Türkiye´de Sosyoloji Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
"Türkçülüğün esasları "adlı kitap kime aittir?
Prens Sabahattin |
Ziya Gökalp |
Yusuf Akçura |
Abdullah Cevdet |
Namık Kemal |
"Türkçülüğün esasları "adlı kitap Ziya Gökalp!a aittir. Doğru cevap B!dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Said Halim Paşa’nın savunduğu görüşlerden biridir?
İslamiyet sadece bazı Müslüman milletlerin ilerlemesine engeldir, hepsine engel değildir. |
İslam şeriatında varolan taassup gelişme ve ilerlemeye engel olmuştur. |
Osmanlı toplumunun ilerleyebilmesi için batıdaki gelişmelerden faydalanmak gerekir. |
İslam ilerlemeye engel değildir ama Hıristiyanlık ve Budizm gibi bazı başka dinler ilerlemeye engeldir. |
İslamda varolan taassup Hıristiyanlıkta yoktur. |
İslamcı görüşün ileri gelen düşünürlerinden birisi olan Said Halim Paşa’ya göre dinler hiçbir ilerlemeye engel değildir. Ne Hristiyanlık Avrupalıların ilerlemesine ne Budizm Japonların ilerlemesine engel olmuştur. Aynı şekilde İslamiyet de hiçbir milletin ilerlemesine mani değildir. Üstelik akıl dini olan İslamlık geçmişte en güçlü ve ileri uygarlıkların doğmasına sebep olmuştur. İddia edildiği gibi İslam şeriatında taassup olduğu düşüncesi Hristiyanların yaydığı bir inançtır. Taassup gerçek anlamda Hristiyanlığın kendisinde vardır ve Avrupalılar bundan kurtulmak için çok mücadele vermişlerdir. Müslümanların ilerlemesine asıl engel, İslam dışı inançların dini inanç gibi yerleşmiş olmasındadır. Müslümanların bundan bir an evvel kurtulmaları gerekir. Bunun farkına Müslümanlar ancak Batı karşısında düştükleri durumda varabilmişlerdir. Bu durumda Batının egemenliğine boyun eğmeden ilerlemenin yolu bulunmalıdır (Berkes, 2010: 413). İslamcılığın, Batıcılık karşısında ikilemde kalsa da gösterdiği duruş ve verdiği fikri mücadele önemlidir. Padişah 2. Mahmut’dan beri devam eden yenileşme çabalarının hedefi Batı uygarlığının gelişme seviyesine ulaşmaktır. Batı uygarlığı aklı, bilimi, teknolojiyi, hürriyeti, eşitliği sisteminin temeli haline getirmiş ve başarılı olmuştur. Geri kalmış Osmanlı toplumunun ilerleyebilmesi için bu gelişmelerden faydalanmak gerekir. Buna İslamcılar da itiraz etmez. Karşılarında başarılı ve üstün bir uygarlık vardır. Bu uygarlık karşısında nasıl tavır alınması bu dönem açısından son derece önemlidir. Batıcılar ile İslamcıların farklı düştükleri nokta burasıdır. Özellikle Abdullah Cevdet gibi kayıtsız şartsız Batı tutkunu şahısların milleti aşağı görmeleri ve geriliğin sebebini İslama bağlamaları doğal olarak insanları rahatsız etmektedir. İslamcılar bu çerçevede fikir mücadelesine girmişler ve önemli düşünceler geliştirmişlerdir. İkinci Meşrutiyetin yarattığı düşünce atmosferinin zeminlerinden birisi burasıdır.
3.Soru
Türk sosyologlarını köy monografileri yapmaya iten neden nedir?
Türk Devriminin toplum üzerindeki değişimini ölçmek
|
Sanayileşmeyi ölçmek
|
Kentleşmeyi ölçmek
|
Ulaşım ve iletişimin etkisini görmek
|
Demokratikleşmeyi ölçmek
|
4.Soru
Anadolu volk İslamı’nın ayrıksı özelliklerini vurgulayan Türk Sosyoloğu kimdir?
