Türkiye´nin Kültürel Mirası 2 Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Orta Asya’daki Türk resim ve heykel sanatının kökenlerini ortaya koyan, tapınak duvarlarında, dinî kitaplarda ve ipek kumaşlar üzerinde görülen, çoğunlukla Manizm, Budizm, Şamanizm gibi inançlarla ilişkili konularla günlük yaşamdan sahnelerin (din adamları, müzisyenler, prens ve prensesler gibi) ele alındığı eserler aşağıdakilerden hangisidir?
Kubadabad çinileri |
Uygur freskleri, kabartma ve heykelleri |
İran minyatürleri |
Emevi kabartmaları |
Selçuklu el yazmaları |
Uygur freskleri, kabartma ve heykelleri Orta Asya’daki Türk resim ve heykel sanatının kökenlerini ortaya koymaktadır. Tapınak duvarlarında, dinî kitaplarda ve ipek kumaşlar üzerinde görülen bu resimlerde ve heykellerde çoğunlukla Manizm, Budizm, Şamanizm gibi inançlarla ilişkili konularla günlük yaşamdan sahneler (din adamları, müzisyenler, prens ve prensesler gibi) ele alınmıştır. Doğru cevap b'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bugün -teknolojik destekle de olsa- geleneksel halı sanatının sürdürüldüğü yerlerden biri değildir?
Milas |
Uşak |
Bergama |
Edirne |
Isparta |
Bugün, Anadolu’da, Uşak, Bergama, Kula, Gördes, Milas, Çanakkale, Kayseri, Sivas, Konya, Kırşehir, Isparta gibi merkezlerde ve Doğu Anadolu’da bazı şehirlerde -teknolojik destekle de olsa- geleneksel halı sanatının sürdürülmesine yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. Ancak Edirne bu bölgeler arasında değildir. Doğru cevap D'dir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi esnaf mehterlerinde çalınan enstrumanlardan biri değildir?
Davul |
Nakkare |
Boru |
Zurna |
Saz |
Askerî müzik takımlarına özgü bazı çalgılar hariç olmak üzere, esnaf mehterleri, “zurna”, “davul”, “nakkare” ve “boru” çalıyorlardı.
4.Soru
I- Ritim II- Söz III- Hareket IV- Melodi V- Armoni
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri müziği oluşturan ana ögelerdendir?
I, II, III |
II, III, IV |
I, II, V |
I, IV, V |
III, IV, V |
Müziği oluşturan ögeleri Ana Ögeler ve Yabancı Ögeler başlıkları altında iki gurupta incelemek mümkündür.
Birtakım ses kümelerini müzik diye tanımlayabilmemiz için mutlaka bu ses
kümelerinin ritmik, melodik ve armonik yapılarının var olması gerekir. İşte bu
üçlüye Ana Ögeler adı verilmiştir. Söz ve hareketin yer aldığı Yabancı Ögeler ise,
bütün müzik yapıtlarında yer almayabilir.
Ana Ögeler:
a- Ritm (rhytmus, tartım, seslerin
uzunluğu-kısalığı)
b- Melodi (ezgi)
c- Armoni (seslerin belirli kurallar içerisinde kalarak bağlanışı
bilimi)
Yabancı Ögeler:
a- Söz
b- Hareket (mimik ve danslar)
5.Soru
İstanbul Boğazı’nın en dar noktasına Fatih Sultan Mehmet tarafından inşa ettirilen hisar aşağıdakilerden hangisidir?
Anadolu Hisarı |
Yoros Kalesi |
Yedikule Hisarı |
Rumeli Hisarı |
Beyazıt Kulesi |
İstanbul’da bulunduğu semte de adını veren Rumeli Hisarı, Boğaz’ın 780 m olan en dar yerindeki Avrupa yakasında konumlanmıştır. Tam karşısında Anadolu Hisarı bulunmakta günümüzde Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, tam üstünden geçmektedir. Rumeli Hisarı İstanbul’un fethi hazırlıkları sırasında Boğaz’ın kontrolunu sağlamak amacıyla Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılmıştır. Tarihsel kaynaklar, 1452 Mart ayında yapımına başlanan hisarın dört ay içinde tamamlandığını belirtmektedir. Kalenin büyüklüğü ve biçimi Fatih Sultan Mehmet tarafından belirlenmiştir. Fatih, yapımı sırasında kaleyi sürekli kontrol etmiştir.
