Turkish Language 1 Final 24. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı bir eylemsi bulunmaktadır?
Ağlayan çocuk komşunun oğluydu. |
Hayata gülen gözlerle bakıyordu. |
Tükenmez kalemle formu doldurunuz. |
Yakacak odun kalmamıştı. |
Onu tanıdıkça sevmeye başladı. |
Eylemsiler: eylemleri geçici sıfat, zarf ve ad yapan; hem ad hem de eylem özellikleri taşıyan, zarf fiiller hariç, yapım ya da çekim eki işlevlerinde kullanılabilen sözcüklerdir. Türkçede anlam ve görevlerine göre, zarf fiiller (ulaçlar), sıfat fiiller (ortaçlar) ve isim fiiller (eylem adı, mastar) olmak üzere üç çeşit eylemsi vardır. Zarf fiil: Zarf fiiller eylemlerden geçici olarak türetilen zarf işlevindeki sözcüklerdir. Zarf fiiller zarf ve eylem özelliklerini birlikte gösterebilir. Zarf fiillerin diğer bir görevi de asıl eylem ile yardımcı eylemi birleştirerek birleşik eylem yapmalarıdır. E seçeneğinde tanıdıkça sözcüğü zarf fiile örnektir. Diğer seçeneklerde sıfat fiil bulunmaktadır.
2.Soru
Çince, Soğdca ve Sanskritçe alıntı sözcükler Türk dilinin hangi döneminde yoğunluğunu artırmıştır?
Göktürkçe |
Karahanlı Türkçesi |
Uygur Türkçesi |
Osmanlı Türkçesi |
Eski Anadolu Türkçesi |
Budizm, Maniheizm, Nasturilik gibi çeşitli inançları benimseyen Uygurların söz varlığında Çinceden, Soğdcadan, Sanskritçeden, Toharca gibi çeşitli dillerden alıntılarla yabancı sözlerin oranında ve kullanım sıklığında artış görülür. Doğru cevap C’dir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yapısına göre cümle türlerinden biri değildir?
Basit |
Sıralı |
Bağlı |
Kurallı |
Bileşik |
Türkçede cümleler, yapılarına, taşıdıkları yargı değerlerine göre basit, birleşik, bağlı ve sıralı olmak üzere dört grupta ele alınmaktadır. Kurallı cümle ise cümledeki öğelerin dizilişine göre yapılan sınıflama kapsamına girmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi alıntı bir sözcüktür?
ulus
|
yoksul
|
istasyon
|
vergi
|
okul
|
5.Soru
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde sözcük kök ve eklerine doğru biçimde ayrılmıştır?
din-le-n-me-k |
söyle-n-mek |
kir-len-me-k |
bes-le-n-mek |
görüş-tür-mek |
Kirlenmek sözcüğünün kök ve gövdelere ayrılışı kir-len-me-k şeklindedir.
6.Soru
I.Eldiven II.Görenek III.Göçebe IV.Yayla V.Bulmaca Yukardaki cümlelerden hangisi veya hangilerinin kökü eylemdir?
I - II
|
II - III - V
|
III - V - IV
|
V - IV
|
I
|
7.Soru
Türkçede akrabalık adlarının zenginliğini aşağıdakilerden hangisiyle açıklayabiliriz?
Türkçenin eklemeli bir dil olması
|
Türk atasözlerinin sayıca çokluğu
|
Ses uyumlarının güçlü olması
|
Türklerde aile bağlarının ve ilişkilerinin güçlü olması
|
Çeşitli dillerin etkisi altında kalması
|
8.Soru
Türkçenin karşı karşıya bulunduğu sorunların çözümü için öncelikle yapılması gereken nedir?
Türkçenin karşı karşıya bulunduğu sorunların çözümü için öncelikle yapılması gereken nedir?
