Uluslararası İlişkiler Kuramları 1 Final 21. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Karar verme sürecinde aynı olay ya da durum karşısında algılamayı farklılaştıran temel faktör aşağıdakilerden hangisidir?
Karar vericinin kişisel özellikleri
|
Karar vericinin siyasal görüşleri
|
Karar vericinin maddi gücü
|
Karar vericinin yaşadığı yer
|
Karar vericinin zeka düzeyi
|
2.Soru
“Gerçek bilgi akıl ve zihin yoluyla tümdengelim yöntemiyle ulaşılan bilgidir” ifadesi aşağıdaki yaklaşımlardan hangisinin kapsamındadır?
Pozitivizm |
Epistemoloji |
Ontoloji |
Metodoloji |
Rasyonalizm |
Pozitivizm bilimin tekliği üzerinde durur, toplumsal olayların doğa bilimlerinin yöntemleriyle açıklanabileceğini ileri sürer. Epistemoloji bilginin kaynağıyla ve bilimsel bilginin gelişimiyle ilgilidir ve bu çerçevede kısaca bilgi teorisi olarak ifade edilir. Ontoloji varlığın kendisini, varlığın temel özelliklerini konu alan kısaca varlığın bilimi anlamına gelen kavramdır. Metodoloji bilimsel araştırmalarda ve bilimsel bilgiye ulaşmada yöntem kullanımıyla ilgili bir kavramdır. Rasyonalizm ise akılcı yaklaşımı benimser ve gerçek bilginin akıl ve zihin yoluyla tümdengelim yöntemiyle ulaşılan bilgi olduğunu iddia eder.
3.Soru
I. Varsayımsal nitelikte sistem modelleri olması
II. Sistem modellerinin statik soyutlamalar olması
III. Sistem kurallarının devletlerin davranışları mı yoksa uyması gerektiği kurallar mı olduğunun açık olmaması
IV. Kurallar ve davranışlar konusunda devletler arasında bir ayrıma gidilmemesi
Yukarıdakilerden hangileri Kaplan’ın sistem modellerine yönelik eleştirilerdendir?
I, II |
II, III |
I, III, IV |
II, III, IV |
Hepsi |
Kaplan’ın sistem modellerine yönelik eleştirilerde, söz konusu sistemlerden, özellikle güç dengesi ve gevşek iki kutuplu sistemin dışında kalan sistemlerin, büyük ölçüde, varsayımsal nitelikte sistem modelleri olduğuna dikkat çekilmektedir. Başka bir eleştiriyse söz konusu modellerin statik soyutlamalar oldukları şeklindedir. Ayrıca modeller ve varsayımları, sistemin kuralları olarak belirtilen kuralların devletlerin çıkarları gereği gösterdiği davranışlar mı yoksa uymaları gereken kurallar mı olduğu yeterince açık olmadığı için eleştirilmektedir. Ayrıca, kurallar ve davranışlarla ilgili olarak, devletler arasında bir ayrıma gidilmemekte, bütün devletlerin benzer durumlarda aynı şekilde davranacakları varsayılmaktadır. Dolayısıyla maddelerin hepsi Kaplan’ın sistem modellerine yönelik eleştirilerdir.
4.Soru
Karar verme teorisi için temel değişken (bağımsız değişken) nedir?
Bireylerin kişisel özellikleri |
Devletlerin siyasi durumları |
Global finans hareketleri |
Devletlerin ekonomik yapıları |
Uluslararası anlaşmalar |
Karar verme teorisi devletlerin davranışlarını analiz ederken karar verici bireyleri merkeze koymaktadır.
5.Soru
Karar verme teorisine göre faydalı tercih yapan kişi aşağıdaki davranışlardan hangisini sergiler?
Beklenen faydayı yeterli düzeyde tutmaya çalışır. |
Mevcut alternatifler içinden önemli olanları araştırır. |
Olasılıklar üzerinde düşünür. |
Her alternatifin değerini ölçmeye çalışmakla vakit kaybetmez. |
Her zaman rasyonel davranmayabilir. |
Rasyonel insan faydayı maksimum kılmaya çalışır, bütün alternatifleri aaraştırır, her birinin gerçek değerini ölçmeye çalışır, olasılıklar üzerinde düşünür ve en uygun tercihi yapar.
