Türkiye´nin Kültürel Mirası 1 Final 18. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Ahşap davlumbazı üzerinde ahşaptan yarım koni biçiminde dilimli bir külâh tavana doğru yükselen, Alt bölümde ise yaşmak dediğimiz ahşap bir peçe, kemer biçiminde dilimli olarak yapılmış Safranbolu’daki en eski tip ocak yapısının ismi aşağıdakilerden hangisidir?
Çiçeklikli |
Külahlı |
Oymalı |
Kemerli |
Kubbeli |
Ahşap davlumbazı üzerinde ahşaptan yarım koni biçiminde dilimli bir külâh tavana doğru yükselen, Alt bölümde ise yaşmak dediğimiz ahşap bir peçe, kemer biçiminde dilimli olarak yapılmış Safranbolu’daki en eski tip ocak yapısının ismi Külahlı Ocak'tır.
2.Soru
Safranboluda Sokakların genişliği genelde ne kadardır ?
İki yanı yüklü bir atın geçmesine uygun genişlikte |
|
İki öküz arabası genişliğinde |
İki Kamyon genişliğinde |
İki Traktör genişliğide |
iki yanı yüklü bir atın geçmesine uygun genişlikte
3.Soru
Hitit tapınakları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Tapınaklar ibadet için yapılmıştır |
Tapınaklara devlet yönetimine dair yapılar alınmazdı |
Tapınaklar ekonomik merkezlerdir |
Tapınaklarda devlet arşivi bulunurdu |
Tapınaklar tahıl deposu olarak kullanılmıştır |
Hititler ibadet için tapınaklar yapmışlar ve burayı Tanrı’nın evi olarak kabul etmişlerdir. Genellikle dikdörtgen bir avlu çevresinde sıralanmış dar ve uzun odalardan oluşan tapınakların aynı zamanda devlet arşivi ve yönetim binaları içerdiği de bilinmektedir. Tapınakların en önemli bölümü olan ve anıtsal girişi ile avlunun ortasında yer alan kutsal odanın içine tanrı heykelleri konulurdu. Hititlerde tapınaklar ayrıca, ekonomik merkezlerdi. Günümüze ulaşan arkeolojik veriler tapınakların tahıl deposu olarak da kullanıldığını gösterir.
Doğru cevap B seçeneğidir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, “Hayır amaçlı kurulmuş olan yapılar ile birlikte bu yapıların giderlerini ve sürekliliğini sağlayacak gelir kurumları da bulunan” sisteme verilen addır?
Vakıf sistemi |
Toprak Sistemi |
Dirlik sistemi |
Tımar sistemi |
Veraset sistemi |
İslam hukukunda vakıf, toplum için bir hayır kurumu niteliğindedir. Vakıfta bir yanda hayır amaçlı kurulacak yapılar, diğer yanda bu yapıların giderlerini ve sürekliliğini sağlayacak gelir kurumları bulunur. Vakıf sistemi Anadolu Selçuklu Beylikler daha sonra da Osmanlı Dönemi’nde bütün yapıların oluşumunda rol oynamıştır. Vakıflar diğer yandan vakfiyeyi yapan kişinin vakfiyede yer alan ailesine de gelir sağlar. Aksi halde vakıf sahibi, Osmanlı’da miras hakkı olmadığından aile üyelerine başka bir gelir bırakamaz.
Osmanlı Devleti'nde toprakların büyük bir kısmı devlete aitti. Mülk arazi toprakların çok küçük bir kısmını oluşturuyordu. Devletin sahip olduğu toprakların büyük bir kısmını dirlik toprakları oluşturmaktaydı. Osmanlı Devleti'nde bir kısım memurlara maaş yerine dirlik topraklarının gelirleri tahsis edilmiştir. Ayrıca devlet tımarlı sipahilerin beslenmesi için de dirliklerin gelirlerini tahsis etmiştir. Böylece devlet hazineden harcama yapmadan büyük bir atlı orduya sahip olmuştur. Tımar Sistemi, askeri bir sistem olmasının yanı sıra aynı zamanda idari bir sistemdir. Veraset sistemi ise Osmanlı Devleti zamanında tahta geçme sistemine verilen addır.
5.Soru
İstanbul'da mimaride anıtsal kubbesiyle örnek teşkil eden Bizans yapısı aşağıdakilerden hangisidir?
Hipodrom |
Büyük Saray |
Sergius Bacchus Kilisesi |
Ayasofya Kilisesi |
Aziz Polyeuktos Kilisesi |
Osmanlılar, Anadolu’da da pek çok kubbeli yapı örneğiyle
karşılaştılar. Bunlardan en önemlisi kuşkusuz oldukça erken bir dönemde 6.yy.da yapılan Ayasofya idi.
