Türkiye´de Felsefenin Gelişimi 1 Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tarih boyunca evren tasavvurlarını kuran unsurlardan değildir?
Efsaneler |
Dinler |
Felsefe |
Bilim |
Savaşlar |
Evren tasavvurları, tarih boyunca sırasıyla, efsaneler, dinler, felsefe, bilim ve siyaset tarafından kurulmuşlardır. Bu unsurlar arasında E seçeneğindeki savaşlar yoktur.
2.Soru
Hilmi Ziya Ülkenin eserlerinden hangisi, çağdaş fizikteki tamamlayıcılık fikri, Eflatun’un
Dyade (ikilem) fikri ve Husserll fenomenolojisi dayanak olarak alınarak geliştirilmiştir?
İlim Felsefesi (1969) |
Varlık ve Oluş (1968) |
Genel Felsefe Dersleri (1972) |
Bilgi ve Değer (1965) |
Felsefeye Giriş I (1957) |
Varlık ve Oluş kitabı, çağdaş fizikteki tamamlayıcılık fikri, Eflatun’un Dyade (ikilem) fikri ve Husserll fenomenolojisi dayanak olarak alınarak geliştirilmiştir. Doğru cevap B'dir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ahmet Mithat Efendi’nin felsefe ile ilgili yazılarındandır?
Üç feylosof |
Hürriyetin Mahiyeti |
Ahval ür-nuh |
Şeyh Bedrettin |
İlm-i Ahval-i Kuran |
Ahmet Mithat Efendi’nin felsefeyle ilgili yazıları: Felsefe ve Feylosoflar, Felsefenin Sergüzeşt-i Ahvali, Hürriyetin Mahiyeti, Duvardan Bir Sada, İnsan, Schopenhauer’ın Yeni Hikmeti (1887), Nevm ve Halat-ı Nevm (Uyku ve Haller), Voltaire Yirmi Yaşında ya da İlk Aşkı (1885), Ekonomi Politik (1879), bilimlerin tanıtılmasıyla ilgili Düğümlerin Çözümü (Hallu’l-Ukad) (1890), Paris’te otuz Bin Budist (1890), Ben Neyim? Materyalist Hikmete Müdafaa (1891)’dır.
4.Soru
Nermi Uygur'a göre bir felsefe cevabında aşağıdakilerden hangisi esastır?
Temellendirme |
Aksiyom |
Apriori |
Metafizik |
Kestirme |
Nermi Uygur, felsefede temellendirmelerin de felsefenin yapısına ilişkin olduğu görüşündedir. Felsefedeki cevapların mantıkça kuruluşu üzerinde yoğunlaşmak istediğini bildirmiştir. Felsefe cevabını iyi bir şekilde görmek için ve “izm”den kurtulmak için, sorunu bir felsefe öğretisi açısından incelemeyeceğini belirtmiştir. Takip edeceği yol, Bir felsefe cevabı nedir? sorusudur. Ona göre felsefe cevabında temellendirme esastır. Doğru cevap A'dır.
5.Soru
Batıda felsefenin ilk tanımını kim yapmıştır?
Platon |
Sokrates |
Aristoteles |
Pythagoras |
Kindi |
Felsefenin ilk tanımını yaptığını bildirdiği Pythagoras’a göre, eşyanın tabiatını araştırarak seyredenler, filozoflardır. Ona göre felsefe, eşyanın tabiatını araştırmadan ibaret değildir, fizik ve kimya da bu görevi yaparlar. Doğu ve Batı’da felsefe yani hikmet hakkında ileri sürülen tanımlar sentezlendiğinde, felsefe tanımının, “her şeyin, her hükmün doğrusu” olabileceği düşüncesine varmıştır.
6.Soru
I. Felsefe ve Feylosoflar
II. Hürriyetin Mahiyeti
III. Türk Ruhu Nasıl Yapılır
IV. Müslümanlar Dinleyiniz
V. İnsan
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri Ahmet Mithat Efendi’nin felsefe ile ilgili yazılardandır?
I, II, V |
I, II, III |
II, I, IV |
II, III, V |
I, IV, V |
Türk Ruhu Nasıl Yapılır ve Müslümanlar Dinleyiniz adlı eserler Filibeli Ahmet Hilmi’ye aitlerdir. I, II ve V. numaralarda verilen eserler Ahmet Mithat Efendi’ye aittir.
