Türkiye´nin Kültürel Mirası 1 Final 25. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Safranbolu’da yemek hazırlanan odaya aşevi denir. Aslında mutfak, normal bir odadan farksızdır. Bir bakıma her odada da yemek hazırlanabilir. Çünkü yemek hazırlamak için bugünkü mutfaklar gibi özel bir düzenek yoktur. Bu durum göçebelikten kalma bir düzendir. Yine de Safranbolu’da mutfak olarak kullanılan bir oda vardır. Safranbolu’da mutfak olarak kullanılan bu oda genellikle hangi katta bulunur?
Genellikle orta katta bulunur. |
Genellikle üst katta bulunur. |
Genellikle alt katta bulunur. |
Genellikle giriş katta bulunur. |
Genellikle avluda bulunur. |
Genellikle orta katta bulunur.
2.Soru
Aşağıda geleneksel konutlara ait verilen tanımlardan hangisi/hangileri doğrudur?
I. Pencerelerin kepenklerine kara kapak denir.
II. Eyvanların birinci katta bulunanına yüksek sofa denir.
III. Kapının kasaya bağlandığı menteşelere güllap denir.
IV. Safranbolu evlerinde sofaya içeri denir.
Yalnız III |
Yalnız IV |
I-II |
I-II-III |
I-III |
Safranbolu evlerinde pencerelerin ahşap kepenkleri bir göz gibidir ve kara kapak olarak adlandırılır. Birinci katta bulunan eyvanlar bazen sofadan birkaç basamak yüksekte yer alır ve buna yüksek sofa denir. Kapının kasaya bağlandığı menteşeler de güllap olarak adlandırılır. Safranbolu evlerinde sofaya değil odaya içeri denmektedir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mimar Sinan'dan önce yapılan eserler arasında yer almaz?
Sergius-Bacchus |
Bursa Yeşil Camii |
Edirne Üç Şerefeli Camii |
Kılıç Ali Paşa Camii |
Edirne II. Bayezid Camii |
A, B, C ve E seçenekleri Mimar Sinan'dan önce inşa edilmiş eserlerdir. Ancak Kılıç Ali Paşa Camii Mimar Sinan'ın yaptığı bir eserdir.
Doğru cevap D seçeneğidir.
4.Soru
Yazlık evlerin bazılarında sofadan dışarıya çıkma yapan bir balkon vardır. Bu balkonlara ne ad verilir
Dış Çardak |
Düz Kollu Balkon |
U biçimli Balkon |
L Biçimli Balkon |
Dış Balkon |
Dış Çardak
5.Soru
Daha önce de Manisa Ulu Camii ve Selçuk İsa Bey Camii’nde gördüğümüz revaklı avlu Osmanlı mimarlığında ilk kez hangi camide kullanılmıştır ?
İstanbul Haseki Camii |
Edirne Üç Şerefli Camii |
Üsküdar Mihrimah Sultan Camii |
Tahtakale Rüstem Paşa Camii |
Topkapı Kara Ahmed Paşa Camii |
Sinan, kare plan ve yarım kubbeli tasarımlardan sonra bu yolda artık çok fazla gelişme gösteremeyeceğini düşünmüş ve yeni arayışlar içinde olmuştur. Aradığı çözümü Edirne Üç Şerefeli Cami’de bulmuştur. 1437-48 yıllarında yapılan bu cami oldukça ilginç yeniliklere sahipti. 24 metre çapındaki çok büyük kubbesi altı dayanağa oturuyordu. Altıgenin sivri uçları yanlara geliyor, ayrıca iki yanına 10.60 metre çapında ikişer kubbe ilavesiyle cami, enine gelişen bir plan gösteriyordu. Daha önce de Manisa Ulu Camii ve Selçuk İsa Bey Camii’nde gördüğümüz revaklı avlu Osmanlı mimarlığında ilk kez kullanılmıştı
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Safranbolu sokaklarının topografik özellikleri arasında yer almamaktadır?
Sokaklar, Arnavut kaldırımı denilen tarzda taş kaplamalıdır. |
Sokakların köşe başları dönüşü rahatlatmak için pahlanmıştır. |
Sokaklar genellikle iki yanı yüklü bir atın geçmesine uygun genişlikte yapılmıştır. |
Yolların ortası kenarlarından daha alçaktır. |
Yatay sokakları birbirine bağlayan yollar uzun ve düzdür. |
Sokaklar eğer uzun bir yol oluşturuyorsa topografyanın yatay çizgilerini takip etmeye çalışır. Yatay sokakları birbirine bağlayan yollar ise kısa, yokuş veya merdivenlidir. Topografya değişken olduğundan yatay sokaklar da ona uyarak kıvrıla kıvrıla gider. Bu durum çok güzel sokak perspektifleri verir.
