Uluslararası İlişkiler Kuramları 1 Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
“Gerçeklerle ilgili olarak yapılan bütün genellemelerin aksini düşünmek daima mümkündür. Dolayısıyla bu ilişkilerle ilgili anlayışımızı geliştirmenin tek yolu empirik gözlemler yapmaktır. Bu gözlemlerle ilgili sonuçlar da hiçbir zaman gerçeği yansıtmaz fakat sadece olasılıkları gösterir” fikrini savunan empirist filozof aşağıdakilerden hangisidir?
Francis Bacon |
Thomas Hobbes |
John Locke |
David Hume |
Rene Descartes |
Bacon, gözlem ve deneyin temel alınıp bilimin bu esaslara göre yeniden kurulması gerektiğini savunur. Hobbes’a göre her şey-maddi olan da ruhani olan da, ayrı ayrı insanlarda olanlar da devletlerde olanlar da- doğal nedenlere bağlıdır ve doğal nedenler tarafından zorunlu olarak belirlenmişlerdir. Locke’a göre zihin başlangıçta üzerine hiçbir şey yazılmamış düz beyaz bir kâğıt gibidir. Tüm edindiğimiz bilgiler deney ve gözlemler yoluyla elde edilir. Rasyonalizmin temsilcisi olan Descartes, gerçeğe deney ve gözlem yerine akıl yoluyla ulaşılabileceğini savunur. Hume ise gerçeklerle ilgili olarak yapılan bütün genellemelerin aksini düşünmenin daima mümkün olduğunu dolayısıyla bu ilişkilerle ilgili anlayışımızı geliştirmenin tek yolunun empirik gözlemler yapmak olduğunu savunur. Bu gözlemlerle ilgili sonuçların hiçbir zaman gerçeği yansıtmayacağını fakat sadece olasılıkları göstereceğini ifade eder.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi neorealism düşünürlerinden birisidir?
Hobbes |
Waltz |
Morgenthau |
Aron |
Voltaire |
Hobbes, Morgenthau ve Aron klasik realizm düşünürleri arasındadır.
3.Soru
Ütopyacıların (liberallerin veya idealistlerin) “çıkarların uyumu” doktrinini eleştirerek, idealistlerin kendi çıkarlarını dünyanın geri kalanına kabul ettirmek amacıyla bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde evrensel çıkar adı altında gizlediğini ileri süren düşünür kimdir?
Edward H. Carr |
Hans Morgenthau |
Kenneth Waltz |
Niccolo Machiavelli |
Thomas Hobbes |
Ütopyacıların (liberallerin veya idealistlerin) “çıkarların uyumu” doktrinini eleştiren Edward H. Carr, idealistlerin kendi çıkarlarını dünyanın geri kalanına kabul ettirmek amacıyla bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde evrensel çıkar adı altında gizlediğini öne sürmektedir.
4.Soru
Ulusal gücün öğelerini, niteliksel ve niceliksel olmak üzere iki gruba ayıran realizmde, aşağıdakilerden hangisi bu gruplara dahil edilemez?
Coğrafya
|
Endüstriyel kapasite
|
Uluslararası sistemin yapısı
|
Nüfus
|
Ulusal karakter
|
5.Soru
“Ahlak ve siyaset, matematik gibi evrensel ve tümdengelimsel bir bilim konusudur” görüşünü savunan rasyonalist filozof aşağıdakilerden hangisidir?
Hugo Grotius |
Rene Descartes |
Immanuel Kant |
Friedrich Hegel |
John Dewey |
Descartes doğuştan düşüncelerin açık seçik olduğunu, duyular tarafından bulanıklaştırılmadığını kendi doğamızdan türetilen gerçek düşünceler olduğunu savunur. Kant, a priori bilginin kesin olmakla beraber a posteriori bilgi sallantılı olduğunu ve değişme olasılığı olduğunu düşünür. Hegel akıl dışındaki herhangi bir yetiyle bilgi edinmeyi reddeder. Dewey ise pragmatisttir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi karar verme teorisinin varsayımları arasında yer alır?
Devletler rasyonel davranan üniter ve yekpare yapılardır.
|
Hükümetsel olan ve olmayan birey ve topluluklar birey kavramına dahil edilmez.
|
Uluslararası sistemde oluşan tüm olaylar bireylerin davranışlarına indirgenebilir.