7.Soru
Filibeli Ahmet Hilmi’nin İslam Tarihi adlı kitabının değindiği konu aşağıdakilerden hangisidir?
Çeşitli konulardaki düşüncelerini Türkçülük çerçevesinde sistemleştirmiştir. |
Felsefe adını ilimle karşılaştırmalı olarak ele almıştır. |
Törenin anlamı ve tanımı Türklerin kendilerini diğer toplumlardan nasıl ayırdıklarını ve onların hangi niteliklerinden hareketle sınıflandırılacakları üzerinde durulmuştur. |
Varoluş yaşayan toplumun yeniden biçimlendirilmesi için değer sistemlerinin tarihsel ve teorik tartışmalarına değinmiştir. |
Türk harsı ve medeniyeti, göçebelik ve Türk töresi, medeniyet ve ırk konularına yer vermiştir. |
Filibeli Ahmet Hilmi, İslam Tarihi adlı kitabında, felsefe adını ilimle karşılaştırmalı olarak ele almıştır.
8.Soru
Macit Gökberk Kant ve Herder’in Tarih Anlayışları adlı kitabında aşağıdakilerden hangisini hedeflemiştir?
Felsefe problemlerini çözmenin sürecini anlatan Felsefe Tarihi’nin standartlaşmış bilgilerini öğrencilere tanıtmayı hedeflemiştir. |
Varlık ve Bilgi problemlerinin felsefenin birbirinden ayrılmaz temel sorunları olduğunu açıklamayı hedeflemiştir. |
Felsefenin temel sorunlarını tanıtmakta ve bu konular çerçevesinde eski ve yeni felsefe anlayışlarının farkına dikkat çekmektedir. |
Felsefe nedir? Sorusuna belli bir aydınlık getirmeyi hedeflemiştir. |
Aydınlanma dönemi özellikleri çerçevesinde tarih felsefesinin önemini göstermeyi ve sahip olduğu nitelikleri tanıtmayı hedeflemiştir. |
Macit Gökberk Kant ve Herder’in Tarih Anlayışları(1948) adlı ilk kitabında, esas olarak Aydınlanma dönemi özellikleri çerçevesinde, tarih felsefesinin önemini göstermeyi ve sahip olduğu nitelikleri tanıtmayı hedeflemiştir. 125 sayfalık kitabın 79 sayfası, aydınlanma dönemiyle, geri kalan 45 sayfa Kant ve Herder’in tarih görüşlerine ayrılmıştır. Söz konusu kitap, tarih sorunun aydınlanma bağlamında ele almış olsa da bir felsefe sorunun derinlemesine inceleme örneği olarak görülebilir.
9.Soru
İkinci kuşakta yer alan felsefe hocaları 1920’li yıllarda doğanlardır. Bu bağlamda, aşağıda verilen felsefe hocalarından hangisi ikinci kuşak felsefe hocalarından biridir?
Halil Vehbi Eralp |
Takiyettin Mengüşoğlu |
Macit Gökberk |
Mazhar Şevket İpşiroğlu |
Nermi Uygur |
A, B, C ve D şıklarında verilen isimler birinci kuşak felsefe hocalarıdır. E şıkkında ise ikinci kuşak felsefe hocası olan Nermi Uygur verilmiştir.
10.Soru
İbn-i Sina, Mantığa Giriş adlı kitabında felsefenin amacını ne şekilde tanımlamıştır?
İnsanın bilme gücü ölçüsünce bütün şeylerin hakikatlerine vakıf olması. |
Evreni, doğayı, varoluşu algılamak ve algılatmak. |
İnancın yerine bilimsel düşünceyi koymak. |
Ön yargısız, güvenilir, iyi temellendirilmiş ve tutarlı bilgi elde etmek. |
Materyalist felsefe açısından idealist yanılgın felsefeleri aşmak ve nihai aşamada bu tür felsefeye son vermek. |
İbn-i Sina, Mantığa Giriş adlı kitabında, felsefenin amacının, insanın bilme gücü ölçüsünce bütün şeylerin hakikatlerine vakıf olması şeklinde tanımlamıştır. Ona göre varolan şeyler, varlığı insanın seçimine ve eylemine bağlı olmayan ile varlığı insanın seçimine ve eylemine bağlı olan olarak ikiye ayrılmaktadır. İlk kısımdaki şeylerin bilgisine teorik felsefe, ikinci kısımdaki şeylerin bilgisine pratik felsefe denir.