Sokaklar genellikle iki yanı yüklü bir atın geçmesine uygun genişlikte yapılmıştır. Bu engebeli arazide at veya öküz arabası pek görülmez. Sokaklar, Arnavut kaldırımı denilen tarzda taş kaplamalıdır. Önce yolun orta ekseni belirlenmiş ve bu eksenin iki yanına büyük taşlar iki sıra döşenmiştir. Daha sonra daha küçük taşlarla bütün yol kaplanır. Yolun ortası kenarlarından daha alçaktır. Böylece yağmur suyu ortadan akar, kapılardan içeri girmez.
Sokakların iki yanında yaya kaldırımı da yoktur çünkü otomobil olmadığından sokaklar sadece yayalar içindir. Sokakların iki yanında ev veya bahçe duvarları bulunduğundan dar sokaklar iki yanındaki duvarlarla beraber algılandığında daha geniş görünürler.
Sokakların köşe başları dönüşü rahatlatmak için pahlanmıştır. Bağlardaki yollar biraz daha düzdür. Bahçeleri sulayan suyun arkları sokağın bir kenarında yer alır. Bazı yol ağızlarında komşuların ortaklaşa kullandıkları dibek taşları vardır. Bahçe duvarından sokağa taşan dallar yolu gölgeler. Çıkmaz sokaklara Bağlar’da daha çok rastlanır.
Doğru cevap E'dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Safranbolu evlerini oluşturan etkenler arasında yer almamaktadır?
Kentin bulunduğu coğrafya |
İklim |
Kültür alışverişinin yoğunluğu |
Tarım, hayvancılık gibi üretim biçimleri |
Konut fiyatları |
Kentin bulunduğu coğrafya ve topografya evleri biçimlendirir. Kentin geçmişi, kent dokusundan evlerin biçimine, büyüklüğüne, yapım yöntemlerine kadar etkilidir. Bu süre içinde yaşanan değişiklikler evin tasarımını etkiler. Kültür alış verişinin çok yoğun olduğu, özellikle ticaret yolları üzerindeki kentler, değişime açıktır. İklim, evi biçimlendiren ögelerden biridir ancak, tek başına etkili değildir. Eğer o yöre
belirli bir kültür bölgesinin etkisi altındaysa gelenekler diğer biçimleyici etkenlerden daha ağır basar. Yöresel malzeme evin yapım biçimini etkiler. Önemli kültür merkezlerine olan yakınlık yine mimarlığı etkisi altına alır. Tarım, hayvancılık gibi üretim biçimleri de evi şekillendirir. Yaşam biçimi, toplumsal yaşam, din ve ekonomi biçim üzerinde ağırlığını hissettirir. Alınan dış etkilerin süresi yine ev kültürünü
belirleyen faktörler içindedir. Konut fiyatları ise, bu etmenler arasında yer almamaktadır. Doğru cevap E'dir.
8.Soru
Taş davlumbazın altı barok kemerli üstü raflıdır. Rafın üstünde çiçekliğe benzer bir niş bulunan daha geç dönemde yapılmaya başlanmış bu ocaklara aşağıdakilerden hangisidir?
Kemerli Ocak |
Taş Ocak |
Çiçeklikli Ocak |
Külahlı Ocak |
Frenk ocağı |
Taş davlumbazın altı barok kemerli üstü raflıdır. Rafın üstünde çiçekliğe benzer bir niş bulunan daha geç dönemde yapılmaya başlanmış bu ocaklara Frenk Ocağı denir.
9.Soru
Bizans döneminde katakomp ismi verilen yapıların 60 tanesinde 750.000 mezar ve 25.000 mezar yazıtının tespit edilmesi aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?
Salgın hastalık yaşandığının |
Ölülerin bir arada gömüldüğünün |
Ölülerin yerleşim yerlerinden uzakta gömüldüğünün |
Farklı ölü gömme geleneklerinin bulunduğunun |
Ölümden sonra yaşama inanıldığının |
60 katakompda 750.000 mezar ve 25.000 mezar yazıtı tespit edilmesi Hristiyanların mümkün olduğunca ölülerini bir arada gömmeyi tercih ettiklerini göstermektedir.
Doğru cevap B seçeneğidir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Erken Osmanlı Dönemi'nde yapılmış olan çok işlevli cami yapısına örnek olarak verilebilir?