|
Ulusal çıkar kavramı uluslararası sistemle ve onun yapısıyla açıklanır. |
Devlet, diğer devletlerin politikalarına göre hareket eden bir bilardo topu gibidir. |
Karar verme teorisi, uluslararası sistemde cereyan eden tüm olayların, bireylerin eylemlerine indirgenebileceği, bunun da bireylerin görüş ve davranışlarından ayrı tutulamayacağı varsayımından hareket eder. Karar verme teorisi, devleti realist teorideki gibi rasyonel kararlar veren üniter, yekpare bir aktör olarak görmemekte; devlet dendiğinde devlet adına karar veren ve karar verme sürecine katılan bireylere de işaret edilmektedir. Karar verme teorisinde bireyler (individuals) kavramı içine, uluslararası sistemi etkileyen, hükümetsel olan (governmental) ya da olmayan (non-governmental) tüm birey ve topluluklar (ve seçkinler/elit kesim) dâhil edilmektedir. Karar verme teorisine göre, “ulusal çıkar” kavramı, yalnızca uluslararası sistemle ya da onu yapısal özellikleriyle açıklanamaz; bunun için devletin içselözelliklerini de dikkate almak gerekir. Realistlerin ve sistem teorisyenlerinin varsaydıkları gibi devlet, diğer devletlerin politikalarına göre hareket eden ya da davranışları uluslararası yapı tarafından belirlenen bir tür “bilardo topu” (billiard ball) ya da “kara kutu” (black box) değildir.
7.Soru
Dünya ekonomisinin tarihsel bir olgu olduğunu ve bir zaman sonra ortadan kalkacağını savunan düşünür kimdir?
Wallerstein |
Gramsci |
Cox |
Holsti |
Harry Magdoff |
Kapitalist dünya ekonomisi emek ile sermaye arasındaki uluslararası toplumsal ilişkiyi ifade eder. Marksist anlayışta olduğu gibi, artı değer, bu ilişki sonucu proleteryadan kapasite aktarılmaktadır. Bu aktarım ve emek sermaye iş bölümü sadece ülke içiyle sınırlı kalmamakta; dünya ölçeğinde gündeme gelmektedir. Wallerstein’ın dünya sistemi modelinde ifade edilen egemenlik karalar üzerinde mutlak otorite (otonomi) sahibi olmak anlamına gelmemektedir.
8.Soru
Toplumsal Sözleşme kuramıyla liberal teorinin temellerini atan ve temel felsefesini ortaya koyan düşünür kimdir?
John Locke |
Montesquieu |
Adam Smith |
Immanuel Kant |
Hugo Grotius |
Söz konusu John Locke'dur.
9.Soru
İki kişilik bir oyunun “sıfır toplamlı” olması ne anlama gelmektedir?
Oyunu hiçbir oyuncu kazanamaz
|
Oyunu her zaman belirli bir oyuncu kazanır
|
Oyunda kazanılacak bir kazanç zaten yoktur
|
Oyuna iki kişi daha eklenmiştir
|
Oyunda bir oyuncunun kazancı diğerinin kaybıdır
|
10.Soru
İnsanın kötü, günahkar ve çıkarı ön planda tutan doğasından kaynaklı olarak dünyanın da kusurlu ve noksan olduğunu belirten realizmin babası sayılan yazar hangisidir?
Edward H. Carr |
Raymond Aron |
Kenneth Waltz |
Thomas Hobbes |
Hans J. Morgenthau |
İdealizmi ütopya olarak niteleyerek ağır şekilde eleştiren Carr’ın açtığı yoldan giderek kendini bir realist teori geliştirmeye adamış olmasından dolayı XX. yüzyıl realizminin asıl babası sayılan yazar Hans J. Morgenthau’dur. Hans J. Morgenthau’ya göre, dünya rasyonel bir bakış açısıyla kusurlu ve noksandır. Bunun nedeni ise insanın doğasında aranmalıdır. İnsan kötü, günahkar ve ilişkilerinde çıkarı ve gücü ön plana alan bir doğaya sahiptir. Dünya, insanın doğasında var olan bu güçlerin bir yansımasından ibaret olduğundan, dünyayı düzeltmek ve geliştirmek için bu güçlere karşı çıkmak yerine bu güçlerle birlikte hareket etmek gerekir. Böyle bir dünya, ister istemez çatışan çıkarlar dünyası olacak, moral ilkeler hiçbir zaman tam olarak gerçekleştirilemeyecek, olsa olsa, geçici çıkar dengelerinin ve her an yı- kılıp bozulabilecek çözümlerle giderilmiş çatışmaların gölgesinde oluşan bir dünya elde edilebilecektir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi güç dengesi sisteminin temel davranış kurallarından biri değildir?
Kapasiteyi artırma güdüsüyle hareket ederken savaş yerine diplomatik görüşmeleri tercih etmek.
|
Kapasiteyi artırmak için savaştan kaçınmak.
|
Temel aktörlerden birinin ortadan kaldırılması söz konusu ise savaşı durdurmak.
|
Sistem içinde hegemon duruma geçmeye çalışan devlet veya koalisyonlara karşı çıkmak.
|
Tüm aktörlere karşı kabul edilebilir ortaklar olarak davranmak.
|
12.Soru
Realist Hans Morgenthau’ya göre ulusal gücün öğelerine aşağıdakilerden hangisi dahil değildir?
Nüfus |
Ulusal moral |
Ulusal karakter |
Ulusal çeşitlilik |
Diplomasinin niteliği |
Realist Morgenthau’ya göreyse ulusal gücün öğeleri; coğrafya, doğal kaynaklar, endüstriyel kapasite, askeri güç, nüfus, ulusal karakter, ulusal moral, diplomasinin niteliği ve hükümetin niteliğidir. Ulusal çeşitlilik bunlara dahil değildir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi şelale modelinin özelliklerinden biri değildir?
