Türkiye´de Sosyoloji Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Osmanlının yenileşme adımlarından birisi de askerlik alanında olmuştur. Düşman karşısında askeri yenilgiler ister istemez dikkatleri buraya çekmiştir. Çünkü Osmanlı asker sistemi bozulmuş ve devletin iç problemi haline dönüşmüştür.Bu amaçla 1794 yılında................ kurulması önemli bir girişimdir. Askeri alanda atılan adımlar devletin ve toplumun geleneksel yapısında bazı değişiklikleri de beraberinde getirecektir.
Buna göre yukarıdaki boşluğa aşağıdaki seçeneklerden hangisi getirilmelidir.
Yeni Çeri Ocağı |
Nizam-ı Cedid Ordusu |
Mühendishane-i Berri Humayun |
Mühendishane-i Bahri Humayun |
Askeri Tıbbiye |
Bu amaçla 1794 yılında Nizam-ı Cedid ordusunun kurulması önemli bir girişimdir. Doğru cevap B'dir.
2.Soru
Dengeci ve meşrutiyetçi düşünürlerden olan Ahmet Cevdet Paşa'nın en önemli eseri hangisidir?
Mecelle |
Mukaddime |
Miyar-ı Sedat |
Kavaid-i Osmaniye |
Kitabü’l-Buyû |
Onun eserleri arasında en önemlisi hiç flüphesiz, Mecelle’dir. Bu kitap, Hanefî fıkhını esas alan Arapça fıkıh kitaplarının muamelat yani, medeni hayata ait hükümlerine dayanılarak yazılmış bir kanun kitabıdır.
3.Soru
I. Milliyetçilik
II. Osmanlıcılık
III. İslamcılık
IV. Medeniyetçilik
Peyami Safa’ya göre Atatürk İnkılabının değişmez prensipleri aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru olarak verilmiştir?
I, II, III ve IV |
II ve III |
I, II ve III |
I ve IV |
Sadece III |
Peyami Safa, Atatürk İnkılabının değişmez iki prensibinin Milliyetçilik ve Medeniyetçilik olduğunu belirtir. Türkçülük ve Garpçılık ilkelerinin adı Osmanlılıktan sıyrılınca Milliyetçilik ve Medeniyetçilik olmaktadır. Bu şekilde devrim ideolojisinde Türkçülük ve Garpçılık yeniden tanımlanarak yer almaktadır. Medeniyetçilik taklitçiliğin ötesinde Avrupa, garp metoduna, düşüncesine ve muaşeretine geçiş; milliyetçilik ise Orta Asya köklerine yeniden bağlanma biçiminde tanımlanmaktadır
4.Soru
Olayların meydana geliş şartlarını inceleyerek, onlar arasındaki ilişkilerde benzerlikler bulan, duyularla hissedilen olayların dışındaki olaylarla ilgilenmeyen, deneyle doğruluğu ortaya konulmamış her türlü bilgiyi geçersiz kabul eden, düşüncenin metafizik kayıtlardan ve hatta her türlü metafizik problemlerden tamamıyla kurtarılmasını isteyen felsefi akım aşağıdakilerden hangisidir?
Pozitivizm |
Materyalizm |
İdealizm |
Ampirizm |
Pragmatizm |
Pozitivizm, olayların meydana geliş şartlarını inceleyerek, onlar arasındaki ilişkilerde benzerlikler bulan ve onların, birbirlerini takip edişlerinde birini diğerine bağlayan, duyularla hissedilen olayların dışındaki olaylarla ilgilenmeyen, duyularla hissedilenlerle elde edilen bilgilerin dışındaki bilgilere pek değer vermeyen, deneyle doğruluğu ortaya konulmamış her türlü bilgiyi geçersiz kabul eden, hissedilebilir olayları ve onların kanunlarını deney metodu vasıtasıyla incelemeyi konu edinen, her şeyde hakikat ve menfaati arayan veya özellikle zevkleri ve maddi menfaatleri ön planda tutan, düşüncenin metafizik kayıtlardan ve hatta her türlü metafizik problemlerden tamamıyla kurtarılmasını isteyen, bilgi işlerinin emprik bilimler örneğine göre elde edilmesini esas hedef olarak gören bir felsefi akımdır. Doğru cevap A şıkkıdır. Doğru cevap sayfa 10'da "Pozitivizm" başlığı altında bulunabilir.