6.Soru
Osmanlı Dönemi ahşap işçiliğinde aşağıdakilerden hangisi tercih edilmemiştir?
Çiçekler |
Meyveler |
Bitkiler |
Yazılar |
İnsan tasvirleri |
Osmanlı Dönemi’nde, Selçuklu ahşap işçiliğinde görülen insan ve hayvan tasvirleri, astrolojik işaretler kullanılmamış; daha çok geometrik, nar, gül, karanfil, lale gibi çiçekler, meyveler, natüralist bitkisel bezemeler ve yazı tercih edilmiştir. Doğru cevap E'dir.
7.Soru
Bursa'da bulunan ocaklı ilk Osmanlı hanı aşağıdakilerden hangisidir?
Karatay Hanı |
Sultan Hanı |
Issız Han |
Pirinç Hanı |
İncir Hanı |
Ocaklı ilk Osmanlı hanı Issız Han'dır. Doğru cevap C' dir.
8.Soru
Daha çok ziyafet sofralarının hazırlanılması ve bu sofralarda nelerin
nasıl ikram edilmesi gerektiği konuları üzerinde durmuş; ayrıca 11. yüzyıl
Türk sofra adabı ile gençlikte ve yaşlılıkta, yemek yerken dikkat edilmesi lazım gelen noktalar üzerinde duran edebiyatçı ve eseri aşağıdakilerden hangisidir ?
Edib Ahmed Yükneki- Atabetü'l Hakayık |
Yusuf Has Hacib- Kutadgu Bilig |
Nedim- Sahaifü'l-ahbar |
Şeyh Galib- Hüsn-ü Aşk |
Katip Çelebi- Keşfü'z zünun- Cihannüma |
Türk Mutfağı hakkındaki erken tarihli Türkçe kaynakların ikisi 11.yy’a aittir; bunlardan ilki Yusuf Has Hacip’e ait Kutadgu Bilig, diğeri de Kaşgarlı Mahmud’un
Divanı Lügati’t Türk adlı eseridir.
Yusuf, daha çok ziyafet sofralarının hazırlanılması ve bu sofralarda nelerin
nasıl ikram edilmesi gerektiği konuları üzerinde durmuş; ayrıca 11. yüzyıl
Türk sofra adabı ile gençlikte ve yaşlılıkta, yemek yerken dikkat edilmesi lazım gelen noktalar üzerinde durmuştur.
9.Soru
Bizans seramik sanatı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Erken Bizans Dönemi’nde, Roma seramik geleneğinin kırmızı astarlı, baskı tekniğinde bezemeli kaplarının üretimi ve kullanımı sürdürülmüştür. |
7. yüzyıldan itibaren Bizans seramik teknolojisinde değişimler görülmüş, kırmızının yanı sıra beyaz hamurlu seramikler de görülür. |
-Roma Dönemi’nde yaygın görülmeyen- kurşun sırlı kaplar üretilmeye başlamıştır. |
3.-4. yüzyıllar, Bizans Devleti’nin İslam dünyasıyla yakın ilişkiler kurmaya başladığı dönemdir. |
11. yüzyılda beyaz hamurlu üretim gerilemeye başlamış, kırmızı hamur ön plana çıkmıştır. |
Erken Bizans Dönemi’nde, Roma seramik geleneğinin kırmızı astarlı, baskı tekniğinde bezemeli kaplarının üretimi ve kullanımı sürdürülmüştür. Terra sigillata türü bu kaplar, kaliteli hamur ve pişirim teknolojisine sahiptirler. 7. yüzyıldan itibaren Bizans seramik teknolojisinde değişimler görülmüş, kırmızının yanı sıra beyaz hamurlu ve -Roma Dönemi’nde yaygın görülmeyen- kurşun sırlı kaplar üretilmeye başlamıştır. Hiçbir bezeme yapılmaksızın astarlı, tek renk sırlı kaplar kısa sürede Bizans günlük yaşamında yerini almıştır. İslam ordularının Anadolu’ya akınlar düzenlediği 7.-8. yüzyıllar, Bizans Devleti’nin İslam dünyasıyla yakın ilişkiler kurmaya başladığı dönemdir. 11. yüzyılda beyaz hamurlu üretim gerilemeye başlamış, kırmızı hamur ön plana çıkmıştır.
