Türkçe Cümle Bilgisi 1 Final 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi cümle ögesi olmayan cümle dışı unsur özelliğine sahip kelime grubudur?
Birleşik isim grubu |
Unvan grubu |
Ünlem grubu |
Edat grubu |
Bağlama grubu |
Ünlem kelime grubu cümlenin ögesi olamayacağı gibi cümle dışı unsur olarak da kabul edilir. Doğru yanıt: C'dir.
2.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde unvan grubu yüklem görevinde kullanılmıştır?
Nene hatun, Türk kadınının cesaretinin en büyük temsilcisidir. |
Baba Hasan'ın zamanında bize çok yardımı dokunmuştur. |
Prof.Dr. Mehmet Kaplan'a söyleşide epey soru geldi. |
Soldaki dükkanın sahibi Hacı Mahmut Efendi'dir. |
Turist Ömer derler benim adıma. |
Soldaki dükkanın sahibi Hacı Mahmut Efendi'dir.
ÖZNE YÜKLEM
3.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde zarf fiil farklı bir ek yardımıyla oluşturulmuştur?
Görmeyeli sekiz ay oluyor. |
Neşredilmemiş hâtıralar basılmalı, zengin hayat tecrübeleri olan insanlarla konuşularak, başlarından geçenler kaydedilmelidir. |
O gece Gülseren’in serdiği ak pak, serin çarşaflarda ana kız birbirlerine sokularak köylerini düşündüler hep. |
1991’de ise Sovyetler Birliği tarihe karışınca bağımsızlığını kazanan Türk kökenli cumhuriyetler de eski Sovyet yöntemlerini bir kenara atarak araştırma yarışına katıldılar. |
II. Dünya Savaşı sonrasında ise Eski Türk tarihi araştırmaları, dünyanın her tarafına yayılarak çoğaldı. |
A şıkkındaki zarf fiil olan 'görmeyeli' '-eli- eki yardımıyla, diğer şıklardaki zarf fiiller ise -arak/ -erek eki yardımıyla oluşturulmuşlardır. Cevap A şıkkıdır.
4.Soru
Ünlem grubunda birden fazla ünlem unsuru bulunabilir. Aşağıdakilerden hangisi buna örnektir?
A kızım, oğlum! Dinleyin beni. |
Hâşâ! Bunun imkânı yok. |
Hey gidi toy kızlar heyyyy! |
Gelir misin? Hadi! |
Aman, şu yolcular insin! |
Ünlem grubunda birden fazla isim unsuru bulunabilir:
Galata, Fener veya Samatya’da hangi meyhanenin çığırtkanı, “Beyler! Paşalar! Kanûnu on parmağıyla çalan musıkî cambazı muhteşem Âsım bu gece meyhanemizde olacak.
Oh yahu! Bu sorun kapanmış görünüyordu.
Hey gidi toy kızlar heyyyy…
• Ünlem grubunda birden fazla isim unsuru bulunabilir: Ünlem grubu bir ünlem ile en az bir isim unsurundan meydana gelir. Bununla birlikte ünlemin yanında birden fazla isim unsuru da kullanılabilir.
A kızım, oğlum! Dinleyin beni.
Hey arkadaşlar, çocuklar! Bahçede toplanın.
Ünlem grubu eksiz bağlanan bir kelime grubudur: Ünlem grubunu oluşturan unsurlar eksiz bağlanırlar.
Gelir misin? Hadi!
Ah zavallı Cevher! Seni ben öldürdüm.
• Ünlem grubu cümlenin herhangi bir yerinde bulunabilir.
Aman, şu yolcular insin!
Ünlem grubu, tek başına anlam taşıyan bir unsur olmadığından cümlede yargı, bildirme, olma ifade etmez: Ünlem grubu, cümlede ifade edilen bir durum veya olaya doğrudan katılmaz.
Cümlede konuşanın yerini, mesafesini, duruşunu, duygusunu gösterir.
Hâşâ! Bunun imkânı yok, elbette bilirsin.
Arslanlarım! Sizler usta denizciler, yiğit savaşçılarsınız!
Doğru yanıt C
5.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok zarf fiil bulunmaktadır?
İlkbaharın ilk gülü kılıfını yararken, sonbaharda son yağmur yollara yağarken gel! |
Yavaşça oturduğu iskemleden aşağı kaydı; yere bağdaş kurdu. |
Sağ elini kalbinin üstüne götürüp selâm verdi. |
Cemil Meriç yirminci yüz yıl boyunca Türk düşünce tarihinde ele alınmış pek çok konuya ciddiyetle yaklaşmıştır. |
Birden koskocaman bir kutu, upuzun bir şey, gürültüyle duruverdi yanımda. |
A seçeneğinde hem 'yararken' hem 'yağarken' olmak üzere iki adet zarf fiil olduğundan doğru cevap A şıkkıdır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde sıfat-fiillerden oluşan birleşik zarf-fiil grubu vardır?