Toplumda Türkçe bilincinin yaygınlaştırılması ve dilin öneminin kavratılması gerekmektedir. |
Eğitim sistemimiz Türkçeyi sevdirecek, benimsetecek nitelikte yeniden düzenlenmelidir. |
Radyo ve televizyon kuruluşları, basın yayın organları; toplumda Türkçe bilincinin geliştirilmesi, doğru ve güzel Türkçenin yaygınlaştırılması konusunda etkin olmalıdır. |
Türk Dil Kurumu, RTÜK gibi kurumlar topluma örnek olacak biçimde doğru ve güzel Türkçeyi kullanan yazar, gazeteci, tiyatrocu, spiker ve sunucuyu ödüllendirmeye devam etmelidir. |
Şirket adının tescil edilmesi uygulaması iş yeri ve ürün adlandırını da kapsayacak biçimde genişletilmelidir. |
Türkçenin karşı karşıya bulunduğu sorunların çözümü için öncelikle toplumda Türkçe bilincinin yaygınlaştırılması ve dilin öneminin kavratılması gerekmektedir. Eğitim sistemimiz Türkçeyi sevdirecek, benimsetecek nitelikte yeniden düzenlenmelidir. Radyo ve televizyon kuruluşları, basın yayın organları; toplumda Türkçe bilincinin geliştirilmesi, doğru ve güzel Türkçenin yaygınlaştırılması konusunda etkin olabilirler. Eğitim kurum- larından sonra bu konuda en büyük sorumluluk radyo ve televizyon kuruluşlarına, basın yayın organlarına düşmektedir. Kitle iletişim araçlarında bozuk dil kullanımı nasıl bir anda yaygınlaşıyorsa doğru ve güzel Türkçe kullanımı da bir anda yaygınlaşacaktır. Bu konuda ödüllendirici olmak gerekir. Türk Dil Kurumu, RTÜK gibi kurumların topluma örnek olacak biçimde doğru ve güzel Türkçeyi kullanan yazar, gazeteci, tiyatrocu, spiker ve sunucuyu ödüllendirmeye devam etmesi yararlı olacaktır. Bununla birlikte dilin kul- lanıldığı alanlarda yasal boşlukların giderilmesi, kuralların belirlenmesi yararlı olacaktır. Örneğin şirket adının tescil edilmesi uygulaması iş yeri ve ürün adlandırını da kapsayacak biçimde genişletilebilir.
9.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde türetim yapılamayan bir ekin olduğu söylenebilir?
Dipçik |
Sınav |
Savcı |
Gözlük |
Altmış |
Türkçe altmış ve yetmiş sözcüklerindeki -mIş yeni türetim yapamaz, yani başka sözcüklerde kullanılamaz.
10.Soru
Zarf fiiller eylemlerden geçici olarak türetilen zarf işlevindeki sözcüklerdir. Aşağıdaki zarf fiillerden hangisi işlev bakımından diğerlerinden farklıdır?
sora sora |
gide gide |
boş duracağıma |
sevdikçe |
bilerek |
Zarf fiil: Zarf fiiller eylemlerden geçici olarak türetilen zarf işlevindeki sözcüklerdir.
Zarf fiiller zarf ve eylem özelliklerini birlikte gösterebilir. Zarf fiillerin diğer bir
görevi de asıl eylem ile yardımcı eylemi birleştirerek birleşik eylem yapmalarıdır.
Örneğin, gelebil- sözcüğünde adıl eylem gel-, yardımcı eylem olan bil- birbirlerine
–e zarf fiil eki ile bağlanmaktadır. Tablo 4.6’da görüldüğü gibi zarf fiiller tarz ve bağ
anlamı taşıyanlar ve zaman anlamı taşıyanlar olmak üzere iki türde değerlendirilebilir.
İşlev bakımından;
Tarz ve bağ anlamı
taşıyanlar
-A...-A
-AcAk + iyelik eki + -A
-ArAk
-I
-mAksIzIn
-mAktAnsA
-Ip
sora sora, gide gide
boş duracağıma (çalışayım)
koşarak, bilerek
soruver (< sor-u + ver)
çalışmaksızın
ölmektense
alıp, koşup
Zaman anlamı taşıyanlar
-DIk + iyelik eki+dA
-(i)ken
-AlI
-IncA
-DI + kişi eki + -AlI
-DI mI
-DIkçA
-mAdAn
-(A)r/-mAz
geldiğimde, öldüğünde,
koşarken (< koşar i-ken)
alalı, gideli
sevince, görünce
gittin gideli
konuştu mu (konuşur)
sevdikçe, yaşadıkça
bilmeden, görmeden
(kuşlar) öter ötmez
Doğru yanıt D
11.Soru
Aşağıda altı çizili olarak verilen sözcük hangi sözcük yapımı yoluyla ortaya çıkmıştır?
pozitif + elektron --> pozitron ‘pozitif enerji yüklü elektron’
Birleştirme |
Türetme |
Karma |
Kalıplaşma |
Derleme |
Karma: Karma, iki sözcüğün hecelerini ya da parçalarını, genellikle ilk bileşenin birinci, ikinci bileşenin ikinci parçasını bir araya getirerek yeni sözcük oluşturma yoludur. arge (< araştırma + geliştirme), ordonat (< ordu + donatım), eltel (< el + telefonu ) vb. Karmada bileşenler biçim bilgisel ögeler değildir. Burada da benzer bir süreç söz konusudur. Pozitif sözcüğünün ilk kısmı ile elektron sözcüğünün son kısmından bunların anlamlarından farklı bir anlama gelen yeni bir sözcük oluşturulmuştur. Doğru cevap C’ dir.