Nilüfer Göle |
Şerif Mardin |
Ziya Gökalp |
Emre Kongar |
Cahit Tanyol |
Geçmişte Anadolu volk İslamı’nın ayrıksı özelliklerini vurgulayan Şerif Mardin’in, son dönem çalışmalarında daha sınırlı dinsel kimliklerin analizine yoğunlaşması bakış açısındaki bir farklılaşmanın göstergesidir.
5.Soru
Melezlik, hangi dönem sonrasına ait büyük ideolojik bölünme ve kutuplaşmaların sonunu haber veren bir kavramdır?
1. Dünya Savaşı |
11. Dünya Savaşı |
Berlin Duvarının yıkılması |
Soğuk Savaş |
Avrupa Birliğinin kurulması |
Melezlik, Soğuk Savaş dönemi sonrasına ait büyük ideolojik bölünme ve kutuplaşmaların (kapitalizm/sosyalizm, sağ/sol vb.) sonunu haber veren bir kavramdır.
6.Soru
1980 sonrası Türkiye'de aşağıdaki hangi stratejiler ikame olmuştur?
Farklılık/kimlik, özgürleşim |
Sınıf/tabakalaşma, özgürleşim |
Kalkınma/gelişme, sosyal refah |
Eşitlik/gelir dağılımı, sosyal refah |
Sınıf/tabakalaşma, gelir dağılımı |
Sosyolojide sınıf/tabakalaşma ve toplumsal yapı analizleri yerine varoş, yoksulluk ve toplumsal değişme analizleri; kalkınma/gelişme, sosyal refah, eşitlik, gelir dağılımı vb. sorunlara önerilen çözümler yerine farklılık/kimlik, özgürleşim stratejileri ikame olmuştur. Doğru yanıt A'dır.
7.Soru
Sınıfsal yapıyı etkileyen tarihsel faktörleri ve mevcut göstergeleri inceleme açısından 1960-1980 döneminde öne çıkan sosyologlar aşğıdaki şıkların hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Oya Sencer-Baydar,Prens Sabattinve Eyüp Kemerlioğlu
|
Bahattin Akşit, Muzaffer Sencer ve Eyüp Kemerlioğlu
|
Oya Sencer-Baydar, Muzaffer Sencer ve Hilmi Ziya Ülken
|
Oya Sencer-Baydar, Muzaffer Sencer ve Eyüp Kemerlioğlu
|
Oya Sencer-Baydar, Muzaffer Sencer ve Mümtaz Turhan
|
8.Soru
Cahit Tanyol’un şehirli tarafından ele geçirilen ve arazisi işletilen köyleri ifade etmek için kullandığı kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Ağa köyleri
|
Efendi köyleri
|
Karışık köyler
|
Halk köyleri
|
Ova köyleri
|
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1950’lerde sosyologların tartışmaya açtıkları konulardan biri değildir?
Aşağıdakilerden hangisi 1950’lerde sosyologların tartışmaya açtıkları konulardan biri değildir?
Türkçenin sadeleştirilip sadeleştirilmemesi |
Dilin özellikleri |
Türkçeyi etkileyen faktörler |
Meslek dili ve terminolojisi |
Türkçenin iyileşmesi |
1950’lerde sosyologların tartışmaya açtıkları konular arasında Türkçenin sadeleştirilip sadeleştirilmemesi, dilin özellikleri, Türkçeyi etkileyen faktörler, meslek dili ve terminolojisi, Türkçenin kısırlaşması, bozulması gibi dil merkezli yaklaşımlar bulunmaktadır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyolog Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu'nun eserlerinden biridir?
Ziya Gökalp İçin Yazdıklarım ve Söylediklerim |
Montesquieu’nun Siyasi ve İktisadi Fikirleri |
Sindel Köyünün Toplumsal ve Ekonomik Yapısı |
Kapitalist İçtimai Nizam ve Bugünkü Durum |
Garplılaşmanın Neresindeyiz |
Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu ve önemli eserleri: İçtimaiyat: Metodoloji Nazari- yeleri (1950), İbn-i Haldun’da Tarih Telakkisi ve Metod Nazariyesi (1951), Ziya Gökalp İçin Yazdıklarım ve Söylediklerim (1955), Hukuk Sosyolojisi (1958).