Osmanlılar Ayasofya’yı tanıdıkları andan itibaren ona büyük bir hayranlık duymuşlardır
6.Soru
Bizans Dönemi’nde, Hristiyanlığın yayılması sırasında din uğruna şehit olan kişiler ve azizler için inşa edilmiş anı yerlerine verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Hipoje |
Mausoleum |
Martirium |
Loculi |
Arcosolium |
Hristiyanların ilk zamanlar kendilerini korumak ve aynı zamanda ibadetlerini gerçekleştirmek amacıyla yaptıkları katakopmlar aynı zamanda gömü amacıyla da kullanmışlardır. Bu mezar yerleri biçimsel olarak, insan bedeninin sığacağı boyutlarda dikdörtgen biçimli loculi ve yuvarlak kemerli niş içinde zemine doğru inen lahit biçiminde olan arcosolium olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bizans Dönemi’nde, aileler için yer altı mezar mekânlarına hipoje, imparator veya imparatorluk ailesine mensup kişiler için inşa edilen mezar mekanlarına ise mausoleum denilmektedir. Hristiyanlığın yayılması sırasında din uğruna şehit olan kişiler ve azizler için inşa edilmiş anı yerleri ise martirum olarak anılmaktadır.
7.Soru
Bizans İmparatorluğu kaç yılında kurulmuştur ?
254 |
297 |
324 |
365 |
417 |
Bizans İmparatorluğu, kuruluş tarihi olan 324 ile egemenliğinin sona erdiği 1453 yılları arasında varlığını sürdürmüştür.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mimar Sinan'dan önce yapılmış önemli yapılardan biri değildir?
İstanbul Haseki Külliyesi |
Ayasofya |
Bursa Yeşil Camii |
Edirne II. Bayezid Camii |
Edirne Üç Şerefeli Camii |
Sinan’dan önce yapılmış önemli yapılar: 1.Sergius-Bacchus (Küçük Ayasofya), 2.Ayasofya, 3.Bursa Yeşil Cami, 4.İstanbul Eski Fatih Camii, 5.Edirne Üç Şerefeli Cami, 6.Edirne II. Bayezid Camii, 7.İstanbul II. Bayezid Camii (Günay, 1987, 9-10).
9.Soru
Bizans döneminde, doğu batı doğrultusundaki kiliselerde naosun doğusunda, mekânı kuzey güney doğrultusunda dışa taşkın şekilde vurgulayan bazilika planı aşağıdakilerden hangisidir?
Tonoz örtülü |
Transeptli |
Ahşap örtülü |
Kubbeli |
Serbest haç planlı |
Bizans döneminde, doğu batı doğrultusundaki kiliselerde naosun doğusunda, mekânı kuzey güney doğrultusunda dışa taşkın şekilde vurgulayan bölüm transept olarak adlandırılır ve bu tip plana sahip bazilikalara transeptli bazilika denilmektedir. Bu yapılara verilebilecek en iyi örneklerden biri 6. yüzyıl başlarında inşa edilmiş olan Efes, Selçuk Ayasuluk Tepesi Aziz Ioannes Bazilikası’dır.
10.Soru
Selimiye Camii için ustalık eserim diyen Osmanlı dönemi mimarı aşağıdakilerden hangisidir?
Acem Ali |
Mimar Kemaleddin |
Mimar Sinan |
Sedefkâr Mehmed Ağa |
Mimar Davud Ağa |
1568-1574 yılları arasında yapımı tamamlanan ve II. Selim zamanında yapılan Edirne'deki Selimiye Camii Mimar Sinan'ın ustalık eseri olarak gördüğü bir yapıdır. Doğru cevap C'dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Safranbolu'daki ocak tiplerinden biri değildir?
Külahlı ocak |
Oymalı Ocak |
Çiçekli ocak |
Tuğlalı ocak |
Frenk Ocağı |
Safranbolu’da üç tip ocak vardır. Bunlar: Külahlı ocak, oymalı ocak, çiçekli ocak veya frenk ocağıdır. Doğru cevap D'dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Mimar Sinan’ın ilk büyük eserinin adıdır?
Haseki Sultan Külliyesi |
Şehzade Mehmed Külliyesi |
Şam Süleymaniye Külliyesi |
Payas Sokollu Külliyesi |
Atik Valide Külliyesi |
1538-51 tarihleri arasında Hürrem Sultan adına yapılan, İstanbul Haseki Külliyesi, Sinan’ın ilk büyük eseridir.
