İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu’na göre, dinsiz millet, milliyetsiz din olmaz. Dinin millileşmesi reformla olur. Din birçoklarının sandığı gibi, sınırlı inançlardan, hiç değişmeyen tapınaklara kapanmış törenlerden ibaret değildir. Din, kamu yaşayışının her yanını sarmış olan değerlerden, içimize kadar sokulan oluşlardan ayrı değildir (Baltacıoğlu, 1965b: 935). Baltacoğlu’nun din konusundaki temel hedefi, dine Müslümanlığa ulusal bir renk vermektir.

Motor gelişim dönemleri, rahim içi dönemde başlayıp bir yaşına kadar devam eden refleksif hareketler dönemi, sıfır- iki yaş arası ilkel hareketler dönemi, iki-yedi yaş arası temel hareketler dönemi, yedi yaştan başlayıp yetişkinliğe kadar devam eden özelleşmiş hareketler dönemi şeklinde dört dönemde ele alınır. refleksif hareketler döneminde ortaya çıkan hareketleri; ilkel refleksler, duruşa ilişkin refleksler ve yinelenen hareketler olarak sınıflamak olasıdır.

Mehmet İzzet, çalışmalarına felsefe tarihi ile başlamış daha sonra ahlaka yönelmiş- tir. Düşünce yapısı onu, sosyolojiden felsefi idealizme ve özellikle de Alman romantiklerinin idealizmine götürmüştür. Hareket noktası, Gökalp’in koyduğu problemlerdir ve bu problemlerin başında da birey-toplum ilişkisi gelir. Toplumların evrimi sorusunda yeni Amerikan idealistlerinden J. M. Baldwin’in genetik metodundan faydalanır. B seçeneğinde belirtilen düşünce yapısı Prens Sabahattin’e aittir.

Batılılaşma çağdaşlaşma anlamında kullanılırken batıcılaşma Sezer’e göre, sorgulamadan ve sosuz bir güvenle Batı’nın tüm öğelerini ithal etmektir.

Batıcılaşma kararı, Osmanlı-Türk toplumunun kendi gelişme ve çelişkilerinin doğal sonucu olarak değil, Türkiye’deki siyasal aktörlerinin bir tercihinin sonucudur.

Osmanlıdaki sosyal problemlere yönelik gelişen fikir akımlarından bir akılcılıktır.

Berkes sorunun laiklik kavramına yüklenen dar anlamda din devlet ya da devlet-kilise ayırımı noktasında olmadığını, daha geniş anlamda “kutsallaşmış gelenek boyunduruğundan kurtulma” noktasında düğümlendiğini belirtir.

“Türk İktisat Tarihi” adlı eserinde Osmanlı Türk toplum yapısını, ekonomik özelliklerini ve meydana gelen yapısal değişimleri ayrıntılı olarak ele aldı. Suriye,
Lübnan, Mısır, Tunus ve Cezayir’e yapmış olduğu gezilerden elde ettiği izlenimlerini İslamlık, Ulusçuluk, Sosyalizm adlı kitabında topladı.

Şerif Mardin 1927 yılında İstanbul’da doğmuştur.

Toplum değişir, toplumlar hiçbir zaman durağan değildir. Değişmenin içsel ve dışsal dinamikleri vardır. Toplum değişirken bölük pörçük değişmez. Değişirken toplumun hangi özellikleri değişirse, diğer özellikleri ile beraber zincirleme reaksiyona girerek öbür taraflarını da değiştirirler. Yani toplum hem bir bütündür hem de bu bütün sürekli değişmektedir. Değişirken kendisini yeniden düzenler, yeniden biri bütün haline gelir. Bu anlamda toplum bir bütündür (Kıray, 1999: 313). Türkiye dünyanın pek çok ülkesi ile beraber dış dinamikle değişime başlamıştır. Bu değişim siyasal sonuçlar vermiş ve Osmanlı lord-bürokrasisi çeşitli değişikler geçirerek dağılmıştır. Fakat köylülükle değişim olmadan, köylülüğün hakim olduğu bir Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur. Türkiye’de bu anlamda değişim 1950’lerde başlar. Bu dönemde gerek toprağı kullanma gerekse ürünleri değerlendirme biçimleri ve yeni ürünler girmeye başlamıştır.