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1950-1960 döneminde kooperatifçilik yapısına uygun özelliklerden biri değildir?
O yıllarda kooperatifçilik kırsal kesimin bir tür kalkınma modeli olarak sunulmuştur.
|
Alt gelir gruplarının bir araya gelerek ekonomik açıdan işbirliği yapmaları sağlanmıştır.
|
Küçük üreticilerin kendilerini korumak, gelirlerini yükseltmek ve orta sınıflara katılmaları için teşvik edilmişlerdir.
|
Bu kurum ile güçlü sermaye sahiplerinin sermayelerini artırması hedeflenmiştir.
|
Kooperatifçilik anlayışının geniş şekilde ele alınması, ülkenin bol miktarda küçük üreticiye sahip olmasından kaynaklanır.
|
12.Soru
Sosyolojik araştırmalarda endüstri toplumuna özgü “üretim” ve “emek” olgularının yerine 1980'lerden itibaren post-endüstriyel topluma özgü hangi olgular önem kazanmıştır?
Özgünlük, esinlenme, yaratıcılık |
Kolektif bilinç, aşırı öznellik, tümellik |
Bilişim, tüketim, boş zaman |
Açık-seçiklik, kesinlik |
Nesnellik, nedensellik, endüstri |
Sosyolojik araştırmalarda endüstri toplumuna özgü “üretim” ve “emek” olgularının yerine post-endüstriyel topluma özgü “bilişim”, “tüketim” ve “boş zaman” olguları önem kazanmıştır.
13.Soru
"Ahi Birlikler" adlı doktora çalışmasında tarım dışı üretimi gerçekleştiren esnaf ve zanaatkarların örgütü olan Ahi Birliklerini analiz eden sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
Baykan Sezer |
Sabahattin Güllülü |
Şerif Mardin |
Oya Sencer |
Cahit Tanyol |
1974’te bitirilen ve 1977’de yayınlanan Sabahattin Güllülü’nün Ahi Birlikleri adlı doktora çalışmasında Güllülü,
tarım dışı üretimi gerçekleştiren esnaf ve zanaatkarların örgütü olan Ahi Birliklerini analiz eder ve bunların sosyal ve ekonomik yaşam üzerindeki ağırlıklarını ortaya koyar.
14.Soru
Şevket Süreyya Aydemir’in Türk Devrimi ile ilgili görüşleri açısından aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Devrim anti-emperyalist bir mücadele değil, emperyalist ülkelerden biri olma çabasıdır. |
Devrim sonrası Türkiye’de iki ana toplumsal sınıf var olacaktır. |
Kurtuluş Savaşı Osmanlı’ya karşı bir mücadele değil, Osmanlı’yı geleceğe taşıma çabasıdır. |
Devrimi üst-yapısal ve siyasi temeller üzerinde anlamlandırır. |
Devrim sonrası gecikilen sanayileşmeye devlet eli ile ulaşmak esastır. |
Aydemir’e göre Türk Devrimi sadece yeni bir devletin kuruluşu değildir. Devrim hem anti-emperyalist bir mücadele hem de içerde yeni ve sınıfsız bir millet yapısının tohumlarının atılmasıdır. Kurtuluş savaşımız, yarı sömürge olarak kabul edilen Osmanlı geçmişimize karşı verilmiş bir mücadele idi. Batılılaşırken kapitalist emperyal Batıyı direkt hedef göstermekten kaçınılarak hedef Osmanlı olarak belirlenmektedir. Dönemin sınıfsız, imtiyazsız millet tasarımı Aydemir’de Marksist-sosyalist bir toplum idealinden ilham alınarak ideolojik zeminde meşrulaştırılmaktadır. Aydemir, dönem içinde devrimi bir iktisadi kurtuluş hareketi biçiminde alt-yapısal olarak değerlendiren tek isimdir. Diğer ideolog ve düşünürler üst-yapısal ve siyasi temeller üzerine devrimi manalandırmaktadırlar. Aydemir’de Batılılaşmak sanayileşmek şeklinde tezahür etmektedir. Geriliğimizin nedeni yarı- sömürge olan Osmanlının tekniğe sahip olamayışıdır. Aydemir, Osmanlı ve devrimi uluslararası iktisadi düzlemde tanımlamaktadır. Gecikilen sanayileşmeye devlet eli ile hızla ve engelsiz (sınıf kavgasız) ulaşmak esastır.