11.Soru
Felsefenin evren tasavvuru kurma teşebbüsü ilk olarak ne zaman gerçekleşmiştir?
İlkçağda |
Eskiçağ İslam medeniyetinde |
Eskiçağ Yunan medeniyetinde |
Ortaçağda |
Ortaçağ Yunan medeniyetinde |
Felsefenin evren tasavvuru kurma teşebbüsü, ilkin Eskiçağ Yunan medeniyetinde gerçekleşmiştir. Bu teşebbüs, aynı zamanda felsefenin yeni bir düşünce yapısı olarak kurulmasını da sağlamıştır.
12.Soru
Aşağıdaki kişilerden hangisi “Reform Öncesi” hocalardan biridir?
Ziya Gökalp |
Macit Gökberk |
İsmail Tunalı |
Nihat Keklik |
Halil Vehbi Eralp |
Ziya Gökalp, Darülfunun’un ilk yıllarında hocalık yapan kişiler arasındadır. Nitekim hocalık dönemi kısa sürenlerden biridir ve reform öncesi dönemdedir.
13.Soru
Ziya Gökalp'a göre felsefede gaye aşağıdakilerden hangisidir?
Hadiselerin yaslarını bilmek |
Manevi tabiatımızı idare etmek |
Aklı tatmin etmek |
Bilime muhalif olmak |
Faydacı olmak |
Konu, Bilimlerin konusu hadiselerle sınırlıdırlar. Felsefenin konusuysa, bütün hadiseleri konu edinmekten başka ruhumuzdaki tahayyüller ve fikirleri de konu edinir (Gökalp 2006, 473). Gaye, bilimlerin gayesi, hadiselerin yaslarını bilmektir. Felsefede gaye, manevi tabiat›m›z› idare etmektir. Bilimler faydacıyken felsefe idealisttir (Gökalp 2006, 474). Yöntem, bilim salt akla dayanır, deney ve gözlemle yapılan şeyleri kabul eder ve akıl hakimdir. Felsefe, akıl ile duygu ve bunların toplamı olan kalbe dayanır. Bilimden beklenen aklın tatminken, felsefeden beklenen, aklımızı, ruhumuzu, irademizi tatmin etmesidir. Felsefe, bilime muhalif olmamalı, manevi ihtiyaçlarımızı tatmin etmelidir (Gökalp 2006, 474). Sonuçlar, bilimin sonuçları, milletleraras› ve dinler arasıdır. O, fiziksel deneyler ile ispat edildiği için her din taraftarı kabul eder. Her dininin ayrı geometrisi, matematiği, fiziği yoktur, hepsi birdir.
14.Soru
Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak; Türk Töresi; Türkçülüğün Esasları; Türk Medeniyeti Tarihi. eserleri kime aittir?
Filibeli |
Ahmet Mithat Efendi |
Ziya Gökalp |
Hilmi Ziya Ülken |
Macit Gökberk |
Ziya Gökalp, yayın konusunda üretken biri olmuştur. Şiirleri bir kenara bırakılırsa, yazdığı makaleler on cilt halinde Kültür Bakanlığı tarafından yayınlamışlardır. Baskı sırasına göre onun önemli sayılan kitapları şunlardır: Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak; Türk Töresi; Türkçülüğün Esasları; Türk Medeniyeti Tarihi.
15.Soru
Takiyettin Mengüşoğlunun eski ve yeni felsefe anlayışlarının farkına dikkat çektiği eserinin ismi nedir?
İnsan Problemi |
Felsefeye Giriş |
Değişmez Değerler, Değişen Davranışlar |
Felsefi Antropoloji |
İnsan ve Hayvan |
Felsefeye Giriş (1958.) kitap, felsefenin temel sorunlarını tanıtmakta ve bu konular çerçevesinde, eski ve yeni felsefe anlayışlarının farkına dikkat çekmektedir. Mengüşoğlu, söz konusu çalışmada bir yandan felsefe sorunlarını tanıtırken bir yandan da kendisinin de dâhil olduğu ve hocası N. Hartmann tarafından kurulan yeni ontoloji açısından yorumlamaktadır.
16.Soru
Aşağıdakileren hangisi Yunan toplumundaki felsefi yöntemlerin dışındadır?