10.Soru
Hangi kalenin diğer adı "Boğazkesen Kalesi" dir?
Bodrum Kalesi |
Anadolu Hisarı |
Rumeli Hisarı |
Kadifekale |
Gaziantep Kalesi |
Rumeli Hisarı'nın diğer adı Boğazkesen Kalesi'dir.
11.Soru
Anadolu’da kurulan ilk kütüphane aşağıdakilerden hangisidir?
Nisa Kitaplığı |
Bergama Kitaplığı |
Celcius Kitaplığı |
İskenderiye Kitaplığı |
Köprülü Kitaplığı |
Anadolu’daki ilk kitaplık MÖ 165’te Bergama Krallığı’nın başkenti Bergama (Pergamon) da kurulan Bergama Kitaplığı’dır. Doğru yanıt B'dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yiyecek elde etme stratejileri doğrultusunda Günümüz Anadolu'sunda görülür?
Tek bir ürün çeşidine odaklanan (zeytin, meyve, şarap vb.) büyük çiftlikler olması |
pirinç gibi sulamalı tek ürün üretimi yapılmaktaysa da ana ürünlerin buğday, arpa, pamuk, darı olması |
tarımsal üretimi sürdürmek pahalı olduğundan çiftliklerin mandıra ya da sığır çiftliğine |
Üretimin tarımcı düzeyden endüstrileşmeye geçememesi |
Yabani ot, mantar, meyve, balık ve baharatların kullanımı |
Günümüz Anadolu’sunda: Anadolu’daki toplulukların yiyecek elde etme stratejilerini belirleyen en önemli koşul, yaşam çevresi kuşağıdır. Çünkü Anadolu’nun çayırlık, dağlık ve ormanlık bölgelerden oluşmasının yanı sıra denizlerle çevrili olması da besin kaynaklarının çeşitlenmesini sağlamıştır. Bir diğer koşul da bağlantılı olarak kaynakların çeşitliliğidir. Bu nedenle yemek kültürümüzde yabani ot (örn. ısırgan, kenger, madımak) ve mantar (örn. kanlıca, domalan), meyve (örn. elma, ceviz, armut, zerdali), balık (taze olduğu kadar kurutulmuş, salamura ya da konservesi yapılmış olarak) ve ağırlıklı olarak yerli baharatların (örn. yarpuz, dağ kekiği, nane) kullanımı da gelişmiştir.
13.Soru
I. Ritim
II. Melodi
III. Armoni
IV. Söz
V. Hareket
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri müzik yapıtlarındaki yabancı öğelerdir?
II ve IV |
I ve II |
I, II ve V |
I, II ve III |
IV ve V |
Birtakım ses kümelerini müzik diye tanımlayabilmemiz için mutlaka bu ses kümelerinin ritmik, melodik ve armonik yapılarının var olması gerekir. İşte bu üçlüye Ana Ögeler adı verilmiştir. Söz ve hareketin yer aldığı Yabancı Ögeler ise, bütün müzik yapıtlarında yer almayabilir.
14.Soru
I-Erken Osmanlı Dönemi’nde üretilen en yaygın gruplardan biridir.
II-Renksiz, şeffaf sıraltına kobalt mavi tek renkli uygulamaların yanı sıra, siyah, turkuaz ve mor gibi birden fazla renkli bezemeye uygulamalar da bulunmaktadır.
III-Derin, yarı küresel kaseler ile dışa kıvrık kenarlı, sığ tabakların imalatı yaygındır.
Yukarıda verilen ifadeler hangi seramik türü için söylenebilir?
Şam tipi |
Rodos tipi |
Milet tipi |
Haliç tipi |
Babanakkaş üslubu |
Milet tipi seramikler, Erken Osmanlı Dönemi’nde üretilen en yaygın gruplardan biridir. Renksiz, şeffaf sıraltına kobalt mavi tek renkli uygulamaların yanı sıra, siyah, turkuaz ve mor gibi birden fazla renkli bezemeye uygulamalar da bulunmaktadır. Derin, yarı küresel kaseler ile dışa kıvrık kenarlı, sığ tabakların imalatı yaygındır. Doğru cevap C'dir.