5.Soru
Birinci Meşrutiyet dönemi aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesi ile başlamıştır?
1612'de Nasuh paşa Antlaşması'nın imzalanması |
1789 Fransız Devrimi |
1807'de III. Selim'in öldürülmesi |
1876'da Kanun-i Esasi'nin kabul edilmesi |
1909'da 31 Mart Ayaklanması'nın başlaması |
Birinci Meşrutiyet Dönemi, 1876'da Kanun-i Esasi'nin kabul edilmesi ile başlamıştır.
6.Soru
Namık Kemal'in düşüncesine göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Toplum ile toplumu oluşturan bireyler birbirinden ayrıdır ve ayrı ayrı ele alınmalıdır. |
Genel hukuk örfi ve şeri hukuk olmak üzere ikiye ayrılır. |
Uluslararası hukuk, bireyler hukukunun toplamının ötesinde, devletlerin tüzel kişilikleri arasındaki farklı tür etkileşimlerle ilgilidir. |
Halkın hakimiyeti her bireyin yaratılıştan getirdiği kendine ait bağımsızlığın gereğidir. |
Türkiye'de kamu sanısı yoktur. |
Namık Kemal “Umumî Hukuk” isimli yazısında, bu hukuku, bir toplumun gerek başka toplumlarla, gerekse kendi bireyleriyle ilişkilerinden ileri gelen kaideler olarak tanımlar. Genel hukuk, uluslararası, siyasi ve idari olmak üzere üçe ayrılır. Toplum, kendini oluşturan bireylerden ayrı düşünülemez. Bu ilişkilerden, bireysel hukuktan başka ilkelerin doğması imkânsızdır. Devletlerin ilişkilerini gerektiren ilkelere devletler hukuku denir. Bu ilkeler, bireylerin ilişkilerine ait ilkelerden ayrı olamaz. Uluslararası hukuk, bireyler hukukunun toplamından ibarettir. Siyasal hukuk, hukukun bireylerle devlet arasındaki ilişkileri düzenleyen kısmıdır. İdare hukuku, bireylerle idare bölümlerinin ilişkilerini gerektiren hukuktur. Umumi hukuk, bunların toplamından ibaret olduğundan başka bir şey söylemeye gerek yoktur. Siyasal hukuk, ümmetin hakimiyeti, hükümet güçlerinin ayrılması, memurların sorumluluğu, bireysel özgürlük, eşitlik, fikir özgürlüğü, basın özgürlüğü, toplantı özgürlüğü, tasarruf hakkı, evlerin masunluğu ve mahremliği gibi ilkelerden ibarettir. Halkın hakimiyeti, genele ait boş bir hak değil, her bireyin yaratılıştan getirdiği kendine ait bağımsızlığın gereklerindendir. Batı’dan ülkemize gelmekte olan terakki tufanı, bir gün ülke fertlerinin gözlerini açacaktır. Namık Kemal, bir toplumda bireylerin derecelerine göre, yönetici ve memur olarak bulunmasının hakların korunması için olduğunu belirtiyor. Ona göre, yönetici ve memur sınıfları dışındaki bireylerin birbirlerine ve genele karşı sahip olduğu yapma gücünün manevi ifadesine kamu sanısı denir. Siyaset biliminde kamu sanısı, halkın bir problemde birleştiği genel kanaattir. Ülkemizde kamu sanısı yoktur iddiasında bulunan Hakaik dergisi, kamu sanısından ne kastedildiğini anlamamaktadır. Böyle bir iddiada bulunabilmek için Türkiye tarihine bakmak gerekir. Ona göre, hiçbir olayda, zalimlerin dışında kimsenin kılına dokunulmamıştır. Müslüman olsun veya olmasın hiç kimsenin dükkânını soyma olayının olmaması ülkemizde kamu sanısı bulunduğunu gösterir. Ancak her dönemde kamu sanısı fikri, devrine göre değişmiş olabilir. Önceki dönemlerin kamu sanısının şimdi anlaşılamaması bu nedenledir. Hiçbir zaman hiçbir ülke kamu sanısından yoksun olamaz. Ona göre, Hakaik dergisi, kamu sanısı fiilde işlememektedir anlamında kamu sanısı yoktur diyorsa, sadece kendi döneminde görülen fikir karışıklığına ibret gözüyle bakması, bu iddianın ne kadar yersiz olduğunu gösterecektir. Doğru cevap D şıkkıdır. Doğru cevap "Muhafazakar Meşrutiyetçi bir Fikir Adamı: Namık Kemal" başlığı altında bulunabilir.