İznik Hacı Özbek Camii |
Bursa Timurtaş Camii |
İzmir Salepçioğlu Camii |
Selimiye Camii |
Beylerbeyi Camii |
Cok işlevli dinsel yapı planları, cami ve medrese işlevinin aynı binanın içinde yer aldığı yapılar için kullanılmaktadır. İnşaaları, Orhan Gazi Dönemi’nden başlayarak (1326-1362) Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nin (1520-1566) sonuna kadar sürdürülmüştür. Erken Osmanlı Dönemi’nde hem cami hem de idari merkez olarak kullanıldıkları ileri sürülen, planlarına göre başlıca dört grupta toplanabilen bu yapıların orta sofalarına güneyinden bir kaç basamakla yükseltilmiş kubbe örtülü mescit birimi, doğu ve batısından oda ya da eyvanlar açılır. Bursa Timurtaş Camii bu yapı tipi örnekleri arasında yer almaktadır.
11.Soru
Safranbolu’nun koruma imar planı yapılmasına rağmen karşılaşılan sorunlar aşağıdakilerden hangileridir? I- Birtakım kişiler bazı büyük evleri satın aldılar ve onları otele ve lokantaya çevirdiler. Evlerin alt katları otelin mutfak, yemekhane alanı olarak kullanılınca Safranbolu evinin en önemli mekânı olan alt kat düzeni kayboldu. II- Evlerin üst katların düzeninde değişiklikler yapılarak sofanın bazı bölümleri odaya çevrilerek oda sayısı arttırılmaya çalışıldı. III- Her yerde ilanlar, panolar, hediyelik eşya satan dükkânlar ortaya çıktı. IV- Araçlar ve hatta yayalar için kolaylık olsun diye taş kaldırımlı sokaklar asfalt veya parke taşıyla kaplandı. V- Bağlar’daki bahçeleri sulayan su şehir suyuna katıldı, bahçeler susuz kaldı, ağaçlar kurumaya başladı.
I, II, III, IV, V |
I, II, III |
III, IV, V |
I, II, V |
I, II, IV, V |
Safranbolu’nun koruma imar planı yapıldı. Her ne kadar bu planda korumayla ilgili pek çok madde varsa da Bağlar’daki parsel büyüklüğünün küçük tutulması sanki geri kalan parselin satılmasıyla eski evin korunacağı düşüncesine dayanıyorsa da her eski evin yanında yeni bir ev hatta yeni bir apartman yapılınca neyin korunduğu ana fikri kayboldu. Zaman içinde kente önce yerli sonra yabancı turist akını başladı. Bu insanlar için hiçbir otel yoktu. Birtakım kişiler hem Safranbolu aşkıyla hem de bir hizmet verdiklerini düşünerek bazı büyük evleri satın aldılar ve onları otele ve lokantaya çevirdiler. Bu sırada özellikle alt katlar otelin mutfak, yemekhane alanı olarak kullanılınca Safranbolu evinin en önemli mekânı olan alt kat düzeni kayboldu. Hatta çoğu kez üst katların düzeninde de değişiklikler yapılarak sofanın bazı bölümleri odaya çevrilerek oda sayısı arttırılmaya çalışıldı. Evin iç düzeni artık anlaşılmaz bir duruma düştü. Bu girişimciler bir yandan kendileri Safranbolu’da yaşarken bir yandan da geçimlerini ve hatta fazlasını elde ettiler. Bazı dernekler sokak boyunca ev cephelerini onarmaya çalıştı ama büyütülmüş pencereleri eski durumuna getiremediler, oluklu kiremitleri Marsilya tipi kiremitle tamamladılar. Turizm sayesinde pek çok yapı onarım gördü, işlev kazandı ama ortamı ticaret kokusu sardı. Her yerde ilanlar, panolar, olur olmaz hediyelik eşya satan dükkânlar ortaya çıktı. Diğer yandan araçlar ve hatta yayalar için kolaylık olsun diye taş kaldırımlı sokaklar asfalt veya parke taşıyla kaplandı. Yine araçlar için dar geldiği gerekçesiyle yollar genişletildi. Yüksek bahçe duvarları yıkıldı yerine alçak bir duvar üstünde demir bir parmaklık yer alıyordu. Sokaklar bu duruma gelince arkasındaki evler artık geleneksel dokunun bir parçası olamazdı. Kent nüfusu artınca şebeke suyu yetersiz kaldı. Kolay bir çare olarak Bağlar’daki bahçeleri sulayan su şehir suyuna katıldı, bahçeler susuz kaldı, ağaçlar kurumaya başladı. Bu durum Bağlar’ın önemini tekrar yitirmesine neden oldu.
12.Soru
Kaya üzerine düzgün bir yüzey oluşturulduktan ve bu yüzeye sürülen kireç, kum ve
saman karışımı sıvanın kurumasından sonra üzerine resim yapılması yöntemidir. Bu teknikte pigmentler,
yumurta, tutkal sakız, yağ, reçine, yumurta, bal, balmumu, sirke, alkol gibi bağlayıcı maddeler ile
karıştırılır. Duvar yüzeyi genellikle, tüm kompozisyonun kaplayacağı alan kadar sıvanır.
