Yanıt E

Köy sosyoloji çalışmalarının temel amacı; köylerde süren yaşam biçimlerini incelemek, toplumsal değişme düzeylerini belirlemek, hangi köylerin değişmeye daha yatkın olduğunu tesbit etmektir. Buna göre ova köyleri dağ köylerine, karayollarına ve demiryollarına yakın köyler uzak köylere, kentlere yakın köyler de kentlere uzak köylere göre değişmeye daha açıktır. Yine bu çalışmalarda maddi değişmelerin manevi yaşam üzerindeki etkileri, kültür değişmelerini etkileyen zihniyet yapısının şekillenişi üzerinde de gözlemler yapılmıştır (Ülken, 1951: 23). Köy sosyolojisi araştırmalarıyla, köyde kültürel yapının değişmesini hızlandıran veya yavaşlatan maddi ve manevi unsurlar, geleneksel yaşam biçimi, kılık-kıyafetteki değişmeler, modern yasaların uygulanıp uygulanmadığı, batıl inançlar karşısındaki tavır, gelenekselliğin katılığı veya yumuşaklığı, teknik değişmeler, bu yaşam biçiminin ortaya çıkardığı dünya görüşü, olayları değerlendirme anlayışı gibi pek çok değişken tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak, köylü nüfusunun teknik değişmelere soğuk bakmadığı, toplumsal değişme ve Batıcılaşma açısından gelecek vaad ettiği belirtilmiştir. Doğru Cevap A'dır.

Batı’da başlayan post-endüstriyel, postmodern ya da enformatik toplum tartışmalarına bağlı olarak son dönemde Türk sosyolojisinde de kavramlar dünyası ve açıklama modelleri çeşitlenmiş ve zenginleşmiştir. Bu anlamda Şerif Mardin tarafından sivil toplum, gelenek, merkezçevre ilişkileri kavramları çalışılmış ve açıklama modelleri geliştirilmiştir.

Hilafet kurumunu kabul etmeyen Suavi, Peygamber’in halife diye bir vekil bırakmadığını, hiç kimsenin vekil olmak iddiasında bulunamayacağını, halife unvanının sadece Hz. Ebu Bekir’e ait olduğunu söyler. Ona göre, halifeliğin hiçbir dinsel temeli yoktur, sonradan icat edilmiştir. İslam’da ruhbanlık diye bir kurum bulunmadığından, teokratik yönetim şekline karşıdır. Halife, imam, padişah bunların hiçbiri Peygamberin vekili değildir. İslam’da hükümdar da ceza görür. Bunun en güzel örneği tahttan indirmedir. Ona göre en bilgin Müslümanların elleri halife ve sultan kanlarına bulaşmıştır. 72 halifenin üçte biri katledilmiştir. Bu nedenle o, mutlakiyet idaresi yerine meşrutiyet idaresine geçmenin zorunlu olduğunu düşünür. Ona göre, meşrutiyet yönetimi cumhuriyete doğru kazanılmış bir safhadır.

İkinci Meşrutiyet Dönemi fikir akımları Osmanlının dağılmasını önleme kaygısından doğmuştur. Osmanlı toplumunu bir arada tutan en güçlü bağ keşfedilmeye ve geliştirilmeye çalışılmıştır.

1950-1960 döneminde sosyoloji disiplinlerine ait birçok çalışma yapılmıştır. 1950’lerde öne çıkan konuların başında köy sosyolojisi, kültür değişmeleri ve Batılılaşma gelmektedir. Bu konular zaten birbirine bağlı ve birbirinin içerisindedir. Bunları sosyoloji disiplinlerine ait diğer konular izlemiştir. Yine Türk sosyoloji tarihi adına bu dönemde gündeme gelen sosyologlar arasında Ziya Gökalp, Prens Sabahattin ve Mehmet İzzet bulunmaktadır. Ancak Ziya Gökalp’in 1950’lerde, Türkiye’de önemini koruyor olması, onun sosyoloji anlayışından daha çok milliyetçilik görüşleriyle ilgilidir ve sadece iç siyasal koşullar gereğidir. Yanıt A.