7.Soru
Avrupa’da başlayan hangi siyasi hareket ile birlikte güzel sanatlar, bilim ve fen alanlarıyla toplumsal ve siyasal kuruluşlar etkilenmiş ve yeni sanatla, yeni fenle ve yeni teşkilatla donatılmış devletler doğmuştur?
Avrupa’da başlayan hangi siyasi hareket ile birlikte güzel sanatlar, bilim ve fen alanlarıyla toplumsal ve siyasal kuruluşlar etkilenmiş ve yeni sanatla, yeni fenle ve yeni teşkilatla donatılmış devletler doğmuştur?
Rönesans |
Reform |
Fransız İhtilali |
Sanayi Devrimi |
Coğrafi keşifler |
1453’ten sonra Avrupa’da başlayan Rönesans’tan, güzel sanatlar, bilim ve fen alanlarıyla toplumsal ve siyasal kuruluşlar etkilenmişlerdir. Böylece Avrupa’da; yeni sanatla, yeni fenle ve yeni teşkilatla donatılmış devletler doğmuştur. Doğru cevap A seçeneğidir.
8.Soru
Peyami Safa, Avrupa medeniyetini öncelikle nasıl nitelendirmiştir?
Düzen
|
Kapitalist
|
Liberal
|
Disiplin
|
Sınıfsız
|
9.Soru
'Devrim, toplum düzenine cebri bir müdahale olduğu için toplumun devrimi anlamasını beklemek boşunadır. Devrimin ruhuna kalabalıklar vakıf olamazlar; bu itibarla devrim bilinçli ve devrimci bir kadronun işidir.' Yukarıdaki görüşü savunan ideolog aşağıdakilerden hangisidir?
Celal Nuri |
Mahmut Esat Bozkurt |
Şevket Süreyya Aydemir |
Peyami Safa |
Saffet Engin |
Aydemir’de dönemin seçkin-aydın savunusunun en açık biçimde görmek mümkündür.
Ona göre devrim, toplum düzenine cebri bir müdahale olduğu için toplumun devrimi anlamasını beklemek boşunadır. Devrimin ruhuna kalabalıklar vakıf olamazlar; bu itibarla devrim bilinçli ve devrimci bir kadronun işidir.
10.Soru
İkinci Meşrutiyet döneminde sosyolojinin kurulmasında etkisi olan düşünürlerin ortak kaygısı aşağıdakilerden hangisidir?
Toplumun devlet işlerine karışması gerekirmi? |
Dinin devlet işlerine olan etkisi nasıl yok edilir? |
Batıya daha hızlı nasıl erişilebilir? |
Bu devlet nasıl kurtarılabilir? |
Bilimde daha yükseğe nasıl yükselebiliriz? |
İkinci Meşrutiyet döneminde sosyolojinin kurulmasında etkisi olan düşünürlerin ortak kaygısı ''Bu devlet nasıl kurtarılabilir?'' dir. Doğru cevap D'dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçülüğün Esasları eserinde vurgulanan düşüncelerden biri değildir?
Türkçülük Türk milletini yükseltmek demektir |
Sosyoloji millet olma bilincini kültürde, terbiyede ve duygularda tespit eder |
Millet, dilce, dince, ahlakça ve güzellik duygusu bakımından ortak olan, yani aynı |
İnsan en samimi, en içten duygularını ilk terbiye zamanlarında alır |
Millet; Irka, kavme, coğrafyaya, politikaya ve iradeye ait güçlere tabi olacak |
Millet; Irka, kavme, coğrafyaya, politikaya ve iradeye ait güçlere tabi olacak
ve onların egemenliği altında anlam kazanacak bir mefhum değildir; bilakis bütün bu niteliklerin üstünde konumlanmaktadır. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
Peyami Safa'ya göre Atatürk Devrimi nereden ilham almıştır?