15.Soru
1950’li yıllarda toplumsal değişme, Batılılaşma konusunda öne çıkan ve döneme egemen olan zihniyeti temsil eden aşağıdakilerden hangisidir?
1950’li yıllarda toplumsal değişme, Batılılaşma konusunda öne çıkan ve döneme egemen olan zihniyeti temsil eden aşağıdakilerden hangisidir?
Mümtaz Turhan |
Cahit Tanyol |
Hilmi Ziya U¨lke |
Cavit Orhan Tütengil |
İbrahim Yasa |
1950’li yıllarda toplumsal değişme, Batılılaşma konusunda öne çıkan ve döne- me egemen olan zihniyeti temsil eden isim Mümtaz Turhan’dır. Dönemin sosyo- loglarına ve Mümtaz Turhan’a göre, bugün bir dünya uygarlığı haline gelmiş olan Batı uygarlığı karşısında Batılılaşmaya ihtiyaç var mıdır, yok mudur gibi bir soru anlamsızdır. Bundan uzun bir süre önce Türk yöneticileri konunun yaşamsal önemini kavrayarak kesin kararlarını vermişlerdir. Batılılaşmak kesinkes zorunludur.
16.Soru
Zorunlu kültür değişimine anlayışına karşı olup, serbest kültür değişmesini aşağıdakilerden hangisi önermiştir?
Cavit Orhan Tütengil |
İbrahim Yasa |
Hilmi Ziya Ülken |
Mümtaz Turhan |
Selahattin Demirkan |
Zorunlu kültür değişimine anlayışına karşı olan Mümtaz Turhan, serbest kültür değişmesini önermektedir.
17.Soru
Tüketim, boş zaman, flâneur’lük, tikellik, yapısökümü, kök-sap gibi kavramlar hangi sosyoloğun çalışmalarında yer alır?
Nilüfer Göle |
Şerif Mardin |
Ali Akay |
Oya Baydar |
Emre Kongar |
Batı’da başlayan post-endüstriyel, postmodern ya da enformatik toplum tartışmalarına bağlı olarak son dönemde Türk sosyolojisinde de kavramlar dünyası ve açıklama modelleri çeşitlenmiş, zenginleşmiştir: Sivil toplum, gelenek, merkez-çevre ilişkileri (Şerif Mardin), Batı-dışı modernlik, özgürleşim, demokrasi, melezlik (Nilüfer Göle), tüketim, boş zaman, flâneur’lük, tikellik, yapısökümü, kök-sap (Ali Akay) vb.
18.Soru
Sosyolojide geçen ATÜT kavramının açılımı aşağıda verilen seçeneklerden hangisidir?
Asya Tipi Üretim Tarzı veya pre-kapitalist üretim tarzı
|
Avrasya Türü Üretim veya kapitalist sömürü düzeni
|
Anadolu Türü Üretim Tarzı veya pre-kapitalist üretim tarzı
|
Akdeniz Üretim Tarzı veya pre-kapitalist üretim tarzı
|
Asya Tipi "ceberrut devlet" anlayışına dayalı üretim tarzı
|
19.Soru
Ekonomik güç, hayat tarzı, eğitim düzeyi ve ekonomik çıkarlar gibi ölçüler bakımından yaklaşık aynı durumda olanların oluşturduğu gruba ne ad verilir?
Sosyal sınıf
|
Kast sınıfı
|
Marksizm
|
Alman idealizmi
|
Hümanizm
|
20.Soru
Türkiye’de 1950’lerde sosyolojik görüşleri ve özellikle yöntem anlayışı öne çıkan sosyolog aşağıdakilerden hangisdir?
Ziya Gökalp
|
Prens Sabahattin
|
Auguste Comte
|
Emile Durkheim
|
Namık Kemal
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