Cenaze evden çıkar çıkmaz, Şekûre Hanım odunluğa indi. |
Köy evinin içine ayak basar basmaz, elbette bir saman ve hafif bir tezek kokusu duyulur. |
Yolcu yüz metre gitti gitmedi arkasından koşar adımlarla yetişip omzuna yapıştılar. |
Sen, koskoca İstanbul hastanesi dersin Şerife ana, ama paran olmadı mı kalırsın ortalarda koca İstanbul yutuverir insanı. |
Cemil Hoca bütün bu dağdağa içinde bile, aksi ispat edilmediği müddetçe, düşüncelerinin ana yolundan ayrılmamış, metodik düşünme prensiplerine daima bağlı kalmıştır. |
Cemil Hoca bütün bu dağdağa içinde bile, aksi
ispat edilmediği müddetçe, düşüncelerinin ana yolundan
ayrılmamış, metodik düşünme prensiplerine
daima bağlı kalmıştır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi soru sıfatıdır?
her hangi biri |
kimi insanlar |
bazı yollar |
bütün evler |
hangi sokaklar |
'Hangi sokaklar' soru sıfatı diğer şıklar belirsizlik sıfatı olduğundan cevap E şıkkıdır.
8.Soru
"Kurşunlar yağmur gibi yağıyordu." Cümlesinde edat grubu hangi görevde kullanılmıştır?
Sıfat |
Zarf |
Yüklem |
Zarf fiil |
İsim |
Verieln cümlede edat grubu "yağmur gibi" ifadesi zarf görevinde kullanılmıştır.
9.Soru
Aşağıdakilerin hangisinde "bağlama grubu" cümlede nesne görevindedir?
Türkiye ile Avrupa Birliği görüşmeleri yeniden başladı. |
Sanatçı, yaratıcılığını ve ustalığını bu resminde ortaya koymuş. |
Geçen yüzyılda ve bu yüzyılda savaşlar birçok insanın ölümüne neden oldu. |
Bu çalışmada dokunma ve işitme duyularından yararlanılmıştır. |
Sınıfın temizliğini ya Ayşe ya da Gökçe yapacak. |
"Sanatçı, yaratıcılığını ve ustalığını bu resminde ortaya koymuş." cümlede " yaratıcılığını ve ustalığını" bağlama grubu nesne görevindedir. Doğru yanıt: B'dir.
10.Soru
"_________ kelime ve kelime gruplarından yola çıkarak bir cümlenin ilke ve kurallarını ortaya koymayı amaçlayan bir bilim dalıdır."
Yukarıdaki ifadeyi en doğru biçimde tamamlayacak olan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Dil kuralları |
Anadil |
Sözdizimi |
Kelime grubu |
Cümle |
Sözdizimi kelime ve kelime gruplarından yola çıkarak bir cümlenin ilke ve kurallarını ortaya koymayı amaçlayan bir bilim dalıdır. Sözdizimi, bir dili diğer dillerden ayıran yapısal unsurlardan biridir. Örneğin Türkçenin söz diziminin özne + tümleç + yüklem biçiminde sıralanması, yüklemin sonda bulunması gibi özellikleri onun ayırıcı bir özelliği olarak karşımıza çıkmaktadır.
11.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarffiil grubu diğerlerinden farklı bir ek alarak oluşturulmuştur?
Köy evinin içine ayak basar basmaz, elbette bir saman ve hafif bir tezek kokusu duyulur. |
Cenaze evden çıkar çıkmaz, Şekûre Hanım odunluğa indi. |
Bu yüzden ister istemez batı kaynaklı terimleri kullanmak gerekiyordu. |
Odaya girer girmez, orada bulunanlardan bir kadın, yeni gelene elindeki çocuğu işaret etti. |
Yatağa uzanıp uyudum uyumadım kapı çalınmaz mı? |
"Yatağa uzanıp uyudum uyumadım kapı çalınmaz mı? " cümlesindeki zarf fiil grubu olan ' uyudum uyumadım' diğerlerinden farklı bir ek kullanılarak elde edilmiştir. Cevap E şıkkıdır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi cümlede bir duruş ve duygu belirten kelime grubudur?
Ünlem grubu |
Edat grubu |
Unvan grubu |
Bağlama grubu |
Birleşik isim grubu |
U¨nlem grubu cümlede sadece konuşanın duruşu veya duygusu ile ilgili bilgi vermek üzere yer alır. Dolayısıyla cevap A'dır.
13.Soru
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde diğerlerinden farklı türde bir zarf fiil eki vardır?
