstanbul'un geri alınması olarak sıralanabilir.

NATO (North Atlantic Treaty Organization - Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü), 12 kurucu üye ile (Belçika, Kanada, Danimarka, Fransa, İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Portekiz, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri) 4 Nisan 1949’da Washington Anlaşması ile kuruldu. Kolektif bir savunma birliği olarak kurulan NATO’ya 1952’de Türkiye ve Yunanistan, 1955’te F.Almanya ve 1982’de İspanya üye olmuştur. Soğuk Savaş sonrasında ciddi bir genişleme hamlesine girişen NATO’nun 2009’daki katılımlar ile üye sayısı 28’e ulaşmıştır. NATO, Kuzey Atlantik Konseyi, Savunma ve Nükleer Planlama Komitesi, Askerî Komite ve Sekreterlik’ten meydana gelmektedir. Doğru cevap E'dir.

Temel olarak nükleer denklik mantığı üzerinde gelişen Dehşet Dengesi (Ballance of Terror) politikaları 1960'lardan itibaren uluslararası siyasete egemen olmaya başlamıştır.

Vietnam Savaşı 1965-1975 yılları arasında olmuştur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Türkiye 1990'lı yıllarda Ege konusunda yaşanan gerginliklerden sonra kara sularındaki tutumunu iyice sertleştirmiş ve 1995 yılında aldığı bir kararla Yunanistan'ın kara sularını fiili olarak 12 mile çıkarmasını bir savaş nedeni sayacağını belirtmiştir. Doğru cevap D'dir.

NATO’nun tepkisini çekse de Sovyetler Birliği ile “İyi Komşuluk ve Dostluk Prensiplerine Dayalı İşbirliği Anlaşması” imzalanmış, sonraki süreçte başta İsrail olmak üzere silah üretimi, modernizasyonu ve teknolojisi konusunda anlaşmalar yapılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Darbe sonra hazırlanan ilk anayasa 1982'de yapılan bir halk oylaması sonucu 1982'de yürürlüğe girmiştir.