Şüphe |
Eleştiri |
Tutarlılık |
İnanç |
Sınıflama |
Felsefenin yöntemi, şüphe, eleştiri, tanımlama, tutarlılık, sınıflama, ilkelere varma ve genelleştirme gibi özelliklere sahiptir. Cevap D' dir.
17.Soru
Kant'ın "İnsan Nedir?" sorusu Mengüşoğlu için neden önemlidir?
Felsefi Antropolojinin yolunu açtığı için |
Metafiziğin reddini sağladığı için |
Diyalektik temellere dayandığı için |
İnsanı, ruh ve beden halinde iki ayrı varlık olarak görmeyi sağladığı için |
Fenomenleri yok saydığı için |
Kant’ın ortaya koyduğu bu son soru felsefi antropolojinin yolunu açtığından Mengüşoğlu için önemlidir. Doğru yanıt A'dır.
18.Soru
Ziya Gökalp, Eski Türklerde Felsefe adlı eserinde; Eski Türk felsefesini tetkik etmekle, eski dini tetkik etmiş olacağını bildirmiş, bu başlık altında eski Türk dinini anlatmıştır. Ayrıca ona göre ilim, nesnel ve müspet olduğu için milletler arasıdır. Ziya Gökalp'ın bu düşüncelerine göre aşağıdakilerden hangisini söylemek uygundur?
İlimde de Türkçülük esastır |
İlimin ispat ettiği hükümleri felsefe ortadan kaldirılabilir |
Felsefi düşünüş, ilmi düşünüşle aynıdır |
Eski çağlarda felsefe ile din aynıdır |
Felsefe her zaman özneldir |
Ziya Gökalp, Eski Türklerde Felsefe adlı yazısında, eski Türklerde dinden ayrı bir felsefenin olmadığını, din ile felsefenin aynı şey olduklarını belirtmiştir. Eski Türk felsefesini tetkik etmekle, eski dini tetkik etmiş olacağını bildirmiş, bu başlık altında eski Türk dinini anlatmıştır. Gökalp’in bu tutumu, eski çağlarda felsefe ile dinin aynı anlama geldiğini kabul ettiğini göstermektedir. Türkçülüğün Esasları adlı kitabının Felsefi Türkçülük bölümünde felsefeyi bilimle karşılaştırmalı bir şekilde ele alarak bu konudaki anlayışını ortaya koymuştur. Ona göre ilim, nesnel ve müspet olduğu için milletler arasıdır ve bundan dolayı ilimde Türkçülük olmaz. Fakat felsefe, ilme dayanmış olmakla birlikte ilmi düşünüşten başka türlü bir düşünüş tarzıdır. Felsefenin nesnel ve müspet unvanlarını alabilmesi, ancak bu sıfatları haiz olan ilimlere uygun olması sayesindedir. İlmin kabul etmediği hükümleri felsefe kabul edemez. İlmin ispat ettiği hükümleri felsefe ortadan kaldıramaz. Felsefe bu iki kayıt dışında tamamen hürdür.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Ahmet Mithat Efendinin iktisadi konuları ele alan ve mektuplar şeklinde biçimlendirdiği eserinin adıdır?
Müşahedat |
Felatun Bey ile Rakım Efendi |
Hallü’l Ukad (Düğümlerin Çözümü) |
Bahtiyarlık |
Hayal ve Hkikat |
Ahmet Mithat Efendinin iktisadi konuları ele alan ve mektuplar şeklinde biçimlendirdiği eserinin adı Hallü’l Ukad'dır. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
İlk felsefe disiplinini benimseyen düşünür kimdir?
Ziya Gökalp |
Filibeli |
Hilmi Ziya Ülken |
Ahmet Mithat Efendi |
Nermi Uygur |
Ülken’e göre felsefenin konusu, her şeyden önce ilk felsefedir. İlk felsefe, ilimler ve doktrinlerde ortaktır. İlimlerin teorilerinde de bazı fikir ayrılıkları doğarken ilk felsefede doğamaz. Çünkü düşünmek ve ortak metotlara göre ilimleri kurmak mümkün olmazdı. İlk felsefe düşünce tarihi boyunca insan aklının temeli olmuştur. İlk felsefeyi yöntem olarak kabul eden Ülken, onu varlık sorunuyla da ilişkilendirmiştir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