Türk İdare Tarihi Ara 16. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Karahanlılar Devleti'nde saray işleri yürütülürken birçok görevli personel tanımlanmıştır. Aşağıdakilerden hangisini bu personel arasında hükümdara en yakın kişidir?
Hacib
|
Kapucubaşı
|
Silahdar
|
Alemdar
|
Camedar
|
2.Soru
Ordunun en küçük çekirdeği, temeli Mete tarafından atılan onlu sisteme dayanmaktadır. Bu sistemde 10, 100 ve 1000 kişilik bölümlere ayrılan ve her birimin başında onbaşı, yüzbaşı gibi unvanlar taşıyan rütbelilerin bulunduğu ordu, aynı mantık dahilinde aile, boy ve budun dilimlerine göre taksim edilmiştir. Buradan hareketle sefere icabet söz konusu olduğunda bir boy ve bir bodunun müdahalesi için toplam kaç asker gerekmektedir?
11.000 asker
|
1.100 asker
|
110 asker
|
1.110 asker
|
10.000 asker
|
3.Soru
Aşağıdaki şehirlerden hangisi Anadolu beylerbeyliğinin merkezini oluşturmuştur?
Erzurum
|
Kütahya
|
Amasya
|
Trabzon
|
İzmir
|
4.Soru
Mani dininin Uygurlarda yaygın hale gelmesinin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Yerleşik hayata geçmiş olmaları
|
Çin kültürü ile kurulan yakın temaslar
|
Değişen devlet teşkilatı
|
Üretim biçimindeki değişim
|
Uygur alfabesini geliştirmeleri
|
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “Federal yapının en önemli sembolü toy’dur” yargısını kanıtlamaktadır?
Yılda üç defa kağan başkanlığında toplanması
|
Boy beylerine danışılması
|
Tüm boy beylerinin katılmak zorunda olması
|
Töre ilan etmesi
|
En önemli icra organı olması
|
6.Soru
Osmanlı Devleti’nin ilk veziri aşağıdakilerden hangisidir?
Osman Gazi |
Orhan Bey |
Dündar Alp |
Alaeddin Paşa |
Aşıkpaşazade |
Osmanlı Devleti’nin ilk veziri ise ulema sınıfından Alâeddin Paşa idi. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi Fatih Dönemi’nin sonlarına kadar Divân’a padişahlar başkanlık yapmışlar, daha sonra ise bu görev veziriazama bırakılmıştır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk devletlerinden itibaren hükümdarların yönetim felsefesine kaynaklık eden eserlerden biri olamaz?
Göktürk Yazıtları
|
Kutadgu Bilig (Yusuf Has Hacib)
|
Çin Kaynakları
|
Mukaddime (İbn-i Haldun)
|
Siyasetname (Nizamü-l Mülk)
|
8.Soru
Aşağıdaki etkenlerden hangisi kuruluş döneminde Osmanlı'nın aşiret yapısıyla yönetilemeyeceğini ortaya koymuş ve devletin kurumsallaşma zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır?
Devlet teşkilatının kurumlarının ve işlevinin çeşitli aşamalardan geçmesi
|
Yönetim yapısındaki gelişim ve değişimin çöküş sürecine kadar devam etmesi
|
Osmanlı Beyliği'nin egemenlik alanının büyümesi ve devletin daha geniş topraklara hükmetmesi
|
Yönetim yapısının mutlak merkeziyetçi bir yapılanma içine girmesi
|
Klasik medrese sisteminde yetişen ulemanın etkinliğinin artması
|
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri Divan-ı Hümayun’un yardımcılarıdır?
- Reisülküttap
- Tezkireciler
- Çavuşbaşı
Yalnız I |
Yalnız II |
II ve III |
I ve III |
I, II ve III |
Öncüllerde verilen görevlilerin hepsi Divan-ı Hümayun'un yardımcılarıdır.
10.Soru
Fatih Sultan Mehmet tarafından çıkarılan Kanunname-i Ali Osman'da yer verilen en üst düzey bürokrasi içerisinde aşağıdakilerden hangisi vardır?
İmrahor |
Mirliva |
Miralay |
Mir-i Ahur |
Mir-i Miran |
Fatih’in, yayımladığı ve üç babdan oluşan Kanunname-i Ali Osman'da en üst bürokrasi sırasıyla şöyle ifade edilir;
“Evvela vüzera ve ümeranın vezir-i azam başıdır. Cümlenin ulusudur. Cümle umurun vekil-i mutlakıdır.
Ve malımın vekili defterdarımdır.
Ve Şeyhülislam ulemanın reisidir.
Ve muallim-i sultan dahi kezalik serdar-ı ulemadır.
(...)
Evvela vüzera onlardan sonra kadıaskerler, onlardan sonra defterdarlar ve defterdarlardan aşağıya yeniçeri ağası ve sair üzengi ağaları, mir-i alem ve kapucubaşuları ve mir-i ahur oturur.
11.Soru
Gaznelilerin adalet yönetimi göz önüne alındığında, Müslüman Hakan'ın adaleti sahiplenmesinin hangi bağlamda gerçekleştiği bilinmektedir?
Coğrafya ile adaletin geçirdiği dönüşüm ve atfedilen önem |
Kadıların sorunları İslamiyet'in Sünneti yorumlarına göre karara bağlaması |
Fıkıh alanında yetkin kişilerin kadılıklarda değerlendirilmesi |
Adalet yönetiminde hakkaniyetin sembolü haline gelmesi |
İdarenin tüm birimlerinin bir organizasyonda adil biçimde sorumlu tutulduğu |
İlgili dönemde adalet kavramının coğrafya ile beraber geçirdiği dönüşüm ve adalet kavramına atfedilen önem bilinmektedir. O nedendir ki Müslüman hakanın adaleti sahiplenmesi bu çerçevede gerçekleşmiştir.