6.Soru
Soğuk savaş döneminde ABD ve SSCB arasındaki çatışmanın, Küba ve Berlin krizlerinde uzlaşmayla çözülmesi hangi oyun modeline uygundur?
Sabit toplamlı oyunlar
|
Sıfır toplamlı oyunlar
|
Mahkumun ikilemi modeli
|
Tavuk oyunu modeli
|
Geyik avı modeli
|
7.Soru
Nükleer güce sahip fakat dayanılmaz ilk vuruş kapasitesine sahip olmayan devletlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkması düşünülen sistem aşağıdakilerden hangisidir?
Güç dengesi sistemi
|
Gevşek iki kutuplu sistem
|
Hiyerarşik sistem
|
Evrensel sistem |
Birim veto sistemi |
Kaplan’ın birim veto sistemi, nükleer silahların yayılmasıyla ortaya çıkacak bir sistem olarak düşünülmektedir. Nükleer güce sahip fakat dayanılmaz ilk vuruş kapasitesine sahip olmayan devletlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkacaktır. Bu varsayıma göre, sistemde nükleer gücü elinde bulunduran her devlet, yapacağı ilk vuruşla rakibinin gücünü tamamen yok edememektedir fakat ilk vuruş planladığı gibi gerçekleşirse düşmanın gücü önemli ölçüde zayıflatılabilir.
8.Soru
Rosecrance’in sistem modellemesinde, devletler arasındaki güç mücadelesi çıkar çatışması ve ayrılıkçı hareketler nasıl adlandırılmıştır?
İstikrarlı sistem |
İstikrarsız sistem |
Düzenleyici mekanizmalar |
Çevresel kısıtlayıcılar |
Bozucu girdiler |
Rosecrance, Avrupa Ahengi (Concert of Europe), Milletler Cemiyeti (League of Nations) ve Birleşmiş Milletler Örgütü (United Nations) gibi mekanizmaları düzenleyici mekanizmalar olarak dikkate alırken devletler arasındaki güç mücadelesi, çıkar çatışmaları ve ayrılıkçı hareketler gibi, sistemdeki istikrarı tehdit eden gelişmeleri ise bozucu girdiler olarak adlandırmaktadır. Diğer taraftan yazar, emperyalizmin hâkim olduğu bir ortamda işgal edilecek toprakların kalmamasını, çevresel kısıtlayıcı olarak değerlendirmektedir. Bozucu girdilerin ağırlıkta olması, sistemi istikrarsız, düzenleyici mekanizmaların ağırlıkta olmasıysa istikrarlı olarak nitelemektedir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kenneth Waltz’ın yapısalcı realizm olarak tanımlanan sistemci yaklaşımı ile Morton A. Kaplan’ın uluslararası sistem yaklaşımı arasındaki bir benzerliği ifade eder?
Uluslararası sistemin, bir üst otoritenin ya da merkezi bir devletin bulunmadığı anarşik bir yapı olarak kabul edilmesi
|
Uluslararası sistemin, devletlerden oluşan bir yapı olarak görülmesi ve bununla birlikte uluslararası ilişkilerin devlet merkezli tanımlanması
|
Uluslararası sistemde üst otorite yokluğunun, devletler arasındaki düzenin sağlanması ve kurallara uyulmasını sağlayacak bir otoritenin olmayışı olarak değerlendirilmesinden dolayı sistemde güvenlik sorunu bulunduğunun vurgulanması
|
Gücün, devletlerin güvenliklerini sağlamadaki başlıca araç kabul edilmesi
|
Güç elde etme amacının devletler arası güvensizliği artırdığı görüşü
|
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Graham Allison’un üzerinde durduğu üç karar verme modelinden biridir?