İçeri girer girmez ışıkları açtım. |
Saatlerce uykusuz kalmasına rağmen hala dinç hissediyordu. |
Sadece spor yaparak zayıflayamazsın. |
Yatmadan önce dişlerini fırçalamalısın. |
O kadar dikkatli bakmasına rağmen yine de göremedi. |
C seçeneğinde basit zarf fiil bulunurken diğerlerinde ise birleşik zarf fiili bulunmaktadır. Bu nedenle doğru cevap C'dir.
14.Soru
Aşağıda altı çizili kısaltma gruplarından hangisi eşitlik anlamı taşır?
Seninle ben ne güzel yaşardık kim bilir. |
Evin çatısı çikolatadanmış. |
Aklımda hep çocukça düşler,hep pamuk şeker tadında hayaller var. |
Gözünün yaşı sel oldu aktı. |
Evin işi bu, elin işi değil ya. |
C seçeneğindeki çocukça kısaltma grubu eşitlik ,benzerlik anlamı taşıyan ek almıştır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde basit zarf-fiil ekiyle kurulmuş bir zarf-fiil vardır?
Sabahın pembe, beyaz tülleri sıyrıldıkça sürekli berraklaşan fezada çıt yok. |
Arka sokaklardan beni görmemek için kaçtıysa beni düşünerekten gitmiştir diyorum. |
Adam ona gülümseyerek baktı ve sağ elini kalbinin üstüne götürüp, selâm verdi. |
Zeynep doktor gelmeden önce ortalığı siler, tozları alır. |
Cenaze evden çıkar çıkmaz, Şekûre Hanım odunluğa indi. |
Adam ona gülümseyerek baktı ve sağ elini kalbinin üstüne götürüp, selâm verdi.
16.Soru
I. En az 3 ismin birleşmesiyle oluşur.II. Birleşik isim grubunu oluşturan unsurların tamamı özel isimdir.III. Bütün kişi isimleri birleşik isim grubundan oluşmuştur.IV. Birleşik isim grubunu oluşturan unsurlar ek almaz. Yukarıdakilerden hangisi birleşik isim grubu için söylenebilir?
Yalnızca II |
I, II |
I, III, IV |
II, III, IV |
I, II, III, IV |
Birleşik isim grubu en az iki isimden oluşmakla birlikte üç ya da daha fazla isimden de oluşabilir. Bu isimler genel olarak özel isim olarak adlandırdığımız kişi adlarıdır. Bu yüzden I numara yanlıştır. Diğerleri ise doğrudur. Doğru cevap D'dir.
17.Soru
Aşağıdaki hangi seçenekte türemiş zarf-fiil grubu bulunmaktadır?
Ona usulca yaklaşıp sarılıverdi. |
Bu konu son toplantıda ele alınıp karara bağlanmıştı. |
Amacı olabildiğince samimi görünmekti. |
Gözümün içine baka baka yalan söylüyordu. |
Görüşmeyeli yıllar olmuştu ama hala sıcacıktı. |
A, B, D ve E seçeneklerinde basit zarf-fiil grubu bulunurken C seçeneğinde ‘olabildiğince’ zarf-fiili kullanılarak türemiş zarf-fiile yer verilmiştir.
18.Soru
Aşağıdakilerin hangisi bir vasıta grubudur?
eli çabuk |
zata mahsus |
içten pazarlıklı |
zamana uygun |
doğayla barışık |
Vasıta ekli (ile) bir isimle bir başka isim unsurunun oluşturduğu kelime grubudur. “doğayla barışık” kelime grubunda “doğa+ile” kelimesi vasıta eki almıştır. Doğru cevap E’dir.
19.Soru
Aşağıdakilerin hangisinde birden fazla kelime grubu vardır?
Gözü yaşlı annesini bir gün bile aramadı. |
Dün aradı beni ve iyi olduğunu söyledi. |
Sıcak bir gülümseme ile karşıladı bizi. |
Evin balkonundan bize el salladı. |
Son dileği onu tekrar görmek idi. |
Kelime grubu, bir varlığı, bir kavramı, bir niteliği, bir durumu, bir hareketi karşılamak veya belirtmek, pekiştirmek ve nitelemek üzere, belli kurallar içinde yan yana dizilmiş kelimelerden oluşan yargısız dil birimidir. C şıkkında 'sıcak bir gülümseme' ve E şıkkında 'son dileği' kelime gruplarıdır. B ve D şıklarında kelime grubu bulunmamaktadır. A şıkkında ise iki kelime grubu bulunmaktadır: 'gözü yaşlı annesi' ve 'bir gün'. Doğru cevap A'dır.
20.Soru
Hangisi tekrar grubunu oluşturan ögeler arasındaki ilişkilerden değildir?
Aynı kelimenin tekrarı |
Eş anlamlılık |
Eşseslilik |
Yakın anlamlılık |
Zıt anlamlılık |
Tekrar grubunu oluşturan ögeler arasında; aynı kelimenin tekrarı veya eş
anlamlılık, yakın anlamlılık, zıt anlamlılık ilişkileri vardır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