Türkiye Cumhuriyeti İktisat Tarihi Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat döneminde üretime yönelik kurulan şirketlerden değildir?
Simkeşler Şirketi |
Debbağlar Şirketi |
Oduncular şirketi |
Saraçlar Şirketi |
Kumaşçılar Şirketi |
Tanzimat döneminde üretime yönelik bazı şirketler kurulmuştur. Bunlar; Simkeşler Şirketi (14
Ağustos 1866), Debbağlar Şirketi (Eylül 1866), Saraçlar Şirketi (25 Haziran 1867), Kumaşçılar Şirketi (9 Nisan 1868), Dökümcüler Şirketi (14 Nisan1868) ve Demirciler Şirketi (29 Nisan 1868)’dir.
2.Soru
%25 Kararı ile birlikte büyük tüccarın elde ettiği gelirin bir defaya mahsus alınmak üzere devlet tarafından finanse edilmesi amacıyla doğan kanun aşağıdakilerden hangisidir?
Milli Korunma Kanunu
|
Varlık Vergisi Kanunu
|
Toprak Mahsulleri Vergisi Kanunu
|
Mevduatı Koruma Kanunu
|
Teşvik-i Sanayi Kanunu |
Söz konusu Kanun Varlık Vergisi Kânunudur.
3.Soru
Meşrutiyet döneminde liberal düşünce yaygınlaşmaya başlamış ve bazı yayın organları tarafından propagandası yapılmıştır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu yayın organına örnek gösterilebilir?
Tanin
|
Sırat-ı Müstakim
|
İslam Mecmuası
|
Türk Yurdu |
Ulum-ı İktisadiyye ve İçtimaiyye Mecmuası |
Liberal düşüncesinin en etkili yayın organlarından birisi Ulum-ı İktisadiyye ve İçtimaiyye Mecmuası’dır.
4.Soru
Aşağıdaki etnik gruplardan hangilerinin ülkeden ayrılmasıyla Türkiye ekonomisi iyice zayıflamıştır?
Gürcüler ve Rumlar |
Çerkezler ve Ermeniler |
Ermeniler ve Rumlar |
Çerkezler ve Rumlar |
Yahudiler ve Ermeniler |
Meslek sahibi pek çok insanın savaşlarda yaşamını kaybetmesi ve ekonomiyi ellerinde bulunduran Ermeni ve Rumların tehcir ve mübadele sonucu ülkeden ayrılmaya zorlanması, ekonomiyi iyice zayıflatmıştı. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Milli iktisat politikasının ortaya çıkmasının bir nedeni bazı Avrupa ülkelerinin modelinin örnek alınmasıydı. Buna göre hangi devlete özenildiği söylenebilir?
Rusya
|
Almanya
|
İngiltere
|
Fransa |
Avusturya-Macaristan |
Milli iktisat politikasının ortaya çıkmasının diğer bir nedeni de Almanya’nın etkisi oluşturmuştu. Meşrutiyet’in ikinci yarısında İttihatçılar Alman devlet modeline imrenerek bakmışlardı. Onlara göre Alman modeli benimsenir ve uygulanırsa Türkler ulusal bir devlet oluşturabilirdi.
6.Soru
“Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı" hangi tarihte yürürlüğe konmuştur?
12 Kasım 1933 |
9 Eylül 1936 |
11 Eylül 1935 |
31 Aralık 1933 |
17 Nisan 1934 |
Prof. Orlof başkanlığındaki Sovyet heyetinin hazırladığı rapor 1933 yılı sonuna doğru hükümete sunulmuştu. Hükümet ve Atatürk rapor üzerinde gerekli düzeltmeleri yapmış ve kesinleşen plan, “Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı” olarak 17 Nisan 1934’te yürürlüğe konulmuştur.
7.Soru
Refik Saydam hükümeti döneminde polis denetimli ekonomik kontrollerin uygulanması ve piyasa denetimi için hangi kanunun çıkarıldığı söylenebilir?
Milli Korunma Kanunu
|
Varlık Vergisi Kanunu
|
İaşe Müsteşarlığı
|
Toprak Mahsulleri Vergisi Kanunu |
Sanayi Teşvik Kanunu |
Refik Saydam hükümeti döneminde polis denetimli ekonomik kontrollerin uygulanmasını beraberinde getirmiştir. Bu kontrolün sağlanması için Milli Korunma Kanunu çıkartılmış ve piyasanın kontrolü için de Ticaret Ofisi ve İaşe Müsteşarlığı kurumları oluşturulmuştur.
8.Soru
İmar planları oluşturmak, elektrik, havagazı, kanalizasyon ve su gibi kamu hizmetlerinin yapılması için belediyelere gerekli olan orta ve uzun vadeli kredi ile teknik yardım sağlamak üzere kurulan banka aşağıdakilerden hangisidir?
