Doğu- Batı

Selimiye Camii’nin yapılmasına kadar geçen süre içinde Yıldırım Bayezid Camii (1399?), Eski Cami, Ulucami tipinde (1404-1414), Gazi Mihal Camii (1422), Beylerbeyi Camii (1428), Şah Melek Paşa Camii (1429), Muradiye Camii (1436), Üç Şerefeli Cami (1437-1447), II.Bayezid Külliyesi (1484-88) yapıldı. Bunların içinde en önemlisi olan Üç Şerefeli Cami, özellikle Sinan’a yeni ilhamlar vermiştir.

Buradaki çalışmalar Nemrut Dağı’nın keşfinden hemen sonra 1882 yılında Alman arkeologlar Otto Puchstein ve Karl Sester tarafından başlatılmıştır. Bu çalışmalar, eserler ve yazıtların I. Mithrades’in oğlu I. Antioks tarafından yaptırıldığını ortaya koymuştur. 1883 yılında İstanbul Arkeoloji Müzesi’nin kurucularından Osman Hamdi Bey de çalışmalara katılmıştır.

Dünya Mirası Listesi’ne aday olabilmek için anıt veya sitin ulusal düzeyde yasal koruma altında olması gerekmektedir. Tarihi Yarımada’nın surlarla çevrili bölgesinin tümünün bir sit olarak tescili ancak 1995 yılında gerçekleşebilmiştir.

Büyük Selçuklu Devleti’nin emir ve komutanı Mengücek Gazi, Malazgirt Zaferi’nin (1071) ardından Erzincan, Kemah ve Şebinkarahisar şehirlerini fethederek, 1072-1074 yılları arasında Sultan Alp Arslan’ın kendisine ıkta olarak verdiği Kemah ve Erzincan dolaylarında beyliğini kurmuştur. Doğru cevap A'dır.

Osmanlı Devleti’nde eğitimin ilk basamağını oluşturan sıbyan mekteplerinde Kur’an okutulur ve namazla ilgili bilgiler öğretilirdi. Sıbyan mektepleri külliye yapıları içinde yer almışlar ve mahallelerde sokak köşelerine inşa edilmişlerdir. Genellikle tek dershaneleri bulunan sıbyan mekteplerinin iki derslikli olanlarına büyük külliyelerde rastlanmaktadır.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Safranbolu’da yemek hazırlanan odaya aşevi denir. Doğru cevap A'dır. 

Edirne Selimiye Camii 1568-75: Ayasofya’yı geçme arzusu Sinan’ın olduğu kadar Osmanlı’nın da arzusu olmalıdır ki bu büyüklükte bir cami yapılmak istenmiştir. 31.22 metre çapındaki kubbe Ayasofya ile yarışmaktadır. Ayasofya şeması Sinan tarafından da Süleymaniye’de denenmiş ancak Sinan yine de altıgen şemayı daha çok sevmiştir. Diğer yandan bu kadar büyük bir kubbeyi sorunsuz olarak taşıtmak da önemliydi. Ayasofya’nın kubbesi birkaç kez yıkılıp yapılmıştı. Ayasofya’da devam eden sorunlara Sinan da bazı çözümler üretmişti. O nedenle Sinan statik sorunları çok iyi bilmektedir. Sinan burada sekiz dayanağa oturan kubbe ile hem daha kısa kemer açıklıkları veren güvenli bir tasarım seçmiş hem de kareye oturan Ayasofya kubbesini reddederek onu gözden düşürmüş ve yeni bir tasarım ortaya koymuştur. Dolayısıyla yapıda çok güvenli bir sistem izlenir. Bu temkinli davranış Sinan’ın Edirnekapı Mihrimah Sultan Camii’nde görülenin tam zıttıdır. İki yanda fil ayaklarını destakleyen büyük payandalar yan mahfiller içinde gizlenerek dış yüzeye ulaşırlar. 

Erken Bizans Dönemi mimarisinde bazilikalar kendi içinde farklı
çeşitlemelerle karşımıza çıkarlar:

Ahşap Örtülü (Helenistik) Bazilika

Tonoz Örtülü Bazilika

Transeptli Bazilika

Kubbeli Bazilikadır.

Safranbolu’nun eski isimleri arasında Germia, Flaviopolis, Dadybra, Teodorapolis, Safranpolis isimleri bulunur. Doğru cevap A'dır. 

Doğru yanıt "A" şıkkı, "Kemah"tır.

Türk evinin ilk ve özgün örnekleri açık sofalıdır. Batı Anadolu’da hâlâ yer yer rastladığımız açık sofalı evlerden Safranbolu Bağlar’da birkaç örnek kalmıştır.

Selimiye Camii’nde Sinan statik bakımdan daha güvenli olan sekizgen dayanak üzerine oturan kubbeyi seçer. Rüstem Paşa Camii’nde bu şemanın deneyini zaten yapmıştır. Rüstem Paşa’da olmayan mihrap çıkıntısını ilave ederek mihrap doğrultusunda fazladan bir güvenlik kazanır.

Osmanlılar büyük bir yapı faaliyetine girdikleri zaman sefere çıkarak elde ettikleri ganimeti yapıya harcamayı düşünürlerdi. Bu kez de Kıbrıs’ın fethi planlanır. 1571 yılında Kıbrıs Adası’nın alınmasından sonra sultana düşen pay, Selimiye Camii’nin yapılmasına harcanmıştır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Tarihi Yarımada’nın surlarla çevrili bölgesinin tümünün bir sit olarak tescili ancak 1995 yılında gerçekleşebilmiştir.

Bazilikalar erken Hristiyanlık Çağı ve Bizans Dönemi’nde yaygın olarak görülen bir plan tipidir. Roma Dönemi’nin kamusal işlev taşıyan bu yapıları Hristiyanlığın kabul edilmesiyle birlikte inşa edilen ilk kiliselerin plan tipini oluşturmuştur.

"Safranbolu evleri, geleneksel Türk evi kapsamı içinde yer almaz" ifadesi doğru değildir. 

Bizans mimarisinde bilinen en erken tarihli kubbeli bazilika Konstantinopolis’deki Hagios Polyeuktos Kilisesi’dir. Daha sonra inşa edilen Hagia Sophia ise, Bizans mimarisinin en anıtsal örneğidir.

Caminin kuzey, doğu ve batı cephelerinde birer portal bulunmaktadır. Şah Kapısı olarak adlandırılan doğu portalin alçak tutulmuş açıklığı nedeniyle pencere olduğunu ileri süren araştırmacıların yanı sıra buradan harimin güneydoğu köşesinde bulunan mahfil katına geçilebilmesini dikkate alan ve kapı olduğunu ileri süren araştırmacılar da bulunmaktadır.

Musevilerin ibadet yerleri olan sinagoglar doğu batı yönünde yapılır. En kutsal yeri kutsap kitapları Sefer Tora'nın konulduğu ehaldir. Ayrıca özel günlerde Sefer Tora'ların çıkarılarak okunduğu teva kürsüsü bulunmaktadır. Doğru cevap B'dir.