Fransız Devrimi |
Paris Komünü |
Tanzimat |
II. Meşrutiyet sonrası Avrupalılaşma hareketi |
1917 Ekim Devrimi |
Safa herhangi bir Batılı felsefe ya da metodu şiar edinmemeye dikkat ederek, “Avrupalılaşma” ve devrim sürecini ele alır. Ona göre, Atatürk Devrimi II. Meşrutiyet döneminde ortaya çıkan Avrupalılaşma hareketlerinden ilham almıştır. Devrimin temel umdeleri olan Garpçılık ve Türkçülük gene bu dönemden bakiyedir.
13.Soru
Türk sosyolojisinde Erken Cumhuriyet Dönemi'nde, Devrim sonrası Türk toplumunun nasıl değiştiğine dair alan çalışmaları ile nitel ve nicel veriye dayalı köy monografileri çalışmalarının ilk örneği kabul edilen "Bazı Ankara Köyleri Üzerine Bir Araştırma" adlı eserin yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Hilmi Ziya Ülken
|
Niyazi Berkes
|
Şevket Süreyya Aydemir
|
İbrahim Yasa
|
Behice Boran
|
14.Soru
19. asırda Osmanlıda pozitivizmin temsilcisi aşağıdakilerden hangisidir?
İbrahim Şinasi
|
Beşir Fuad
|
Ali Suavi
|
Ahmet Cevdet Paşa
|
Namık Kemal
|
15.Soru
Toplumsal yapı ve değişmeyi Auguste'den itibaren sosyolojinin temel araştırma konuları olarak gören sosyoloğumuz aşağıdakilerden hangisidir?
Ziya Gökalp |
Niyazi Berkes |
Şerif Mardin |
Hilmi Ziya Ülken |
İbrahim Yasa |
Niyazi Berkes toplumsal yapı ve değişmeyi Auguste'den itibaren sosyolojinin temel araştırma konuları olarak ifade eder.
16.Soru
Sosyolojinin kurucusu ve aynı zamanda pozitivist felsefenin mimarı olarak kabul edilen isim aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yer almaktadır?
Hilmi Ziya Ülken |
Auguste Comte |
Yusuf Akçura |
Emile Durkheim |
Ziya Gökalp |
Sosyolojinin kurucusu olarak kabul edilen Auguste Comte aynı zamanda pozitivist felsefenin mimarıdır. Bu kapsamda doğru seçenek B seçeneğidir.
17.Soru
Türk Devrimi’ni anti-emperyal bir millî kurtuluş savaşı biçiminde ve iktisadi boyutu öne çıkararak anlamlandıran, erken Cumhuriyet döneminde devletçi politikaların savunucusu ve devrim sürecinde seçkin-aydın grubunun ideolojik rolünü formüle eden ideolog-aydın kimdir?
Şevket Süreyya Aydemir
|
Celal Nuri
|
Peyami Safa
|
Mahmut Esat Bozkurt
|
Recep Peker
|
18.Soru
Aşağıdakilerden hangi üçü erken Cumhuriyet döneminin millet tasarımını doğru bir biçimde ifade etmektedir?
Sınıfsız, imtiyazsız, kaynaşmış
|
Sınıfsız, özgür, çokkültürlü
|
Heterojen, uzlaşmış, imtiyazsız
|
İmtiyazsız, kaynaşmış, özgür
|
İmtiyazsız, çokkültürlü, kaynaşmış
|
19.Soru
Türk fikir insanları içerisinde "devrimci bir fikir adamı" olarak nitelendirilen kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Ziya Paşa |
Ali Suavi |
Beşir Fuad |
Hoca Tahsin |
Ahmet Cevdet Paşa |
Ali Suavi,İmam-ı Azam Ebu Hanife’nin, “Kur’an her milletin kendi dilinde okunabilir” sözünden hareketle Kur’an’ı Türkçe okumak gerektiğini ileri sürer. Hatta hutbelerin Arapça okunmasına karşı çıkar.
Yine O, tekkecilik ve dervişliğin İslam ülkelerini medeniyetçe, sanat ve ticaret bakımından geri bıraktığını belirtir. Ona göre tekke ve zaviye İslamiyet’e sonradan başka dinlerden girmiştir. Resme karşı olan yayınların karşısında yer alır. Bu ve benzeri fikirleri dolayısıyla Ali Suavi "devrimci bir fikir adamı" olarak nitelendirilmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.
20.Soru
19. Asırda Osmanlıda yapılan yenilikler ilk olarak hangi alanda yapılmıştır?
Askeri
|
Bilim
|
İdari
|
Eğitim
|
Ekonomi
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