İller Bankası
|
Ziraat Bankası
|
Halk Bankası
|
Sümerbank
|
Etibank |
İller Bankası olarak adı sonradan değiştirilecek olan bu banka 11 Haziran 1933 tarih ve 2301 sayılı kanunla Belediyeler Bankası adıyla kurulmuştur.
9.Soru
1923-1929 yılları arasında alınan vergiler düşünüldüğünde hangisinin yer almadığı söylenebilir?
Maarif vergisi
|
Özel tüketim vergisi
|
Yol vergisi
|
Arazi vergisi |
Ağnam vergisi |
1923-1929 yılları arasında alınan vergiler kapsamında özel tüketim vergisi adı altında bir vergi türü yoktu. Daha çok günümüze yakın dönemde ortaya çıkmıştır
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Milli Korunma Kanunu’nun sonuçlarından biridir?
iş kazalarında meydana gelen artış |
Köyden kente göç |
Emlak kiralarında meydana gelen artışlar |
Sanayi ve maden işletmelerinin yabancı yatırımcılara satışı |
Tarımsal ürün ihracat oranlarında ortaya çıkan yüksek rakamlar |
iş kazalarında meydana gelen artış, Milli Korunma Kanunu’nun sonuçlarından biridir.
11.Soru
Türkiye'nin Fransa ve İngiltere ile yaptığı Üçlü İttifak Antlaşmasına göre bu üç ülkeden herhangi birine Akdeniz'de saldırı olması durumunda taraflar birbirlerine her türlü yardımı gerçekleştirmeyi taahhüt etmiştir. Hangi istisnai durumda anlaşmada belirtilen şartlar uygulanmayacaktır?
Türkiye'nin Almanya ile ticarete devam etmesi durumunda |
Türkiye'nin boğazları savaş gemilerine açması durumunda |
Türkiye'nin Müttefik devlet ile savaşa girmemesi durumunda |
Sovyetler Birliği'nin Türkiye'yi işgal etmesi durumunda |
Türkiye'nin Sovyetlerle savaşa girmesine neden olması durumunda |
Türkiye, Almanya ve Sovyetler Birliği tarafından imzalanan saldırmazlık anlaşması sonrasında kendini korumak için İngiltere ve Fransa ile Üçlü İttifak Antlaşmasını imzalamıştır. Bu doğrultuda üç ülke Akdeniz'de olası bir saldırı durumunda birbirlerine yardım etmeyi kabul etmişlerdir. Ancak Türkiye'nin kendisini Sovyetler Birliği'ne karşı savaşa sokacağı durumlarda antlaşmanın uygulanmamasını taraflar kabul etmiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.
12.Soru
Küçük esnaf ve sanatkârın kredi ihtiyacını karşılamak için kurulan banka aşağıdakilerden hangisidir?
Sümerbank
|
Sanayi ve Kredi Bankası
|
Halk Bankası
|
İş Bankası
|
Etibank |
Halk Bankası, küçük esnaf ve sanatkârın kredi ihtiyacını karşılamak için 8 Haziran 1933’de kurulmuştur.
13.Soru
1940 yılında savunma harcamaları genel bütçenin ne kadarlık bir kısmını oluşturmaktaydı?
%65
|
%41
|
%53 |
%44
|
%50 |
1940 yılında savunma harcamaları genel bütçenin %53’ünü oluştururken, 1941 yılında bu oran %55’i görmüş, ardından her yıl %1’lik indirim uygulanarak 1944 yılında %51 seviyesine çekilmiştir.
14.Soru
İzmir İktisat Kongresi hangi yılda toplanmıştır?
1920 |
1923 |
1925 |
1932 |
1935 |
İzmir İktisat Kongresi, 1923 yılında toplanmıştır. Milli bir modele dayalı iktisadi kalkınmanın esasları bu toplantıda karara bağlanmıştır. Doğru cevap B'dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Gazi Mustafa Kemal Atatürk'le birlikte Samsun'a çıkmış, İçişleri Bakanlığı, CHP Genel Sekreterliği ve Kızılay Başkanlığı görevlerini de üstlenmiş başbakandır?
Fethi Okyar |
Refik Saydam |
Şükrü Saracoğlu |
Adnan Menderes |
Celal Bayar |
Dr. Refik Saydam, 8 Eylül 1881 tarihinde dünyaya geldi. Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı’nda ordu bünyesinde tifo, dizanteri, veba ve kolera hastalıklarıyla mücadele etti ve tifüse karşı geliştirdiği aşıyla tıp literatürüne girdi. 1919 yılında 9. Kolordu Sağlık Müfettişi Muavinliği görevi ile Mustafa Kemal Atatürk’ün yanında Samsun’a çıktı. Erzurum ve Sivas Kongrelerine katıldı. Birinci TBMM’ne Doğubayazıt milletvekili olarak girdi, 1923 seçimlerinde de İstanbul milletvekili olarak üyeliğini sürdürdü. Cumhuriyet döneminde sağlık alanında birçok alışma yaptı. 1938 yılından sonra İçişleri Bakanlığı, CHP Genel Sekreterliği ve Kızılay Başkanlığı görevlerini yerine getirdi. 1939-1942 yılları arasında Başbakanlık yaptı. 8 Temmuz 1942 tarihinde bir inceleme gezisi sırasında kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti.