Spor ve sanata ilgi duyan geniş halk yığını son gruptur
|
Kitle iletişim araçlarına ilgi duyan ve nüfusun %5-10’unu oluşturan grup yerel kanaat önderleridir.
|
Sosyo ekonomik seçkinler genel nüfusun %2-3’ünü oluşturur
|
Siyasal ve hükümetsel seçkinler ikinci gruptur
|
Kitle haberleşme seçkinleri üçüncü düzeydeki gruptur
|
14.Soru
Ulusal güç konusunda, aşağıdaki seçeneklerden hangisi konu ile bağdaşmamaktadır?
Askeri güç. |
Siyasal altyapı. |
Ekonomik durum. |
Coğrafi konum. |
Bölgesel gruplaşmalar. |
Ulusal güç dendiğinde, en başta askeri güç akla gelmekle beraber siyasal altyapı, ekonomik durum, coğrafi konum, dolayısıyla büyüklük, nüfus ve teknolojik düzey de aynı derecede önemlidir.
15.Soru
Karar verme teorisinde Uluslararası sistem modelinden farklı olarak ne göz önünde bulundurulur?
Ulus devletler |
Sistem |
Kurallar |
İlişki |
Bireyler |
Sistem yaklaşımından farklı olarak karar verme teorisi, uluslararası sistemde cereyan eden tüm olayların, bireylerin eylemlerine indirgenebileceği, bunun da bireylerin görüş ve davranışlarından ayrı tutulamayacağı varsayımından hareket eder. Oysa sistem yaklaşımı ve uluslararası sistem modellerinde, uluslararası ilişkilerin başlıca aktörleri ulus devletlerdir, bireyler üzerinde fazla durulmaz. Aslında karar vericilerin, bireylerin söz konusu politika ya da devletlerin diğer devletlere karşı tutumunda rolleri ve önemleri belirsizse bunların üzerinde durulması gerçekten gerekmeyebilir. Fakat uluslararası sistem modelleri, hemen her zaman, bireylerin ve karar vericilerin devletlerin dış politikalarındaki rollerini, önemli olup olmadıklarına bakmaksızın, yok sayarlar. Karar verme yaklaşımı bu tutuma karşı çıkarak, devletlerin dış politikalarını bireylerin davranışlarından yola çıkarak analiz eder ve bu davranışların uluslararası sistem üzerindeki etkilerini inceler.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi pragmatizm ile ilgili değildir?
Bir görüş ya da düşüncenin doğruluğu ancak uygulamadaki başarısıyla ölçülür. |
Her türlü inanç ve varsayımlar gerekirse değişebilir. |
Pragmatizm yaşamın kesin ve kanıtlanmış olgularını öne çıkarır, yalnızca yaşamı ölçü alır. |
Pragmatsitlere göre aynı anda birden fazla teori söz konusu olabilir. |
Pragmatistler doğanın belli kanunlar tarafından yöneltiğini ve bunların kendilerinden ziyade sonuçlarını gözlemlemenin mümkün olabildiğini düşünürler. |
Doğanın belli kanunlar tarafından yönetildiği ve bunların kendilerinden ziyade sonuçlarını gözlemlemenin mümkün olabildiğini düşünenler rasyonalistlerdir.
17.Soru
Karar verme teorisi için temel değişken (bağımsız değişken) nedir?
Bireylerin kişisel özellikleri |
Devletlerin siyasi durumları |
Global finans hareketleri |
Devletlerin ekonomik yapıları |
Uluslararası anlaşmalar |
Karar verme teorisi devletlerin davranışlarını analiz ederken karar verici bireyleri merkeze koymaktadır.
18.Soru
Karar vermede rasyonelliği etkileyen faktörler arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
Kriz durumu
|
Zaman baskısı
|
Kişisel özellikler
|
Devletin büyük devlet olup olmaması
|
Karar alma sürecinde yer alan kişilerin sayısı
|
19.Soru
Uluslararası ilişkilerdeki kolektif güvenlik sorunlarına ülkelerin yaklaşımları ve bir büyük ülkeye karşı uluslararası koalisyon oluşturulması oyun teorileri içinde aşağıdakilerden hangisine benzemektedir?
Sıfır toplamlı oyun |
Sabit toplamlı oyun |
Tavuk oyunu |
Geyik avı oyunu |
Mahkumun ikilemi oyunu |
Söz konusu durum geyik avı oyun modeline benzetilmektedir.
20.Soru
1940’lı yıllardan itibaren sosyal bilimlerde kullanılan oyun teorisi aşağıdakilerden hangisinin analizi için uygulanmaktadır?
Uluslararası çıkarların |
Uluslararası çatışmaların |
Uluslararası politikaların |
Ulusların sosyal politikalarının |
Ulusların ekonomik politikalarının |
1940’lı yıllardan itibaren sosyal bilimlerde kullanılan oyun teorisi, özellikle uluslararası çatışmaların analizine uygulanmaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