Yukarıda sözü edilen teknik hangisidir?
Secco |
Mozaik |
Kaya oyma |
Fresko |
İntonaco |
Secco tekniği
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kapadokya’daki 10.yüzyıl anıtsal resim sanatının en iyi örneğini bir bütün olarak oluşturur?
Azize Barbara Kilisesi |
Tokalı Eski Kilise |
Karanlık Kilise |
Elmalı Kilise |
Tokalı Yeni Kilise |
Doğru yanıt "B" şkkı, "Tokalı Eski Kilise"dir.
14.Soru
Aynalı Kavak Antlaşması hangi tarihte yapılmıştır?
1776 |
1774 |
1779 |
1773 |
1785 |
Rusya’nın himayesini kabul ettikten kısa süre sonra, Ruslarla yaptıkları Aynalı Kavak Antlaşması’nda (1779) yer alan Hristiyanların, yeni kiliseler yapabilmelerine ve eski kiliselerini onarabilmelerine değinen bir maddeyi imzaladılar.
15.Soru
Geleneksel Safranbolu evlerinde hayatta bulunan merdevinen başladığı yere ne ad verilir?
Pabuçluk |
Kor |
Bahna |
Giliste |
Güllap |
Pabuçluk
16.Soru
Mimar Sinan hangi yılda hayatını kaybetmiştir?
1570 |
1573 |
1578 |
1583 |
1588 |
Sinan, 1588 yılında İstanbul’da ölmüş ve Süleymaniye Külliyesi kenarındaki kendi evinin yakınındaki türbesine gömülmüştür. Doğru seçenek E’dir.
17.Soru
Halikarnas Mozolesi (Kral Mausoleus’un Mezarı) Türkiyede hanği il sınırlarında yer alır ?
Muğla |
İzmir |
Aydın |
Manisa |
Bursa |
Muğla
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Hierapolis Antik Kenti’nin Dünya Mirası Listesi’ne giriş gerekçelerindendir?
Kültürel ve doğal özellikleri sunan örnekler bulunmaktadır. |
Doğu Roma kenti önemli anıtlarıyla temsil edilmektedir. |
En önemli evrensel mimarlık baş yapıtlarını içermektedir. |
Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti en önemli anıtlarıyla temsil edilmektedir. |
Askeri mimarlıkta bir referans kaynağı oluşturmuştur. |
Denizli ilinin 20 km kuzeybatısında, Pamukkale beldesinin hemen kuzeyinde yer alan Hierapolis kenti, travertenleri ve antik kent kalıntılarıyla Türkiye’nin en tanınmış doğal, tarihsel ve turistik değerlerindendir. Antik kent ve çevresi 1988 yılında Dünya Mirası Listesi’ne kültürel ve doğal özellikleri nedeniyle kabul edilmiştir. Pamukkale ovasından yaklaşık 100 m yükselen platodaki kaynaktan çıkan termal suyun içinde bulunan yüksek orandaki hidrokarbonatın havadaki oksijenle temas etmesiyle meydana gelen çökeltinin oluşturduğu beyaz renkteki travertenler buranın en dikkat çeken özelliğidir.
Antik Dönem ve Doğu Roma başkenti en önemli anıtlarıyla temsil edilmesi, Ayasofya ile Süleymaniye Camii gibi evrensel mimarlık başyapıtlarını içermesi, Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti en önemli anıtlarıyla temsil edilmesi, Karasurları askeri mimarlık alanında önde giden bir referans kaynağı olması İstanbul’un Dünya Mirası Listesi’ne girişi ve gerekçelerindendir. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
İlk olması nedeniyle bundan sonra aynı stilde inşa edilmiş mezar anıtlarının mozole olarak adlandırılması, Anadolu'daki hangi anıttan gelmektedir?
Kariya bölgesi satrabı ve küçük kralı Mausoleus’un |
Belevi Mausoleum'undan |
I. Philipp'in mezarından |
Lysimachos'un mezarından |
Augustus'un anıt mezarından, |
Kariya bölgesi satrabı ve küçük kralı Mausoleus’un
mezarından adını almştır. İlk olması nedeniyle bundan sonra aynı stilde inşa edilmiş mezar anıtları mozole olarak
adlandırılmışlardır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, 1975 yılında, UNESCO tarafından ilan edilmiştir?
Dünya Kültürel ve Doğal Mirası Koruma Sözleşmesi |
Avrupa Mimarlık Mirası Yılı |
Uluslararası Sürdürülebilir Turizm Yılı |
Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi |
Uluslararası Kültürlerin Uzlaşması Yılı |
UNESCO tarafından 1975 yılı, Avrupa Mimarlık Mirası Yılı ilan edildi ve Türkiye ilk kez bu etkinliği Safranbolu’da uyguladı.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