16.Soru
Hükûmetin, kaldırılmış olan kapitülasyonların yerine konulacak rejimi ve ülkedeki yabancıların konumunu belirlemek amacıyla 8 Mart 1915’ te çıkardığı yasal düzenleme aşağıdakilerden hangisidir?
Temettü Vergisi Hakkında Kanun-u Muvakkat
|
Gümrüklerce Siklet-i Eşya Üzerinden Resm-i Ahzı Hakkında Kanun
|
Memalik-i Osmaniye’de Bulunan Ecnebilerin Hukuk ve Vezaifine Dair Kanun-u Muvakkatı
|
Müessesat-ı Nafia ile İmtiyazlı Şirketler Muhaberat ve Muamelatında Türkçe İstimali Hakkında Kanun
|
Mehakim-i Şeriyye ve Nizamiyenin Tefrik-i Vezaifi Hakkında Nizamname |
Hükûmet, kaldırılmış olan kapitülasyonların yerine konulacak rejimi ve ülkedeki yabancıların konumunu belirlemek amacıyla 8 Mart 1915’te “Memalik-i Osmaniye’de Bulunan Ecnebilerin Hukuk ve Vezaifine Dair Kanun-u Muvakkatı” yayımladı.
17.Soru
Yatırımcılara sermaye ve bilgi vermek, onlara rehberlik etmek amacıyla kurulan banka aşağıdakilerden hangisidir?
Deniz Bank |
Ziraat Bankası |
Sümerbank |
Emlak ve Eytam Bankası |
Sanayi ve Maadin Bankası |
Devletin özel sektör sanayisine yaptığı yardım ve teşviklerin yetersizliği ve sermaye sahiplerinin, yeterli bilgi ve tecrübeye sahip olmamalarından ötürü, yatırımcılara sermaye ve bilgi vermek, onlara rehberlik etmek amacıyla 19 Nisan 1925 tarihinde Sanayi ve Maadin Bankası kuruldu.
18.Soru
Erken cumhuriyet döneminde Osmanlı'dan miras alınan aşar vergisinin kaldırımasıyla temel olarak aşağıdakilerden hangisi amaçlanmıştır?
Tarımsal kesim üzerindeki mültezim baskısını kaldırmak |
Devletin vergi gelirlerini düşürmek |
Osmanlı İmparatorluğu ile olan bağın tamamıyla kesilmesi |
Aşar vergisinin dini gruplara arasında yarattığı ayrımcılığın giderilmesi |
Tarımsal üretimden ziyade ticareti destekleme arzusu |
Aşar vergisi mültezimin kendi kârını da düşünerek hareket etmesine ve zamanla tarımsal kesim üzerinde bir mültezim baskısının ve zulmünün oluşmasına neden olmuştu. Bu nedenle Cumhuriyetin tarımsal alanda atmış olduğu en önemli adımlardan biri aşar vergisinin kaldırılmasıdır. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
İkinci Dünya Savaşı’nın çıkmasıyla uygulamaya geçirilemeyen kalkınma planı aşağıdakilerden hangisidir?
Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı
|
İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı
|
Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı
|
Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı |
Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı |
Kasım 1936 tarihinde ise İktisat Vekili Celal Bey, “İkinci Beş Yıllık Sanayi Projesi”ni Başbakanlığa sunmuştu. Yeni proje birincinin aksine, tüketim malları üretimi üzerinde çok daha az durmaktaydı. Ayrıca, birinci programa göre daha ayrıntılı olarak mühendislik, maliyet ve piyasa araştırmalarına dayanmaktaydı. Ancak bu plan İkinci Dünya Savaşı’nın çıkmasıyla uygulamaya geçirilememişti.
20.Soru
Tanzimat döneminde özel hukuk alanında çıkartılan ilk yasa olan Kanunname-i Ticaret-i Berriye hangi tarihte çıkarılmıştır?
1840 |
1845 |
1848 |
1850 |
1855 |
Ticaret Nezâreti 1839’da kurulduktan bir yıl sonra bu nezarete bağlı ticaret mahkemesi kuruldu. Mevzuat alanındaki boşluğu tamamlamak üzere 1850’de Kanunname-i
Ticaret-i Berriye adıyla bir kanun çıkartıldı. Bu kanun Tanzimat döneminde özel hukuk alanında çıkartılan ilk yasadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