12.Soru
I.Eğitim sistemimiz Türkçeyi sevdirecek, benimsetecek nitelikte yeniden düzenlenmelidir.
II.Radyo ve televizyon kuruluşları, basın yayın organları; toplumda Türkçe bilincinin geliştirilmesi, doğru ve güzel Türkçenin yaygınlaştırılması konusunda etkin olabilirler.
III.Türkçeyi kullanan yazar, gazeteci, tiyatrocu, spiker ve sunucuyu ödüllendirilmelidir.
Yukarıdaki çözüm önerilerinden hangisi/hangileri Türkçe'nin sorunlarını çözmek için etkili olabilir?
I.Eğitim sistemimiz Türkçeyi sevdirecek, benimsetecek nitelikte yeniden düzenlenmelidir.
II.Radyo ve televizyon kuruluşları, basın yayın organları; toplumda Türkçe bilincinin geliştirilmesi, doğru ve güzel Türkçenin yaygınlaştırılması konusunda etkin olabilirler.
III.Türkçeyi kullanan yazar, gazeteci, tiyatrocu, spiker ve sunucuyu ödüllendirilmelidir.
Yukarıdaki çözüm önerilerinden hangisi/hangileri Türkçe'nin sorunlarını çözmek için etkili olabilir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Türkçenin karşı karşıya bulunduğu sorunların çözümü için öncelikle toplumda Türkçe bilincinin yaygınlaştırılması ve dilin öneminin kavratılması gerekmektedir. Eğitim siste- mimiz Türkçeyi sevdirecek, benimsetecek nitelikte yeniden düzenlenmelidir. Radyo ve televizyon kuruluşları, basın yayın organları; toplumda Türkçe bilincinin geliştirilmesi, doğru ve güzel Türkçenin yaygınlaştırılması konusunda etkin olabilirler. Eğitim kurum- larından sonra bu konuda en büyük sorumluluk radyo ve televizyon kuruluşlarına, basın yayın organlarına düşmektedir. Kitle iletişim araçlarında bozuk dil kullanımı nasıl bir anda yaygınlaşıyorsa doğru ve güzel Türkçe kullanımı da bir anda yaygınlaşacaktır. Bu konuda ödüllendirici olmak gerekir. Türk Dil Kurumu, RTU¨K gibi kurumların topluma örnek olacak biçimde doğru ve güzel Türkçeyi kullanan yazar, gazeteci, tiyatrocu, spiker ve sunucuyu ödüllendirmeye devam etmesi yararlı olacaktır. Bununla birlikte dilin kul- lanıldığı alanlarda yasal boşlukların giderilmesi, kuralların belirlenmesi yararlı olacaktır. O¨rneğin şirket adının tescil edilmesi uygulaması iş yeri ve ürün adlandırını da kapsayacak biçimde genişletilebilir.
13.Soru
Bir cerrahi maske kutusu üzerinde yazan Cerrahi Maske Lastikli ifadesi Türkçenin hangi özelliğinin yabancı dillerden etkilendiğini göstermektedir?
Ses özellikleri |
Sözcük yapısı |
Söz dizimi |
Anlam özellikleri |
Söyleyiş özellikleri |
İş Yaşamında Türkçe: Türkçenin karşı karşıya bulunduğu sorunlardan biri de iş yaşamının çeşitli alanlarında görülen dil yabancılaşmasıdır. Toplumun hemen her kesimince bir sorun olarak algılanan is yeri adında yabancılaşma aslında buzulun suyun üstünde kalan kısmıdır. Is yerlerine yabancı adlar verilmesi eğilimi ne yazık ki son yıllarda gittikçe yaygınlaştı ve sokaklarımızın, caddelerimizin görüntüsü bozuldu. Büyük alışveriş merkezlerinin, büyük mağazaların yabancı adlar kullanmasından sonra bakkal, kasap, manav, araba yıkayıcısı, simit dükkânı da yabancı adlar almaya başladı: Rainbow Kasabı, Coiffeur Angle, Börek Center gibi sokaklarımızda, caddelerimizde görebileceğimiz binlerce ad, ticari hayatta yabancılaşmanın örnekleridir. Son zamanlarda Türkçe veya Türkçeleşmiş adlar is yerlerinde kullanılırken gelenekleşmiş Türk yazımı yerine yabancı kurallara göre yazma eğilimi de ortaya çıktı: Efendy, Hotel Taxim, Eskidji, Laila, Wishne Bar, Neshe, Kitapchi, Yemish, Kebabchi, Derichi... Bu etkilenme yalnızca sözcük girişiyle sınırlı kalmamakta Türkçenin söz dizimi özelliklerini de zorlamaktadır: Divan Oteli demek dururken Hotel Divan, Marmara Oteli demek varken The Marmara, Derman Eczanesi yerine Eczane Derman demek Türkçenin söz dizimi özelliklerini hiçe saymaktır. Verilen örnekte de Lastikli Cerrahi Maske yerine, Türkçenin söz dizimi değiştirilip batı kaynaklı Surgical Mask Earloop ifadesinden bire bir çevrilerek Cerrahi Maske Lastikli denmiştir. Doğru cevap C’ dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kasıtlı yaratma örneği değildir?