Rasyonel Politika Modeli
|
Risk ve Başarının Hesaplanması: Kumarbazın İflası Modeli
|
Rastgele Adımlar: Sarhoş Yürüyüşü Modeli
|
Küçük Değişiklikler Modeli: İki Adım İleri, Bir Adım Geri
|
Küçük Gruplarla Karar Verme Modeli
|
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Frederick H. Hartmann’a göre ulusal gücün öğelerinden biri değildir?
Askeri durum |
Altyapı |
Tarihi geçmiş |
Psikolojik durum |
Kültürel yapı |
Frederick H. Hartmann’a göre ulusal gücün öğeleri; askeri durum, altyapı (infrastructure), demografik yapı, coğrafya, ekonomik durum, bilimsel teknolojik düzey ve psikolojik durumdur.
12.Soru
Uzlaşması mümkün olmayan çatışmalara ve gerilimlere sıkça uygulanan bir yöntem olan oyun modeli aşağıdakilerden hangisidir?
Sıfır toplamlı oyunlar |
Geyik avı |
Tavuk oyunu |
Mahkûmun ikilemi |
Örümceğin ağı |
Sıfır toplamlı oyunlar, uzlaşması mümkün olmayan çatışmalara ve gerilimlere sıkça uygulanan bir yöntemdir.
13.Soru
Güç dengesi sistemi, aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ilişkilendirilemez?
Ulus devletler
|
Ulusal çıkarlar
|
Bloklar
|
Dengeleyici güç
|
Evrensel sistem
|
14.Soru
Aşağıda Jervis’in algılama ya da yanlış algılamaya ilişkin varsayımlarından hangisi doğrudur?
Karar vericilerin imajları edindikleri bilgileri etkilemez. |
Karar vericiler kendi tezlerinin değişmesine yol açabilecek yeni bilgilere açıktır. |
Ciddi sonuçları olan uluslararası olaylar farklı karar vericiler tarafından benzer şekilde algılanır. |
Karar vericiler kararlarının karşı taraf üzerinde düşünülen etkiyi yaratmayabileceğinin farkındadır. |
Karar vericiler, diğer ülkenin büyükelçisinin tutum ve davranışının o ülkenin politikasını tamamen yansıttığını düşünür. |
Jervis’e göre karar vericilerin yaklaşımları ve imajları edindikleri bilgileri belirlemekte ve etkilemektedir. Karar vericiler, yerleşik düşüncelere bağlı kalma ve kendi tezlerinin değişmesine yol açacak yeni bilgilere karşı kapalı davranma eğilimindedir. Karar vericilerin başından geçen bazı olayları çağrıştırması sebebiyle aynı olay farklı karar vericiler tarafından farklı algılanabilir. Karar vericiler kararlarının karşı taraf üzerinde öngörülen etkiyi yapamayacağının farkında olmayabilirler. Karar vericiler diğer ülkenin büyükelçisinin tutum ve davranışlarının o ülkenin politikasını tamamen yansıttığını düşünür.
15.Soru
Gerçeğe deney ve gözlem yoluyla ulaşılabileceğini savunan görüş hangisidir?
Empirizm |
Rasyonalizm |
Pragmatizm |
Kartezyenizm |
Eleştirel Rasyonalizm |
Empirizm sonradan edinilen bilgiyi önemser. Tüm edindiğimiz bilgiler deneyler ve gözlemler yoluyla elde edilmektedir.
16.Soru
Aşağıda verilen oyun modellerinin hangisinde tarafların, karşılıklı istenmeyen bir durumdan kaçınmaları için işbirliği yapmaları gerekir?
Geyik avı |
Sıfır toplamlı oyun |
Tavuk oyunu |
Mahkûmun ikilemi |
Ayının kapanı |
Mahkûmun ikilemi modelinde tarafların, karşılıklı istenmeyen bir durumdan kaçınmaları için iş birliği yapmaları gerekmektedir.
17.Soru
I. Toplumsal yapı bilimsel çalışmalar vasıtasıyla yeniden düzenlenmelidir.
II. Toplumsal olaylar doğa bilimlerinin yöntemleriyle açıklanabilir.
III. Olgular ve değerler kesin olarak birbirinden ayrılmalıdır.
IV. Bilimsel bilgi duyu verilerimize yönelik önermelerden oluşur.
V. Doğuştan bilgi yoktur ve tüm bilgiler deneyimlerin ürünüdür.
Yukarıdakilerden hangileri pozitivizm kavramını açıklayan ifadelerdir?