Şehzade Mehmed, Şam Süleymaniye, Payas Sokollu, Atik Valide külliyeleri 1543 yılından sonra inşa edilmişlerdir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri Mimar Sinan'ın camii tasarımları ile ilgili olarak doğru olan ifadeler bir arada verilmiştir?
I) Diğer İslam topluluklarında genellikle çok ayaklı basit yapılar tasarlanırken, Osmanlı mimarları başından beri az sayıda kubbe ile örtülen mekânlardan tek bir kubbeye doğru merkezileşen şemalar oluşturmuşlardır.
II) Sinan tek veya ilave yarım kubbeli camileri geliştiren en önemli mimardır.
III) Kubbeyi önce dört ayağa oturan dört kemerle taşıtırken, sonra altı dayanaklı altı kemere oturan kubbeleri denemiş, daha sonra da dayanak ve kemer sayısını sekize çıkararak, kemerin hâkimiyetinden kubbenin hâkimiyetine geçen daha güvenli bir yapım sistemi kurarak kubbe büyüklüğünü de arttırmıştır.
IV) Yapıyı bir piramit içine alarak yere oturmasını görsel olarak rahatlatması Sinan’a özgüdür.
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
II, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Osmanlı mimarlığında en önemli yapılar camilerdir. Büyük kütleleri bir araya getirmek geniş mekânlar ister. Diğer İslam topluluklarında genellikle çok ayaklı basit yapılar tasarlanırken, Osmanlı mimarları başından beri az sayıda kubbe ile örtülen mekânlardan tek bir kubbeye doğru merkezileşen şemalar oluşturmuşlardır. Bu düzende özellikle İstanbul’un alınmasından sonra Ayasofya’nın etkisi büyük olmuştur. Sinan tek veya ilave yarım kubbeli camileri geliştiren en önemli mimardır. Kubbeyi önce dört ayağa oturan dört kemerle taşıtırken, sonra altı dayanaklı altı kemere oturan kubbeleri denemiş, daha sonra da dayanak ve kemer sayısını sekize çıkararak, kemerin hâkimiyetinden kubbenin hâkimiyetine geçen daha güvenli bir yapım sistemi kurarak kubbe büyüklüğünü de arttırmıştır. Kubbeye ilave ettiği yarım kubbeler ve yan sahınları örten daha küçük kubbelerle de bir kubbeler mimarlığı yaratmıştır. Sinan’ın cami mimarlığına bir başka katkısı, dış cephede görülen kübik görünüşün bir ev veya saray cephesini andıran daha yumuşak ve insancıl bir görünüme kavuşmasıdır. Yapıyı bir piramit içine alarak yere oturmasını görsel olarak rahatlatması Sinan’a özgüdür.
14.Soru
Antik Çağ'da cesetlerin yakıldıktan sonra küllerin yerleştirildiği özel kül kalıplarına ne ad verilir ?
Fasad |
İdol |
Havara |
Dromos |
Urne |
Hititlerde iki farklı ölü gömme geleneği vardır. Bunlardan, kremasyon gömülerde ceset yakıldıktan sonra külleri urne olarak tanımlanan pişmiş toprak bir kap içinde toprağa gömülmekteydi. Urartularda, ölülerin doğrudan gömüldüğü tek kişilik basit toprak ya da taş sandık mezarlar ile yakılıp küllerinin yerleştirildiği özel kül kapları (urne) da bu dönemde tespit edilmektedir
15.Soru
Letoon kutsal alanı ile ilişkilendirilen mitolojik destanların kahramanları, hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
Apollo ve Artemis ile anneleri |
Amphitrite ve Poseidon |
Aphrodite ve Eros ile Himeroslar |
Persephone ve Hades |
Herakles ve Eurystheus ile Hesperidler |
Mitolojide Tanrı Zeus’un çocukları Apollo ve Artemis ile onların anneleri Leto’ya ait destanlar Letoon kutsal alanıyla ilişkilendirilmiştir.
Amphitrite Denizdibi Tanrıçası olarak bilinir ve Poseidon ile birlikte denizin dibinde görkemli bir sarayda yaşarlar. Aphrodite ve Eros ile Himeroslar, Aphrodite’nin doğumu ile ilgili mitolojik öyküde geçen isimlerdir. Ölüler diyarının tanrısı Hades'tir. Hades, tıpkı annesi gibi bitki örtüsünden ve verimlilikten sorumlu olan Persephone'yi kaçırmıştır. Hesperidler, güneşin battığı yerin perileridir ve altından elma veren ağaçları olan bahçeleri bulnmaktadır. Eurystheus, Herakles'e altın elmaları getirme görevi vermiştir. Doğru cevap A'dır.