asus,
|
gaz
|
cam
|
kodak
|
google
|
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Yeni Lisan hareketinin temel prensiplerinden biri değildir?
Yazı dilini konuşma diline yaklaştırmak
|
Arapça kökenli bilim terimlerinin yerine Türkçelerini üretmek
|
Tamlamaları, Türkçe kurallara göre yapmak
|
Yabancı kelimeleri Türkçedeki söylenişiyle yazmak
|
Diğer Türk lehçelerinden kelime almamak
|
16.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ünlü daralması vardır?
İstanbul’u dinliyorum gözlerim kapalı. |
Yaş otuz beş yolun yarısı eder. |
Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden. |
Ben sana mecburum bilemezsin. |
Beni bu güzel havalar mahvetti. |
Amaç 2
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ikilemelerin özelliklerinden değildir?
İkileme içerisinde yer alan sözcüklerin en dikkat çekici özellikleri ses benzerliklerinden kaynaklanan ses uygunluğudur. |
Türkçe’de sınırlı sayıda sözcük türünden ikileme yapmak mümkündür. |
ikilemeler kullanılırken bir çeşit uyaklı yapılar ortaya çıkarılmıştır. |
İkilemelerdeki sözcüklerde ünlüler de bir sistem içerisinde kullanılırlar. |
İkilemeler, uzun süre yan yana kullanılarak kalıplaşmış, donuklaşmış sözlerdir. |
Türkçe’de bütün sözcük türlerinden ikileme yapmak mümkündür. Özel adlardan kurulan ikileme sayısı fazla değildir: Çinden Maçine, Hanyayı Konyayı gibi birkaç örneği görülür. Cins adlarından pek çok ikileme kurulmaktadır: öbek öbek, sıra sıra, dizi dizi, dağ taş, yol yolak vb. Zamirler de ikileme kuruluşunda yer alırlar: O bu, bu şu, sen sen vb. Ünlemlerden de ikilemeler kurulur: Hay hay, hele hele vb. Fiiller de değişik çekimli biçimleriyle ikilemeler içerisinde yer alırlar: Olur olmaz, oldu olacak, düştü düşeli, geldi geleli, buyur buyur vb.
18.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi iş yaşamında yabancılaşmaya örnek oluşturmaz?
Eczane Aksoy
|
Hilton Oteli
|
Et Center
|
Angle Güzellik Salonu
|
The Marmara
|
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi atasözlerinin özelliklerinden biri değildir?
Yeryüzündeki her bir dilin kendine ait bir atasözü vardır.
|
Toplumsal yaşayış ve insan ilişkileri için öğüt verici özelliktedirler.
|
Bir atasözünün oluşabilmesi için yüzyıllar geçmesi gerekmektedir.
|
Bir atasözünde kelimelerin yeri değiştirilmez, değiştirildiğinde anlam kaymaları olabilir.
|
Mecazi anlam taşıyabilirler.
|
20.Soru
İnsanlığın ilk yazılı metinlerinden itibaren karşılaşılan atasözlerine farklı uluslar farklı adlar vermişlerdir. Aşağıdakilerden hangisi bu adlardan biri değildir?
İnsanlığın ilk yazılı metinlerinden itibaren karşılaşılan atasözlerine farklı uluslar farklı adlar vermişlerdir. Aşağıdakilerden hangisi bu adlardan biri değildir?
Dilin gülzarı |
Halk hikmeti |
Aklın kalbi |
Ruhun doktoru |
Kanatlı söz |
İnsanlığın ilk yazılı metinlerinden itibaren karşılaşılan atasözlerine farklı uluslar; kanatlı söz, nasihat, cevherli söz, ibret verici söz, altın söz, dilin gülzarı, halk mektebi, halk hikmeti, ruhun doktoru, aklın gözü gibi anlamlara gelen adlar vermişlerdir. Doğru yanıt C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