15.Soru
Efes'te bulunan ve dünyanın yedi harikasından biri olarak kabul edilen Artemis Tapınağı hangisi ile ilgilidir?
Ana Tanrıça Kültü |
Göbeklitepe |
Yazılıkaya |
Letoon Kutsal Alanı |
Apollon Kültü |
Ana Tanrıça Kültü diğer adıdır. Cevap A şıkkıdır.
16.Soru
Fast foot (Ayak üstü) yemek alışkanlığı hangi nedenden dolayı ortaya çıkmıştır?
İş yaşamı |
Kadınların az yemek yapması |
Nüfusun artması |
Evde yemeğin pahalı hale gelmesi |
Damak lezzetinin değişmesi |
İş yaşamının bir sonucu olarak Fast-foot yemek alışkanlığı ortaya çıkmıştır. Doğru yanıt: A'dır.
17.Soru
"Erkekler doğal et yiyicidir. İyi yemek de erkeğin statüsünün bir parçasıdır." sözü aşağıdaki kişilerden hangisine hangisine aittir?
Lev-i Straus |
Pierre Bourdieu |
Marry Douglas |
Arif Bilgin |
Peter Scholliers |
"Erkekler doğal et yiyicidir. İyi yemek de erkeğin statüsünün bir parçasıdır." bu söz "Pierre Bourdieu" ye aittir. Doğru yanıt: B'dir.
18.Soru
Erkeklerin kültürümüzde kesinlikle yemek pişirmediği söylenemez. 2011 yılında UNESCO SOKÜM Temsili Listesine kabul edilen tören yemeği erkekler tarafından pişirilir. Bu yemek aşağıdakilerden hangisidir ?
Keşkek |
Balık |
Tarhana |
Kavurma |
Börek |
2011 yılında UNESCO SOKÜM
Temsili Listesi’ne kabul edilen tören keşkeği, erkekler tarafından pişirilir. Bu, erkeklerin toplumsallaşma süresi içinde öğrendiği bir roldür.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Şam (işi) tipi adı verilen seramik grubu için söylenebilir?
Cluny Müzesi’nin 1865-1875 yıllarında Rodos’tan satın aldığı bir grup eserdir.
|
Saz üslubundaki hançeri yaprak ve hatayiler, top ağaçlar ve naturalist çiçeklerle çeşitli kompozisyonlar oluşturulmuştur.
|
Bezeme motiflerini silüet hâlindeki cami, köşk gibi mimari tasvirlerle yelkenli ve çiçek demetleri oluşturur. |
Naturalist Üslup (Karamemi Üslubu)’ta çiçek motifleri, hatayi, saz yaprakları, palmet ve rumiler kullanılmıştır. |
Tevrat ve İncil’den sahnelere, kerubinlere, tek ikili insan figürlerine yer verilmiştir. |
1530’larda seramik bezemesinde kullanılan renk çeşitliliği artar, mavi, turkuaz, yeşil, mor ve siyah belli başlı renkler olur. Şam (işi) tipi adı verilen bu seramik grubu gerek renk ve motif gerekse kompozisyon bakımından en özgün gruplardan biridir (Resim 5.5). Başnakkaş İranlı Şahkulu’nun geliştirdiği saz üslubundaki hançeri yaprak ve hatayiler, top ağaçlar ve naturalist çiçeklerle çeşitli kompozisyonlar oluşturulmuştur. Bu seramikler, sıraltı çok renkli boyama tekniğinde bezemeli, İznik Osmanlı seramiklerinin ilk önemli grubunu teşkil ederler.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yemek kültürünü oluşturan boyutlardan biri değildir?
Kavramsal kategoriler |
Ahlaksal değerler |
Biyolojik sistem |
Davranışsal örüntüler |
Normatif örüntüler |
Yemek kültürü kavramını oluşturan boyutları şöyle sıralamak mümkündür: 1-Kavramsal kategoriler (örn. helal et); 2-Ahlaksal değerler (örn. son lokmayı bırakma); 3-Duygular sistemi (örn. damak çatlatan lezzet); 4- Davranışsal örüntüler (örn. sofra düzenleme, el yıkama); 5-Normatif örüntüler (örn. yemek masasından daha yukarıda oturmama); 6-Maddi kültür (örn. elle yeme). Doğru yanıt C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