16.Soru
Türk evinin ilk ve özgün örneklerinin sofa tipi aşağıdakilerden hangisidir?
Açık sofa |
Kapalı sofa |
Orta sofa |
Yüksek sofa |
Dış çardak |
Türk evinin ilk ve özgün örnekleri açık sofalıdır. Batı Anadolu’da hâlâ yer yer rastladığımız açık sofalı evlerden Safranbolu Bağlar’da birkaç örnek kalmıştır.
17.Soru
Birtakım kişilerin bazı büyük Safranbolu evlerini satın alarak onları otele ve lokantaya çevirmeleri, evlerin alt katları otelin mutfak, yemekhane alanı olarak kullanılınca Safranbolu evinin en önemli mekânı olan alt kat düzeninin kaybolması, evlerin üst katların düzeninde değişiklikler yapılarak sofanın bazı bölümleri odaya çevrilerek oda sayısının artırılması aşağıdakilerden hangileriyle açıklanabilir? I- Zaman içinde kente önce yerli sonra yabancı turist akını başlaması II- Safranbolu’nun koruma imar planında korumayla ilgili pek çok madde varsa da Bağlar’daki parsel büyüklüğünün küçük tutulması III- Safranbolu’nun koruma imar planına göre her eski evin yanında yeni bir ev hatta yeni bir apartman yapılması
Yalnız III |
I, II |
II, III |
I, III |
I, II, III |
UNESCO tarafından 1975 yılı, Avrupa Mimarlık Mirası Yılı ilan edildi ve Türkiye ilk kez bu etkinliği Safranbolu’da uyguladı. Safranbolu evlerinin önemi, güzelliği ve korunması konuşulur oldu. Bu etkinlikler her yıl Safranbolu Haftası olarak onlarca yıl kutlandı. Safranbolu’nun koruma imar planı yapıldı. Her ne kadar bu planda korumayla ilgili pek çok madde varsa da Bağlar’daki parsel büyüklüğünün küçük tutulması sanki geri kalan parselin satılmasıyla eski evin korunacağı düşüncesine dayanıyorsa da her eski evin yanında yeni bir ev hatta yeni bir apartman yapılınca neyin korunduğu ana fikri kayboldu. Zaman içinde kente önce yerli sonra yabancı turist akını başladı. Bu insanlar için hiçbir otel yoktu. Birtakım kişiler hem Safranbolu aşkıyla hem de bir hizmet verdiklerini düşünerek bazı büyük evleri satın aldılar ve onları otele ve lokantaya çevirdiler. Bu sırada özellikle alt katlar otelin mutfak, yemekhane alanı olarak kullanılınca Safranbolu evinin en önemli mekânı olan alt kat düzeni kayboldu. Hatta çoğu kez üst katların düzeninde de değişiklikler yapılarak sofanın bazı bölümleri odaya çevrilerek
oda sayısı arttırılmaya çalışıldı.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Safranbolu Kenti’nin Dünya Mirası Listesi’ne alındığı tarihtir?
1994
|
1995 |
1996 |
1997 |
1999 |
Safranbolu, 1994 yılında Dünya Kültür Mirası Listesi’ne kabul edilmiştir.
Ksanthos antik kenti, Antalya ili, Kaş ilçesi Kınık köyü sınırları içerisinde bulunmaktadır. Ksanthos kutsal alanı ise Muğla ili Fethiye ilçesi, Kumluova beldesi sınırları içerisindedir. Ksanthos 1988 yılında Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır. Nemrut Dağı, 1987 yılında Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır. Göreme Vadisi, 1986 yılında UNESCO tarafından “Göreme Doğal ve Tarihi Milli Parkı” adıyla “Dünya Doğal ve Kültürel Mirası” listesine alınmış doğal ve arkeolojik sit alanıdır. Erken Dönem Türk Beyliklerinden Mengüceklilerin Divriği kolu hükümdarı Ahmed Şah ile eşi Melike Turan Melek’in, Sivas’a bağlı Divriği ilçesinde Ahlatlı mimar Hürremşah’a yaptırdıkları, cami, şifahane ve bir türbeden oluşan külliye yapısı, 1985 yılında Unesco Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Selimiye Cami'nin minare sayısını belirtmektedir?
1 |
2 |
3 |
4 |
Minaresi yoktur. |
Caminin dört köşesinde yer alan dört minaresi bulunmaktadır. Doğru yanıt D seçeneğidir.
20.Soru
Safranbolu kenti kaç yılında kent Osmanlılar tarafından alınmıştır?
1261 |
1361 |
1461 |
1561 |
1322 |
1461 yılında ele geçmiştir
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