Bir araştırmada tanımlama işlemi araştırmanın kapsamını, sınırlarını ve evrenini belirlemek için gereklidir.

Kavramlar bizim düşünce yapı taşlarımızdır. Onlar olmadan hangi nesneden (object) veya özneden (subject) bahsettiğimizi anlamak, bilmek ve dolayısıyla bir konuyu anlatmak ve onunla ilgili toplumsal bir iletişimde bulunmak olanaksızdır. Kavramlar zihnimizde, etrafımızda gördüğümüz, duyduğumuz, kokladığımız, tattığımız ve dokunduğumuz, hatta sadece düş olarak gördüğümüz veya sadece hayal ettiğimiz her şeye yapıştırdığımız etiketlerdir. Zihnimizde gözlemle veya sadece düşünsel olarak (tasavvur veya hayal ederek) soyut olarak canlandırdığımız nesne veya öznelere birer etiket yapıştırıp onları birbirinden ayırmak ve o etiketlere birer ad yazıp onları adlandırmak suretiyle kendi dünyamızı tanımak, anlamak ve anlamlandırmaktayız.

Herhangi bir istatistiğin standart hatası o istatistiğin örneklem dağılımının standart sapmasıdır. 

Gerçek bir deneysel kurgu, aşağıdaki tüm özellikleri barındırdığı için araştırma kurguları arasında özel bir konuma sahiptir:
1. Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenlere olan etkisi ile ilgili bir ya da birkaç tane kuram önerir.
2. Bağımsız değişken için en az iki seviye de ölçüm belirtir.
3. Katılımcıları deney gruplarına rastgele tayin eder (random assignment).
4. Kuramları test edebilmek için detaylı bir prosedür belirtir.
5. Dâhilî geçerliğe (internal validity) tehdit oluşturabilecek olgular için, diğer bir deyişle ölçümde hata olmaması için, kontrol mekanizmasını barındırır.

Doğal deney, hemen her bakımdan birbirinin aynı olan, zaman ve mekân da dahil olmak üzere aynı çevresel ve bağlamsal etmenler tarafından kuşatılmış, sadece değişken etkisi araştırmanın odağında olan etmen söz konusu olduğunda birbirinden farklılaşan, iki ya da daha fazla vakanın karşılaştırmalı incelenmesidir.

Deneysel yaklaşımlar hangi olayın önce geldiği konusunda araştırmacıya tam bir kontrol imkânı tanıdıkları için, nedenselliğin ispatlanmasında en etkin yöntemdir.

En Olası Vaka Analizi En olası vaka (most likely case) belli bir konuda ele alınan bir kuramın tahminlerinin gerçekleşme ihtimalinin en yüksek olduğu vakanın incelenmesidir. Eğer ele alınan kuramın tahminleri en olası vakada bile gerçekleşmiyorsa, bu durum o kuram için gerçekten çok büyük bir eksikliğe işaret eder ve kuramın inanılırlığı ciddi şekilde zedelenir.

Ölçeklerin geçerliliğini kanıtlamakta kullanılan dört yol vardır. Bunlardan ilki yüzeyde geçerlilik (face validity) olarak ifade edilen mantık yürütmeye dayalıdır. Mantıklı olarak düşünüldüğünde bir kavramın varlığını, özellikle tutum, duygu, inanç gibi doğrudan gözlemlenmesi hemen hemen olanaksız olan bir kavramın varlığını hangi göstergelerle saptayabiliriz? Bu sorunun yanıtı bizi yüzeyde geçerliliğin saptanmasına götürecektir.

Karşılaştırmalı siyasette genellikle her bir ülke bir vaka olarak ele alındığından, vaka içi analizler çoğunlukla bir ülkenin tarihteki değişik dönemlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi suretiyle yapılmaktadır. 

Güvenilirliğin saptanması için ilk yapılacak olan bir ölçeği aynı gözlem birimlerine iki kere tatbik etmektir. “Sınama ve yeniden sınama” (test - retest) yöntemi adı verilen bu güvenilirlik saptamasında aynı sorular aynı kişilere arada bu soruları tamamen anımsayamayacakları kadar bir zaman bırakarak sormaktır. 

Bilimsel çalışmalar, gerçek ve gerçek olmayan ilişkileri birbirinden ayırt etmeyi hedeflerler. Üç aşamada bu hedefe ulaşmak mümkündür:

1. Eş zamanlı değişkenlik (covariation): Yapılan araştırma belirtilen sebebin X, belirtilen sonuçla Y, aynı zamanda değiştiğini göstermelidir.
2. Zaman sırası: Araştırma, sebebin sonuçtan önce geldiğini göstermelidir. Sebebin sonuçtan sonra oluşması mümkün değildir.
3. Alternatif açıklamaların elenmesi: Araştırma aynı zamanda alternatif açıklamaları elemeli ve üçüncü bir faktörün iki değişkeni de etkilemediğini göstermelidir.

Gerçek bir deneysel kurgu, aşağıdaki tüm özellikleri barındırdığı için araştırma kurguları arasında özel bir konuma sahiptir:

1. Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenlere olan etkisi ile ilgili bir ya da birkaç tane kuram önerir.
2. Bağımsız değişken için en az iki seviye de ölçüm belirtir.
3. Katılımcıları deney gruplarına rastgele tayin eder (random assignment).
4. Kuramları test edebilmek için detaylı bir prosedür belirtir.
5. Dâhilî geçerliğe (internal validity) tehdit oluşturabilecek olgular için, diğer bir deyişle ölçümde hata olmaması için, kontrol mekanizmasını barındırır.

Sapkın vaka, hiçbir kuramın açıklayamadığı, yerleşmiş genel geçer kuramların ve varlığı ispatlanmış ampirik kalıpların öngördüğü modelden belirgin bir şekilde sapmış olan vaka türüdür.

Siyaset bilimi ve uluslararası ilişkilerde pek az rastlanılan ve en benzer sistem analizinin uç noktası olarak tarif edilebilecek yöntem doğal deneylerdir. 

Bir deneyin bulgularının ne kadar genel olarak deneye konu olan kişileri ya da aktörleri yansıtıp yansıtmadığını anlayabilmek için haricî geçerliğin üç boyutta incelenmesi gerekmektedir: Sağlamlık (robustness), ekolojik geçerlik (ecological validity) ve ilgi (relevance). 

Sıfır toplamlı oyun ‘sonuç’, siyasal rejim ise ‘neden’ olmaktadır. Sonuç durumundaki değişkenlere bağımlı değişken, neden konumundaki değişkenlere ise bağımsız değişken adını veriyoruz.

Rastsal örneklemin en önemli özelliği evreni temsil her yönüyle temsil edebilmesidir. 

Bir veya birkaç denence yardımıyla bir görgül olgunun ortaya çıkış, değişim ve yok oluş nedenlerini ortaya koyan önermeler sistemine ise bilimsel kuram (teori) adını veriyoruz.

Ölçeğimizin ölçmek istediğimiz her neyse onu olabildiğince hatasız ölçmesi ve bu ölçekle yaptığımız ölçümlerin istikrarlı, her seferinde aynı kesinlikte sonuç veren bir ölçek olması o ölçeğin güvenilir olduğunu gösterir.