12.Soru
Selçuklu merkez ve taşra teşkilatlanmalarına ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Neredeyse sultana eş yetkilerle donatılan ve divan üyesi olan vezirler merkez teşkilatlanmasının bir parçasıdır. |
Vilayet merkezlerine atanan Kad'il-kudat, haftanın iki günü tebanın sorun ve şikayetlerini çözmeye çalışır. |
Dört divandan biri olan Divan-ı İşraf-ı Memalik devletin hem mülki hem mali personelini denetler. |
Taşra eyalet adı verilen, amid veya hakim denilen valilerce idare edilen birimlerden oluşur. |
Tüm gelir kaynaklarını denetim altında tutan müstevfinin kontrolünde yedi farklı vergi çeşidi bulunmaktadır. |
Selçuklularda merkez ve taşra teşkilatları konusu okunacak
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Anadolu Selçuklularında toprak yönetim biçimidir?
Miri toprak rejimi
|
İkta sistemi
|
Tımar sistemi
|
Dalay toprak rejimi
|
Şer’i toprak rejimi
|
14.Soru
Orta Asya'da Ural-Altay dağ silsileleri, Takla Makan ve Gobi çölleri sadece insanların değil devlet gibi organizasyonların dahi hareket alanının kısıtlanmasına ve bozkır toprağının tarıma elverişsiz olması ile coğrafya insanının hayvancılığa yönelmesini sağlamasına karşın göçebeliğin yaşam tarzı olarak benimsenmesinde en önemli etken olarak hangisi vurgulanabilir?
İklimsel koşulların değişkenliği ve hayvanlar için gerekli çayırlık alanların sınırlılığı
|
Otarşi'nin Orta Asya'da benimsenmesi
|
Göçebelerin Çin sınırını geçip yağma seferlerinde bulunması
|
Coğrafi koşulların sürekli olarak çetin şartlar oluşturması
|
Ekstansif üretim yerine entansif üretim tercih edilmesi nedeniyle yaşam tarzına yönelik algının değişkenlik göstermesi
|
15.Soru
I. Suçlunun kesilen başı ibret olsun diye babasının boynuna asılması II. Dövme ve yaralamaya karşı küçükbaş yada büyükbaş hayvan verilmesi III. Yönetici zümrenin bu cezalardan neredeyse muaf yada çok hafif tatbik edilmesi Yukarıdaki bilgiler ışığında aşağıdakilerden hangisine doğrudan çıkarsama yapılamaz?
Törelerin sert olduğu
|
Cezaların göçebe yaşam tarzına göre belirlendiği
|
Törelere çok önem verildiği
|
Yönetici zümrenin genel olarak dokunulmazlığı olduğu
|
Mali tazminat uygulaması yapıldığı
|
16.Soru
Eski Türklerde devlet yapısını oluşturan birimler küçükten büyüğe sıralanırsa aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğru olur?
Aile-Bodun-Boy
|
Bodun-Aile-Boy
|
Boy-Bodun-Aile
|
Bodun-Boy-Aile
|
Aile-Boy-Bodun
|
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İpek Yolu ticareti nedeniyle Bizans ve Sasanilerle mücadeleye girişen Türk İmparatorluğudur?
Asya Hun Devleti
|
Uygurlar
|
Avrupa Hun devleti
|
Göktürk Devleti
|
Kutluk Devleti
|
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Çağrı Bey’in oğlu Kavurd tarafından İran’ın güneyinde kurulan devlettir?
Anadolu Selçuklu Devleti |
Irak Selçuklu Devleti |
Kirman Selçuklu Devleti |
Suriye Selçuklu Devleti |
Mezopotamya Selçuklu Devleti |
Kirman Selçuklu Devleti: Çağrı Bey’in oğlu Kavurd tarafından İran’ın güneyinde kurulan devlettir.
19.Soru
Mirî topraklar, alınan vergilere ve büyüklüklerine göre kaça ayrılmıştır?
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Mirî topraklar, alınan vergilere ve büyüklüklerine göre has, zeamet ve tımar olmak üzere üçe ayrılmıştır. Has, geliri yüz bin ve daha fazla olan toprağa denilirdi. Bu topraklar senelik geliri en yüksek olan topraklardır ve padişahtan başka, hanedan mensuplarına, vezirlere, beylerbeyleri ve sancakbeylerine verilirdi. Zeamet ise senelik geliri yirmi bin akçadan yüz bin akçaya kadar olan dirlikler için kullanılan bir tabirdi. Bu topraklar, eyalet merkezlerinde bulunan hazine ve tımar defterdarlarına, zeamet kethüdalarına, sancaklardaki alaybeylerine, kale dizdarlarına, kapucubaşılara, Divân-defterhane ve hazine kâtiplerine verilmekteydi. Tımar, senelik geliri bin ile yirmi bin akça arasında olan dirliğe verilen addır. Arazi-i emiriyye denilen topraklardan kılıç hakkı olarak sipahilere ve subaşılara verilen topraklardır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi eski Türk toplumunda kurultay, meclis anlamlarına gelmektedir?
Tigin
|
Toy
|
Camia
|
Buyruk
|
Toplantı
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