I, II |
I, II, III |
II, IV, V |
I, III, V |
III, IV |
Saint Simon’un kullandığı anlamda pozitivizm, toplumsal yapıyı bilimsel çalışmalar vasıtasıyla ve bilimsel yöntemler kullanarak yeniden düzenlemeyi amaç edinen ve bu yönüyle bilimi metafizikten arındırmayı amaçlayan bir tutumdur. Pozitivizm bu bağlamda bilimin tekliği üzerinde durmakta, toplumsal olayların doğa bilimlerinin yöntemleriyle açıklanabileceğini ileri sürmekte ve olgularla değerlerin kesin olarak ayrılması gerektiğini savunmaktadır. Empirizm ise bilimsel bilginin duyu verilerimize yönelik önermelerden oluştuğunu, doğuştan bilginin olmadığını, tüm bilgilerimizin deneyimin ürünleri olduğunu ve bilimsel bilgiye tümevarım yöntemiyle ulaşıldığını kabul eden bilgi teorisidir.
18.Soru
Mackinder hangi bölgeyi “merkezi stratejik bölge” olarak adlandırmıştır?
İngiltere, Güney Afrika ve Japonya |
Almanya, Türkiye, Hindistan ve Çin |
Doğu Avrupa ve Sibirya |
Batı Avrupa ve İskandinavya |
Avrasya ve Okyanusya |
Mackinder analizinde, Doğu Avrupa ve Sibirya’yı (yani Çarlık Rusya’sının egemenliğinde olan bölgeyi) merkezi stratejik bölge olarak adlandırarak, burayı uluslararası politikanın merkez üssü (“pivot area” yani “mihver bölge”) olarak adlandırmaktadır. “Pivot Area” olarak tanımladığı bu bölgeyi daha sonra “heartland” olarak ifade etmektedir. Bu bölge “iç hilal” (“inner crescent”) adını verdiği ve Almanya, Türkiye, Hindistan ve Çin ile sınırlı olup, “dış hilal” (“outer crescent”) dediği İngiltere, Güney Afrika ve Japonya’nın yer aldığı ikinci bir bölgeyle çevrilidir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Oyun Teorisinin eleştirildiği noktalardan biridir?
Dünya politikasını basitleştirmesi ve soyutlaştırması. |
Farklı amaçları ve çıkarları olan oyuncuların ilişkisini incelemesi. |
Oyunun tamamen kontrol edilememesi. |
Karşı tarafın politikasının dikkate alınması. |
Her zaman çatışmanın söz konusu olmaması. |
Oyun teorisi, çatışmayı ve rekabeti öngören karar verme süreçlerine ve ilişki biçimlerine uygulanacak bir teori olarak eleştiriler almıştır. Özellikle dünya politikasının bir oyuna indirgenmesi, aşırı basitleştirme ve soyutlaştırma olarak değerlendirilmektedir. Oyun teorisi, farklı amaçları ve çıkarları olan iki ya da daha fazla oyuncu (aktör) arasındaki ilişkileri inceler. Hiçbir oyuncu, oyunu tamamen kontrol edebilme imkânına sahip değildir ve sonuçları belirleyen, tarafların izleyecekleri stratejilerdir. Her bir oyuncu ya da taraf, diğer tarafın izleyeceği olası politikaları dikkate alarak politikasını ve stratejisini belirler. Her oyunda oyuncular için tehdit, hile, blöf ve karşı blöf gibi olası politikalar ve davranışlar bulunabilir. Bununla beraber, her zaman çatışma söz konusu olmamakta, işbirliğinin mümkün olduğu durumlar da gündeme gelebilmektedir.
20.Soru
“ Yasaların Ruhu” başlıklı eseri yazan liberal düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Charles L. Montesquieu
|
Hugo Grotius
|
Adam Smith
|
Jean Jacques Rousseau
|
Immanuel Kant
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